Инвестициялық салықтық преференциялар - бұл преференциялар объектілерінің құнын және (немесе) реконструкциялауға, жаңғыртуға арналған кейінгі шығыстарды шегерімге жатқызудан тұратын корпоративтік табыс салығын төлеуден босатуды ұсыну жөніндегі жеңілдік.

Инвестициялық салық преференциялары (бұдан әрі - преференциялар) салық төлеушінің таңдауы бойынша осы бапқа және ҚР СК 275 және 276-баптарына сәйкес қолданылады және преференциялар объектілерінің құнын және (немесе) реконструкциялауға, жаңғыртуға арналған келесі шығыстарды шегеруге жатқызуды білдіреді (ҚР СК 274-бабы).

ҚР СК 274-бабының 6-тармағында көрсетілгендерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары преференцияларды қолдануға құқылы.

Преференция объектілеріне не жатады

Преференцияларды қолдануға кімнің құқығы жоқ

КТС бойынша шегерімге жатқызу әдістерін қолдану ерекшеліктері

Салықтық есепке алу

Преференция объектілеріне не жатады

Қазақстан Республикасының аумағында алғаш рет пайдалануға енгізілетін өндірістік мақсаттағы ғимараттар және құрылысжайлар, машиналар мен жабдық өздері пайдалануға енгізілген салықтық кезеңнен кейінгі кемінде үш салықтық кезең ішінде бір мезгілде мынадай шарттарға сәйкес келсе:

1) концессия шарты шеңберінде концеденттің концессионерге (құқық мирасқорына немесе концессия шартын іске асыру үшін тек қана концессионер арнайы құрған заңды тұлғаға) иеленуге немесе пайдалануға берген, қызмет ету мерзімі бір жылдан асатын активтер немесе негізгі құралдар болып табылса;

2) преференцияларды қолданған салық төлеуші кіріс алуға бағытталған қызметте пайдаланып жатса;

3) өздерін пайдаланудың өзіндік ерекшеліктеріне байланысты жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт (келісімшарттар) бойынша қызметті жүзеге асырумен тікелей себептік-салдарлық байланысы бар активтер болып табылмаса;

4) жер қойнауын пайдаланушы осы активтер бойынша шеккен келесі шығыстар салықтық есепке алуда жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт (келісімшарттар) бойынша қызмет пен келісімшарттан тыс қызмет арасында бөлінуге жатпаса;

5) Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік саласындағы заңнамасына сәйкес 2009 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған келісімшарттар бойынша инвестициялық жоба шеңберінде пайдалануға енгізілетін активтер болып табылмаса;

6) Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік саласындағы заңнамасына сәйкес 2014 жылғы 31 желтоқсаннан кейін жасалған инвестициялық келісімшарт бойынша инвестициялық басым жоба шеңберінде пайдалануға енгізілген активтер болып табылмаса.

7) ҚР СК 288-бабы 1-тармағы бірінші бөлігінің 7) тармақшасына сәйкес салық салынатын кірісті азайту жүргізілген активтер болып табылмаса, преференциялар объектілеріне жатқызылады.

Преференцияларды қолдануға кімнің құқығы жоқ

ҚР Салық кодексінің 274 бабының 6-тармағында:

• қызметін АЭА аумағында жүзеге асыратын ұйым;
• спирттің, алкоголь өнімінің, темекі бұйымдарының барлық түрлерін өндіруді және (немесе) өткізуді жүзеге асыратындар;
• арнаулы салық режимін қолданатындар үшін преференцияларды қолдануға тыйымдар көзделген.

Тыйым салу жер қойнауын пайдаланушылар үшін жаңадан сатып алынатын:

• оларды пайдалану ерекшелігіне қарай жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт (келісімшарттар) бойынша қызметті жүзеге асырумен тікелей себеп-салдарлық байланысы бар активтерге;
• жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт (келісімшарттар) бойынша қызмет пен келісімшарттан тыс қызмет арасында бөлуге жататын активтерге қолданылады;

КТС бойынша шегерімге жатқызу әдістерін қолдану ерекшеліктері

Преференцияларды қолдану мынадай әдістердің бірі бойынша жүзеге асырылады (ҚР СК 275-бабы):

1) объектіні пайдалануға бергеннен кейін шегеру әдісі;

2) объектіні пайдалануға енгізгенге дейін шегеру әдісі.

Салық кодексінің 275-бабы 2-тармағының негізінде объектіні пайдалануға бергеннен кейін шегеру әдісін қолдану:

• пайдаланудың алғашқы 3 салық кезеңі ішінде тең үлестермен ССН объектілерінің бастапқы құнын
• немесе пайдалануға беру жүзеге асырылған салық кезеңінде бір мезгілде шегерімге жатқызуға негізделген.

Салық кодексінің 275-бабының 3-тармағында объект пайдалануға енгізілгенге дейінгі шегерім әдісін қолдану ИСП объектілерін салуға, өндіруге, сатып алуға, монтаждауға және орнатуға арналған шығындарды, сондай-ақ өндірістік мақсаттағы ғимараттар мен құрылысжайлар, машиналар мен жабдықтар пайдалануға енгізілгенге дейін осындай шығындар іс жүзінде жүргізілген салықтық кезеңде оларды реконструкциялауға, жаңғыртуға арналған келесі шығыстарды шегерімге жатқызуды білдіреді деп белгіленген.

Айта кетейік, Салық кодексінің 274-бабы 3-тармағының шарттарына сәйкес келетін өндірістік мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстарды, машиналар мен жабдықтарды реконструкциялауға, жаңғыртуға арналған келесі шығыстарға қатысты объектіні пайдалануға бергенге дейін тек шегеру әдісі бойынша ИСП қолдану көзделген.

Қалған жағдайларда салық төлеуші ИСП жүзеге асырудың әртүрлі әдістерін қолдануға құқылы.

Салықтық есепке алу

Салық кодексінің 276-бабына сәйкес ИСП объектілерінің салықтық есебі объектілер бойынша, тіркелген активтерден бөлек жүзеге асырылады.

Бұл ретте тиісті шешімдер салықтық есепке алу саясатында көрсетілуге тиіс.

Преференциялар объектісі преференциялар объектісі пайдалануға енгізілген салықтық кезеңнен кейінгі 3 салықтық кезең өткен соң тіркелген актив болып танылады және Салық кодексінің 267 және 268-баптарында айқындалған тәртіппен осындай актив түріне сәйкес келетін топтың (кіші топтың) құндық балансына қосылады.

Бұл ретте, ҚР Салық кодексінің 268-бабының 15-тармағына сәйкес осы объектіні пайдалануға берудің салық кезеңінен кейінгі 3 салық кезеңі өткен соң преференциялар объектісі нөлдік құн бойынша топтың (кіші топтың) құн балансына енгізілуге жатады.

Бұл 3 салық кезеңі өткеннен кейін объектінің сомасын шегерімге толық есептен шығарғаннан кейін де преференция объектілерін одан әрі ұстау жөніндегі кейінгі шығыстар:

• Салық кодексінің 272-бабының 1-тармағында белгіленген тәртіппен ағымдағы кейінгі шығыстар, сондай-ақ Салық кодексінің 272-бабының 2-тармағында белгіленген тәртіппен күрделі сипаттағы кейінгі шығыстар сияқты шегерімге жатқызылуы мүмкін дегенді білдіреді.