Мемлекеттік сатып алу - бұл Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне қызметтер көрсетуге байланысты кірістерді қоспағанда, тапсырыс берушілердің тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді бюджет қаражаты және (немесе) өз кірістері есебінен толық немесе ішінара сатып алуы. (Мемлекеттік сатып алу туралы Заңның 2-бабының 14-тармағы)

Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру Мемлекеттік сатып алу туралы Заңның 4-бабында атап көрсетілгендей мынадай қағидаттарға негізделеді:

1) мемлекеттік сатып алу үшін пайдаланылатын ақшаны оңтайлы және тиімді жұмсау;
2) осы Заңда көзделгеннен басқа жағдайларда, әлеуетті өнім берушілерге мемлекеттік сатып алуды өткізу рәсіміне қатысу үшін тең мүмкіндіктер беру;
3) әлеуетті өнім берушілер арасындағы адал бәсекелестік;
4) мемлекеттік сатып алу процесінің ашықтығы мен айқындығы;
5) отандық тауар өндірушілерге, сондай-ақ жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді отандық берушілерге Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға қайшы келмейтін шамада қолдау көрсету;
6) мемлекеттік сатып алуға қатысушылардың жауапкершілігі;
7) сыбайлас жемқорлық көріністеріне жол бермеу;
8) инновациялық және жоғары технологиялық тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу;
9) сатып алынатын тауарлар құрамындағы зияткерлік меншік объектілеріне құқықтарды сақтау.

Мемлекеттік сатып алу процесі:

1) мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарын (мемлекеттік сатып алудың алдын ала жылдық жоспарын) әзірлеуді және бекітуді;
2) өнім берушіні таңдауды және онымен мемлекеттік сатып алу туралы шарт жасасуды;
3) мемлекеттік сатып алу туралы шартты орындауды қамтиды.

Мемлекеттік сатып алу туралы Заңның 13-бабына сәйкес мемлекеттік сатып алу мынадай тәсілдердің бірі:

1) конкурс (ашық конкурс, алдын ала біліктілік іріктеуі бар конкурс, екі кезеңді рәсімдер пайдаланылатын конкурс);

2) аукциондарда;

3) баға ұсыныстарын сұрату;

4) бір көзден алу;

5) тауар биржалары арқылы жүзеге асырылады.

Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру тәсілін уәкілетті орган айқындайтын тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер тізбесін қоспағанда, тапсырыс беруші мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру тәсілін осы Заңға сәйкес айқындайды.

Мемлекеттік сатып алу туралы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттік сатып алу мемлекеттік сатып алудың веб-порталында жүзеге асырылады.

Тапсырыс беруші өзінің филиалының (өкілдігінің) қызметін қамтамасыз етуге қажетті тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің жылдық көлемін негізге ала отырып, тапсырыс берушінің атынан осындай мемлекеттік сатып алуды тапсырыс берушінің филиалы (өкілдігі) тікелей жүзеге асырған жағдайда, мемлекеттік сатып алуды жүзеге асырудың тәсілін айқындауға құқылы.

«Мемлекеттік сатып алу туралы» Заң мемлекеттік сатып алу туралы шартта қағаз нұсқада қол қойылған жағдайларды қоспағанда, электрондық цифрлық қолтаңбалармен куәландырылған тапсырыс беруші мен өнім беруші арасында мемлекеттік сатып алу веб-порталы арқылы жасалған азаматтық-құқықтық шарт ретінде мемлекеттік сатып алу туралы шартты айқындайды.

Бекітілген рәсімге сәйкес конкурс, аукцион, баға ұсыныстарын сұрату тәсілімен мемлекеттік сатып алу туралы шарт жасасу тәртібі.

Мемлекеттік сатып алу туралы Заңның 5-бабына сәйкес мемлекеттік сатып алу рәсімдері:

1) мемлекеттік сатып алудың жылдық жоспарын (мемлекеттік сатып алудың алдын ала жылдық жоспарын) әзірлеуді және бекітуді;

2) өнім берушіні таңдауды және онымен мемлекеттік сатып алу туралы шарт жасасуды;

3) мемлекеттік сатып алу туралы шартты орындауды қамтиды.

Шарттардың үлгілік нысандары

Шарттар жасасу рәсімін біріздендіру мақсатында заң шығарушы тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуға арналған мемлекеттік сатып алу туралы үлгілік шарттардың мынадай жобаларын әзірледі:

  • тауарларды мемлекеттік сатып алу туралы үлгілік шарт
  • құрылыс саласындағы жұмыстарды (құрылыс-монтаж жұмыстарын) мемлекеттік сатып алу туралы үлгілік шарт
  • жобалау-сметалық құжаттаманы (техникалық-экономикалық негіздемені) әзірлеу жөніндегі жұмыстарды мемлекеттік сатып алу туралы үлгілік шарт
  • құрылысқа байланысты емес жұмыстарды мемлекеттік сатып алу туралы үлгілік шарт
  • көрсетілетін қызметтерді мемлекеттік сатып алу туралы үлгілік шарт.

ҚР бейрезидентімен мемлекеттік сатып алу туралы шарт жасасу кезінде мемлекеттік сатып алу туралы шартты ол ұсынған нысанда қағаз жеткізгіште, бірақ ҚР заңнамасының талаптарын ескере отырып ресімдеуге жол беріледі.

Мемлекеттік сатып алу туралы шарттың жобасына өзгерістер енгізу

Өнiм берушiнi таңдауға негiз болған сапаның және басқа да шарттардың өзгермеуі талабымен мемлекеттiк сатып алу туралы шарттың жобасына өзгерiстер енгiзуге мынадай өзара байланысты талаптар сақталған кезде:

  • конкурс (аукцион) тәсілімен мемлекеттік сатып алу қорытындысы туралы хаттамаға қол қойылған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей, тараптардың бірі мемлекеттік сатып алу туралы шарттың жобасына өзгерістер енгізуге бастамашы болса;
  • мемлекеттік сатып алу туралы шарт жобасының сомасын азайту бөлігінде өзгеріс енгізуге жол беріледі;
  • мемлекеттік сатып алу туралы шарт жобасының сомасын азайту бөлігінде өзгеріс енгізу туралы шешім тараптардың өзара келісуі бойынша қабылданса;
  • егер жеңімпаз деп айқындалған әлеуетті өнім беруші мемлекеттік сатып алу туралы шарт жасасудан жалтарған болса, екінші орын алған әлеуетті өнім берушіге жіберілетін мемлекеттік сатып алу туралы шарттың орындалу мерзімін бес жұмыс күніне ұлғайту бөлігінде мемлекеттік сатып алу туралы шарттың жобасына өзгеріс енгізуге жол беріледі.

Жоғарыда көзделген талаптарды сақтамай, мемлекеттік сатып алу туралы шарттың жобасына өзгеріс енгізуге жол берілмейді.

Мемлекеттік сатып алу туралы шартқа қол қою

Конкурс, аукцион тәсілімен мемлекеттік сатып алу қорытындылары туралы хаттамада жеңімпаз айқындалады. Тапсырыс беруші конкурс, аукцион тәсілімен мемлекеттік сатып алу қорытындылары туралы хаттамаға шағымдану мерзімі өткен күннен бастап не баға ұсыныстарын сұрату тәсілімен мемлекеттік сатып алу жеңімпазы анықталған күннен бастап бір жұмыс күні ішінде веб-портал арқылы жеңімпазға шартқа қол қоятын тұлға және шартты ресімдеу үшін өнім берушінің деректемелері туралы мәліметтерге сұрау салу жібереді. Осыған сәйкес жеңімпаз сұрау салуды алған күннен бастап 3 жұмыс күні ішінде шартқа қол қоятын тұлға туралы мәліметтерді және өнім берушінің деректемелерін толтырады және растайды.

Құзыреті заңды тұлғаның жарғысында айқындалатын ұйымның бірінші басшысы (атқарушы орган) мемлекеттік сатып алу туралы шартқа қол қоюға құқылы.

Мемлекеттiк кәсiпорынның басшысы болмаған жағдайда, егер бұл оның құзыретiне қатысты болса, директордың орынбасары мемлекеттiк сатып алу туралы шартқа қол қоюға құқылы, өйткенi «Мемлекеттiк мүлiк туралы» Заңның 139-бабының 8-тармағына сәйкес мемлекеттiк кәсiпорын басшысының орынбасарлары мен басқа да басшы қызметкерлерiнiң құзыретiн басшы белгiлейдi.

Сұрау салуға жауап болмаған жағдайда тапсырыс беруші веб-порталда орналастырылған әлеуетті өнім берушінің тіркеу деректеріне сәйкес шартқа қол қояды. Содан кейін тапсырыс беруші 1 жұмыс күнінен кешіктірмей шарттың жобасын қалыптастырады және оны ЭЦҚ-мен куәландырады.

Бұдан әрі тапсырыс беруші жеңімпазға веб-портал арқылы жоғарыда көрсетілген шарттың жобасын қол қоюға жібереді:

  • конкурс (аукцион) тәсілімен мемлекеттік сатып алу қорытындылары туралы хаттамаға шағымдану мерзімі өткен күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде;
  • баға ұсыныстарын сұрату тәсілімен мемлекеттік сатып алудың жеңімпазы анықталған күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде;
  • өнім берушіні таңдау рәсімдері, оның ішінде мемлекеттік сатып алудың алдын ала жылдық жоспары шеңберінде жүргізілген қорытындыларға шағымдану рәсімдері тиісті бюджет (даму жоспары, жеке қаржыландыру жоспары) бекітілгенге дейін аяқталған жағдайларда, тиісті бюджет (даму жоспары, жеке қаржыландыру жоспары) бекітілген күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде.

Өз кезегінде конкурс, аукцион, баға ұсыныстарын сұрату тәсілімен мемлекеттік сатып алудың жеңімпазы шарттың жобасын қоса бере отырып, веб-порталға хабарлама келіп түскен күннен бастап 3 жұмыс күні ішінде шарттың жобасын ЭЦҚ арқылы куәландырады.

Шарт Мемлекеттік сатып алу туралы Заңның 16-бабының 6) тармақшасына сәйкес, мемлекеттік сатып алуды ұйымдастырушының, мемлекеттік сатып алуды бірыңғай ұйымдастырушының, тапсырыс берушінің және конкурстық комиссияның (аукциондық комиссияның) ҚР мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасын бұза отырып қабылдаған шешімдерінің күшін жою туралы не мемлекеттік сатып алу туралы шарттар жасалғанға дейін мемлекеттік сатып алудың күшін жою туралы уәкілетті орган шешім қабылдаған кезде жасалмайды. Оның ішінде тапсырыс беруші, ұйымдастырушы, бірыңғай ұйымдастырушы уәкілетті органның осындай шешіміне шағымдану кезеңінде.

Шарт күшіне енген болып есептелгенде

Мемлекеттік сатып алу туралы шарт оған тапсырыс беруші мен өнім беруші қол қойғаннан кейін күшіне енеді.

Веб-порталда мемлекеттік сатып алу туралы шарттың қазынашылық органдарында тіркелуге жатпайтын мәртебесі оған өнім беруші қол қойғаннан кейін «Қол қойылды» мәртебесіне ауысады.

Егер мемлекеттік сатып алу туралы шарт тіркелуге жататын болса, ол ҚР заңнамасына сәйкес тіркелгеннен кейін күшіне енеді. Мемлекеттік мекемелердің азаматтық-құқықтық мәмілелері, оның ішінде мемлекеттік сатып алу туралы шарттар бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінде міндетті тіркелгеннен кейін күшіне енеді. Азаматтық-құқықтық мәмілені тіркеу туралы растаушы құжат шартты тіркеу туралы хабарлама болып табылады.

Егер мемлекеттік сатып алу туралы шарт мемлекеттік тіркеуге жататын болса, онда тиісінше шартқа қосымша келісімдер де тіркелуге жатады.

Мемлекеттік сатып алу туралы шарттардың тізілімі

Мемлекеттік сатып алу туралы шарттардың тізілімі тапсырыс берушілер тиісті қаржы жылында жасасқан мемлекеттік сатып алу туралы шарттардың тізбесін білдіреді және мемлекеттік сатып алу туралы шарттың мәні, сандық және құндық көрсеткіштері туралы, тараптардың шарттық міндеттемелерді орындау нәтижелері туралы мәліметтерді қамтиды.

Мемлекеттік сатып алу туралы Заңның 39-бабы 3-тармақшасының 9), 18), 31), 32) және 35) тармақшаларында және 50-бабында көзделген мемлекеттік сатып алу нәтижелері бойынша жасалған шарттар туралы мәліметтер мемлекеттік сатып алу туралы шарттардың тізіліміне енгізілуге жатпайды..

Тапсырыс беруші мемлекеттік сатып алу туралы шарттардың тізіліміне мәліметтерді енгізуді мемлекеттік сатып алу веб-порталында шарттар тізілімінің электрондық нысанын:

  • тиісті қаржы жылында жасалған мемлекеттік сатып алу туралы шарттар бойынша – мемлекеттік сатып алу туралы шарт күшіне енген күннен бастап 10 жұмыс күнінен кешіктірмей;
  • мемлекеттік сатып алу туралы шартты (тауарларды қабылдау-тапсыру актісі немесе орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер актісі) орындау бойынша – қол қойылған күннен бастап 10 жұмыс күнінен кешіктірмей;
  • мемлекеттік сатып алу туралы шарттар бойынша жүзеге асырылған төлемдер бойынша - төлем жүргізілген күннен бастап 10 жұмыс күнінен кешіктірмей толтыру жолымен жүзеге асырады.

Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 11 желтоқсандағы № 648 бұйрығы.

2022 жылғы 9 маусымда Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидаларына өзгерістер енгізілді

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қаржы министрінің 2022 жылғы 9 маусымдағы № 570 бұйрығымен Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидаларына өзгерістер енгізілді. (Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 11 желтоқсандағы № 648 бұйрығымен бекітілді).

Сондай-ақ 2022 жылғы 2 қарашадан бастап Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидаларына өзгерістер енгізілді

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қаржы министрінің 2022 жылғы 13 қазандағы № 1061 бұйрығымен Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 11 желтоқсандағы № 648 бұйрығымен бекітілген Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидаларына өзгерістер енгізілді.

2022 жылғы 2 қарашадан бастап мынадай өзгерістер күшіне енеді:

  • жобалау жұмыстары мен ведомстводан тыс кешенді сараптама жөніндегі жұмыстар, сондай-ақ техникалық қадағалау қызметтері бойынша қаржылық тұрақтылық көрсеткішін қайта қарау;
  • көрсетілген қызметтер тәжірибесінің болуы бөлігінде конкурстық баға ұсынысына әсер ететін өлшемшартты есептеу 10 жылдан 5 жылға дейін төмендетілген;
  • қайталанатын мәліметтер фактілерін болдырмау, түзету бойынша тәсілдерді қайта қарау, сондай-ақ Электрондық депозитарийде, оның ішінде бюджеттен тыс қаражат бойынша жұмыс тәжірибесін растау;
  • инжинирингтік көрсетілетін қызметтерді мемлекеттік сатып алуда материалдық ресурстардың болуын және жобаларды тиісті рұқсатпен (хабарламамен) басқаруды растау;
  • көлік құралдары мен ауыл шаруашылығы техникасын өндірушілердің (дилерлер мен дистрибьюторлардың) ресми өкілдерінің ұлттық режимнен алып тастау белгіленген тауарларды сатып алуға қатысу мүмкіндігі;
  • ұсынылған өтінімдердің болмауына байланысты мұндай мемлекеттік сатып алу өтпеді деп танылған жағдайда, барлық әлеуетті өнім берушілер арасында ұлттық режимнен өзге тәсілдермен алып тастау белгіленген тауарларды мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру;
  • өнім беруші тапсырыс берушімен келісілмеген қосалқы мердігерлерді тартқан жағдайда мемлекеттік сатып алу туралы шартты бұзу мүмкіндігі;
  • конкурстық құжаттаманы алдын ала талқылау хаттамасы орналастырылған күннен кейін Астана қаласының уақыты бойынша сағат 09.00-ден бастап өтінімдерді қабылдауды жүзеге асыру;
  • өнім берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру шартын ұсыну тәртібін регламенттеу.

2022 жылғы 14 қарашадан бастап мемлекеттік сатып алуларға кезекті өзгерістер енгізілді

2022 жылғы 31 қазанда № 1110 бұйрықпен мемлекеттік сатып алуларға өзгерістер енгізілді.

Бұрын мынадай күндері өзгерістер болған:

2022 жылғы 14 қарашадан бастап мыналар өзгереді:

  • Білікті әлеуетті өнім берушілердің тізбесіне енгізу шарттары («Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы» 2015 жылғы 11 желтоқсандағы № 648 бұйрығымен бекітілген);
  • Алдын ала біліктілік іріктеуімен конкурс тәсілімен мемлекеттік сатып алу жүзеге асырылатын тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің тізбесі (2019 жылғы 31 мамырдағы № 521 бұйрығымен бекітілген);
  • Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру тәсілін уәкілетті орган айқындайтын тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің тізбесі (2019 жылғы 29 шілдедегі № 798 бұйрығымен бекітілген);
  • Ұлттық әл-ауқат қорын және Ұлттық әл-ауқат қоры ұйымдарын қоспағанда, квазимемлекеттік сектордың жекелеген субъектілерінің сатып алуды жүзеге асыру қағидаларына өзгерістер (2021 жылғы 30 қарашадағы № 1253 бұйрығымен бекітілген).