Кәсіпкерлік кодексінің 24-бабының 1-тармағына сәйкес жұмыскерлердің жылдық орташа санына және жылдық орташа кіріске қарай кәсіпкерлік субъектілері мынадай санаттарға жатқызылады:

- шағын кәсіпкерлік субъектілері, оның ішінде микрокәсіпкерлік субъектілері;

- орта кәсіпкерлік субъектілері;

- ірі кәсіпкерлік субъектілері.

Мемлекеттік қолдау және Қазақстан Республикасы заңнамасының өзге де нормаларын қолдану мақсаттары үшін:

1) есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлардың айналымына байланысты әрекетті;
2) акцизделетін өнімді өндіруді және (немесе) көтерме саудада өткізуді;
3) астық қабылдау пункттерінде астық сақтау жөніндегі қызметті;
4) лотерея өткізуді;
5) ойын бизнесі саласындағы қызметті;
6) радиоактивті материалдардың айналымына байланысты қызметті;
7) банк қызметін (не банк операцияларының жекелеген түрлерін) және сақтандыру нарығындағы қызметті (сақтандыру агенті қызметінен басқа);
8) аудиторлық қызметті;
9) бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызметті;
10) кредиттік бюролардың қызметін;
11) күзет қызметін;
12) азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының айналымына байланысты қызметті;
13) I кіші түрдегі цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар шағын кәсіпкерлік, оның ішінде микрокәсіпкерлік субъектілері деп танылмайды.

ҚР КК 24-бабының 4-тармағында көрсетілген қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар – орта кәсіпкерлік субъектілеріне, ал осы баптың 6-тармағында белгіленген өлшемшарттарға сай келген жағдайда ірі кәсіпкерлік субъектілеріне жатқызылады.

Кәсіпкерлікті жүзеге асыратын, осы баптың 3 және 6-тармақтарына сәйкес шағын және ірі кәсіпкерлік субъектілеріне жатпайтын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар орта кәсіпкерлік субъектілері болып табылады.

Кәсіпкерлік кодексінің 24-бабының 3-тармағына сәйкес осы баптың 3 және 6-тармақтарына сәйкес шағын және ірі кәсіпкерлік субъектілеріне жатпайтын, яғни саны 100-ден 250 адамға дейін және орташа жылдық табысы 300 000 еселенген АЕК-тен 3 000 000 АЕК-ке дейін ДК және кәсіпкерлікті жүзеге асыратын заңды тұлғалар орта кәсіпкерлік субъектілері болып табылады.

Кәсіпкерлік кодексінің 25-бабының 1-тармағына сәйкес кәсіпкерлік субъектілерінің санаттары туралы деректерді пайдалану үшін кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган кәсіпкерлік субъектілерінің тізілімін жүргізеді.

Кәсіпкерлік кодексінің 24-бабының 2-тармағына сәйкес кәсіпкерлік субъектілері жұмыскерлерінің жылдық орташа саны осы субъект филиалдарының, өкілдіктерінің және басқа да оқшауланған бөлімшелерінің жұмыскерлерін, сондай-ақ дара кәсіпкердің өзін қоса алғанда, барлық жұмыскерлер ескеріле отырып айқындалады.

Соңғы үш жылдағы жылдық жиынтық кірістердің немесе Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес патент, оңайлатылған декларация негізінде немесе арнаулы мобильді қосымша пайдаланылатын арнаулы салық режимін қолданатын кәсіпкерлік субъектілері кірістерінің үшке бөлінген сомасы жылдық орташа кіріс деп есептеледі.

«Кәсіпкерлік субъектілерінің тізілімін жүргізу және пайдалану қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1091 қаулысының негізінде:

Кейіннен тізілімді жүргізу үшін МКК жыл сайын 15 қарашаға дейінгі мерзімде кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органға мынадай ақпарат жібереді:

1) өткен күнтізбелік жылдағы жиынтық жылдық кірістің мөлшері туралы деректер (оның ішінде арнаулы салық режимдері бойынша жұмыс істейтін субъектілер бойынша);

2) өткен күнтізбелік жылдағы жұмыскерлердің саны туралы деректер.

Көрсетілген ақпарат салық заңнамасына сәйкес салық органдарына кәсіпкерлік субъектілері ұсынған салық есептілігі деректерінің негізінде қалыптастырылады.

Тізілімге өзгерістер енгізу мынадай жағдайларда жүзеге асырылады:

1) осы Қағидалардың 9-тармағына сәйкес МКК ақпаратында жіберілген қате себебі бойынша кәсіпкерлік субъектісінің санатты өзгерту туралы өтінішін қанағаттандырған жағдайларда жүзеге асырылады.

Бұл ретте МКК-ның салық төлеуші оны жібергенге дейін табыс еткен салық есептілігінің деректеріне сәйкес келмейтін ақпаратты кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органға беруі ақпараттағы қате болып табылады. Салық төлеушілер туралы ақпаратты олардың тиісті жылдың 15 қарашасынан кейін қосымша салық декларацияларын табыс етуіне байланысты өзгерту қате болып табылмайды;

2) салық төлеушілер келіскен немесе дұрыстығын сот растаған салықтық тексерулердің нәтижелері бойынша осы Қағидалардың 6-тармағында көрсетілген деректерді өзгерту туралы МКК өтініші.

Осылайша, компанияны кәсіпкерлік субъектілерінің белгілі бір санатына жатқызу МКК ұсынған деректер негізінде жүзеге асырылады: бұл соңғы 3 жылда есептелген және осы декларациялар бойынша 3-ке бөлінген орташа тізімдік сандық және орташа жылдық кіріс. Шағын кәсіпкерлік субъектілері санатынан орта кәсіпкерлік субъектілері санатына көшу үшін компанияның қосымша ештеңе қабылдауының қажеті жоқ, бұл мәліметтерді сіз үшін МКК береді.

Кәсіпкерлік субъектісінің санаты туралы анықтаманы қалай алуға болады

Қызметті онлайн қалай алуға болады (www.elicense.kz «электрондық лицензиялау» порталында)

1. Осы бетте «Онлайн қызметке тапсырыс беру» батырмасын басыңыз, содан кейін жаңа терезеде «электрондық лицензиялау» порталы ашылады.
2. Жүйеге кіру немесе «электрондық лицензиялау» порталында тіркелу.
3. Қызмет төлқұжатында құжаттар топтамасымен танысып, «Онлайн қызметке тапсырыс беру» батырмасын басыңыз немесе қажетті кіші қызмет түрін таңдап, «Келесі» батырмасын басыңыз.
4. Қажетті деректерді көрсету, өтінішті толтыру және ЭЦҚ-мен қол қою.
5. Берілген өтініштің мәртебесін Жеке кабинетте «Менің өтініштерім» бөлімінен бақылауға болады. Рұқсатты алу туралы «Менің рұқсат құжаттарым» бөлімінен, хабарламаны алу туралы - «Менің хабарламаларым» бөлімінен білуге болады.