Онлайн-БКМ - деректерді беру функциясы бар бақылау-кассалық машина, яғни жасалған ақша операциялары туралы мәліметтерді интернет арқылы мемлекеттік кірістер органдарына (салық қызметіне) беруге қабілетті кассалық аппарат немесе бағдарламалық қамтамасыз ету.

Егер сіз, мысалы, тауарды немесе қызметті сатып алсаңыз, онда кассалық аппараттың міндеті – сатып алу-сату мәмілесін белгілеу және растау – кассалық чек беру.

Саудамен, тауарлар өндірумен және әртүрлі қызметтер көрсетумен айналысатын кәсіпкерлер Қазақстан Республикасы Салық кодексінің 166-бабына сәйкес деректерді тіркеу және (немесе) беру функциясы бар бақылау-касса машинасын (онлайн-БКМ) қосуға міндетті.


Онлайн-БКМ орнатудан кім босатылды

Онлайн-БКМ түрлері

Онлайн емес БКМ тіркеу

Онлайн-БКМ тіркеу

БКМ қолданбағаны немесе болмағаны үшін жауапкершілік

Онлайн-БКМ орнатудан кім босатылды

ҚР Салық кодексінің 166-бабының 2-тармағына сәйкес:

1) жеке тұлғалар;

2) жеке сот орындаушылары, адвокаттар мен медиаторлар;

3) уәкілетті органмен келісу бойынша көлік саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен нысан бойынша билеттерді бере отырып, қалалық қоғамдық көлікте тасымалдау бойынша халыққа қызмет көрсету бөлігінде;

4) ҚР Ұлттық Банкі;

5) қызметі ортақ пайдаланылатын телекоммуникация желiлерi жоқ жерлердегі салық төлеушілер;

6) екінші деңгейдегі банктер;

7) діни бірлестіктер;

8) ортақ пайдаланылатын телекоммуникациялар желiсi жоқ жерлерде жүзеге асырылатын ақшалай есеп айырысуларды қоспағанда, Ұлттық пошта операторы;

9) арнаулы мобильді қосымша арқылы жүргізілетіндер онлайн-БКМ орнатудан босатылады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 5) тармақшасында көрсетілген тұлғалар ақшалай есеп айырысуларды жүзеге асыру кезінде модельдері мемлекеттік тізілімге енгізілген, деректер беру функциясы жоқ бақылау-касса машиналарын қолданады.

Аумағында ортақ пайдаланылатын телекоммуникация желілері жоқ Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық бірліктері туралы ақпарат уәкілетті органның интернет-ресурсына орналастырылады.

Онлайн БКМ түрлері

Онлайн-БКМ екі түрі бар:

  • аппараттық: құрылғылар – БКМ мемлекеттік тізілімінде тіркелген дербес аппараттар (кассалық машиналар, тіркеушілер);
  • бағдарламалық: БКМ мемлекеттік тізілімінде тіркелген, касса аппаратының функцияларын орындайтын бағдарламалық қамтамасыз ету (мобильді қосымшалар).

Бағдарламалық онлайн-БКМ, яғни касса аппараты функциясы бар мобильді қосымшалар электрондық чектерді қалыптастырады, олар өз кезегінде заң бойынша қағазға теңестірілген. Электрондық чекті сатып алушыға онлайн режимінде, мессенджерлер немесе email арқылы жіберу жеткілікті. Қажет болған жағдайда Bluetooth арқылы смартфонға қосылатын чектер үшін арнайы принтерлер сатып алуға болады.

2020 жылдан бастап онлайн БКМ қолдануға міндетті. Бірақ телекоммуникация жоқ жерлерде пайдаланылатын кассалық аппараттарды онлайн-БКМ-мен ауыстыруға болмайды.

Онлайн емес БКМ тіркеу

Онлайн емес БКМ тіркеуді, есепке қоюды, сондай-ақ қайта тіркеуді, есептен шығаруды Мемлекеттік кірістер комитетінің аумақтық органдары (салық қызметі) жүргізеді.

Егер сіз деректерді онлайн-БКМ-ге беру функциясы жоқ ескі кассалық аппаратты ауыстырғыңыз келсе, онда алдымен сіз онлайн-БКМ сатып алып, оны жұмыс орнына орнатып, содан кейін ескі кассалық аппаратты салық органында тіркеу есебінен алып тастауыңыз керек.

Онлайн БКМ тіркеу

Онлайн-БКМ тіркеу фискалдық деректер операторының мәліметтері негізінде, салық органына бару қажеттілігінсіз жүргізіледі.

Онлайн-БКМ тіркеу фискалдық деректер операторының (ФДО) мәліметтері негізінде жүзеге асырылады, ол үшін операторлардың бірін, фискалдық деректерді таңдау және мемлекеттік кірістер органдарына барудың қажеттілігінсіз оның сайтына кіру қажет:

Көрсетілген сайттардың біреуі арқылы БКМ тіркеу/өзгерту/есептен шығару туралы мәліметтер мемлекеттік кірістер органына (салықтық) беріледі. БКМ
тіркеу карточкасы, яғни мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесі ФДО сайты арқылы да беріледі.

Онлайн-БКМ қолдану үшін ЭЦҚ алу, кейіннен тіркеумен онлайн-БКМ сатып алу қажет.

Аппараттық онлайн-БКМ тіркеу үшін бағдарламалықтан айырмашылығы алдымен сымсыз режимде жұмыс істеу үшін сим-картаны өзі келу тәртібімен ОФД-дан алып, осы сим-карта арқылы кассаны қосу керек.

БКМ қолданбағаны немесе қолданбағаны үшін жауапкершілік

БКМ пайдалану орны бойынша әрбір нүктеде БКМ тіркелуі тиіс. Электр энергиясы, интернет болмаған не БКМ ақаулы болған кезде «Бақылау-касса машиналарын қолданудың кейбір мәселелері туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 16 ақпандағы № 208 бұйрығына сәйкес тауарлық чек толтырылады және беріледі.

Көрсетілген бұйрық Бақылау-касса машиналарын қолдану ережесін қамтиды.

Бақылау-кассалық машиналарды қолдану тәртібін бұзу бойынша жауапкершілік «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» ҚР Кодексінің 284-бабында сипатталған.

Мысалы, сауда операциялары, жұмыстарды орындау, қолма-қол ақша арқылы және банк карточкасы арқылы қызметтер көрсету кезінде жүргізілетін ақшалай есеп айырысуларды жүзеге асыру кезінде БКМ қолданбау, сондай-ақ ақаулы немесе есепте тұрмаған БКМ қолдану бұзушылықтардың бірі болып саналады. Бұл бұзушылықты анықтау ескерту үшін жауаптылыққа әкеп соғады, ал бір жыл ішінде қайталап бұзған жағдайда:

  • жеке нотариустарға, сот орындаушыларына, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне – 15 АЕК;
  • орта кәсіпкерлік субъектілеріне – 30 АЕК;
  • ірі кәсіпкерлік субъектілеріне – 50 АЕК айыппұл салуға әкеп соғады.

Бақылау-касса машинасының чегін немесе тауар чегін бермеу не тауар немесе қызмет үшін төленгеннен көп немесе аз сомаға бақылау-касса машинасының чегін немесе тауар чегін беру ескерту жасауға, ал бір жыл ішінде қайталап бұзған кезде:

  • жеке нотариустарға, сот орындаушыларына, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне – 20 АЕК;
  • орта кәсіпкерлік субъектілеріне – 30 АЕК;
  • ірі кәсіпкерлік субъектілеріне – 40 АЕК айыппұл салуға әкеп соғады.

Сондай-ақ ӘҚБтК-нің 284-бабы бойынша бұзулар бойынша жауапкершілік көзделген:

  • БКМ тіркеу деректеріне өзгерістер енгізу, қолма-қол ақшаны есепке алу кітабын немесе тауар чектері кітабын ауыстыру (қалпына келтіру) үшін салықтық өтініш беру мерзімдерін бұзу;
  • БКМ бақылау чегінде міндетті деректемелердің біреуін немесе бірнешеуін көрсетпеу;
  • бақылау-касса машинасын пайдалану кезінде қолма-қол ақшаны есепке алу кітабын толтырмау не ауысымдық есептер көрсеткіштерінің тиісті күнге қолма-қол ақшаны есепке алу кітабының деректеріне сәйкес келмеуі не бақылау-касса машинасында қате енгізілген соманы жою немесе өткізілген тауарлар, орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер үшін қолма-қол ақшаны қайтару операцияларын жүзеге асыру кезінде қолма-қол ақшаны есепке алу кітабына жазбаны жүргізбеу;
  • және басқалары.

2023 жылғы 1 қаңтардан бастап деректерді тіркеу және (немесе) беру функциясы бар бақылау-кассалық машиналарды қолданатын барлық жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғаларда БКМ 2.0.2-нұсқасының жаңа хаттамасына қайта бағдарламалануы тиіс.

2022 жылы деректерді тіркеу және (немесе) беру функциясы бар бақылау-касса машиналарын (БКМ) қолдану тәртібіне өзгерістер мен толықтырулар енгізілді (Салық кодексінің 166-бабына).

Осыған байланысты «БКМ қолдану мәселелері жөніндегі» жұмыс тобы шеңберінде БКМ әзірлеушілерімен және фискалдық деректер операторларымен (ФДО) бірлесіп БКМ-нен ФДО серверіне БКМ-нен ақшалай есеп айырысу туралы мәліметтерді беру бойынша деректерді берудің бірыңғай хаттамасы жаңартылып, бекітілді.

Салық кодексінің 171-бабына сәйкес деректерді тіркеу және (немесе) беру функциясы бар бақылау-касса машиналарынан тауарларды өткізу, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету кезінде жүзеге асырылатын ақшалай есеп айырысулар туралы мәліметтерді қабылдауды, сақтауды, сондай-ақ оларды салық органдарына беруді фискалдық деректер операторы (бұдан әрі – ФДО) уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүргізеді.

Қаржы министрінің «Бақылау-касса машиналарын қолданудың кейбір мәселелері туралы» бұйрығына сәйкес БКМ фискалдық деректер операторының серверіне мемлекеттік кірістер органдарына ақшалай есеп айырысулар туралы мәліметтерді беруді қамтамасыз ететін БКМ техникалық талаптары мен сәйкестік нысанына сәйкес ақшалай есеп айырысулар туралы мәліметтерді береді.

Сервис Учет. Онлайн касса

 

Возврат к списку