Жеке табыс салығы (ЖТС) - жеке тұлғалардан алған кірісінен алынатын салық салу түрі.

Төлем көзіндегі ЖТС

Төлем көзінен салық салуға жататын кірістер

Салық агенті кім болып табылады

ЖТС есептеу, ұстау және төлеу

Төлем көзінен салық салынатын кірісті айқындау

Жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларация (200.00-нысан)

200.00-нысандағы Декларацияны тапсыру мерзімі

Төлем көзіндегі ЖТС

Төлем көзінен және дербес салық салу кезінде жеке тұлғаның салық салынатын кірісі түрінде салық салу объектілері бар жеке тұлғалар жеке табыс салығын төлеушілер болып табылады.

Қазақстан Республикасының резиденті болып табылатын Қазақстан Республикасы азаматының, шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ адамның (бұдан әрі – резидент-жеке тұлға) төлем көзінен салық салуға жататын кірістері бойынша осы Кодекстің 320-бабында көзделген мөлшерлемелер бойынша жеке табыс салығын есептеуді, ұстап қалуды және аударуды, сондай-ақ салықтық есептілікті ұсынуды салық агенті осы тарауда, осы Кодекстің 36-тарауының 1-параграфында, 38-тарауында және 657-бабында белгiленген тәртіппен және мерзімдерде жүргізеді.

Салық мөлшерлемелері

Салық төлеушiнiң кірісіне 10 пайыздық мөлшерлеме бойынша салық салынады.

Төлем көзінен салық салуға жататын кірістер

1. Салық агенті болып табылатын жұмыс беруші есепке жазған және, оның ішінде Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасына сәйкес жұмыс берушінің бухгалтерлік есебінде шығыстар (шығындар) ретінде танылған мынадай кірістер жұмыскердің салық салуға жататын кірістері болып табылады:

1) еңбек қатынастарының болуына байланысты жұмыс беруші жұмыскердің меншігіне беруге жататын, қолма-қол және (немесе) қолма-қол емес нысандарындағы ақша;

2) осы Кодекстің 323-бабына сәйкес жұмыскердің заттай нысандағы кірістері;

3) осы Кодекстің 324-бабына сәйкес жұмыскердің материалдық пайда түріндегі кірістері.

Салық төлеушінің директорлар кеңесінің немесе жоғары басқару органы болып табылмайтын өзге де басқару органының мүшесі алған (алуға жататын) кірісі де жұмыскердің салық салуға жататын кірісі деп танылады.

2. Қазақстан Республикасының немесе шет мемлекеттің заңнамасына сәйкес жасалған еңбек шарты (келісімшарты) бойынша алынған (алуға жататын) кіріс салық агенттері болып табылмайтын тұлғалардан алынған (алуға жататын) жұмыскердің салық салуға жататын кірісі болып табылады.

3. Жұмыскердің салық салуға жататын кірісіне мынадай кірістер жатпайды:

1) жеке тұлғаның азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша салық агентінен алатын кірісі;
2) зейнетақы төлемдері, біржолғы зейнетақы төлемдері түріндегі кіріс;
3) дивидендтер, сыйақылар, ұтыстар түріндегі кіріс;
4) стипендиялар;
5) жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша кіріс;
6) мүліктік кіріс;
7) резидент-еңбекші көшіп келушінің кірісі;
8) жеке практикамен айналысатын адамның кірісі;
9) дара кәсіпкердің кірісі.

Егер мұндай кірістерді аталған салық агенті төлеуге жататын (төлейтін) болса, осы Кодекстің 321-бабының 1) - 12) және 17) тармақшаларында көрсетілген кірістер бойынша ЖТС-ны есептеу, ұстап қалу және бюджетке төлеуді салық агенті төлем көзінен жүзеге асырады.

Салық агенті кім болып табылады

Резидент жеке тұлғаға кіріс төлейтін мынадай тұлғалар салық агенттері болып танылады:

1) жеке кәсіпкер;
2) жеке практикамен айналысатын адам;
3) қызметін Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын заңды тұлға, оның ішінде резидент емес.

Бұл ретте бейрезидент-заңды тұлға филиалын, өкілдігін немесе филиал немесе өкілдік ашпай тұрақты мекемесін Қазақстан Республикасының салық органдарында тіркеу есебіне қойған күннен бастап салық агенті деп танылады;

4) егер филиал, өкілдік қосарланған салық салуды болғызбау және салықтарды төлеуден жалтаруға жол бермеу мәселелерін реттейтін халықаралық шартқа немесе осы Кодекстің 220-бабына сәйкес тұрақты мекеме құрмаса, Қазақстан Республикасында қызметін филиал, өкілдік арқылы жүзеге асыратын бейрезидент-заңды тұлға.

3. Мыналар салық агенттері болып танылмайды:

1) Қазақстан Республикасында аккредиттелген, шет мемлекеттің дипломатиялық және оларға теңестірілген өкілдіктері, шет мемлекеттің консулдық мекемелері;

2) Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес төлем көзінен жеке табыс салығын есептеу, ұстап қалу және аудару жөніндегі міндеттемеден босатылған халықаралық және мемлекеттік ұйымдар, шетелдік және қазақстандық үкіметтік емес қоғамдық ұйымдар және қорлар.

ЖТС есептеу, ұстау және төлеу

1. Төлем көзінен салық салуға жататын кірістер бойынша ЖТС есептеуді салық агентi салық салуға жататын кірісті есепке жазу кезінде жүргізедi.

ЖТС сомасы осы бөлімге сәйкес айқындалатын төлем көзінен салық салынатын кіріс сомасына осы Кодекстің 320-бабында белгіленген мөлшерлемелерді қолдану арқылы есептеледі.

2. Егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, жеке табыс салығын ұстап қалуды салық агентi төлем көзiнен салық салуға жататын кірісті төлеу күнінен кешiктiрмей жүргізедi.

3. Егер осы бапта өзгеше көзделмесе, салық агентi төленген кірістер бойынша ЖТС аударуды кіріс төлеу жүзеге асырылған ай аяқталғаннан кейін күнтізбелік жиырма бес күннен кешіктірмей өзiнің тұрған жерi бойынша жүзеге асырады.

4. Салық агентiнiң құрылымдық бөлiмшелерi жұмыскерлерiнiң кірістері бойынша жеке табыс салығын аудару құрылымдық бөлiмшелердің орналасқан жері бойынша тиiстi бюджеттерге жүргiзiледi.

5. Осы Кодекстің ережелеріне сәйкес салық агенті төлем көзінен салық салуға жататын кірістерден есептелген жеке табыс салығы сомасын оны ұстап қалмай өз қаражаты есебінен төлеген кезде салық агентінің төлем көзінен жеке табыс салығын ұстап қалу және аудару жөніндегі міндеті орындалды деп есептеледі.

Төлем көзінен салық салынатын кірісті айқындау

1. Жұмыскердің салық салынатын кірісінің сомасы мынадай тәртіппен айқындалады:

жұмыскердің салықтық кезеңге есептелген, төлем көзінен салық салынуға жататын кірістерінің сомасы

алу

осы Кодекстің 341-бабының 1-тармағында көзделген салықтық кезеңдегі кірісті түзету сомасы,

алу

осы Кодекстің 342-бабында көрсетілген тәртіппен салықтық шегерімдер сомасы.

1-1. Егер жұмыскердің салықтық кезең үшін есепке жазылған кірісі республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын АЕК-тің 25 еселенген мөлшерінен аспаса, жұмыскердің салық салынатын кірісінің осы баптың 1-тармағында айқындалған сомасы 90 пайызға азайтылады.

Салық және есепті кезеңдер

1. Салық агенттерінің төлем көзінен салық салуға жататын кірістерден ЖТС есептеуі үшін күнтізбелік ай салық кезеңі болып табылады.

2. Күнтізбелік тоқсан ЖТС және әлеуметтік салық бойынша декларация жасау үшін есепті кезең болып табылады.

Жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларация (200.00-нысан)

1. Жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияны (СЕН 200.00) салық агентінің орналасқан жері бойынша салық органдарына есепті кезеңнен кейінгі екінші айдың 15-інен кешіктірмей:

• салық агенттері, оның ішінде тіркелген шегерімді пайдалана отырып арнаулы салық режимін қолданатын салық агенттері;
• әлеуметтік төлем агенттері немесе төлеушілер, оның ішінде Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өз пайдасына тапсырады.

2. Бірыңғай жер салығын төлеу негізінде арнаулы салық режимін қолданатын салық агенттері төлем көзінен ұстап қалатын жеке табыс салығының есептелген сомаларын бірыңғай жер салығын төлеушілерге арналған декларацияда көрсетеді.

3. Құрылымдық бөлімшелері бар салық агенттері құрылымдық бөлімше орналасқан жердегі салық органына жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияға құрылымдық бөлімше бойынша жеке табыс салығы және әлеуметтік салық сомасын есептеу жөніндегі қосымшаны ұсынады.

4. Ауыл шаруашылығы өнімін өндірушілер мен ауыл шаруашылығы кооперативтері үшін арнаулы салық режимін қолданатын салық агенттері бірыңғай төлемнің есептелген сомаларын жеке табыс салығы мен әлеуметтік салық бойынша декларацияда көрсетеді.

200.00-нысандағы Декларацияны тапсыру мерзімі

ҚР СК 355-бабының 1-тармағына сәйкес 200.00-нысанды салық агентінің орналасқан жері бойынша салық органдарына есепті кезеңнен кейінгі екінші айдың 15-күнінен кешіктірмей: салық агенттері, оның ішінде тіркелген шегерімді пайдалана отырып АСР қолданатын салық агенттері немесе әлеуметтік төлем агенттері немесе төлеушілер, оның ішінде ҚР заңдарына сәйкес өз пайдасына тапсырады.

Демек, 200.00-нысаны тоқсан сайын:

• 1-тоқсан үшін - 15 мамырға дейін;
• 2-тоқсан үшін - 15 тамызға дейін;
• 3-тоқсан үшін - 15 қарашаға дейін;
• 4-тоқсан үшін - 15 ақпанға дейін тапсырылады.