Интернет-платформа - интернет-платформа операторы, тапсырыс беруші мен орындаушы арасындағы қызметтерді көрсету және жұмыстарды орындау бойынша өзара іс-қимылды жүзеге асыруға арналған интернет-ресурс. (ҚР Әлеуметтік кодексі 1-бабы 1-тармағының 81-тармақшасы)

2023 жылғы 1 шілдеден бастап қабылданған ҚР Әлеуметтік кодексінде «платформалық жұмыспен қамту» жаңа анықтамасы пайда болды, ол интернет-платформаларды және (немесе) платформалық жұмыспен қамтудың мобильді қосымшаларын пайдалана отырып қызметтер көрсету немесе жұмыстарды орындау жөніндегі қызмет түрі болып табылады.

Әлеуметтік кодекстің 102-бабында интернет-платформаларда («платформалық жұмыспен қамту») жұмыс істеген кезде 3 тарап тартылады:

1) интернет-платформаның операторы – интернет-платформада тіркелген орындаушылар мен тапсырыс берушілер арасында қызметтер көрсету және жұмыстарды орындау бойынша байланыстар орнату және мәмілелер жасасу үшін ақпараттық технологиялар мен жүйелерді қолдана отырып, техникалық, ұйымдастырушылық (оның ішінде жұмыстарды немесе қызметтерді көрсету үшін үшінші тұлғаларды тарта отырып көрсетілетін қызметтерді), ақпараттық және өзге де мүмкіндіктерді ұсыну жөніндегі қызметтерді интернет-платформаны пайдалана отырып көрсететін дара кәсіпкер немесе заңды тұлға;

2) тапсырыс беруші – интернет-платформада тіркелген, онда қызметтер көрсетуге немесе жұмыстарды орындауға тапсырыс орналастыратын жеке немесе заңды тұлға;

3) орындаушы – интернет-платформада тіркелген, жария шарт негізінде интернет-платформаларды пайдалана отырып, тапсырыс берушілерге қызметтер көрсететін немесе жұмыстарды орындайтын жеке тұлға, дара кәсіпкер немесе заңды тұлға.

Платформалық жұмыспен қамтуды жүзеге асыру үшін тапсырыс беруші мен орындаушы интернет-платформада және (немесе) платформалық жұмыспен қамтудың мобильді қосымшасында тіркеледі.

 2023 жылғы 21 қаңтардан бастап 2023 жылғы 31 желтоқсанға дейін «Интернет-платформаларды пайдалана отырып қызмет көрсететін тұлғаларды салықтық әкімшілендірудің өзге тәртібін қолдану жөніндегі пилоттық жобаны іске асыру қағидалары мен мерзімін бекіту туралы» Премьер-Министр орынбасарының - Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2023 жылғы 17 қаңтардағы № 33 бұйрығы негізінде Қазақстан Республикасының аумағында интернет-платформаларды пайдалана отырып қызмет көрсететін тұлғаларға салықтық әкімшілендірудің өзге тәртібін қолдану жөніндегі пилоттық жоба басталды.

Қағидалардың 5-тармағына сәйкес - Пилоттық жоба интернет-платформаны пайдалану арқылы қызмет көрсететін жеке тұлғаларды тіркеу мен әкімшілендіруді қарастырады.

Орындаушы ретінде тіркелу үшін жеке тұлға интернет-платформада онлайн-тіркеу рәсімінен өтуі тиіс.

Орындаушы ретінде онлайн-тіркеу рәсімінен өткен кезде жеке тұлға:

1) Digital ID арқылы биометриялық сәйкестендіруден өтеді;

2) мемлекеттік органдардың дерекқорларынан дербес мәліметтерді жинауға және өңдеуге келісім береді;

3) пилоттық жобаға қатысуға келісім береді;

4) интернет-платформа пайдаланатын "Е-лицензиялау" Мемлекеттік деректер базасының тиісті ашық сервисі арқылы дара кәсіпкер ретінде авторландырудан және тіркеуден өтеді.

Бұл ретте қызмет түрін көрсете отырып және мобильді қосымшаны пайдалана отырып арнаулы салық режимін таңдай отырып, дара кәсіпкер қызметінің басталғаны туралы хабарлама толтырылады. Хабарлама орындаушының электрондық-цифрлық қолтаңбасымен куәландырылады (егер тұлға дара кәсіпкер ретінде тіркелмесе);

5) егер кәсіпкер дара кәсіпкер ретінде тіркелсе, қолданылатын салық салу режимі туралы хабарламаны толтыру арқылы арнайы мобильді қосымшаны пайдалана отырып, арнаулы салық режимін таңдайды;

6) Оператордың ЖТС және әлеуметтік төлемдерді ұстап қалуына және аударуына келісім береді.

Орындаушының дербес деректері мемлекеттік органдардың дерекқорлары мен ақпараттық жүйелерін интернет-платформамен интеграциялау негізінде қалыптастырылады.

Оператор өз кезегінде:

интернет-платформаның арнайы «E-Salyq Business» мобильдік қосымшасымен интеграциясын:

• арнаулы мобильді қосымшаны пайдалана отырып, арнаулы салық режимін таңдау;
• орындаушы интернет-платформаны пайдалана отырып көрсеткен тиісті қызмет бойынша «E-Salyq Business» арнайы мобильді қосымшасының немесе бақылау-касса машинасының чегін қалыптастыру және беру;
• интернет-платформаны пайдалана отырып қызметтер көрсету кезінде алынған орындаушылардың кірістері бойынша ЖТС, МЗЖ, ӘА және МӘМСЖ есептелген сомалары туралы мәліметтер алу;
• орындаушының интернет-платформаны пайдалана отырып, тиісті қызметтер көрсету кезінде алған орындаушылардың кірістері туралы мәліметтерді Комитеттің ақпараттық жүйесіне беру үшін интеграциясын қамтамасыз етуге міндетті;

Платформадағы қызметтерді орындаушылар үшін артықшылықтар

Әлеуметтік кодекстің 102-бабы 4-тармағына сәйкес - Интернет-платформаларды және (немесе) платформалық жұмыспен қамтудың мобильдік қосымшаларын пайдалана отырып қызметтер көрсету және жұмыстарды орындау үшін орындаушы-заңды тұлға жұмыскерлерді тартқан жағдайда, олармен еңбек қатынастары Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес ресімделеді.

Осылайша, осы жұмыскермен еңбек шартын жасасу кезінде ҚР еңбек заңнамасының барлық нормалары сақталуы тиіс. Жұмыс режимі, күнделікті жұмыс ұзақтығы, жұмыс уақытын есепке алу, еңбек жүйесі мен жағдайлары тараптардың келісімі бойынша айқындалады және ұжымдық немесе еңбек шарттарында, сондай-ақ жұмыс берушінің актілерінде белгіленеді.

Сондай-ақ, аталған жұмыскерлер БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдерін, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан әлеуметтік төлемдерді алу құқығына ие болады және медициналық мекемелердің қызметтерін пайдалана алады.