Есеп саясаты Қазақстан Республикасының бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы заңнамасының талаптарына, халықаралық немесе ұлттық стандарттарға, шағын және орта бизнеске арналған халықаралық стандартқа және бухгалтерлiк есеп шоттарының үлгi жоспарына сәйкес, олардың қажеттiлiктерi мен қызмет ерекшелiктерi негiзге алына отырып, бухгалтерлiк есептi жүргiзу және қаржылық есептiлiктi жасау үшiн дара кәсiпкер немесе ұйым қолдануға қабылдаған нақты принциптердi, негiздердi, ережелердi, тәртiп пен практиканы бiлдiредi.

Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы ҚР Заңының 6-бабы бойынша бухгалтерлік есеп ДК мен ұйымдардың операциялары мен оқиғалары туралы ақпаратты жинаудың, тiркеудiң және қорытудың Қазақстан Республикасының бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы заңнамасымен, сондай-ақ есеп саясатымен регламенттелген тәртiпке келтiрiлген жүйесiн бiлдiредi.

Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы ҚР Заңының 7-бабының 1-тармағы негізінде бухгалтерлiк құжаттама бастапқы құжаттарды, бухгалтерлiк есеп тiркелiмдерiн, қаржылық есептiлiктi және есеп саясатын қамтиды.

Басшылық немесе дара кәсіпкер:
1) есеп саясатын келіседі және (немесе) бекітеді;
2) бухгалтерлік есепті ұйымдастыруды, оның ішінде ұйым жасайтын барлық операцияларды бухгалтерлік есепте көрсету тәртібін регламенттейтін, бекітілген ішкі құжаттардың болуын қамтамасыз етеді.

Есеп саясаты ҚР заңнамасында және ұйымның жарғысында (ережесінде) белгіленген тәртіппен бекітіледі.

Егер заңнамада бухгалтерлік есепке қойылатын талаптар өзгерсе және/немесе компания бухгалтерлік есепке алу объектісі туралы ақпараттың сапасын арттыру мақсатында бухгалтерлік есепке алуды жүргізудің жаңа тәсілін таңдаса, экономикалық субъект қызметінің шарттары айтарлықтай өзгерсе, есеп саясатын өзгертуге болады.

Есеп саясатында бухгалтерлік есеп мақсаттары үшін ұйым қызметінің ерекшелігіне байланысты мынадай негізгі мәселелер қаралуы мүмкін:

1.      Шоттардың жұмыс жоспары.

2.      Ұйым қолданатын бастапқы есепке алу құжаттары мен бухгалтерлік есеп тіркелімдерінің нысандары.

3.      Активтер мен міндеттемелерді, кірістер мен шығыстарды тану қағидаттары

4.      Активтер мен міндеттемелерді бастапқы және кейінгі бағалау.

5.      Амортизацияны есептеу тәсілі:

o   желілік (ұтымды пайдаланудың бүкіл мерзімі ішінде біркелкі);

o   азайтылатын қалдық әдісі;

o   өнім өндіру бірліктерінің әдісі.

6.      Материалдық-өндірістік қорлардың түсуі мен шығуын есепке алу әдістері:

o   орташа өзіндік құны бойынша; қорлар бірлігінің өзіндік құны бойынша; ФИФО, ерекше сәйкестендіру.

7.      Ұйым қызметінің ерекшелігіне қарай кірістерді бөлу тәсілі мынадай баптар бойынша:

o   әдеттегі қызмет түрлерінен түсетін кірістер;

o   өзге де кірістер.

8.      Жұмыстарды орындаудан, қызметтерді көрсетуден, дайындау циклі ұзақ өнімдерді сатудан түскен түсімді айқындау тәсілі (құрылыс, ғылыми және жобалау жұмыстары, кеме жасау және т.б.):

o   есепті кезеңнің соңындағы операцияның аяқталу сатысына сәйкес;

o   жұмыстың, көрсетілетін қызметтің, өнімнің дайындығына қарай.

9.      Арнайы құрал-саймандарды, арнайы құрылғыларды, арнайы жабдықтар мен арнайы киімдерді есепке алу тәсілі:

o   материалдар ретінде;

o   негізгі құралдар ретінде;

o   шығыстар сияқты.

Дара кәсіпкерлер мен ұйымдар бастапқы құжаттарды, қағаз және (немесе) электрондық жеткізгіштердегі бухгалтерлік есеп тіркелімдерін, қаржылық есептілікті, есепке алу саясатын, есепке алу деректерін электрондық өңдеу бағдарламасын Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген кезең ішінде сақтауға міндетті.

ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 276-бабына сәйкес:

1. Салық төлеушіде есепке алу құжаттамасының болмауы және (немесе) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген есепке алу құжаттамасын жасау және сақтау жөніндегі талаптардың сақталмауы ескерту жасауға әкеп соғады.

2. Осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көзделген, әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған әрекеттер:

·        шағын кәсіпкерлік субъектілеріне немесе коммерциялық емес ұйымдарға - 25,

·        орта кәсіпкерлік субъектілеріне - 50,

·        ірі кәсіпкерлік субъектілеріне - 75 АЕК мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

Ескертпе. Салық төлеушіде есепке алу құжаттамасының болмауы деп бухгалтерлік құжаттаманың және (немесе) салықтық нысандардың, салықтық есепке алу саясатының, салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындау үшін, сондай-ақ салық міндеттемесін есептеу үшін негіз болып табылатын өзге де құжаттардың болмауы түсініледі.

ШОБ үшін 2018 - 2022 жылдарға арналған ХҚЕС есеп саясатының авто құрастырушысы