Дау түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: ҚҚС
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі (бұдан әрі - Уәкілетті орган) аумақтық Мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі - Салық органы) ҚҚС және есепке жатқызылатын ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруға жатпайтын, расталмаған есептелген салық сомасынан тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «L» Компаниясының апелляциялық шағымын алды бюджетке төлеу.
Істің материалдарына сәйкес, Салық органы 2023 жылдан 01.01. бергі кезең үшін қайтаруға ұсынылған қосылған құн салығы (ҚҚС) сомаларының дұрыстығын растау мәселелері бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді. 2023ж.31.03. бойынша, оның нәтижелері бойынша есепке жатқызылатын қосылған құн салығының қайтарылуға расталмаған, бюджетке төлеуге жатпайтын 237 964,5 мың теңге мөлшеріндегі есептелген салық сомасынан асып кету сомасы туралы хабарлама шығарылды.
«L» Компаниясы салық органының қорытындысымен келіспей, салық органы шешімінің күшін жоюды өтінген апелляциялық шағыммен жүгінді.
Валюталық түсімнің толық түспеуіне байланысты 4 997,2 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамауға қатысты
Салық кодексінің 152-бабы 7-тармағының бұзылуы валюталық түсімнің толық түспеуіне байланысты қайтаруға 4 997,2 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуі расталмаған.
Салық органының осы қорытындысымен «L» Компаниясы 2023ж.26.06. жағдай бойынша «Т» ЖШҚ және «L» Компаниясы Бірлескен ҚТ арасында жасалған 2023ж.04.01. келісімшарт бойынша «L» Компаниясы алдында өнімді сату бойынша берешек болмағандықтан келіспейді.
Бұл ретте «L» Компаниясы шағымда іс жүзінде тиеп жөнелтілген өнімнің (валютада) құны 9 024 226,30 рубльді құрайтынын, тиісінше 21 000 000 рубль сомасында валюталық түсім түскенін көрсетеді, мемлекеттік кірістер органының валюталық түсімнің жоқтығы туралы қорытындысы негізсіз болып табылады.
«L» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Осы қорытындыны алу үшін салық органдары осындай қорытынды жасалған күнгі жағдай бойынша валюталық түсімнің түсуі туралы тиісті сұрау салу жібереді.
Бұл ретте, Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018ж.21.02. бұйрығымен бекітілген Валюталық түсімнің түсуі туралы қорытындыны ұсыну ережесінің 2-тармағына сәйкес. №260 (бұдан әрі - №260 Ереже), валюталық түсімнің түсуі туралы қорытындыны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің аумақтық филиалдары немесе екінші деңгейдегі банктер сұрау салуды алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде мемлекеттік кірістер органдарына ұсынады.
Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018ж.19.03. бұйрығымен бекітілген Қосылған құн салығының асып кетуін қайтару ережесінің 65-тармағына сәйкес көрсетілуге тиіс. №391 (бұдан әрі - №391 Ереже) тауарларды экспорттау кезінде қайтаруға жататын ҚҚС сомасын айқындау кезінде Қазақстан Республикасының аумағындағы екінші деңгейдегі банктердегі көрсетілетін қызметті алушының банк шоттарына валюталық түсім түскен не сатып алушы экспортталған тауарларды ҚҚС төлеушіге берген тауарларды Қазақстан Республикасының аумағына іс жүзінде әкелуді жүзеге асырған тауарлардың экспорты ескеріледі сыртқы сауда тауар алмасу (бартерлік) операциялары бойынша.
Валюталық түсім жете түспеген кезде барлық келісімшарттар бойынша расталмаған ҚҚС жалпы сомасы ескеріледі.
Осылайша, тауарлар экспорты жағдайында қайтаруға жататын ҚҚС сомасын айқындау кезінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүзеге асырған осындай қорытынды жасалған күнгі жағдай бойынша валюталық түсімнің түсуі туралы қорытындымен расталған салық төлеушінің Қазақстан Республикасының аумағындағы екінші деңгейдегі банктердегі банктік шоттарына валюталық түсім түскен тауарлардың экспорты ескеріледі екінші деңгейдегі банктер.
Қаралып отырған жағдайда Мемлекеттік кірістер Департаменті салықтық тексеру актісіне сәйкес 2023ж.26.06. «Б» АҚ-ға сұрау салу жіберілді, бұл ретте 2023ж.04.07. «Б» АҚ осындай қорытындыны жасау күніне 2023ж.04.01. 0 ресей рублін құрайды.
Бұл ретте, жоғарыда көрсетілген Келісім-шарт бойынша нақты тиеп жөнелтілген өнімнің құны тиісінше 7 155 201 ресей рублін құрайды, қайтаруға расталмаған ҚҚС-ның асып кеткен сомасы 4 997,2 мың теңгені құрайды.
21 000 000 ресей рублі сомасында Келісім-шарт бойынша 2023ж.04.01. валюталық түсімнің түсуі туралы «L» Компаниясының дәлелдеріне қатысты атап өткен жөн.
Жоғарыда көрсетілгендей, қайтарылуға жататын ҚҚС сомасын айқындау кезінде екінші деңгейдегі банктер жүзеге асырған осындай қорытынды жасалған күнгі жағдай бойынша валюталық түсімнің түсуі туралы қорытындымен расталған валюталық түсім түскен тауарлар экспорты ескеріледі.
Осылайша, «Б» АҚ-ның 2023ж.04.01. - 2023ж.04.07. жағдай бойынша валюталық түсім түспеді.
«Б» АҚ-ның 2023ж.04.07. мемлекеттік кірістер органының 2023ж.26.06. 2023 жылдан 01.01. бергі кезең үшін 2023ж.31.03. дейін 2023ж.04.01. келісім-шарт бойынша 2023ж.04.07. жағдай бойынша валюталық түсім түспеді.
«Б» АҚ 2023ж.03.11. 2023 жылдан 01.01. бергі кезең үшін 2023ж.16.06. дейін 2023ж.04.01. келісім-шарт бойынша 2023ж.03.11. жағдай бойынша түскен валюталық түсімнің сомасы 27 000 000 ресей рублін құрайды.
Баяндалғанды ескере отырып, «Б» АҚ-ның 2023ж.03.11. жауабы «L» Компаниясының атына салықтық тексеру аяқталғаннан және 2023ж.28.09. тексеру актісі тапсырылғаннан кейін жіберілді, бұл ретте валюталық түсімді растау үшін 2023ж.04.07.
Осылайша, Салық кодексінің 152-бабының 7-тармағын ескере отырып, салықтық тексеру нәтижелері бойынша валюталық түсімнің толық түспеуіне байланысты 4 997,2 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау негізделген болып табылады.
Жанама салықтарды әкелу және төлеу туралы өтініштердің болмауына байланысты 121 791,1 мың теңге сомасында, сондай-ақ ҚҚС бойынша декларация деректері (н.300.00) мен тауарларға арналған декларация деректері (АЖ) арасындағы алшақтықтарға байланысты 6 428,9 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамауға қатысты АСТАНА-1)
Салық кодексінің 447-бабы 1-тармағының бұзылуы жанама салықтарды әкелу және төлеу туралы өтініштердің болмауы нәтижесінде анықталған бұзушылықтарға байланысты қайтаруға 121 791,1 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуі расталмаған.
Салық органының осы қорытындысымен «L» Компаниясы мемлекеттік кірістер органы ұсынған таратып жазу деректеріне сәйкес қайтаруға жатпайтын ҚҚС асып кетуі 76 848,6 мың теңгені құрайтынына келіспейді, бұл ретте салықтық тексеру актісінде бұзушылықтар 121 791,1 мың теңге сомасында белгіленген.
Шағымда «L» Компаниясы жанама салықтарды әкелу және төлеу туралы өтініштердің және электрондық шот-фактуралардың (ЭШФ) болмауы түрінде ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау үшін ресми сипатта екенін көрсетеді. Бұл ретте, қолда бар өтініштерде «L» Компаниясы жойылған, кейіннен түзетілген шот-фактуралар жазылған шот-фактуралардың негізгі нөмірлерін көрсетеді.
Сондай-ақ, «L» Компаниясының пікірінше, Мемлекеттік кірістер органы шарттар бойынша сома мен кезеңнің ЭШФ АЖ-де көрсетілген түзетілген шот-фактуралардың деректерімен бірдей екенін назарға алмайды.
«L» Компаниясы шағымда ҚҚС қайтарудан бас тарту сомасы негізсіз көтерілгенін, ол бойынша таратып жазу және салықтық тексеру актісінде жеке тармақ жоқ екенін атап көрсетеді.
Бұдан басқа, «L» Компаниясы 6 428,9 мың теңге сомасындағы хабарламамен келіспейтінін көрсетеді, себебі салықтық тексеру актісінде толық жазу жоқ.
«L» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының 3) тармақшасына сәйкес салық тексеруі аяқталған күнге олар бойынша сомалар шегінде, оның ішінде қосылған құн салығы сомаларының дұрыстығы расталмаған қосылған құн салығын қайтару жүргізілмейді.
Қазақстан Республикасының аумағынан Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттің аумағына тауарлар экспортталған жағдайда Салық кодексіне сәйкес қайтарылуға жататын қосылған құн салығының сомасын айқындау кезінде Салық кодексінің 447-бабында көрсетілген құжаттардан мәліметтер ескеріледі.
Салық кодексінің 447-бабының 1-тармағына сәйкес тауарлардың экспортын растайтын құжаттар:
1) өзгерістер, толықтырулар мен оларға қосымшалар ескерілген шарттар (келісімшарттар) (бұдан әрі - тауарлар экспорты жүзеге асырылатын шарттар (келісімшарттар), ал тауарлар лизингі немесе заттар түрінде қарыз берілген жағдайда - лизинг шарттары (келісімшарттары), заттар түрінде қарыз беруді көздейтін шарттар (келісімшарттар), тауарларды дайындауға арналған шарттар (келісімшарттар);
2) аумағына тауарлар импортталған Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттің салық органының белгісі бар тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы, жанама салықтарды төлеу және (немесе) босату және (немесе) төлеудің өзге де тәсілі туралы өтініш (қағаз жеткізгіште түпнұсқада немесе көшірмеде не электрондық нысанда);
3) Еуразиялық экономикалық одаққа мүше бір мемлекеттің аумағынан Еуразиялық экономикалық одаққа мүше басқа мемлекеттің аумағына тауарлардың өткізілгенін растайтын тауарға ілеспе құжаттардың көшірмелері.
Қаралып отырған жағдайда экспортқа жалпы сомасы 959 696,5 мың теңгеге тауарлар (силикон сұйықтығы, этилен мен пропилен сополимері) сатылды, оның ішінде шот-фактуралар бойынша:
- 2023ж.07.03. 379 707 АҚШ доллары немесе 164 348,6 мың теңге сомасына;
- 2023ж.07.03. 368 988 АҚШ доллары немесе 159 709,3 мың теңге сомасына;
- 2023ж.07.03. 361 893 АҚШ доллары немесе 156 637,9 мың теңге сомасына;
- 2023ж.25.03. 326 413 АҚШ доллары немесе 20 402,4 мың теңге сомасына;
- 2023ж.07.03. 368 988 АҚШ доллары немесе 159 709,3 мың теңге сомасына;
- 2023ж.20.03. 368988 АҚШ доллары немесе 170 026,2 мың теңге сомасына, олар бойынша жанама салықтарды әкелу және төлеу туралы өтініштер жоқ, тиісінше, қайтаруға жатпайтын ҚҚС-ның асып кеткен сомасы 115 362,2 мың теңгені құрайды.
Баяндалғанның негізінде Салық кодексінің 447-бабы 1-тармағының нормасын ескере отырып, жанама салықтарды әкелу және төлеу туралы өтініштердің болмауына байланысты 115 362,2 мың теңге сомасындағы ҚҚС асып кетуі қайтаруға жатпайды.
Сондай-ақ Салық кодексінің 152-бабының 5-тармағына сәйкес тауарлар экспорты жағдайында Салық кодексіне сәйкес қайтарылуға жататын қосылған құн салығының сомасын айқындау кезінде кеден органының тауарларды Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағынан әкету фактісін растайтын мәліметтері экспорт кедендік рәсімінде ескерілетінін көрсету қажет.
Салық кодексінің 386-бабы 2-тармағына сәйкес тауарлардың экспортын растайтын құжаттар:
экспортталатын тауарларды жеткізуге арналған шарт (келісімшарт);
2) осы баптың 3) және 6) тармақшаларында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, экспорт кедендік рәсімімен орналастырылған тауарларды шығаруды жүзеге асыратын кеден органының белгілері бар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының кеден органының немесе Еуразиялық экономикалық одаққа мүше басқа мемлекеттің кеден органының Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасындағы өткізу пунктінде орналасқан белгісі бар тауарларға арналған декларацияның көшірмесі; тармағы.
Қаралатын жағдайда, ҚҚС бойынша ұсынылған декларацияның деректері бойынша (н.300.00) 2023 жылғы 1-тоқсанға. 300.01 «Еуразиялық экономикалық одаққа мүше болып табылмайтын мемлекеттерге нөлдік ставка бойынша салық салынатын өткізу бойынша айналымдар» қосымшасында 1 393 414,6 мың теңге сомасын құрайды, ал Тауарларға арналған декларацияның (АСТАНА-1 АЖ) деректері бойынша айналым 1 339 840,5 мың теңге сомасын құрайды, тиісінше 53 574,2 мың теңге сомасына тауарлар экспорты расталған жоқ 6 428,9 мың теңге сомасында ҚҚС.
Осыған байланысты, Тауарлар декларациясының (АСТАНА-1 АЖ) деректеріне сәйкес тауарлар экспортының расталмауына байланысты 6 428,9 мың теңге сомасындағы ҚҚС асып кетуі қайтаруға жатпайды.
ҚҚС асып кетуін қайтаруға 6 428,9 мың теңге сомасында растамауға қатысты атап өткен жөн.
Салықтық тексеру актісінің 2.14-бөлімінің деректеріне сәйкес 237 964,4 мың теңге сомасында салық заңнамасын бұзушылықтар анықталды, ал іс жүзінде 231 535,5 мың теңге сомасында бұзушылықтар анықталды, оның ішінде ҚҚС:
валюталық түсімнің толық түспеуіне байланысты 11 244,0 мың теңге сомасында;
жанама салықтарды әкелу және төлеу туралы өтініштердің болмауына байланысты 121 791,1 мың теңге сомасында;
тәуекелдерді басқару жүйесін қолдану нәтижесінде анықталған бұзушылықтардың болуына байланысты 98 500,4 мың теңге сомасында.
Салық кодексінің 158-бабы 1-тармағының 10) тармағына сәйкес салықтық тексеру аяқталғаннан кейін салық органының лауазымды адамы талаптары бұзылған Қазақстан Республикасы заңнамасының тиісті ережелерін көрсете отырып, анықталған бұзушылықтардың егжей-тегжейлі сипаттамасын көрсете отырып, салықтық тексеру актісін жасайтынын көрсету қажет.
Бұл жағдайда, салықтық тексеру актісінде талаптары бұзылған Қазақстан Республикасы заңнамасының тиісті ережелерін көрсете отырып, 6 428,9 мың теңге (237 964,4 -231 535,5) сомасында анықталған бұзушылықтардың егжей-тегжейлі сипаттамасы жоқ. Сонымен қатар, Мемлекеттік кірістер департаментінің ақпараты бойынша, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 6 428,9 мың теңге сомасында ҚҚС екі рет қате есепке алынды.
Осылайша, Салық кодексінің 152-бабының 5-тармағын және 12-тармағының 3) тармақшасын ескере отырып, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 6 428,9 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау негізсіз болып табылады.
Апелляциялық комиссия отырысының қорытындысы бойынша 6 428,9 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау бөлігінде тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаның күшін жою, ал қалған бөлігін өзгеріссіз қалдыру туралы шешім қабылданды.
