Азаматтық-құқықтық сипаттағы (бұдан әрі - АҚС) шарттар өтеулі қызмет көрсету шарттарына жатады.

Міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) - осы Кодекске сәйкес Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына енгізілетін ақша; (ҚР Әлеуметтік кодексі 1-бабының 116-тармағы).

2023 жылғы 1 шілдеден кейін АҚС-тан МЗЖ бойынша жалпы ережелер

2023 жылғы 1 шілдеге дейін АҚС-тан МЗЖ бойынша жалпы ережелер

2023 жылғы 1 шілдеден кейін АҚС-тан МЗЖ бойынша жалпы ережелер

АҚС-тан МЗЖ

АҚС-тан МЗЖ аудару мерзімі

МЗЖ аударуға арналған деректемелер

Жауапкершілік

АҚС-тан МЗЖ

Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына төленуге тиіс міндетті зейнетақы жарналары (ҚР Әлеуметтік кодексінің 249-бабы):

• нысанасы жұмыстарды орындау (қызметтерді көрсету) болып табылатын, салық агенттерімен жасасқан азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша кірістер алатын, оның ішінде Қазақстан Республикасындағы халықаралық ұйымдардың өкілдіктерінде, шет мемлекеттердің Қазақстан Республикасында аккредиттелген дипломатиялық өкілдіктерінде және консулдық мекемелерінде жұмыс істейтін адамдар - міндетті зейнетақы жарналарын есептеу үшін қабылданатын ай сайынғы кірістің 10 пайызы мөлшерінде белгіленеді.

Бұл ретте міндетті зейнетақы жарналарын есептеу үшін бір агенттен алынатын ай сайынғы кіріс республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төменгі жалақының 50 еселенген мөлшерінен аспауға тиіс.

• нысанасы жұмыстарды орындау (қызметтерді көрсету) болып табылатын, салық агенттері болып табылмайтын жеке тұлғалармен жасасқан азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша кірістер алатын Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын жеке тұлғалар - міндетті зейнетақы жарналарын есептеу үшін қабылданатын табыстың 10 пайызы мөлшерінде белгіленеді.

Міндетті зейнетақы жарналарын есептеу үшін алынатын кіріс деп міндетті зейнетақы жарналары төленбейтін, бірақ "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне (Салық кодексі) сәйкес салық салу мақсаттары үшін айқындалатын кірістен аспайтын кірістерді қоспағанда, адамның әлеуметтік аударымдарды төлеу үшін өзі дербес айқындайтын алатын кірісі түсініледі.

Бұл ретте міндетті зейнетақы жарналарын есептеу үшін айына алынатын кіріс республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төмен жалақының 50 еселенген мөлшерінен аспауға тиіс.

АҚС-тан МЗЖ аудару мерзімі

Ұсталған (есептелген) міндетті зейнетақы жарналары, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен Мемлекеттік корпорацияға аударылады.

ҚР Әлеуметтік кодексінің 248-бабының 9-тармағы негізінде - Міндетті зейнетақы жарналарын, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын төлеуді:

1) дара кәсіпкерлер және заңды тұлғалар (осы тармақтың 2), 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген адамдардан басқа), жеке практикамен айналысатын адамдар нысанасы жұмыстарды орындау (қызметтер көрсету) болып табылатын азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша жұмыскерлерге, сондай-ақ жеке тұлғаларға төленген кірістерден – кірістер төленген айдан кейінгі айдың 25-інен кешіктірмей жүзеге асырады;

МЗЖ аударуға арналған деректемелер:

Жауапкершілік

Міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына аудармауы, уақтылы және (немесе) толық есептемеуi, ұстап қалмауы (есепке жазбауы) және (немесе) төлемеуi (аудармауы) - ескерту жасауға әкеп соғады.

Әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған әрекет, -

мыналарға:

• жеке тұлғаларға мiндеттi зейнетақы жарналарының, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарының аударылмаған, уақтылы және (немесе) толық есептелмеген, ұсталып қалмаған (есепке жазылмаған) және (немесе) төленбеген (аударылмаған) сомасының 10 пайызы,
• шағын кәсіпкерлік субъектілеріне немесе коммерциялық емес ұйымдарға – 20 пайызы,
• орта кәсіпкерлік субъектілеріне – 30 пайызы,
• ірі кәсіпкерлік субъектілеріне - 50 пайызы мөлшерінде айыппұл салуға әке соғады. (ӘҚБтК 91-бабының 6-тармағы)

«Міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын есептеу, ұстап қалу (есепке жазу) және бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына аудару және олар бойынша өндіріп алу қағидалары мен мерзімдерін бекіту туралы» 2023 жылғы 30 маусымдағы № 525 жаңа қаулы.

2023 жылғы 1 шілдеден бастап 2013 жылғы 18 қазандағы № 1116 Қаулының күші жойылды.

2023 жылғы 1 шілдеге дейін АҚС-тан МЗЖ бойынша жалпы ережелер

АҚС шарты

АҚС-тан МЗЖ

АҚС-тан МЗЖ аудару мерзімі

МЗЖ аударуға арналған деректемелер

Жауапкершілік

АҚС шарты

ҚР АК 683-бабына сәйкес өтелмелi қызмет көрсету шарты бойынша орындаушы тапсырысшының тапсырмасы бойынша қызмет көрсетуге (белгiлi бiр iс-әрекет жасауға немесе белгiлi бiр қызметтi жүзеге асыруға) мiндеттенедi, ал тапсырысшы бұл қызмет көрсетуге ақы төлеуге мiндеттенедi.

Өтемелі қызмет көрсету шартына мердігерлік туралы жалпы ережелер қолданылады.

ҚР АК шарт жасасу мерзімі бойынша талаптар белгіленбеген, сондықтан шарттың қолданылу мерзімі тараптардың келісімі бойынша белгіленеді.

Алайда жұмыстарды орындау (қызметтер көрсету) мерзімдері шарттың міндетті шарты болып табылады. ҚР Азаматтық кодексінің 620-бабының 1-тармағына сәйкес шартта жұмысты орындаудың (қызмет көрсетудің) бастапқы және соңғы мерзімдері көрсетіледі. Тараптар арасындағы келісім бойынша шартта жұмыстың (көрсетілетін қызметтердің) жекелеген кезеңдерін аяқтау мерзімдері де көзделуі мүмкін.

Осылайша, ҚР резиденті - жеке тұлға қызмет көрсеткен кезде ЖШС пен жеке тұлға арасында АҚС шарты жасалады.

ГПХ бар МЗЖ

Міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) - осы Заңға сәйкес Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына енгізілетін ақша.

«ҚР зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Заңның 25-бабының 4-1-тармағына сәйкес мәні жұмыстарды орындау (қызметтер көрсету) болып табылатын АҚС шарттары бойынша кіріс алатын жеке тұлғалар үшін БЖЗҚ-ға төленуге жататын МЗЖ алынатын кірістің 10% мөлшерінде, бірақ республикалық бюджет туралы заңда қаржы жылына белгіленген 50 ЕТЖ-нің 10%-нан аспайтын мөлшерде белгіленеді.

Нысанасы автокөлік, үй-жайды жалға беру болып табылатын АҚС шарттары бойынша жеке тұлғалардың кірістерінен МЗЖ ұсталмайды.

«ҚР зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Заңның 24-бабының 2-тармағы негізінде БЖЗҚ-на МЗЖ төлеуден, оның ішінде:

5) еңбек шарты бойынша жұмыс істейтін, нысанасы салық агенттері болып табылмайтын жеке тұлғалармен жасалған жұмыстарды орындау (қызметтер көрсету) болып табылатын АҚС шарттары бойынша кіріс алатын жеке тұлғалар босатылады.

АҚС-тан МЗЖ аудару мерзімі

«ҚР зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Заңның 24-бабы 7-тармағының 1) тармақшасына сәйкес ұсталған МЗЖ нысанасы жұмыстарды орындау (қызметтер көрсету) болып табылатын АҚС шарттары бойынша жеке тұлғаларға төленген кірістерден кірістерді төлеу айынан кейінгі айдың 25-інен кешіктірмей аударылады.

МЗЖ аударуға арналған деректемелер:

Жауапкершілік

Жеке тұлғаның, дара кәсiпкердiң, жекеше нотариустың, жеке сот орындаушысының, адвокаттың, заңды тұлғаның Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы заңнамасында көзделген міндеттерді: бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына МЗЖ, МКЗЖ аудармауы, уақтылы және (немесе) толық есептемеуi, ұстап қалмауы (есепке жазбауы) және (немесе) төлемеуi (аудармауы): ескерту жасауға әкеп соғады.

Әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған әрекет, - мыналарға:

• жеке тұлғаларға МЗЖ, МКЗЖ аударылмаған, уақтылы және (немесе) толық есептелмеген, ұсталып қалмаған (есепке жазылмаған) және (немесе) төленбеген (аударылмаған) сомасының 10 пайызы,
• шағын кәсіпкерлік субъектілеріне немесе коммерциялық емес ұйымдарға – 20 пайызы,

·        орта кәсіпкерлік субъектілеріне – 30 пайызы,

• ірі кәсіпкерлік субъектілеріне - 50 пайызы мөлшерінде айыппұл салуға әке соғады. (ӘҚБтК 91-бабының 6-тармағы).