Жеке кәсiпкерлiктi жүзеге асыру ауыл шаруашылығы мақсатындағы жердi ауыл шаруашылығы өнiмiн өндiру үшiн пайдаланумен, сондай-ақ осы өнiмдi қайта өңдеумен және өткiзумен тығыз байланысты адамдардың еңбек бiрлестiгi шаруа немесе фермер қожалығы деп танылады.

Заңды тұлға құрмай кәсiпкерлiк қызметпен айналысатын Қазақстан Республикасының азаматтары және (немесе) оралмандар шаруа немесе фермер қожалығының субъектiлерi болып табылады.

Ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілерге арналған АСР

ШФҚ үшін АСР қолдану шарттары

Бірыңғай жер салығын есептеу тәртібі

ШФҚ үшін АСР қолданатын салық төлеушілер қандай салықтар мен төлемдерді төлемейді

БЖС төлеу мерзімі

Есептілік

Ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілерге арналған АСР

Салық кодексінің 678-бабына сәйкес ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер үшін мынадай арнайы салық режимдері көзделген:

• шаруа немесе фермер қожалықтары үшін арнаулы салық режимі;
• ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер мен ауыл шаруашылығы кооперативтері үшін арнаулы салық режимі.

Шаруа немесе фермер қожалықтары осы Кодекстің 703-бабының 4-тармағында белгіленген жағдайда бір мезгілде екі арнаулы салық режимін қолдануға құқылы.

ШФҚ үшін АСР қолдану шарттары

Шаруа немесе фермер қожалықтары үшін АСР Қазақстан Республикасының аумағында жеке меншік және (немесе) жер пайдалану құқығындағы жер учаскелері (қайталама жер пайдалану құқығын қоса алғанда) болған кезде осы Кодекстің 367-бабы 1-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген қосылған құн салығын төлеушілер болып табылмайтын шаруа немесе фермер қожалықтарын қолдануға құқылы.

Шаруа немесе фермер қожалықтары үшін АСР қолдану мақсатында жеке меншік және (немесе) жер пайдалану құқығындағы (қайталама жер пайдалану құқығын қоса алғанда) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерінің жиынтық алаңы мыналар үшін белгіленген жер учаскесінің шекті алаңының мөлшерінен аспауы тиіс:

• 1 аумақтық аймақ - 5000 га;
• 2 аумақтық аймақ - 3 500 га;
• 3 аумақтық аймақ - 1 500 га;
• 4 аумақтық аймақ - 500 га.

ШФҚ үшін АСР қолдану үшін салық салудың жалпыға бірдей белгіленген тәртібінен немесе өзге арнаулы салық режимінен ауысқан кезде дара кәсіпкер жер учаскесінің орналасқан жері бойынша салық органына қолданылатын салық салу режимі туралы хабарлама ұсынады.

Бірыңғай жер салығын есептеу тәртібі

Шаруа немесе фермер қожалықтарына арналған АСР бірыңғай жер салығын төлеу негізінде бюджетпен есеп айырысудың ерекше тәртібін көздейді және акцизделетін тауарларды өндіру, қайта өңдеу және өткізу жөніндегі қызметті қоспағанда, шаруа немесе фермер қожалықтарының ауыл шаруашылығы өнімін өндіру және өзі өндірген ауыл шаруашылығы өнімін өткізу және қайта өңдеу, осындай қайта өңдеу өнімдерін өткізу жөніндегі қызметіне қолданылады. (ҚР СК 702-бабының 3-тармағы)

Күнтізбелік жыл арнаулы салық режимін қолдану үшін салық кезеңі болып табылады.

Бiрыңғай жер салығын есептеудi салық төлеушi есептi салық кезеңi үшiн салық салу объектiсiне 0,5 процент мөлшерiнде мөлшерлеме қолдану жолымен дербес жүргiзедi.

ШФҚ үшін АСР қолданатын салық төлеушілер қандай салықтар мен төлемдерді төлемейді

ҚР СК 705-бабына сәйкес - Шаруа немесе фермер қожалықтары үшін СНР қолданатын салық төлеушілер салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердiң мынадай түрлерiн:

1) шаруа немесе фермер қожалықтарының қызметінен түскен кірістерден, оның ішінде осы арнаулы салық режимі қолданылатын қызметпен байланысты шығындарды (шығыстарды) жабуға мемлекеттік бюджет қаражатынан алынған сомалар түріндегі кірістерден алынатын жеке табыс салығын;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасын бұза отырып пайдаланылатын жер учаскелерін қоспағанда, осы арнаулы салық режимі қолданылатын қызметте пайдаланылатын жер учаскелері бойынша жер салығын және (немесе) жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақыны;

3) осы Кодекстің 490-бабы 3-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген салық салу объектілері бойынша - көлiк құралдары салығын;

4) осы Кодекстің 517-бабы 3-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген салық салу объектілері бойынша - мүлік салығын;

5) осы арнаулы салық режимі қолданылатын шаруа немесе фермер қожалығының қызметі бойынша – әлеуметтік салықты;

6) осы арнаулы салық режимі қолданылатын шаруа немесе фермер қожалығының қызметі бойынша – қоршаған ортаға теріс әсер еткені үшін төлемақыны төлеушiлер болып табылмайды.

Жоғарыда көрсетілмеген салықтарды және бюджетке төленетін төлемдерді есептеу, төлеу осындай салықтар және бюджетке төленетін төлемдер бойынша салықтық есептілікті ұсыну, сондай-ақ әлеуметтік төлемдерді төлеу (аудару) жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен тәртіппен жүргізіледі.

Қолданылатын салық салу режимі туралы хабарлама ұсынылған айдан кейінгі бірінші күн көрсетілген АСР қолдануды бастау күні болып табылады. Жаңадан құрылған (пайда болған) шаруа немесе фермер қожалықтары режимді таңдауды дара кәсіпкер ретінде тіркеуге қою кезінде хабарламада көрсетеді. Бұл жағдайда ШФҚ үшін АСР қолдануды бастау күні дара кәсіпкерді мемлекеттік тіркеу күні болып табылады.

Егер ШФҚ үшін АСР қолдануға мүмкіндік бермейтін жағдайлар туындаса, дара кәсіпкерлер қолданылатын салық салу режимі туралы хабарламаны салық органына салық кодексінде айқындалған осындай шарттар туындаған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде ұсынады және жалпыға бірдей белгіленген тәртіпке немесе өзге де арнаулы салық режиміне көшеді.

БЖС төлеу мерзімі

Жер үсті көздеріндегі су ресурстарын пайдаланғаны үшін бірыңғай жер салығын, төлемақыны төлеу мынадай тәртіппен:

1) салықтық кезеңнің 1 қаңтарынан бастап 1 қазанына дейін есептелген сомаларды төлеу – ағымдағы салықтық кезеңнің 10 қарашасынан кешiктiрілмейтін мерзімде;
2) салықтық кезеңнің 1 қазанынан бастап 31 желтоқсанына дейін есептелген сомаларды төлеу – есепті салықтық кезеңнен кейінгі салықтық кезеңнің 10 сәуірінен кешiктiрілмейтін мерзімде жүргiзiледi.
Бірыңғай жер салығын төлеу жер учаскесінің орналасқан жері бойынша бюджетке жүргізіледі.

Есептілік

Бірыңғай жер салығын төлеушілер төлем көзінен ұсталатын бірыңғай жер салығын (бұдан әрі - БЖС) және жеке табыс салығын (бұдан әрі - ЖТС), жер үсті көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақыны, сондай-ақ әлеуметтік төлемдерді есептеуге арналған СЕН 920.00 «Бірыңғай жер салығын төлеушілерге арналған декларацияны» тапсыралы.

Декларацияны СК 707-бабына сәйкес шаруа немесе фермер қожалықтары үшін арнаулы салық режимін қолданатын салық төлеушілер жасайды.

Декларацияда - бірыңғай жер салығын төлеушілер үшін «Бірыңғай жер салығын төлеушілерге арналған декларацияда СЕН 920.00» бірыңғай жер салығының, төлем көзінен ұсталатын жеке табыс салығының, жерүсті көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақының және әлеуметтік төлемдердің есептелген сомалары көрсетіледі.

Бірыңғай жер салығын төлеушілерге арналған декларация жер учаскесінің орналасқан жері бойынша салық органдарына есепті салық кезеңінен кейінгі салық кезеңінің 31 наурызынан кешіктірілмей табыс етіледі.