Бухгалтер - қолданыстағы заңнамаға сәйкес есеп жүйесі бойынша жұмыс істейтін бухгалтерлік есеп жөніндегі маман.

Егер компанияның бас бухгалтері – қаржы қызметінің басшысы болса, онда бухгалтер – қатардағы жұмыскер, бағынышты адам, орындаушы.

Бас бухгалтер бухгалтерияның жұмысын тұтастай үйлестіреді, бухгалтер – бухгалтерлік есептегі нақты бағытқа жауап береді.

Жай бухгалтер мен бас бухгалтер арасындағы айырмашылықтың мәні мынада:

1. Бухгалтер қатардағы орындаушы болып табылады және бухгалтерия басшысына бағынады.
2. Бухгалтердің құзыреті оның функционалдық міндеттерімен айқындалады.
3. Бас бухгалтердің мәртебесі заңмен белгіленеді, оның қарамағындағы адамдар өздерінің лауазымдық нұсқаулықтарын басшылыққа алады.
4. Бас бухгалтер қаржы құжаттарына басшымен бiрге өз қолын қоюға мiндеттi. Қатардағы бухгалтер бұлай істей алмайды.
5. Бас бухгалтер компания басшылығының мүшесі болып табылады және шешім қабылдауға қатысады. Бухгалтер тапсырылған жұмыс учаскесіне жауап беретін қатардағы жұмыскер болып табылады.

Өз қызметінің ерекшелігі бойынша бухгалтер:

• Қазақстан Республикасының заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілерін және мүліктің, міндеттемелер мен шаруашылық операциялардың бухгалтерлік есебін ұйымдастыру және есептілікті жасау жөніндегі әдістемелік материалдарды;
• ұйымдағы бухгалтерлік есептің нысандары мен әдістерін, шоттардың жоспары мен корреспонденциясын, бухгалтерлік есеп учаскелері бойынша құжат айналымын ұйымдастыруды, негізгі құралдардың, тауар-материалдық құндылықтардың және ақша қаражатының қозғалысына байланысты операцияларды құжаттамалық ресімдеу және бухгалтерлік есеп шоттарында көрсету тәртібін;
• ұйымның шаруашылық-қаржылық қызметін экономикалық талдау әдістерін, экономика, еңбекті ұйымдастыру мен басқаруды, шаруашылық жүргізу әдістерін;
• еңбек заңнамасын, ішкі еңбек тәртібі, өндірістік санитария ережелерін, өрт қауіпсіздігі талаптарын білуі тиіс.

Бухгалтердің лауазымдық міндеттері:

Мүліктің, міндеттемелердің және шаруашылық операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу бойынша жұмысты орындайды (негізгі құралдардың, тауарлық-материалдық құндылықтардың, өндіріске, өнімді сатуға арналған шығындардың, шаруашылық-қаржылық қызмет нәтижелерінің есебі, жеткізушілермен және тапсырыс берушілермен, сондай-ақ көрсетілген қызметтер үшін және тағы басқа).

Қаржы тәртібін сақтауға және ресурстарды ұтымды пайдалануға бағытталған іс-шараларды әзірлеуге және жүзеге асыруға қатысады.

Бухгалтерлік есептің тиісті учаскелері бойынша бастапқы құжаттаманы қабылдауды және бақылауды жүзеге асырады және оларды есептік өңдеуге дайындайды.

Бухгалтерлік есеп шоттарында негізгі құралдардың, тауар-материалдық құндылықтардың және ақша қаражатының қозғалысына байланысты операцияларды көрсетеді.

Өнімнің (жұмыстардың, қызметтердің) өзіндік құнының есептік калькуляциясын жасайды, шығындар мен өндірістік емес шығындардың пайда болу көздерін анықтайды, олардың алдын алу бойынша ұсыныстар дайындайды.

Заңнамаға сәйкес салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді, зейнетақы аударымдарын және басқа да төлемдерді, күрделі салымдарды қаржыландыруға арналған қаражатты, жұмыскерлердің жалақысын есептеу мен аударуды жүргізеді.

Басшыларды, кредиторларды, инвесторларды, аудиторларды және басқа да бухгалтерлік есептілікті пайдаланушыларды есепке алудың тиісті бағыттары (учаскелері) бойынша салыстырмалы және дұрыс бухгалтерлік ақпаратпен қамтамасыз етеді.

Ішкі бухгалтерлік есептілікке арналған құжаттардың үлгілік нысандары, сондай-ақ нысандары көзделмеген шаруашылық операцияларды ресімдеу үшін қолданылатын шоттардың жұмыс жоспарын (бюджеттік бағдарламаларды қаржыландыру жоспары), бастапқы құжаттардың нысандарын әзірлейді, бухгалтерлік ақпаратты өңдеу технологиясы мен есепке алуды жүргізудің негізгі әдістері мен әдістерінің мазмұнын айқындауға қатысады.

Ішкі шаруашылық резервтерді анықтау, үнемдеу режимін және құжат айналымын жетілдіру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру мақсатында бухгалтерлік есеп пен есептілік деректері бойынша ұйымның шаруашылық-қаржылық қызметіне экономикалық талдау жүргізуге, қазіргі заманғы есептеу техникасының құралдарын қолдану негізінде бухгалтерлік есептің прогрессивті нысандары мен әдістерін әзірлеуге және енгізуге, ақша қаражаты мен тауар-материалдық құндылықтарға түгендеу жүргізуге қатысады.

Қаржылық тергеу жүргізеді. Есептілікті жасау үшін бухгалтерлік есептің тиісті учаскелері бойынша деректерді дайындайды, бухгалтерлік құжаттардың сақталуын қадағалайды, оларды мұрағатқа беру үшін белгіленген тәртіпке сәйкес ресімдейді.

Бухгалтерлік ақпараттың деректер базасын қалыптастыру, жүргізу және сақтау бойынша жұмыстарды орындайды, деректерді өңдеу кезінде пайдаланылатын анықтамалық және нормативтік ақпаратқа өзгерістер енгізеді.

Есептеуіш техниканың көмегімен шешілетін міндеттердің не олардың жекелеген кезеңдерінің экономикалық қойылымын қалыптастыруға қатысады, экономикалық ақпаратты өңдеудің экономикалық негізделген жүйелерін құруға мүмкіндік беретін дайын жобаларды, алгоритмдерді, қолданбалы бағдарламалар пакеттерін пайдалану мүмкіндігін айқындайды.