ҚР Салық кодексінің 342-бабында оларды қолдану үшін негіздер болған кезде жұмыскерге берілетін салық шегерімдерінің тізімі регламенттелген.

ЖТС бойынша салықтық шегерімдердің түрлері

Салықтық шегерімдерді қолдану

Салықтық шегерімдерді қолдану ерекшеліктері

ЖТС бойынша салық шегерімдерінің түрлері

Салық кодексінің 342-бабына сәйкес жеке тұлғаның ЖТС бойынша мынадай салықтық шегерім түрлерін қолдануға құқығы бар:

1) МЗЖ түріндегі салықтық шегерім – Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасында белгіленген мөлшерде;

1-1) МӘМС-ке арналған жарналар бойынша салықтық шегерім – Қазақстан Республикасының міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы заңнамасында белгіленген мөлшерде;

2) зейнетақы төлемдері және жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша салықтық шегерім;

3) стандартты салықтық шегерімдер (бұдан әрі - стандартты шегерімдер);

• Республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болған АЕК-тің 14 еселенген мөлшеріндегі ай сайынғы шегерім. Стандартты шегерім әрбір күнтізбелік ай үшін қолданылады. Күнтізбелік жыл үшін стандартты шегерімнің жалпы сомасы республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болған АЕК-тің 168 еселенген мөлшерінен аспауға тиіс;

• азаматтардың белгілі бір санаттарына (мүгедектер, ҰОС қатысушылары) 882 АЕК;

• азаматтардың белгілі бір санаттарына (мүгедек балалардың ата-аналары, қамқоршылары) 882 АЕК.

4) мыналарды қамтитын өзге де салықтық шегерімдер (бұдан әрі - өзге де шегерімдер):

• ерікті зейнетақы жарналары бойынша салықтық шегерім;
• медицинаға салықтық шегерім;
• сыйақылар бойынша салықтық шегерім

Салықтық шегерімдерді қолдану

Салықтық шегерімдерді:

1) осы Кодекстің 343-бабында көзделген тәртіппен және жағдайларда төлем көзінен салық салуға жататын кірістер бойынша – cалық агентінің;

2) осы баптың 3-тармағына сәйкес жеке тұлға дербес салық салуға жататын кірістер бойынша – жеке тұлғаның дербес қолдануына жатады.

Салықтық шегерімдер, егер көрсетілген шегерімдер жұмыскердің кірісін айқындау кезінде жүргізілмеген болса, жеке тұлға дербес салық салуға жататын кірістердің жиынтық сомасы бойынша жеке табыс салығын есептеу кезінде қолданылады.

Салықтық шегерімдерді қолдану құқығын растайтын құжаттар (бұдан әрі – растайтын құжаттар) негізінде салықтық шегерімдер қолданылады. Мұндай құжаттардың түпнұсқалары осы Кодекстің 48-бабының 2-тармағында белгіленген талап қоюдың ескіру мерзімі ішінде жеке тұлғада сақталады.

Салық шегерімдері ҚР СК 342-бабының 1-тармағында көрсетілген тәртіптегі реттілікпен қолданылады.

Міндетті зейнетақы жарналары түріндегі, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға арналған жарналар бойынша және ҚР СК 345-бабының 1-тармағында көрсетілген зейнетақы төлемдері бойынша салықтық шегерімдерді қоспағанда, салықтық шегерімдерді салық агенті төлем көзінен:

1) жеке тұлғаның салықтық шегерімдерді қолдану туралы өтініші;

2) растайтын құжаттардың көшірмелері негізінде қолданады. Мұндай көшірмелер осы Кодекстің 48-бабының 2-тармағында белгіленген талап қоюдың ескіру мерзімі ішінде салық агентінде сақталады.

Салықтық шегерімдерді қолдану ерекшеліктері

Күнтізбелік жыл ішінде салық агенті ауысқан кезде, оның қайта ұйымдастырылу жағдайларын қоспағанда, алдыңғы салық агентінде түзілген, салықтық шегерімнің қолданылмаған сомасы жаңа салық агентінде есепке алынбайды.

Осы тармақтың ережесі осы Кодекстің 346-бабы 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген стандартты шегерімдерге қолданылмайды, ол бойынша алдыңғы салық агентінде түзілген салықтық шегерімнің асып кетуі осы Кодексте белгіленген шекте жаңа салық агентінде есепке алынады. Бұл ретте жеке тұлға алдыңғы салық агенті берген жеке тұлғамен есеп айырысулар туралы анықтаманы береді.

Жеке тұлға міндетті зейнетақы жарналары түріндегі және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға арналған жарналар бойынша салықтық шегерімдерді қоспағанда, салықтық кезеңде салықтық шегерімнің белгілі бір түрін бір салық агентінде ғана қолдануға құқылы.

Егер салық агенті жеке тұлғаның кірістен жеке табыс салығын ұстап қалу күнінен кеш өтініш жасауы себебінен жеке тұлғаның осындай кірісіне салықтық шегерімдерді қолданбаған жағдайда, онда жеке тұлға осындай кірістен жеке табыс салығын ұстап қалуды жүргізген салық агентіне өтініш пен растайтын құжаттарды ұсынуға құқылы, солардың негізінде салық агенті осы Кодекстің 48-бабының 2-тармағында көзделген талап қоюдың ескіру мерзімі шегінде кірістерге қайта есептеу жүргізеді.