Правовые акты органов государственных доходов с момента назначения и по результатам проведения налоговой проверки могут быть обжалованы в судебном порядке.
К таким актам относятся: предписание, акт документальной налоговой проверки, уведомление о результатах проверки.
Предписание в качестве акта о назначении проверки может быть самостоятельным предметом судебного оспаривания. При этом налогоплательщикам следует иметь в виду, что не допускается принятие судами мер по обеспечению иска в виде приостановления действия оспариваемого предписания. Таким образом, обжалование предписания не приостанавливает проведение самой проверки.
Более того налогоплательщикам следует знать, что предписание органа государственных доходов может быть оспорено только до прекращения его действия, а значит до завершения налоговой проверки путем составления акта налоговой проверки.
В свою очередь акт налоговой проверки может быть обжалован, если налогоплательщик не согласен с его выводами, не повлекшими начисление налогов и других обязательных платежей в бюджет, однако влияющими на его права и обязанности, в том числе и в будущих налоговых периодах.
Завершением налоговой проверки является вынесенное органом государственных доходов уведомление о результатах налоговой проверки.
В случае несогласия налогоплательщика с начисленными суммами налогов и платежей в бюджет, обязательств по исчислению, удержанию, перечислению обязательных пенсионных взносов, исчислением и уплатой социальных отчислений и (или) взносов на обязательное социальное медицинское страхование и пеней, уменьшением убытков, неподтверждением к возврату сумм превышения НДС, обжалованию в судебном порядке подлежит только уведомление.
Дела об обжаловании перечисленных актов органов государственных доходов подсудны специализированным межрайонным экономическим судам.
Срок обращения с заявлением в суд составляет три месяца со дня, когда налогоплательщику стало известно о нарушении прав, свобод и законных интересов.
Указанный срок исчисляется: в случае оспаривания уведомления о результатах налоговой проверки непосредственно в суде - со дня его вручения, а в случае предварительного обжалования в уполномоченный орган – Министерство финансов со дня, когда налогоплательщику стало известно о решении этого органа.
Если по результатам рассмотрения жалобы налогоплательщика уполномоченным органом вынесено новое уведомление, срок его обжалования исчисляется заново со дня его вручения.
При обжаловании действий (бездействия) должностных лиц органов государственных доходов указанный срок исчисляется со дня, когда налогоплательщику, стало известно о нарушении его прав и охраняемых законом интересов либо об оставлении вышестоящим органом государственных доходов его жалобы без удовлетворения полностью или в части.
ДГД по ВКО
Мемлекеттік кірістер органдарының құқықтық актілеріне салықтық тексеруді тағайындалған кезінен бастап және салықтық тексерудің нәтижелері бойынша сотта қарау тәртібімен шағым жасалуы мүмкін.
Бұндай актілерге нұсқама, салықтық тексеру актісі және тексеру нәтижелері туралы хабарлама жатады.
Нұсқама тексерісті тағайындау актісі ретінде сотта дербес даулау нысанасы болып табылуы мүмкін. Бұл ретте соттар дауланып отырған нұсқаманың қолданылуын тоқтата тұру түріндегі талап қоюды қамтамасыз ету жөніндегі шараларды қабылдауға жол бермейтінін ескеру керек. Осылайша, нұсқаманы даулау ісі, салық тексерісінің жүргізілуін тоқтатпайды.
Сонымен қатар мемлекеттік кірістер органының нұсқамасы сот тәртібімен оның қолданылуы тоқтатылғанға дейін, атап айтқанда тексеру актісін жасау жолымен салықтық тексеру аяқталғанға дейін ғана даулануы мүмкін екендігін салық төлеушілердің білгендері жөн.
Өз кезегінде салықтық тексеру актісіне егер салық төлеуші оның құқықтары мен міндеттеріне, оның ішінде болашақ салық кезеңдеріне де әсер ететін оның қорытындыларымен келіспесе шағым жасалуы мүмкін.
Салықтық тексеру нәтижелері бойынша шешім болып мемлекеттік кірістер органы шығарған салықтық тексеру нәтижелері туралы хабарлама болып табылады.
Салық төлеуші салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің, міндетті зейнетақы жарналарының, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын есептеу, ұстау, аудару, әлеуметтік аударымдар, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға арналған аударымдар және (немесе) жарналар мен өсімпұлдарды есептеу және төлеу, залалдарды азайту, қосылған құн салығының асып кеткен сомаларын қайтарудың расталмауы бойынша міндеттемелердің есепке жазылған сомаларымен келіспеген жағдайда, сот тәртібімен шағым жасалуға хабарлама ғана жатады.
Жоғарыда аталған мемлекеттік кірістер органдарының актілеріне шағым жасау бойынша істер мамандандырылған ауданаралық экономикалық соттардың соттылығына жатады.
Сотқа арызбен жүгінуге арналған мерзім салық төлеушінің құқықтарының, бостандықтары мен заңды мүдделерiнiң бұзылғаны туралы өздерiне мәлiм болған күннен бастап үш ай құрайды.
Аталған сотқа арызбен жүгiну мерзімі: салықтық тексеру нәтижелері туралы хабарламаға тікелей сотта дау айтылған жағдайда - ол салық төлеушіге табыс етілген күннен бастап, ал уәкілетті орган – ҚР Қаржы министрлігіне алдын ала шағым жасалған жағдайда - салық төлеушіге осы органның шешімі туралы мәлім болған күннен бастап есептеледі.
Егер де уәкілетті органымен салық төлеушінің шағымын қарау нәтижелері бойынша жаңа хабарлама шығарылса, оған шағым жасау мерзімі сол хабарламаның табыс етілген күнінен бастап қайта есептеледі.
Мемлекеттік кірістер органдары лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасау кезінде көрсетілген мерзім салық төлеушіге оның заңмен қорғалатын құқықтары мен мүдделерінің бұзылғаны туралы не жоғары тұрған мемлекеттік кірістер органы оның шағымын толығымен немесе бір бөлігінде қанағаттандырусыз қалдырғаны жөнінде мәлім болған күннен бастап есептеледі.
