Мерзiмi өткен төлем - бұл дебитордан төлем мерзiмi өткеннен кейiн немесе төлем мерзiмiн ұзарту кезеңi аяқталғаннан кейiн түсетiн ақша сомасы.

Мерзімін өткізіп алу – борышкердiң немесе кредитордың мiндеттеменi орындаудың заңда немесе шартта көзделген мерзiмдерiн бұзуы. Мерзiмiн өткiзiп алғаны үшiн жауапкершiлiк не нормативтiк актiде белгiленедi, не шартта тараптар көздейдi. Мерзімін өткізіп алу - міндеттемені бұзу түрі.

Салық агенті төлемдерді ҚР Салық кодексінде белгіленген мерзімнен кешіктірмей есептеуге, ұстап қалуға және бюджетке аударуға міндетті.

ҚР Салық кодексінің 117-бабына сәйкес - өсімпұл:

·        егер осы тармақтың 2-1) тармақшасында өзгеше белгіленбесе, салықты және бюджетке төленетін төлемді, оның ішінде олар бойынша аванстық және (немесе) ағымдағы төлемді төлеу мерзімі күнінен кейінгі күннен бастап, бюджетке төлеген күнді қоса алғанда, салықтарды және бюджетке төленетін төлемдерді төлеу бойынша салықтық міндеттемені орындаудың мерзімі өткен әрбір күні үшін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің мерзімі өткен әрбір күнге базалық мөлшерлемесінің 1,25 еселенген мөлшерінде;

·        төлеу мерзімі күнінен кейінгі күннен бастап, бюджетке төлеген күнді қоса алғанда, есепті салықтық кезең үшін төмендегі салық түрлері бойынша қосымша декларацияны есепті салықтық кезеңнен кейінгі жылдың 1 қыркүйегіне дейін ұсынған жағдайда туындаған, осы Кодекстің 302-бабына сәйкес есептелетін корпоративтік табыс салығын және осы Кодекстің 366-бабына сәйкес айқындалған салық салынатын кірістен есептелетін жеке табыс салығын төлеу бойынша салықтық міндеттемені орындаудың мерзімі өткен әрбір күні үшін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің мерзімі өткен әрбір күнге базалық мөлшерлемесінің 0,65 еселенген мөлшерінде есептеледі;

Сондай-ақ салық агенті әрбір мерзімі өткен күн үшін өсімпұлдан басқа, әкімшілік айыппұл төлеуге міндетті.

Айыппұлдардың мөлшері ҚР ӘҚБтК 91-бабымен, 92-бабымен, 279-бабымен регламенттелген.

Мысалы, ӘҚБтК 91-бабына сәйкес - Жеке тұлғаның, дара кәсiпкердiң, жекеше нотариустың, жеке сот орындаушысының, адвокаттың, заңды тұлғаның Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы заңнамасында көзделген міндеттерді:

·        бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына мiндеттi зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын аудармауы, уақтылы және (немесе) толық есептемеуi, ұстап қалмауы (есепке жазбауы) және (немесе) төлемеуi (аудармауы) түрінде жасалған орындамауы не тиісінше орындамауы - ескерту жасауға әкеп соғады.

Әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған іс-әрекет –

·        жеке тұлғаларға мiндеттi зейнетақы жарналарының, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарының аударылмаған, уақтылы және (немесе) толық есептелмеген, ұсталып қалмаған (есепке жазылмаған) және (немесе) төленбеген (аударылмаған) сомасының 10% мөлшерінде,

·        шағын кәсіпкерлік субъектілеріне немесе коммерциялық емес ұйымдарға - 20% мөлшерінде,

·        орта кәсіпкерлік субъектілеріне - 30% мөлшерінде,

·        ірі кәсіпкерлік субъектілеріне - аударылмаған, уақтылы және (немесе) толық есептелмеген, ұсталған (есептелген) және (немесе) төленген (аударылған) міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары сомасының 50% мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

ӘҚБтК 92-бабына сәйкес - Төлеушінің Қазақстан Республикасының міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы заңнамасында көзделген міндеттерді орындамауы не тиісінше орындамауы ескерту жасауға әкеп соғады.

Әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған әрекеттер, -

·        жекеше нотариустарға, жекеше сот орындаушыларына, адвокаттарға, шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне немесе коммерциялық емес ұйымдарға – төленбеген (аударылмаған), уақтылы және (немесе) толық төленбеген (аударылмаған) әлеуметтiк аударымдар сомасының 20% мөлшерінде

·        орта кәсіпкерлік субъектілеріне - 30% мөлшерінде,

·        ірі кәсіпкерлік субъектілеріне - төленбеген (аударылмаған), уақтылы және (немесе) толық төленбеген (аударылмаған) әлеуметтік аударымдар сомасының 50% мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

ҚР ӘҚБтК 279-бабының 2-тармағына сәйкес - Салық агентінің бюджетке аударуға жататын салықтардың ұстап қалынған сомаларын Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгіленген мерзімде аудармауы немесе толық аудармауы -

·        жекеше нотариустарға, жеке сот орындаушыларына, адвокаттарға, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне немесе коммерциялық емес ұйымдарға 5 АЕК мөлшерінде,

·        орта кәсіпкерлік субъектілеріне - 10 АЕК мөлшерінде,

·        ірі кәсіпкерлік субъектілеріне - 20 АЕК мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

Салық агенті дербес анықтаған және қосымша салық есептілігінде көрсетілген салықтардың ұстап қалынған (ұстап қалынуға тиіс) сомалары бойынша, мемлекеттік кіріс органына қосымша салық есептілігін ұсынған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей оларды бюджетке аударған жағдайда, тұлға осы бапта көзделген әкімшілік жауаптылыққа тартуға жатпайды.