Мүгедектігі бар бала - тыныс-тіршілігінің шектелуіне және әлеуметтік жағынан қорғау қажеттігіне алып келетін, ауруларға, мертігулерге (жаралануға, жарақаттарға, контузияларға), олардың зардаптарына, бұзылуына байланысты организм функциялары тұрақты бұзылып, денсаулығы нашарлаған он сегіз жасқа дейінгі адам (ҚР Әлеуметтік кодексінің 1-бабының 110-тармақшасы)

Мүгедектігі бар баланың ата-анасын салық шегерімі және мемлекеттік баж салығынан босату

Жеке тұлғаның жеке табыс салығы (бұдан әрі - ЖТС) салынатын табыстың сомасын айқындау кезінде күнтізбелік жылға 882 еселенген АЕК мөлшерінде (бұдан әрі - АЕК) стандартты салық шегерімін қолдануға құқығы бар, бұл ретте осындай тұлға осы тармақшаны қолдану күніне мынадай негіздемелері болуы тиіс:

  • он сегіз жасқа толғанға дейін осындай әрбір мүгедек бала үшін - мүгедек баланың ата-анасының, қорғаншыларының, қамқоршыларының бірі;
  • бала кезінен мүгедектігі бар адам болуы себебінен мүгедектігі бар адам деп танылған адамның ата-анасының, қамқоршыларының, қамқоршыларының бірі - өзінің өмір бойы осындай әрбір адам үшін (Салық кодексінің 342, 346, 353, 357-баптары).

Мұндай салық шегерімін қолдану тәртібі Салық кодексінің 343, 344-баптарында көзделген.

Осылайша, жеке тұлға 882 АЕК мөлшерінде салық шегерімін қолдана отырып, ЖТС салынатын соманы азайтуға құқылы.

Сондай-ақ бала кезінен мүгедектің, мүгедек баланың ата-анасының бірі (Салық кодексінің 498-бабының 3-тармағы) жер салығын төлеуші болып табылмайды.

Жылжымалы мүлік кепілін, кеменің немесе жасалып жатқан кеменің ипотекасын, оның ішінде бала кезінен мүгедектің, мүгедек баланың ата-анасының біреуін мемлекеттік тіркеу кезінде нөлдік мөлшерлеме қолданылады (Салық кодексінің 553-бабының 3-тармағына ескертпе).

Бұдан басқа, бала кезінен мүгедектің, мүгедектігі бар баланың ата-анасының бірі мемлекеттік баж төлеуден мынадай кезде босатылады:

  • соттарда - барлық істер мен құжаттар бойынша (Салық кодексінің 616-бабының 13) тармақшасы);
  • нотариаттық іс-әрекеттер жасаған кезде (Салық кодексінің 617-бабының 4) тармақшасы);
  • азаматтық хал актілерін тіркеу кезінде - туу туралы куәліктерді тіркегені және қайтадан бергені үшін (Салық кодексінің 618-бабының 1-тармағы);
  • зияткерлік меншік саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган заңдық мәні бар іс-әрекеттер жасаған кезде (Салық кодексінің 620-бабының 5) тармақшасы);

Басқа да әрекеттер жасаған кезде (қылмыстық істе азаматтық талап қою, Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкілдіктері мен консулдық мекемелері арқылы апостильдеуге келіп түсетін құжаттарға апостиль қою кезінде, азаматтық хал актілерін тіркеу туралы қайталама куәліктер беру кезінде, Қазақстан Республикасы азаматтарының паспорттары мен жеке куәліктерін беру кезінде, сондай-ақ шетел азаматының Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхатын және азаматтығы жоқ адамның куәлігін, автомобильге, автомобильге тіркемеге, мотокөлікке мемлекеттік тіркеу нөмірлік белгісін беру кезінде) (Салық кодексінің 622-бабы).

Осылайша, СК 346-бабының 1-тармағы 3-тармағына сәйкес бала кезінен мүгедек баланың қамқоршысы болып табылатын жұмыскердің кірісі жыл бойы 882 АЕК шегінде ЖТС-дан босатылды, қалған салықтар мен аударымдар жалпы тәртіппен жүргізіледі: МЗЖ, МӘМСЖ, МӘМСА, ӘА және ӘС.

Мүгедектігі бар баланың ата-анасының еңбек заңнамасы бойынша жеңілдіктері

ҚР Еңбек кодексінің 54-бабына сәйкес - Жұмыс берушіге жүктілік туралы анықтаманы ұсынған жүктi әйелдермен, үш жасқа дейiнгi балалары бар әйелдермен, он төрт жасқа дейінгі баланы (он сегіз жасқа дейінгі мүгедектігі бар баланы) тәрбиелеп отырған жалғызілікті аналармен, аталған балалар санатын анасыз тәрбиелеп отырған өзге де адамдармен осы Кодекстiң 52-бабы 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша жұмыс берушінің бастамасымен еңбек шартын бұзуға жол берілмейді.

Үш жасқа дейінгі балалары бар жұмыскерлер, егер медициналық қорытынды негізінде мүгедектігі бар балалар не отбасының науқас мүшелері тұрақты күтімнің жүзеге асырылуына мұқтаж болса, отбасының науқас мүшелеріне күтімді жүзеге асыратын не мүгедектігі бар балаларды тәрбиелеп отырған жұмыскерлер іссапарға барудан бас тартуға құқылы (ҚР Еңбек кодексі 127-бабының 5-тармағы).

Жұмыс берушінің жазбаша келісімінсіз түнгі уақыттағы жұмысқа мынадай жұмыскерлерді тартуға құқығы жоқ:





 

Возврат к списку