Азаматтық - бұл адамның мемлекетпен өзара құқықтары мен міндеттерінің жиынтығында көрініс табатын тұрақты құқықтық байланысы.

Қазақстан Республикасының азаматтығы адамның мемлекетпен олардың өзара құқықтары мен міндеттерінің жиынтығын білдіретін орнықты саяси-құқықтық байланысын айқындайды. (Қазақстан Республикасындағы азаматтық туралы Заңы)

Қазақстан Республикасында әрбiр адамның азаматтық алуға құқығы бар. Қазақстан Республикасында азаматтық осы Заңға сәйкес алынады және тоқтатылады.

Азаматтық туралы Заңның 4-бабына Қазақстан Республикасының азаматтығын растайтын құжат Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлiгi немесе Қазақстан Республикасы азаматының паспорты болып табылады.

16 жасқа дейінгі баланың азаматтығы оның туу туралы куәлігімен, ата-анасының қайсысының болса да паспортымен расталады.

Қазақстан Республикасының азаматтары:

  • осы Заң күшіне енген күні Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын;
  • Қазақстан Республикасының аумағында туған және шет мемлекеттің азаматтығында тұрмайтын;
  • осы Заңға сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтығын алған тұлғалар болып табылады.

Қазақстан Республикасының азаматына басқа мемлекеттің азаматтығы танылмайды.

Қазақстан Республикасының азаматтығын:

1) тууы бойынша;

2) Қазақстан Республикасының азаматтығына қабылдау нәтижесінде;

3) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында көзделген негiздер мен тәртiп бойынша;

4) осы Заңда көзделген өзге де негіздер бойынша алынады.

Бала туған кезде ата-анасының екеуі де Қазақстан Республикасының азаматы болса, ол туған жеріне қарамастан Қазақстан Республикасының азаматы болып табылады.

Азаматтық туралы заңның 15-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар өздерінің өтінішхаттары бойынша осы Заңға сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтығына қабылдануы мүмкін.

Қазақстан Республикасының азаматтығына қабылдау туралы өтініштер бойынша шешімді Қазақстан Республикасының Президенті қабылдайды.

Азаматтық туралы Заңның 16-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтығына:

  • ҚР аумағында кемінде бес жыл тұрақты тұратын (азаматтыққа қабылдау туралы өтініш берген сәтте ҚР-да бес жылдық тұру мерзімі үздіксіз болуы тиіс) не ҚР азаматымен некеде тұрған (кемінде 3 жыл тұратын) адамдар;
  • Қазақстан Республикасы азаматтарының iшiнде жақын туыстарының бiрi - баласы (оның iшiнде асырап алған баласы), жұбайы (зайыбы) және ата-анасының бiреуi (асырап алушысы), апа-қарындасы, аға-iнiсi, атасы немесе әжесi бар, Қазақстан Республикасына тұрақты тұру мақсатымен келген, бұрынғы одақтас республикалардың азаматтары, Қазақстан Республикасында тұру мерзiмiне қарамастан, қабылданатын болады.

Жеңiлдетiлген тәртiппен (тiркеу тәртiбiмен) ҚР азаматтығына:

  • тұру мерзіміне қарамастан, Қазақстан Республикасының аумағында заңды негіздерде тұрақты тұратын қандастар;
  • тұру мерзiмiне қарамастан, Қазақстан Республикасының аумағында заңды негіздерде тұрақты тұратын, өздерінің ерік қалауынан тыс азаматтығынан айырылған немесе оны жоғалтқан жаппай саяси қуғын-сүргiннiң ақталған құрбандары, сондай-ақ олардың ұрпақтары;
  • Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарында оқитын этникалық қазақтар қабылдануы мүмкін.

Жеңілдетілген тәртіппен (тіркеу) азаматтық алу туралы материалдарды қарау мерзімі өтініш берілген күннен бастап үш айдан аспауға тиіс.