Даудың түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: КТС, ҚҚС
ҚР Қаржы министрлігі (бұдан әрі - уәкілетті орган) ірі кәсіпкерлік субъектілері мен мұнай секторы ұйымдарынан (КТС) түсетін түсімдерді және қосылған салықты қоспағанда, мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі-салық органы) заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын есептеу туралы сомасы туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «А» Компаниясының апелляциялық шағымын алды резидент емес үшін құны (резидент емес үшін ҚҚС).
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы 2018ж.01.01. бастап 2020ж.31.12. дейінгі кезең үшін салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді дұрыс есептеу және уақтылы төлеу мәселесі бойынша «А» Компаниясына тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 305 899,8 мың теңге сомасында КТС есептеу туралы 2022ж.17.02. №442 хабарлама шығарылды және өсімпұл 56 580,9 мың теңге, бейрезидент үшін 97 048,7 мың теңге сомасында ҚҚС, сондай-ақ 77 367,5 мың теңге сомасында шығынды азайту.
«А» Компаниясы салық органының төлем көзінен ұсталатын КТС (бұдан әрі – төлем көзіндегі КТС) есептеу сомасы туралы қорытындыларымен толық және резидент емес үшін 54 943,9 мың теңге сомасындағы ҚҚС бөлігінде келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда көрсетілген бөліктегі салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
1. Ескіру мерзіміне қатысты
Салық кодексінің 653-бабын бұзу 2018-2019жж 1, 2 және 4-тоқсандар кезеңіндегі Қазақстан Республикасының көздерінен резидент нестің кірістері бойынша аударуға жататын төлем көзінен КТС есептелмеген салық сомасын есептеуге негіз болды.
«А» Компаниясының пікірінше, төлем көзіндегі КТС есептеу үшін салық кезеңі күнтізбелік тоқсан болып табылады. Бұл ретте, салықтық тексеру нәтижелері бойынша төлем көзіндегі КТС үшін салық кезеңі күнтізбелік жыл болып айқындалды.
Осыған байланысты, «А» Компаниясы салықтық тексеру нәтижелері бойынша талап қою мерзімінің аяқталуына байланысты 2018 жылғы 1 және 2 тоқсандар үшін төлем көзінен КТС есептеуді жоюды сұрайды.
Шағымды қарау барысында мыналар анықталды.
Уәкілетті орган шағым бойынша дәлелді шешім шығару мақсатында Салық кодексінің 186-бабына сәйкес 2018ж.01.01. бастап 2020ж.31.12. дейінгі кезең үшін резидент емес үшін КТС және ҚҚС есептеудің дұрыстығы мәселесі бойынша серіктестікке тақырыптық тексеру тағайындалды.
Осы хатты орындау үшін Мемлекеттік кірістер комитеті 2022ж.15.08. №47 нұсқаманың негізінде «А» Компаниясына тақырыптық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 2022ж.28.11.тақырыптық тексеру актісі (бұдан әрі - тақырыптық тексеру актісі) жасалды.
Тақырыптық тексеру актісінен Салық кодексінің 35-бабына сәйкес салық кезеңі деп салық салу объектісі, салық базасы айқындалатын, бюджетке төленуге жататын салықтар мен төлемдердің сомалары есептелетін бюджетке салынатын салықтар мен төлемдердің жекелеген түрлеріне қатысты белгіленген уақыт кезеңі түсініледі.
Салық кодексінің 222-бабының 1-тармағына сәйкес мемлекеттік мекемелер мен мемлекеттік орта білім беретін оқу орындарын қоспағанда, Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе Қазақстан Республикасындағы көздерден табыс алатын резидент емес заңды тұлғалар корпоративтік табыс салығын төлеушілер болып табылады.
Салық кодексінің 223 бабының 1 тармағына сәйкес корпоративтік табыс салығын салу объектілері:
1) салық салынатын табыс;
2) Төлем көзінен салық салынатын табыс;
3) Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның таза табысы.
Корпоративтік табыс салығы үшін Салық кодексінің 314-бабы 1-тармағының негізінде күнтізбелік жыл 1 қаңтардан 31 желтоқсанға дейін салық кезеңі болып табылады.
Осылайша, КТС есептеу үшін салық кезеңі, оның ішінде төлем көзінен салық салынатын кірістер бойынша КТС күнтізбелік жыл болып табылады.
Салық кодексінің 138-бабының 1-тармағында салық органы жүзеге асыратын, Қазақстан Республикасы салық заңнамасының, сондай-ақ Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасының нормаларының орындалуын тексеру, қоршаған ортаға эмиссиялар үшін төлемақы бойынша салық міндеттемесінің (төлем бойынша салық міндеттемесінен басқа) орындалуын қоспағанда, салық органдарына жүктелген орындалуын бақылау салықтық тексеру болып айқындалған жылжымалы көздерден ластаушы заттардың шығарындылары үшін қоршаған ортаға эмиссиялар үшін).
Салық кодексінің 31-бабының 1-тармағына сәйкес салық төлеушінің Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес туындайтын мемлекет алдындағы міндеттемесі салық міндеттемесі деп танылатынын, соның салдарынан салық төлеуші Салық кодексінің 36-бабының 2-тармағында көрсетілген әрекеттерді жасауға міндетті екенін атап өткен жөн. Салық кодексінің 31-бабының 1-тармағына сәйкес салық төлеушінің Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес туындайтын мемлекет алдындағы міндеттемесі салық міндеттемесі деп танылатынын, соның салдарынан салық төлеуші Салық кодексінің 36-бабының 2-тармағында көрсетілген әрекеттерді жасауға міндетті екенін атап өткен жөн.
Бұл жағдайда «А» Компаниясының салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді дұрыс есептеу және уақтылы төлеу мәселесі бойынша тақырыптық салықтық тексеруі 2018ж.01.01. - 2020ж.31.12. кезеңінде жүргізілді.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде төлем көзіндегі КТС бойынша салық кезеңі күнтізбелік жыл болып табылатынын ескере отырып, тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша 2018 жылғы 1 және 2 тоқсандар үшін төлем көзінен КТС есептеу расталды.
Осылайша, тақырыптық тексеру актісінің нәтижелерін ескере отырып, 2018 жылғы 1-2 тоқсан үшін төлем көзінен КТС есептеу шағымданатын салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізделген болып табылады.
2. Салық және бухгалтерлік есеп арасындағы, оның ішінде базалық қызмет көрсету бойынша көрсетілген қызметтер үшін белгіленген алшақтықтарға байланысты төлем көзінен КТС есептеуге қатысты
Салықтың шағымданған сомасын есептеу үшін бухгалтерлік есеп және салықтық есепке алу деректері бойынша «В» Компаниясының резидент Компаниистеріне төлемдер бойынша төлем көзінен КТС салық салынатын кірістер бойынша жедел лизинг, ЛИБОР ставкасы бойынша жұмыстарды орындаудан, жасалған шарттарға сәйкес ұшу жарамдылығын қолдауды басқару бойынша сәйкессіздіктер белгіленгені негіз болды. Осыған байланысты, Салық кодексінің 646-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес төлем көзінен 229 588,7 мың теңге сомасында КТС есептелді.
«А» Компаниясы шағымда салықтық тексеру нәтижелері бойынша төлем көзінен КТС есептеу кезінде белгілі бір жағдайларда резидент нестерге төлемді есепке алмай, Бухгалтерлік есеп бойынша «А» Компаниясының есептелген шығыстарының сомалары ескерілгенін көрсетеді.
Шағымда тексеру нәтижелері бойынша қызметтер көрсету, Жұмыстарды орындау орнын тануға байланысты төлем көзінен КТС есептеу бір жоба немесе өзара байланысты келісімшарттар шеңберінде «В» Компаниясының бейрезиденті үшін тұрақты мекеме ретінде Қазақстан Республикасының аумағы дәрменсіз болып табылатыны атап өтілді.
«А» Компаниясы авиация саласындағы заңнамалық талаптарға сәйкес базалық техникалық қызмет көрсету және желілік қызмет көрсету авиация саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар беретін лицензиялардың жекелеген түрлерін талап ететінін келтіреді.
Шағымды қарау барысында мыналар анықталды.
Тақырыптық тексеру актісінен «А» Компаниясы мен «В» Компаниясы (БАӘ резиденті) (Жалға беруші) арасында үш әуе кемесінің операциялық (құрғақ) лизингі шарттары (бұдан әрі – Шарттар) жасалғаны шығады:
Шарттардың 2-бабында Жалға беруші әуе кемесін Жалға алушыға жалға беруге міндеттенетіні, ал Жалға алушы осы Шарттың қолданылу мерзімі ішінде және ол ұзартылған жағдайда, Шарттың қолданылу мерзімі ұзартылған уақытта әуе кемесін Жалға берушіден жалға алуға және осы әуе кемесін қолданылу мерзімі аяқталған күні Жалға берушіге толық сәйкестікте қайтаруға міндеттенетіні белгіленген мәміле бойынша құжаттардың шарттары.
Шарттардың 6.2-тармағына сәйкес, шарттың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін немесе мерзімінен бұрын тоқтатылғанға дейін жалға алушының жалға алушы жүзеге асыратын жоспарлы немесе чартерлік Жолаушылар тасымалы шеңберінде әуе кемесін иеленуге және пайдалануға құқығы бар.
Шарттардың 6.9-тармағында келісілген, жеткізу күнінен бастап құқықтарға кіре отырып және осы Шарттың талаптарына сәйкес Жалға алушы әуе кемесі мен оның компоненттерін иеленуге, пайдалануға, пайдалануға, техникалық қызмет көрсетуге, күрделі жөндеуге және жөндеуге байланысты барлық шығындарды көтереді.
Шарттардың 7.2-тармағында Жалға алушы Жалға берушіге жалдау ақысының әр күніне базалық жалдау ақысын мерзімінде төлеуге міндетті екендігі анықталды.
Бұдан басқа, шарттардың «Техникалық қызмет көрсету қоры» 7.4-тармағында жалға алушының осы 7-бапқа және Б-қосымшаға сәйкес өткен кезеңдегі әрбір күнтізбелік айдың 15-күнінен кешіктірмей, қажеттілігіне қарай жалға беруші тағайындайтын осындай техникалық қызмет көрсету қорына төлем жүргізуге міндетті екендігі белгіленген.
Жалға алушы шарттың қолданылу мерзімі ішінде жалға берушінің пайдасына төлемдерді жүзеге асыратын техникалық қызмет көрсету қоры және жағдайларға байланысты, қолданылу мерзімін ұзарту кезеңінде, қайтару күніне немесе жалға берушінің бақылау күніне осы 7-бапқа және Б қосымшасына сәйкес «Планер конструкциясы үшін Резервтік қор», «Резервтік қор» болып табылады қозғалтқыштың қуатын қалпына келтіру үшін», «Шектеулі жұмыс ресурстары бар қозғалтқыш бөлшектерінің резервтік қоры», «Әуе винтінің резервтік қоры», «Шассидің резервтік қоры»және» «Әуе кемесінің резервтік қоры».
Шарттардың «Резервтік қорлары» 8.14-тармағына сәйкес резервтік қорлардың кез келгені Жалға берушінің техникалық қызмет көрсету қорына салымынан және жалға алушы төлеген сомадан тұруы тиіс.
Шарттардың 19.3.4-тармағына сәйкес әуе кемесі бекітілген техникалық қызмет көрсету бағдарламасына және Шартқа сәйкес қызмет көрсетілуі және жөнделуі тиіс.
Осылайша, жоғарыда аталған шарттар шеңберінде «А» Компаниясы базалық жалдау ақысы, либор ставкасы және резервтік қорға төлемдер бойынша төлемдерді жүзеге асыруға міндетті.
2018 жылы тақырыптық тексеруге ұсынылған құжаттарға сәйкес мыналар анықталды:
- базалық жалдау ақысы бойынша жалпы сомасы 7 200 000 АҚШ долларына инвойстар қойылды, жалпы сомасы 7 200 000 АҚШ долларына орындалған жұмыстар актілері жасалды;
- либор ставкасы бойынша жалпы сомасы 1 056 316,66 АҚШ долларына инвойстар қойылды, жалпы сомасы 1 056 316,66 АҚШ долларына орындалған жұмыстар актілері жасалды;
- резервтік қорға төлемдер бойынша жалпы сомасы 2 707 509,26 АҚШ долларына инвойстар қойылды.
2019 жылы ұсынылған құжаттарға сәйкес мыналар анықталды:
- базалық жалдау ақысы бойынша жалпы сомасы 5 400 000 АҚШ долларына инвойстар қойылды, жалпы сомасы 5 400 000 АҚШ долларына орындалған жұмыстар актілері жасалды;
- либор ставкасы бойынша жалпы сомасы 876 381,05 АҚШ долларына инвойстар қойылды, жалпы сомасы 876 380,95 АҚШ долларына орындалған жұмыстар актілері жасалды;
- резервтік қорға төлемдер бойынша жалпы сомасы 1 271 086,64 АҚШ долларына инвойстар қойылды.
Сондай-ақ, тақырыптық тексеруге «Банк» АҚ үзінді көшірмесі ұсынылды, оған сәйкес жоғарыда көрсетілген шарттар шеңберінде «А» компаниясы «в» компаниясының атына мынадай төлемдер жүзеге асырылғаны анықталды:
- 2018 жылғы базалық жалдау ақысы бойынша 7 200 000 АҚШ доллары сомасында, 2019 жылы 4 800 000 АҚШ доллары сомасында;
-либор ставкасы бойынша 2018ж. сомасы 1 101 142 АҚШ доллары, 2019ж. сомасы 767 209,82 АҚШ доллары;
- резервтік қорға төлемдер бойынша 2018 жылы 2 725 069,2 АҚШ доллары, 2019 жылы 870 862,02 АҚШ доллары сомасында.
Жоғарыда аталған операциялық лизинг шарттарынан басқа, «А» Компаниясы мен «В» Компаниясы арасында әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету және қолдау туралы келісім және қосымша келісімдер жасалғанын атап өткен жөн.
Әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету және қолдау туралы Келісім (Бұдан әрі – техникалық қызмет көрсету туралы келісім) пайдаланылатын үш әуе кемесіне техникалық қызмет көрсету мен қолдауға қатысты жасалды.
Техникалық қызмет көрсету туралы келісімде «В» компаниясы Біріккен Араб Әмірліктерінің жалпыазаматтық авиациясының CAR 145-бөлім ережелерімен мақұлданған, Аруба ДГА берген растауы бар жөндеу станциясы екендігі анықталды.
Техникалық қызмет көрсету туралы келісімнің «жұмыс көлемі», 3.1, 3.2-тармақтарында осы Келісімде аталған қозғалтқыштарды, шассилерді және ӘАО-ны қоса алғанда, әуе кемелеріне көрсетілетін қызметтерге осы Келісім қолданылатыны айқындалған.
Шарт бойынша техникалық қызмет көрсетуді осы Келісімге «А» қосымшасына сәйкес «В» Компаниясы ұсынады және жалдау шартына сәйкес жүзеге асырылады.
Техникалық қызмет көрсету туралы келісімге «А» «Техникалық қызмет көрсету» қосымшасының 2-тармағына сәйкес «В» Компаниясы Тапсырыс берушіге осы Келісімде баяндалған шарттарға сәйкес әуе кемесіне, қозғалтқыштарға және ӘАО-ға қатысты бүкіл әлем бойынша техникалық қызмет көрсетуді, техникалық қолдауды және қолдауды ұсынатыны анықталды.
Техникалық қызмет көрсету туралы келісімге «А» қосымшасының 2.2.2-тармағында планердің, шассидің, ӘАО-ның ауыр конструкцияларын тексеруге және қозғалтқышты күрделі жөндеуге байланысты базалық техникалық қызмет көрсету Тапсырыс беруші мен Аруба ДГА мақұлдаған және рұқсат етілген техникалық қызмет көрсету ұйымының шарттарына жауап беретін жеткізушілерді тарта отырып, орындарда жүргізілуі тиіс екендігі айқындалған.
Техникалық қызмет көрсету туралы Келісімге №1, №3, №5 қосымша келісімдерге сәйкес Тапсырыс беруші «В» Компаниясына техникалық қызмет көрсету үшін тексеруді, ұшуға жарамдылық жөніндегі директиваларды, сервистік бюллетеньдерді енгізуді тапсырады.
Тақырыптық тексеруге ұсынылған құжаттарға сәйкес мыналар анықталды:
2018-2019 жылдары желілік техникалық қызмет көрсету бойынша инвойстар қойылып, орындалған жұмыстардың актілері жасалды.
Сондай-ақ, тақырыптық тексеруге «Банк» АҚ үзінді көшірмесі ұсынылды, оған сәйкес техникалық қызмет көрсету туралы Келісім шеңберінде «в» компаниясы «в» компаниясының атына көрсетілген кезең үшін Желілік техникалық қызмет көрсету бойынша төлемдерді жүзеге асырғаны анықталды.
Базалық техникалық қызмет көрсету бойынша инвойстар қойылып, орындалған жұмыстардың актілері жасалды және 2018-2019жж. үшін төлем жүргізілді.
Осылайша, «В» Компаниясы техникалық қызмет көрсету туралы Келісім шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында желілік техникалық қызмет көрсету және БАӘ аумағында базалық техникалық қызмет көрсету бойынша «А» Компаниясының қызметтері көрсетілді.
Тақырыптық тексеруге ұсынылған құжаттарға сәйкес, 2018-2019 жылдарға арналған ұшу жарамдылығын қолдауды басқару жөніндегі келісім (ОУПЛГ келісімі) шеңберінде анықталды.
Сондай-ақ, өзге де қызметтер көрсетілді, атап айтқанда, сенімхат беру бойынша қызметтер көрсетілді, олар бойынша инвойстар қойылып, төлемдер жүзеге асырылды.
Техникалық қызмет көрсету туралы Келісім шеңберінде «В» Компаниясы Қазақстан Республикасының аумағында желілік техникалық қызмет көрсету және БАӘ аумағында базалық техникалық қызмет көрсету бойынша қызметтер көрсетті.
«А» қосымшасына сәйкес техникалық қызмет көрсету туралы келісімге техникалық қызмет көрсету жөніндегі жұмыстарға желілік техникалық қызмет көрсету және базалық техникалық қызмет көрсету жөніндегі қызметтер жатады.
«А «Сызықтық ТҚ» көрсетілген толықтырудың 2.2.1-тармағымен сызықтық техникалық қызмет көрсетуді «В» Компаниясы келесі орын бойынша орындауы тиіс екені анықталды:
- ҚР желілік ТҚК станциясы;
- Тиісті әуе кемелері үшін көзделген базалық ТҚК-ның тиісті объектілері; немесе
- Қажеттілігі әуе кемесінің қызмет көрсетуге жарамсыздығынан да, «В» Компаниясының мақұлдауына сәйкес Тапсырыс беруші талап еткен мерзімді желілік техникалық қызмет көрсету қажеттілігінен де туындайтын кез келген басқа орын.
Салық кодексінің 644-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында жұмыстарды орындаудан, қызметтер көрсетуден түсетін кірістер резидент нестің Қазақстан Республикасындағы көздерден алатын кірісі деп танылады.
Салық кодексінің 645-бабының 1-тармағында қызметі Қазақстан Республикасында тұрақты мекеменің құрылуына әкеп соқпайтын резидент емес заңды тұлғаның Қазақстан Республикасындағы көздерден түсетін табыстарына шегерімдерді жүзеге асырмай төлем көзінен корпоративтік табыс салығы салынады деп көзделген.
Бұл ретте төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс салығының сомасын салық агенті осы баптың 9-тармағында көрсетілген кірістерді қоспағанда, салық кодексінің 644-бабында көрсетілген кірістер сомасына салық кодексінің 646-бабында белгіленген мөлшерлемелерді қолдану жолымен есептейді.
Төлем көзінен салық салынатын кірістер бойынша корпоративтік табыс салығын есептеуді және ұстап қалуды салық агенті жүргізеді:
1) резидент нестерге – есептелген және төленген кірістер бойынша кірістер төленген күннен кешіктірмей;
2) корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны табыс ету үшін Салық кодексінің 315 – бабының 1-тармағында белгіленген мерзімнен кешіктірмей-шегерімге жатқызылған есептелген және төленбеген кірістер бойынша жүргізіледі.
Салық кодексінің 647-бабының 1-тармағына сәйкес резидент нестің кірістерінен ұсталатын төлем көзіндегі корпоративтік табыс салығын салық агенті бюджетке аударуға тиіс:
1) осы тармақтың 3) тармақшасында көрсетілген жағдайдан басқа, есептелген және төленген табыс сомалары бойынша-табыс төленген күннің алдындағы соңғы жұмыс күнінде айқындалған валюта айырбастаудың нарықтық бағамы бойынша табыс төленген ай аяқталғаннан кейін күнтізбелік жиырма бес күннен кешіктірмей;
2) табыстың есептелген, бірақ төленбеген сомалары бойынша оларды шегерімге жатқызған кезде - корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны тапсыру үшін белгіленген мерзімнен кейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей, салық кодексінің 314-бабында белгіленген салық кезеңінің соңғы күнінің алдындағы соңғы жұмыс күні айқындалған валюта айырбастаудың нарықтық бағамы бойынша корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияда резидентыстің табысы шегерімге жатқызылған табыс салығы.
Осы тармақшаның ережесі өтеу мерзімі корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны тапсыру үшін белгіленген мерзімнен кейін күнтізбелік он күн өткен соң басталатын борыштық бағалы қағаздар мен депозиттер бойынша сыйақыларға қолданылмайды. Мұндай жағдайда осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасының ережелері қолданылады.
3) алдын ала төлем төленген жағдайда – табыс есептелген күннің алдындағы соңғы жұмыс күні айқындалған валюта айырбастаудың нарықтық бағамы бойынша резидент доходстің табысы төленген алдын ала төлем сомасы шегінде есептелген ай аяқталғаннан кейін күнтізбелік жиырма бес күннен кешіктірілмей төленеді.
Салық Кодексінің 220-бабының 2-тармағына сәйкес резидент учреждстің тұрақты мекемесі осы баптың 1-тармағында көзделмеген Қазақстан Республикасының аумағында қызмет көрсету, Жұмыстарды орындау орны, егер осындай сипаттағы қызмет Қазақстан Республикасының аумағында күнтізбелік бір жүз сексен үш күннен астам уақыт бойы жалғасатын болса, осындай мақсаттар үшін резидент емес жалдаған қызметкерлер немесе басқа персонал арқылы танылады бір жоба немесе байланысты жобалар шеңберінде кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру басталған күннен бастап кез келген кезекті он екі айлық кезең.
Өзара байланысты немесе өзара тәуелді келісімшарттар (шарттар) Салық кодексінің 19-бөлімі мақсатында байланысты жобалар деп танылады.
Салық кодексінің 2-бабының 5-тармағына сәйкес, егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта Салық кодексіндегі ережелерден өзгеше ережелер белгіленсе, аталған шарттың ережелері қолданылады.
Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Біріккен Араб Әмірліктерінің Үкіметі арасында қосарланған салық салуды болдырмау және табыс салығына қатысты салық салудан жалтарудың алдын алу туралы Конвенция (бұдан әрі - Конвенция) жасалғандықтан, резидент емес осы Конвенцияның Ережелерін басшылыққа алуға құқылы.
Конвенцияның 7-бабының 1-тармағына сәйкес, егер кәсіпорын екінші Уағдаласушы Мемлекетте онда орналасқан тұрақты мекеме арқылы кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмаса немесе жүзеге асырмаса, Уағдаласушы Мемлекет кәсіпорнының пайдасына тек осы Мемлекетте ғана салық салынады. Егер кәсіпорын кәсіпкерлік қызметті жоғарыда айтылғандай жүзеге асырса, онда кәсіпорынның пайдасына басқа Мемлекетте салық салынуы мүмкін, бірақ мұндай тұрақты мекемеге жататын бөлігінде ғана.
Конвенцияның 5-бабы 1-тармағының негізінде «тұрақты мекеме» термині бір Уағдаласушы Мемлекеттің кәсіпорны екінші Уағдаласушы Мемлекетте кәсіпкерлік қызметті толық немесе ішінара жүзеге асыратын тұрақты қызмет орнын білдіреді.
Сонымен қатар, Конвенцияның 5-бабының 3-тармағына сәйкес «тұрақты мекеме» термині Уағдаласушы Мемлекеттің кәсіпорнының екінші Уағдаласушы Мемлекеттегі қызметшілер немесе басқа персонал арқылы консультациялық қызметтерді қоса алғанда, қызметтер көрсетуді де қамтиды, бірақ егер мұндай сипаттағы қызмет ұқсас жоба немесе онымен байланысты жоба үшін кезеңдерде немесе кезеңдерде жалғаса берсе ғана кез келген он екі айлық кезеңде 6 айдан асады.
Осылайша, егер резидент деятельностьстің қызметі Конвенцияның 5-бабына сәйкес Қазақстан Республикасында тұрақты мекеменің құрылуына әкеп соқтырса, онда Конвенцияның 7-бабының 1-тармағына сәйкес айқындалған резидентыстің табыстарына Қазақстан Республикасында салық салынуға жатады.
Бұл ретте, Салық кодексінің 653-бабы 2-тармағының бірінші бөлігіне сәйкес Салық кодексінің 76-бабының талаптарын бұза отырып, салық органдарында салық төлеуші ретінде тіркелмеген тұрақты мекеме арқылы Қазақстан Республикасындағы қызметтен алынатын резидент емес заңды тұлғаның табыстарына 20 пайыз мөлшерлеме бойынша шегерімдерді жүзеге асырмай, төлем көзінен КТС салынуға жататынын атап өткен жөн.
Салық кодексінің 76-бабының 1-тармағына сәйкес қызметін филиал, өкілдік ашпай тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлға Салық Кодексінің 220-бабының ережелерін ескере отырып, салық төлеуші ретінде тіркелу үшін Қазақстан Республикасында қызметті жүзеге асыру басталған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде тұрақты мекеме арқылы орналасқан жері бойынша салық органына беруге міндетті тұрақты мекеменің құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелерін қоса бере отырып, тіркеу есебіне қою туралы салықтық өтініші.
Салық Кодексінің 220-бабы 2-тармағының бірінші 1-бөлігі негізінде бейрезиденттің тұрақты мекемесі осы баптың 1-тармағында көзделмеген Қазақстан Республикасының аумағында осындай мақсаттар үшін бейрезидент жалдаған қызметкерлер немесе басқа да персонал арқылы қызметтер көрсету, жұмыстарды орындау орны деп танылады, егер осындай сипаттағы қызмет Қазақстан Республикасының аумағында бір жоба немесе байланысты жобалар шеңберінде кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру басталған күннен бастап кез келген кезекті он екі айлық кезең шегінде күнтізбелік жүз сексен үш күннен астам жалғасатын болса.
Жоғарыда айтылғандарға байланысты резидент емес заңды тұлғаның бір жоба немесе байланысты жобалар шеңберінде тұрақты мекеме арқылы қызметтен алатын табыстарына 20% ставка бойынша төлем көзінен КТС салынады.
Шағымданатын салықтық тексеру актісінен «В» Компаниясы Қазақстан Республикасының аумағында болған қызметкерлер арқылы операциялық лизинг шарттары шеңберінде әуе кемелеріне жөндеу және техникалық қызмет көрсету жөніндегі қызметтерді жүзеге асырғаны шығады.
«Бүркіт» ақпараттық жүйесінің мәліметтеріне сәйкес шетелдік азаматтар «В» Компаниясының қызметкерлері ҚР аумағында 6 айдан астам уақыт болды.
Осылайша, техникалық қызмет көрсету туралы Келісім шеңберіндегі қызметтер ҚР аумағында 6 айдан астам болған «В» Компаниясының қызметкерлері арқылы көрсетілуіне байланысты, демек, «В» Компаниясының қызметі Конвенцияның 5-бабына сәйкес тұрақты мекеменің құрылуына әкеледі және осы мәліметтерден алынған кірістер Салық кодексінің 653-бабының 2-тармағымен Қазақстан Республикасында салық салынуға жатады.
Тиісінше, бір техникалық қызмет көрсету туралы келісім негізінде БАӘ аумағында базалық техникалық қызмет көрсету бойынша қызметтер көрсетуден алынған кірістер Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекеме арқылы қызметтен алынған кірістерге жатады.
Жоғарыда баяндалған қызметтер негізінде базалық техникалық қызмет көрсету бойынша бір техникалық қызмет көрсету туралы Келісім шеңберінде көрсетілген қызметтер Салық кодексінің 653-бабының 2-тармағына сәйкес төлем көзінен КТС салуға жатады.
Тақырыптық тексеру актісінен «А» Компаниясы базалық техникалық қызмет көрсету бойынша «В» компаниясы көрсеткен қызметтер бойынша есептелген, төленген кірістер сомасы 2018 жылғы 2 тоқсанда 88 180,6 мың теңге, 2018 жылғы 4 тоқсанда 161 609,3 мың теңге соманы құрағаны шығады. Бұл ретте, «А» Компаниясы Салық кодексінің 653-бабының 2-тармағын бұза отырып, 2018 жылғы 2 тоқсан үшін төлем көзінен 17 636,1 мың теңге сомасында, 2018 жылғы 4 тоқсанда 32 321,8 мың теңге сомасында КТС есептемеген.
Егер осы Кодексте өзгеше белгіленбесе, салық кодексінің 192-бабына сәйкес салық төлеуші (салық агенті) Салық кодексінде белгіленген тәртіппен және шарттарда есептеу әдісі бойынша теңгемен салық есебін жүргізуді жүзеге асыратынын көрсету қажет.
Есептеу әдісі есепке алу әдісі болып табылады, оған сәйкес операциялар мен өзге де оқиғалардың нәтижелері олардың жасалу фактісі бойынша, оның ішінде жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету, тауарларды сатып алушыға немесе оның сенім білдірілген адамына тиеп жөнелту және беру күнінен бастап, ақшаны немесе оның баламасын алған немесе төлеген күннен бастап емес, мүлікті сату немесе кіріске алу мақсатында танылады.
Салық төлеуші (салық агенті) салық есебінің негізінде салық кезеңінің қорытындылары бойынша салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындайды және салықтар мен бюджетке төленетін төлемдерді есептейді.
Салық кодексінің 645-бабының 1-тармағына сәйкес төлем көзінен салық салынатын кірістер бойынша корпоративтік табыс салығын есептеуді және ұстап қалуды салық агенті жүргізеді:
1) Резидент нестерге – есептелген және төленген кірістер бойынша кірістер төленген күннен кешіктірмей;
2) корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны табыс ету үшін Салық кодексінің 315 – бабының 1-тармағында белгіленген мерзімнен кешіктірмей-шегерімге жатқызылған есептелген және төленбеген кірістер бойынша жүргізіледі.
Салық кодексінің 647-бабының 1-тармағына сәйкес резидент нестің кірістерінен ұсталатын төлем көзіндегі корпоративтік табыс салығын салық агенті бюджетке аударуға тиіс:
1) осы тармақтың 3) тармақшасында көрсетілген жағдайдан басқа, есептелген және төленген табыс сомалары бойынша-табыс төленген күннің алдындағы соңғы жұмыс күнінде айқындалған валюта айырбастаудың нарықтық бағамы бойынша табыс төленген ай аяқталғаннан кейін күнтізбелік жиырма бес күннен кешіктірмей;
2) табыстың есептелген, бірақ төленбеген сомалары бойынша оларды шегерімге жатқызған кезде - корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны тапсыру үшін белгіленген мерзімнен кейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей, салық кодексінің 314-бабында белгіленген салық кезеңінің соңғы күнінің алдындағы соңғы жұмыс күні айқындалған валюта айырбастаудың нарықтық бағамы бойынша корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияда резидентыстің табысы шегерімге жатқызылған табыс салығы.
Салық кодексінің 648-бабына сәйкес салық агенті өзінің орналасқан жері бойынша салық органына резидент нестің табысынан төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс салығы бойынша есепті мынадай мерзімдерде ұсынуға міндетті:
1) бірінші, екінші және үшінші тоқсандар үшін – резидент нестерге табыс төленген тоқсаннан кейінгі екінші айдың 15-күнінен кешіктірмей;
2) төртінші тоқсан үшін – резидент Налогстерге табыс төленген және (немесе) резидент нестің есептелген, бірақ төленбеген табысы шегерімге жатқызылған салық кодексінің 314-бабында белгіленген есепті салық кезеңінен кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірмей.
«Резидент нестің табысынан төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс салығы бойынша есеп» (101.04-нысан) салық есептілігін жасау қағидаларына сәйкес есеп салық міндеттемесін есептеу туралы ақпаратты егжей-тегжейлі көрсетуге арналған есептің өзінен (101.04-нысан) және оған қосымшадан (101.04) тұрады.
Осылайша, салық төлеуші есептеу әдісі бойынша салық есебін жүргізуді жүзеге асырады, бұл ретте төлем көзінен КТС есептеу, ұстап қалу және аудару тәртібі, сондай-ақ салық есептілігін беру тәртібі Салық кодексінің 645-бабының 1-тармағында, 647-бабының 1-тармағында және 648-бабында белгіленген нормаларға сәйкес регламенттеледі.
Қоғам 2018 жылғы 1-4 тоқсан үшін, 2019 жылғы 1-4 тоқсан үшін салық 101.04т. есептілігін ұсынды, оған сәйкес «В» Компаниясы бойынша 101.04 т.қосымшада мынадай деректер көрсетілгені анықталды: есептелген және төленген кірістердің сомалары, шегерімге жатқызылған резидент нестің есептелген, бірақ төленбеген кірістерінің сомалары туралы; төлем көзінен есептелген КТС.
Тақырыптық тексеру барысында «А» Компаниясы «В» Компаниясы көрсеткен қызметтер бойынша бастапқы бухгалтерлік құжаттарды, шарттарды, келісімдерді, инвойстарды, орындалған жұмыстар актілерін, банк үзінді көшірмесін, төлем тапсырмаларын, ЖКД, 3310 шот карточкасын ұсынды.
Ұсынылған бастапқы бухгалтерлік құжаттардың негізінде тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша есептелген, төленген кірістер мен есептелген салықтар сомаларының тізілімі «В» Компаниясы қойылған инвойстардың, орындалған жұмыстардың жасалған актілерінің және төленген кірістердің күндері бойынша көрсеткен қызметтердің әрбір түрі бөлінісінде жасалды.
Салық кодексінің 645-бабы 1-тармағының, 647-бабы 1-тармағының нормаларына сәйкес есептелген және төленген кірістердің сомалары, шегерімге жатқызылған есептелген, бірақ төленбеген кірістердің сомалары, сондай-ақ «В» Компаниясы көрсеткен қызметтер түрлері бөлінісінде есептелген салықтардың сомалары тақырыптық тексерумен айқындалды.
Осылайша, тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша негізгі техникалық қызмет көрсету бойынша есептелген және төленген кірістерді ескере отырып, бухгалтерлік есеп деректері мен салық есептілігінде көрсетілген деректер арасында ауытқулар анықталды (101.04-нысан), олар мыналарды құрайды:
2018 жылғы 1 тоқсанда есептелген және төленген кірістер сомасы бойынша (-) 7 330,6 мың теңге, төлем көзіндегі КТС бойынша (-) сомасы 1 466,1 мың теңге;
2018 жылғы 2 тоқсанда есептелген және төленген кірістер сомасы бойынша 89 684,7 мың теңге, төлем көзіндегі КТС бойынша 17 936,9 мың теңге сомасында;
2018 жылғы 3 тоқсанда есептелген және төленген кірістер сомасы бойынша 5 121,5 мың теңге, төлем көзіндегі КТС бойынша 1 024,3 мың теңге сомасында;
2018 жылғы 4 тоқсанда есептелген және төленген кірістердің сомасы бойынша 14 730,4 мың теңге, төлем көзіндегі КТС бойынша 2 946,1 мың теңге сомасында; резидент нестің есептелген, бірақ төленбеген кірістердің шегерімге жатқызылған сомасы бойынша 145 218,4 мың теңге, төлем көзіндегі КТС бойынша 29 043,7 мың теңге сомасында.
2019 жылдың 1 тоқсанында есептелген және төленген кірістер сомасы бойынша 11 047,3 мың теңге, төлем көзіндегі КТС бойынша 2 209,5 мың теңге сомасында;
2019 жылдың 2 тоқсанында есептелген және төленген кірістер сомасы бойынша (–)4 теңге, төлем көзіндегі КТС бойынша 0 теңге сомасында;
2019 жылдың 3 тоқсанында есептелген және төленген кірістер сомасы бойынша 589,9 мың теңге, төлем көзіндегі КТС бойынша 117,9 мың теңге сомасында;
2019 жылғы 4 тоқсанда есептелген және төленген кірістер сомасы бойынша (-)90 257,5 мың теңге, төлем көзіндегі КТС бойынша (-)18 051,5 мың теңге сомасында, резидент нестің есептелген, бірақ төленбеген кірістер сомасы бойынша 25 967,9 мың теңге шегерімге жатқызылған, төлем көзіндегі КТС бойынша 5 193,6 сомасында мың теңге.
Сонымен қатар, шағымданған салықтық тексеру нәтижелері бойынша бухгалтерлік және салықтық есептер арасындағы анықталған сәйкессіздіктер бойынша төлем көзінен есептелген КТС сомасы 229 588,7 мың теңгені, оның ішінде 2018 жылы 54 344,9 мың теңге соманы, 2019 жылы 175 243,8 мың теңгені құрайтынын атап өткен жөн.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде 38 954,4 мың теңге сомасында тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша базалық техникалық қызмет көрсетуді ескере отырып, төлем көзінен КТС есептеудің негізділігі расталады, 190 634,3 мың теңге сомасында расталмайды.
Осылайша, тақырыптық тексеру нәтижелерін ескере отырып, шағым жасалған салықтық тексеру нәтижелері бойынша төлем көзінен 190 634,3 мың теңге сомасында КТС есептеу негізсіз болып табылады.
3. Қозғалтқыштарды жөндеуге байланысты төлемдер бойынша резидент емес үшін төлем көзінен КТС және ҚҚС есептеуге қатысты
Салық кодексінің 653-бабының 1-тармақтарын бұза отырып, «А» Компаниясы қозғалтқыштарды жөндегені үшін төлемдер бойынша төлем көзінен 76 311,0 мың теңге сомасында КТС есептемегені, сондай-ақ Салық кодексінің 382-бабын бұза отырып, резидент емес үшін кезең ішінде 54 943,9 мың теңге сомасында ҚҚС есептелмегені шағымданған салық сомасын есептеу үшін негіз болып табылды 2019 жылғы 1 және 4 тоқсандар.
«А» Компаниясы шағымда тексеру нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде жүргізілген екі қозғалтқышты күрделі жөндеуге байланысты төлемдер бойынша төлем көзінен КТС есептеу негізсіз жүргізілгені атап өтілді.
«А» Компаниясы Канаданың резиденті болып табылатын «С» Компаниясы дайындаушы зауыттың Канада аумағында әуе кемелерінің қозғалтқыштарын жөндеу жөніндегі қызметтерді көрсетуден алған табыстарына Қазақстан Республикасында КТС төлем көзінен салық салуға жатпайтынын хабарлайды, өйткені күрделі жөндеу тек Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде ғана жүзеге асырылды және бұл табыстар Қазақстан Республикасынан тысқары жерлерде Қазақстан Республикасындағы көздерден алынған кірістер.
Бұл ретте, «А» Компаниясы «А» Компаниясының тапсырмасы бойынша техникалық қызмет көрсету қорының қаражатынан ақша аударудан басқа, «Б» Компаниясының екі қозғалтқышты күрделі жөндеуге қатысы жоқ деп бекітеді.
Сондай-ақ, шағымда «В» Компаниясы ӘК қозғалтқыштарына күрделі жөндеу жүргізу үшін сертификатталмағаны атап өтілді.
Шағымды қарау барысында мыналар анықталды.
Тақырыптық тексеру актісінен шағымданатын тексеру актісі бойынша «С» Компаниясының (Канада резиденті) көрсеткен қызметтері бойынша «В» Компаниясының қызметін тұрақты мекеме деп тануға негіз болған қозғалтқыштарды күрделі жөндеуге байланысты 76 311,0 мың теңге сомасында төлем көзінен КТС және резидент емес үшін 54 943,9 мың теңге сомасында ҚҚС есептелгені шығады (БАӘ резиденті) Қазақстан Республикасында.
Сонымен қатар, тақырыптық тексеру барысында «А» Компаниясы 2019 жылы «С» Компаниясының дайындаушы зауытында әуе кемелерінің екі қозғалтқышын күрделі жөндеуден өткізгені анықталды.
Қозғалтқыштарды күрделі жөндеу «А» Компаниясының «С» Компаниясымен жасалған шарттары негізінде жүргізілді:
- 2018ж.24.12. қозғалтқышқа техникалық қызмет көрсету шарты.
- 2019ж.17.07. қозғалтқышқа техникалық қызмет көрсету шарты
Көрсетілген шарттардың «В» Қосымшасына сәйкес, оның ішінде қызметтерді «С» Компаниясы немесе қосалқы мердігер өз қалауы бойынша «С»компаниясының мекемелер желісіндегі объектіге ұсынуы тиіс.
Қызмет көрсету аяқталғаннан кейін «С» Компаниясы «А» Компаниясына қызмет көрсету кезінде белгіленген/ауыстырылған барлық орындалған жұмыстарды және қосалқы бөлшектерді немесе материалдарды бөле отырып, түпкілікті шот-фактураны ұсынуы тиіс.
Шарттарға Е «Жеткізу» қосымшасында қозғалтқыштар DAP (орнына жеткізу) арқылы жеткізілуі керек екендігі айтылған егер Канадада тағайындалған мекеме болса, әйтпесе қозғалтқыштар DDP (баж салығын төлеу арқылы жеткізу) арқылы жеткізіледі.
«А» Компаниясы түпкілікті шот-фактураны бекіткеннен кейін тараптар шарттарға «F» Қосымшасында сипатталғандай қызметтерді қабылдау актісіне қол қояды.
2018 жылғы 24.12. қозғалтқышқа техникалық қызмет көрсету шарты бойынша №1 үлгідегі қозғалтқышқа жөндеу жүргізілді.
Тақырыптық тексеруге ЖКД берілді, оған сәйкес қозғалтқыш жөндеу үшін Канадаға «Экспорт 21» (кедендік аумақтан тыс қайта өңдеу) режимінде әкетілді. Жөндеуден кейін қозғалтқыш ЖКД-ға сәйкес Қазақстан Республикасына «Импорт 40» режимінде әкелінді.
«С» Компаниясы орындаған жұмыстар бойынша «А» Компаниясының атына 617 004,61 АҚШ доллары сомасына инвойс қойылды.
2019ж.31.03. орындалған жұмыстардың актісіне сәйкес «С» Компаниясы қозғалтқышты жөндеу бойынша 2018ж.24.12. келісімнің талаптарын орындады. «А» Компаниясы 2019 жылғы 14 қаңтар мен 29 наурыз аралығында 617 004,61 АҚШ доллары сомасына қозғалтқышты жөндеу бойынша қызметтерді қабылдады.
«А» Компаниясы «С» Компаниясының атына 617 004,61 АҚШ доллары сомасында табыс төледі.
Сондай-ақ тақырыптық тексеруге «А» Компаниясы мен «В» Компаниясы арасында жасалған 2019ж.01.07. өзара талаптарды есепке алу туралы келісім берілді, оған сәйкес «А» Компаниясы «С» Компаниясының атына Төлеген 617 004,61 АҚШ доллары сомасындағы кіріс шарттар бойынша техникалық қызмет көрсету қорына (резервтік қорға) төлемдер төлеу есебіне есептеледі әуе кемелерінің операциялық (құрғақ) лизингі.
2019ж.17.07. қозғалтқышқа техникалық қызмет көрсету шарты бойынша №2 үлгідегі қозғалтқышқа жөндеу жүргізілді.
Тақырыптық тексеруге ЖКД ұсынылды, оған сәйкес қозғалтқыш жөндеу үшін Канадаға «Экспорт 90» режимінде шығарылды. Жөндеуден кейін қозғалтқыш ЖКД-ға сәйкес Қазақстан Республикасына «Импорт 90» режимінде әкелінді.
«С» Компаниясы орындаған жұмыстар бойынша «А» Компаниясының атына 2019ж.03.10. 378 163,26 АҚШ доллары сомасына инвойс қойылды.
Орындалған жұмыстардың 2019ж.03.10. актісіне сәйкес. «С» Компаниясы қозғалтқышты жөндеу бойынша 2019 жылғы 17.07. Келісімнің талаптарын орындады. «А» Компаниясы 2019 жылғы 08 тамыз бен 03 қазан аралығында 378 163,26 АҚШ доллары сомасына қозғалтқышты жөндеу бойынша қызметтерді қабылдады.
Сондай-ақ, тақырыптық тексеруге «А» Компаниясы, «В» Компаниясы және «С» Компаниясы арасында жасалған 2019ж.13.10. өзара талаптарды есепке алу туралы келісім ұсынылды, оған сәйкес «В» Компаниясы «С» Компаниясының атына операциялық (құрғақ) шарттар бойынша техникалық қызмет көрсету қорының қаражатынан 378 163,26 АҚШ доллары мөлшерінде төлем жүргізілді) әуе кемелерінің лизингі.
Осылайша, «С» Компаниясының қозғалтқыштарын жөндеу Канадада, яғни Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде жүргізілгені анықталды.
Қозғалтқыштарды күрделі жөндеу жалпы сомасы 995 167,87 АҚШ долларына жүргізілді, бұл теңге бағамы бойынша 381 542,8 мың теңгені құрайды.
Салық кодексінің 644-бабының 1-тармағына сәйкес резидент нестің Қазақстан Республикасындағы көздерден табыстары айқындалды.
Салық кодексінің 645-бабының 1-тармағында қызметі Қазақстан Республикасында тұрақты мекеменің құрылуына әкеп соқпайтын резидент емес заңды тұлғаның Қазақстан Республикасындағы көздерден түсетін табыстарына шегерімдерді жүзеге асырмай төлем көзінен корпоративтік табыс салығы салынады деп көзделген.
Бұл ретте төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс салығының сомасын салық агенті осы баптың 9-тармағында көрсетілген кірістерді қоспағанда, салық кодексінің 644-бабында көрсетілген кірістер сомасына салық кодексінің 646-бабында белгіленген мөлшерлемелерді қолдану жолымен есептейді.
Төлем көзінен салық салынатын кірістер бойынша корпоративтік табыс салығын есептеуді және ұстап қалуды салық агенті жүргізеді:
1) резидент нестерге – есептелген және төленген кірістер бойынша кірістер төленген күннен кешіктірмей;
2) корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны табыс ету үшін Салық кодексінің 315 – бабының 1-тармағында белгіленген мерзімнен кешіктірмей-шегерімге жатқызылған есептелген және төленбеген кірістер бойынша жүргізіледі.
Сонымен қатар, Салық кодексінің 645-бабы 9-тармағының 11) тармақшасында Салық кодексінің 644-бабы 1-тармағының 3), 4) және 5) тармақшаларында көрсетілген кірістерді қоспағанда, салық салуға жатпайтыны, оның ішінде Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде жұмыстарды орындаудан, қызметтер көрсетуден түсетін кірістер белгіленді.
Салық кодексінің 644-бабы 1-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген кірістер Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде басқарушылық, қаржылық, консультациялық, инжинирингтік, маркетингтік, аудиторлық, заң қызметтерін көрсетуден түсетін кірістер болып табылады.
Осылайша, қызметі Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме құруға әкеп соқтырмайтын резидент емес заңды тұлғаның Қазақстан Республикасындағы көздерінен түсетін табыстарға салық салуға жатпайтын жұмыстарды орындаудан, Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде қызметтер көрсетуден түсетін табыстарды қоспағанда, шегерімдерді жүзеге асырмай төлем көзінен КТС салынады. Бұл ретте Салық кодексінің 644-бабының 1-тармағында көрсетілген бейрезиденттің Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде жұмыстарды орындаудан, қызметтер көрсетуден түсетін табыстарына КПНуИВ салық салуға жатады.
Жоғарыда баяндалғандарға сәйкес тақырыптық салықтық тексеру нәтижелері бойынша «С» Компаниясының қозғалтқыштарды күрделі жөндеу жөніндегі жұмыстары тек Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде орындалғаны, сондай-ақ алынған табыс Салық кодексінің 644-бабының 1-тармағында көрсетілген табыстарға жатпайтынын ескере отырып, тиісінше «А» Компаниясының есептеу және есептеу жөніндегі міндеттемелері Салық кодексінің 645-бабы 9-тармағының 11) тармақшасына сәйкес төлем көзінен КТС төлеу туындамайды.
Салық кодексінің 382-бабына сәйкес резидент нестен жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу жөніндегі айналым мөлшері төлем көзінен ұстап қалуға жататын корпоративтік немесе жеке табыс салығын қоса алғанда, Салық кодексінің 373-бабының 1-тармағында көрсетілген жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу құнына сүйене отырып айқындалады. Бұл ретте сатып алу құны мынадай негізде айқындалады:
орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер актісі;
орындалған жұмыстардың, көрсетілген қызметтердің актісі болмаған кезде-жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету фактісін растайтын өзге де құжат.
Алынған жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу шетел валютасында жүргізілген жағдайда, салық салынатын айналым айналым жасалған күннің алдындағы соңғы жұмыс күні айқындалатын валюта айырбастаудың нарықтық бағамын қолдана отырып, Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында қайта есептеледі.
Бұл ретте Салық кодексінің 370 – бабында көрсетілген салық салынбайтын айналымды қоспағанда, салық кодексінің 369-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес салық салынатын айналым тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу бойынша қосылған құн салығын (бұдан әрі-ҚҚС) төлеуші жасайтын айналым болып табылады.
Салық кодексінің 370 бабына сәйкес салық салынбайтын айналым:
1) Салық кодексіне сәйкес ҚҚС-тан босатылған тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу жөніндегі айналым;
2) өткізу орны Қазақстан Республикасы болып табылмайтын тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу жөніндегі айналым.
Егер осы бапта өзгеше белгіленбесе, тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу орны Салық кодексінің 378-бабына сәйкес айқындалады.
Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу орны Салық кодексінің 441-бабына сәйкес айқындалады.
3) Салық кодексінің 394-бабында аталған тауарлар болып табылатын тауарлардың қалдықтары түріндегі айналым.
Салық кодексінің 378-бабы 2-тармағының 2) тармақшасына сәйкес, егер жылжымалы мүлікке байланысты жұмыстар, көрсетілетін қызметтер Қазақстан Республикасының аумағында іс жүзінде көрсетілсе, Қазақстан Республикасы жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу орны болып танылады. Мұндай жұмыстарға, қызметтерге мыналар жатады: монтаждау, құрастыру, жөндеу, техникалық қызмет көрсету.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде, әуе кемелерінің қозғалтқыштарын күрделі жөндеу жұмыстары Қазақстан Республикасының аумағында орындалмағандықтан, Салық кодексінің 378-бабы 2-тармағының 2) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағы аталған жөндеу жұмыстарын өткізу орны болып танылмайды.
Тиісінше, «А» Компаниясында ҚҚС есептеу және төлеу бойынша міндеттемелер болмайды.
Жоғарыда айтылғандарға байланысты тақырыптық тексеру барысында «С» Компаниясы «А» Компаниясының атына қозғалтқыштарды күрделі жөндеу бойынша қызметтер Канадада, яғни Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде көрсетілгені анықталды. Тиісінше, Қазақстан Республикасында «В» Компаниясының қызметін тұрақты мекеме деп тануына байланысты резидент выпстерге төлем көзінен КТС және ҚҚС есептеу салықтық тексерудің шағымданған актісінің нәтижелері бойынша негізсіз болып табылады.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде шағымданатын салық актісі бойынша төлем көзінен 76 311,0 мың теңге сомасында КТС және «С» Компаниясының тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша қозғалтқыштарды күрделі жөндеуге байланысты көрсеткен қызметтері бойынша резидент емес үшін 54 943,9 мың теңге сомасында ҚҚС есептеудің негізділігі расталмайды.
Осылайша, тақырыптық тексеру нәтижелерін ескере отырып, 76 311,0 мың теңге сомасында төлем көзінен КТС және бейрезидент үшін 54 943,9 мың теңге сомасында ҚҚС есептеу шағым жасалған салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізсіз болып табылады.
Қазақстан Республикасы Әкімшілік рәсімдік - процестік кодексінің 73-бабына сәйкес «А» Компаниясының атына 2022 ж.02.12. алдын ала шешім жолданды, оған әкімшілік рәсімге қатысушы жазбаша қарсылық білдірді. «А» Компаниясының қарсылығында баяндалған дәлелдер шешім шығару кезінде қаралды.
Салық Кодексінің 182-бабының 1-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган апелляциялық комиссияның шешімін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.
Апелляциялық комиссия отырысының қорытындысы бойынша 266 945,3 мың теңге сомасында төлем көзінен КТС есептеу бөлігінде тексеру нәтижелері туралы шағымданатын хабарламаның, резидент емес үшін 54 943,9 мың теңге сомасында ҚҚС - тың күшін жою, ал қалған бөлігінде өзгеріссіз қалдыру туралы шешім қабылданды.
