Үстеме пайда салығы (ҮБС) жер қойнауын пайдаланушы салық заңнамасында белгіленген нормативтерден тыс алған қосымша кірістерден алынатын салық болып табылады.

Үстеме пайда салығы Салық кодексінің 753-бабына сәйкес жер қойнауын пайдаланушы үстеме пайда салығын төлеуші болып табылатын жер қойнауын пайдалануға арналған әрбір жеке келісімшарт бойынша салық кезеңі үшін есептеледі.

Үстеме пайда салығын төлеушілер

Үстеме пайда салығын салу объектісі

Салық кезеңі және есептілік

Жауапкершілік

Үстеме пайда салығын төлеушілер

Осы баптың 2-тармағында көрсетілген жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарды қоспағанда, жер қойнауын пайдалануға арналған әрбір жеке келісімшарт бойынша жүзеге асырылатын қызмет бойынша жер қойнауын пайдаланушылар үстеме пайда салығын төлеушілер болып табылады.

2. Жер қойнауын пайдалануға арналған мынадай:

1) осы Кодекстің 722-бабының 1-тармағында көрсетілген;

2) осы келісімшарттар пайдалы қазбалардың басқа топтарын өндіруді көздемеген жағдайда, пайдалы қатты қазбаларды, оның ішінде кең таралған пайдалы қазбаларды, жерасты суларын және (немесе) емдік балшықты барлауға және (немесе) өндіруге;

3) барлауға және өндіруге байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және пайдалануға арналған келісімшарттардың негізінде жүзеге асырылатын қызмет бойынша жер қойнауын пайдаланушылар осы тарауда белгіленген үстеме пайда салығын төлеушілер болып табылмайды.

Үстеме пайда салығын салу объектісі

Осы Кодекстің 758-бабына сәйкес айқындалған үстеме пайда салығын есептеу мақсаттары үшін жер қойнауын пайдаланушының шегерімдер сомасының 25 пайызына тең сомадан асатын салықтық кезең үшін жер қойнауын пайдалануға арналған әрбір жеке келісімшарт бойынша осы Кодекстің 755-бабына сәйкес үстеме пайда салығын есептеу мақсаттары үшін айқындалған жер қойнауын пайдаланушының таза кірісінің бір бөлігі үстеме пайда салығын салу объектісі болып табылады.

Салық кезеңі және есептілік

Үстеме пайда салығы үшін 1 қаңтардан 31 желтоқсанға дейінгі күнтізбелік жыл салық кезеңі болып табылады.

Үстеме пайда салығы декларация тапсыру үшін белгіленген мерзімнен кейін күнтізбелік он күннен кешіктірілмей салық төлеушінің орналасқан жері бойынша бюджетке төленеді.

Үстеме пайда салығы бойынша 540.00-нысандағы декларацияны (СЕН 540.00) салық төлеуші орналасқан жері бойынша салық органына есепті салық кезеңінен кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірмей тапсырады.

Үстеме пайда салығы бойынша декларацияны жер қойнауын пайдаланушылар келісімдер (келісімшарттар), кең таралған пайдалы қазбаларды, жерасты сулары мен емдік балшықты өндіруге арналған келісімшарттар, сондай-ақ осы келісімшарттар пайдалы қазбалардың басқа түрлерін өндіруді көздемеген жағдайда, барлаумен және өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша қызметті жүзеге асырушыларды қоспағанда, жер қойнауын пайдалануға арналған әрбір жеке келісімшарт бойынша жасайды.

Жауапкершілік

Салық есептілігін тапсырмағаны үшін қайталап бұзушылық кезінде 15 – 70 АЕК (кәсіпкерлік субъектісіне байланысты) айыппұл салынады, ал бірінші рет ескерту жасалады.
Декларацияда, өтініште немесе есепте салық және бюджетке төленетін басқа да төлемдер сомасын төмендеткені үшін есептелген салық немесе басқа да төлем сомасынан 20% - 80% айыппұл салынады.