«Пирамида» талдамалық есебі - бұл қосылған құн салығы бойынша салық төлеуші (салық агенті) ұсынған салық есептілігін және (немесе) ақпараттық жүйелердің мәліметтерін зерделеу және талдау негізінде салық органдары жүзеге асыратын бақылау нәтижелері (ҚР Салық кодексінің 152-бабының 11-тармағы)

Бұл ретте «Пирамида» талдамалық есебі ҚР СК 152-бабының 2-тармағында көзделген салық кезеңі үшін қалыптастырылады).

Мәселен, ҚР СК 152-бабының 2-тармағына сәйкес тексерілетін кезеңге:

·        осы Кодекстің 432-бабының 1 және 2-тармақтарының қолданылуына байланысты салық төлеуші салықтық өтініште көрсеткен;

·        егер осы тармақтың үшінші бөлігінде өзгеше белгіленбесе, қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтару туралы талап көрсетіле отырып, қосылған құн салығы бойынша декларация тапсырылған салықтық кезеңді қоса алғанда, салық төлеуші қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтару туралы талапты ұсынған салықтық кезеңнен бастап салықтық кезең кіреді.

Егер ҚР СК 152-бабының 3-тармағында өзгеше белгіленбесе, осы тармақта көрсетілген тексерілетін кезеңге салықтың осы түрі бойынша тексеру жүргізілмеген және осы Кодекстің 48-бабында белгіленген талап қоюдың ескіру мерзімінен аспайтын салықтық кезеңдер де кіреді.

Қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтарудың оңайлатылған тәртібін қолдануға құқығы бар, Салық кодексінің 434-бабы 2-тармағы бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көрсетілген салық төлеушілер үшін тексерілетін кезеңге қосылған құн салығы бойынша декларацияда көрсетілген, салық төлеушінің қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтару туралы талабы қойылған салықтық кезең кіреді.

Тәуекел аймағындағы салық төлеушілер санатына жатқызылған салық төлеушілерге қатысты мемлекеттік кірістер органы тексерілетін салық кезеңінде тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілер бойынша «Пирамида» талдамалық есебін (бұдан әрі - «Пирамида» есебі):

1) осы Қағидалардың 4-тармағында көрсетілген мерзім аяқталған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде - шағын кәсіпкерлік субъектілеріне жататын салық төлеушілер бойынша;
2) осы Қағидалардың 4-тармағында көрсетілген мерзім аяқталған күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде - орта және ірі кәсіпкерлік субъектілеріне жататын салық төлеушілер бойынша қалыптастырады.

Егер «Пирамида» есебін қалыптастыру кезінде:

1) салық мониторингінде тұратын;

2) өз өндірісінің тауарларын өндіретін, оның ішінде ауыл шаруашылығы тауарларын өндіретін салық төлеуші (ұнды, ірі қара және ұсақ мал терісін өндірушілер мен түсті және қара металл сынықтарын өңдеушілерді қоспағанда);

3) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт шеңберінде қызметті жүзеге асыратын;

4) кейіннен сатып алушысы экспорттаған электр және жылу энергиясын, суды және (немесе) газды қоспағанда, электр және жылу энергиясын, су және (немесе) газ жеткізуді жүзеге асыратын;

5) байланыс қызметтерін жеткізуді жүзеге асыратын;

6) техникалық сынақ, талдау және өнімдерді сертификаттау бойынша қызметтер беруді жүзеге асыратын салық төлеуші болып табылатын, өнім беруші белгіленген жағдайларда, мемлекеттік кірістер органы осындай салық төлеушінің өнім берушілері бойынша "Пирамида" есебін одан әрі қалыптастыруды тоқтатады.

Тақырыптық тексеруді жүзеге асыратын мемлекеттік кірістер органы мерзім шегінде «Пирамида» есебінің нәтижелерін талдайды.

Бұл ретте Салық кодексінің 114-бабы 2-тармағының 10) тармақшасында көзделген хабарламаны жіберу туралы шешім (бұдан әрі - хабарлама) салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған салық төлеушілер бойынша ғана қабылданады.

Тақырыптық тексеруді тағайындаған мемлекеттік кірістер органы бұзушылықтарды жоюға шаралар қабылдау туралы сұрау салуды бұзушылықтар анықталған өнім берушінің тіркелген жері бойынша мемлекеттік кірістер органына мерзім аяқталған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей жібереді.

Бұзушылықтарды жоюға шара қабылдау туралы сауалды алған мемлекеттік кірістер органы, осындай сауалды алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде салық төлеушінің мекенжайына хабарлама жібереді.

Егер осындай салық төлеушіде бұрын жүргізілген салықтық тексерудің нәтижелері бойынша анықталған бұзушылық жойылған болса, салық төлеушінің мекенжайына осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген хабарлама жіберілмейді.

Бұл ретте, мемлекеттік кірістер органы бұзушылықтарды жою туралы сауал жіберген мемлекеттік кірістер органының мекенжайына осындай сауалға жауапты бұрын жүргізілген салықтық тексерудің нәтижелері бойынша бұзушылықтар жойылған жағдайда, салық төлеуші осындай сауалды алған күннен немесе хабарламаны орындаған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде жібереді.

"Пирамида" есебінің нәтижелері бойынша тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді берушілерде салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған жағдайда, ҚҚС асып кету сомасын қайтаруда және (немесе) салық өтінішінде көрсетілген салық заңнамасын бұзушылықтар белгіленген тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді берушілерге тиесілі ҚҚС асып кету сомаларына азайтылып ұсынылған сомалар шегінде, Салық кодексінің 152-бабындағы ережелерін есепке ала отырып, оның ішінде мынадай:

1) өткізілген тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер бойынша шот-фактуралардың тізілімін қоса алғанда, өнім берушінің ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер мен сатып алушының шот-фактуралары тізілімінде көрсетілген өздері сатып алынған тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер жөніндегі мәліметтер және (немесе) ақпараттық жүйе мәліметтері арасындағы алшақтық;

2) салық заңнамасына сәйкес ҚҚС бойынша тіркеу есебінен осындай адамды шығарған күннен бастап – ҚҚС бойынша тіркеу есебінен шығарылған, оның ішінде таратылған, әрекет етпейтін, банкрот адаммен өзара есеп айырысу бойынша ҚҚС сомаларын есепке жатқызу;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сот немесе қылмыстық қудалау органы белгілеген қылмыстық қызмет басталған күннен бастап жалған кәсіпорынмен өзара есеп айырысу бойынша ҚҚС сомаларын есепке жатқызу;

4) тікелей жеткізушінің басшысы (құрылтайшысы) бойынша Сотқа дейінгі тергеудің бірыңғай тізілімінде (СТБТ) тіркелген, Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 216-бабында көрсетілген құқық бұзушылық бойынша қызметі бойынша басшысына (құрылтайшыға) қатысты қылмыстық ісі бар тікелей өнім берушілермен өзара есеп айырысулар бойынша ҚҚС есепке жатқызу фактілер болған кезінде жүргізіледі.