Даудың түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: КТС, ҚҚС
ҚР Қаржы министрлігі (бұдан әрі - уәкілетті орган) мұнай секторы ұйымдарынан (КТС) түсетін түсімдерді, өндірілген тауарларға қосылған құн салығын қоспағанда, заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын есептеу сомасы туралы Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі-салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «В» Компаниясының апелляциялық шағымын алды, Қазақстан Республикасының аумағында орындалған жұмыстар мен көрсетілген қызметтер (ҚҚС).
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы 01.01.2020ж. бастап 31.12.2020ж. дейінгі кезең үшін салықтардың жекелеген түрлері және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер бойынша салық міндеттемелерін орындау мәселесі бойынша «В» Компаниясына тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 04.05.2024ж. бастап КТС 23 076,5 мың теңге сомасында және өсімпұлды есептеу туралы хабарлама шығарылды 12 204,9 мың теңге сомасында, 17 136,6 мың теңге сомасында ҚҚС және 7 738,2 мың теңге сомасында өсімпұл.
«В» Компаниясы КТС есептеу сомасы туралы салық органының қорытындыларымен келіспей, ҚҚС апелляциялық шағыммен жүгінді, онда КТС және ҚҚС есептеу бөлігінде салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
Салық кодексінің 25.12.2017ж. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының 238 Кодексінің (Салық кодексі) 242, 372 және 400-баптарының КТС және ҚҚС есептеу бөлігіндегі талаптарын бұзу салықтың шағымданатын сомасын есептеуге негіз болды.
«В» Компаниясы салық органының осы тұжырымымен келіспейді, себебі Салық кодексінің 48-бабына сәйкес талап қою мерзімі 3 жылды құрайды.
Сондай-ақ, «В» Компаниясы салық төлеушілер санатына жатпайды, ол бойынша талап қою мерзімі бес жылды құрайды. Демек, «В» Компаниясының пікірінше, 2020 жылғы салықтық тексеру нәтижелері бойынша салықтарды есептеу талап қою мерзімінің аяқталуына байланысты негізсіз болып табылады.
Бұдан басқа, шағымда «В» Компаниясы қосымша салық есептілігін ұсынбағаны көрсетілген, осыған байланысты талап қою мерзімін бір күнтізбелік жылға ұзарту үшін Салық кодексінің 48-бабы 9-тармағының 1) тармақшасына сәйкес негіздер жоқ.
«В» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Салық кодексінің 48-бабының 1-тармағына сәйкес салық міндеттемесі мен талабы бойынша талап қою ескіру мерзімі:
1) салық органы салықтар мен бюджетке төленетін төлемдердің есептелген, есептелген сомасын есептеуге, есептеуге немесе қайта қарауға құқылы;
2) салық төлеуші (салық агенті) салық есептілігін табыс етуге міндетті, салық есептілігіне өзгерістер мен толықтырулар енгізуге, салық есептілігін кері қайтарып алуға құқылы;
3) салық төлеуші (салық агенті) салықтар мен бюджетке төленетін төлемдерді, өсімпұлдарды есепке жатқызуды және (немесе) қайтаруды талап етуге құқылы.
Салық кодексінің 48-бабының 2-тармағына сәйкес, егер осы бапта өзгеше көзделмесе, талап қою мерзімі үш жылды құрайды.
Салық кодексінің 48-бабының 3-тармағына сәйкес салық төлеушілердің мынадай санаттары үшін осы бапта белгіленген ерекшеліктер ескеріле отырып, талап қою мерзімі бес жылды құрайтыны белгіленген:
1) осы Кодекске сәйкес салық мониторингіне жататын;
2) жер қойнауын пайдалануға арналған келісім-шартқа сәйкес қызметті жүзеге асыратын тұлғалар.
Салық кодексінің 48-бабы 9-тармағының 1) тармақшасының негізінде талап қоюдың ескіру мерзімі бір күнтізбелік жылға ұзартылады – салық төлеуші (салық агенті) Салық кодексінің 48-бабының 2 және 3-тармақтарында белгіленген талап қоюдың ескіру мерзімі бір күнтізбелік жылдан аз уақыт өткен кезең үшін қосымша салық есептілігін табыс еткен жағдайда, Салық кодексінің 48-бабының 2 және 3-тармақтарында белгіленген салықтар мен бюджетке төленетін төлемдердің есептелген сомасын есептеу және (немесе) қайта қарау.
Айта кету керек, КТС үшін Салық кодексінің 314-бабына сәйкес күнтізбелік жыл салық кезеңі болып табылады, яғни 1 қаңтардан 31 желтоқсанға дейін.
Салық кодексінің 423-бабына сәйкес ҚҚС бойынша салық кезеңі күнтізбелік тоқсан болып табылады.
Өз кезегінде, Салық кодексінің 206 – бабы 3-тармағының 3) тармақшасына сәйкес қосымша салық есептілігі-осы өзгерістер және (немесе) толықтырулар жататын салық кезеңі үшін бұрын ұсынылған салық есептілігіне өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген кезде ұсынылатын салық есептілігі.
Осылайша, Салық кодексінің 48-бабының 3-тармағында белгіленген жағдайларды қоспағанда, салық органы бюджетке төленетін салықтар мен төлемдердің есептелген, есептелген сомасын есептеуге, есептеуге немесе қайта қарауға құқылы болатын талап қоюдың ескіру мерзімі үш жылды құрайды. Бұл ретте, талап қою мерзімі бір күнтізбелік жылға ұзартылады - салық төлеуші (салық агенті) талап қою мерзімі бір күнтізбелік жылдан аз уақыт өткен кезең үшін қосымша салық есептілігін ұсынған жағдайда.
Салық кодексінің 138 - бабының 1-тармағына сәйкес салық органы жүзеге асыратын тексеру, Қазақстан Республикасы Салық заңнамасы нормаларының, сондай-ақ Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасының орындалуын бақылау, қоршаған ортаға эмиссиялар үшін төлемақы бойынша салық міндеттемесінің (салық міндеттемесінен басқа) орындалуын қоспағанда, салық органдарына жүктелген орындалуын бақылау салықтық тексеру болып табылатынын көрсету қажет жылжымалы көздерден ластаушы заттардың шығарындылары үшін қоршаған ортаға эмиссиялар үшін төлемақы бойынша).
Қарастырылып отырған жағдайда салық органы салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді дұрыс есептеу және уақтылы төлеу мәселесі бойынша «В» Компаниясына тақырыптық салықтық тексеру жүргізді.
Тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша Салық кодексінің 159-бабының 1-тармағына сәйкес «В» Компаниясының атына 2020 жылға КТС 23 076,5 мың теңге сомасында және 2020 жылдың 3 тоқсанына ҚҚС 17 136,6 мың теңге сомасында есептелгені туралы хабарлама шығарылды.
КТС-қа қатысты 2020 жылғы КТС (100.00-нысан) бойынша қосымша салық есептілігі ұсынылған жағдайда, ол бойынша талап қою мерзімі бір күнтізбелік жылдан аз уақыт өткен соң, яғни 01.01.2023ж. бастап 31.12.202ж. дейін қоса алғанда, талап қою мерзімі бір күнтізбелік жылға ұзартылатынын атап өткен жөн.
Қаралып отырған жағдайда «В» Компаниясының СОНО АЖ-не сәйкес салық органының аумақтық басқармасына 2020ж. 30.03.2021ж. КТС (100.00 т.) бойынша кезекті декларация ұсынылғаны анықталды, бұл ретте көрсетілген кезеңде «В» Компаниясы КТС (100.00 т.) бойынша қосымша декларациялар ұсынды 16.01.2023ж. және 03.08.2023ж.
Жоғарыда айтылғандарға байланысты «В» Компаниясы 2020 жылғы КТС бойынша 16.01.2023ж. және 03.08.2023ж. КТС (100.00 ф.) бойынша қосымша декларациялар ұсынғаны жөн, осыған байланысты КТС бойынша талап қою ескіру мерзімі бір күнтізбелік жылға ұзартылады.
Демек, 2020 жылғы КТС есептеу бөлігінде 04.05.2024 жылғы тексеру нәтижелері туралы хабарлама салық міндеттемесі бойынша талап қоюдың белгіленген мерзімдерін ескере отырып шығарылды.
Осылайша, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2020 жылға арналған КТС есептеу негізді болып табылады.
ҚҚС-қа қатысты атап өту керек. 2020 жылғы 3 тоқсан үшін ҚҚС бойынша қосымша салық есептілігін (300.00-нысан) ұсынған жағдайда, ол бойынша талап қою мерзімі бір күнтізбелік жылдан аз уақыттан кейін аяқталады, яғни 01.10.2022ж. бастап 30.09.2023ж. қоса алғанда, талап қою мерзімі бір күнтізбелік жылға ұзартылады.
Қарастырылып отырған жағдайда, «В» Компаниясының sono АЖ сәйкес 2020 жылғы 3 тоқсандағы ҚҚС бойынша кезекті декларация (300.00 т.) 20.10.2020ж. ұсынылды, сондай-ақ көрсетілген кезеңде «В» Компаниясы 03.08.2023ж. ҚҚС бойынша қосымша екі декларация (300.00 т.) ұсынды.
Бұл ретте, «В» Компаниясы 2020 жылғы 3 тоқсан үшін 2020 жылғы 20.10.2020ж. ҚҚС бойынша кезекті декларацияны (300.00 ф.) және 03.08.2023ж. екі қосымша декларацияны, сондай-ақ 2020 жылғы 3 тоқсандағы ҚҚС бойынша қосымша декларацияларды (300.00 т.) 28.03.2021ж. және 2020ж. 29.03.2021ж. ҚҚС бойынша кезекті декларация (300.00 ф.) 30.09.2023ж. қайтарып алынды және көрсетілген кезеңде ұсынылды.
Айта кету керек, Салық кодексінің 210 - бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес салық төлеуші (салық агенті) салық есептілігін кері қайтарып алу үшін салық органына өзінің тіркеу есебінің орны бойынша салық өтінішін ұсынады.
Салық есептілігін салық органы көрсетілген салық кезеңі үшін ұсынылған салық есептілігінің барлық қосымша нысандарын ескере отырып, салық есептілігін қабылдау және өңдеу жүйесінен кері қайтарып алуға жатады.
Салық есептілігін кері қайтарып алу, оның ішінде кері қайтарып алынатын салық есептілігі салық есептілігін қабылдау және өңдеу жүйесінің орталық торабынан алынатын жою әдісімен жүргізіледі.
Салық кодексінің 210-бабы 2-тармағының 3) тармақшасына сәйкес жою әдісімен осындай салық есептілігін ұсыну бойынша міндеттеме болмаған кезде ұсынылған салық есептілігін кері қайтарып алу жүргізілетінін атап өткен жөн.
Қарастырылып отырған жағдайда «В» Компаниясы SONO АЖ сәйкес 30.09.2023ж. салық есептілігін кері қайтарып алу туралы хабарлама ұсынғанын көрсету керек.
30.09.2023 жылғы көрсетілген хабарламаға сәйкес «В» Компаниясы 2020ж. 3 тоқсанына ҚҚС (300.00 т.) бойынша 20.10.2020ж. декларацияны, сондай-ақ көрсетілген кезең үшін 03.08.2023ж., 28.03.2021ж. және ҚҚС бойынша қосымша декларацияларды (300.00 ф.) кері қайтарып алды 29.03.2021ж.
Бұл ретте, «В» Компаниясы ҚҚС бойынша кезекті декларацияны (300.00-нысан) және 2020 жылғы 3 тоқсандағы қосымша декларацияларды кері қайтарып алу себебін көрсетті: мұндай салық есептілігін ұсыну бойынша міндеттемелер болмаған кезде ұсынылған салық есептілігін кері қайтарып алу.
30.09.2023 жылғы «В» Компаниясы ұсынған 2020ж. 3 тоқсанындағы ҚҚС бойынша жоғарыда көрсетілген кезекті декларацияда 104 442,7 мың теңге сомасына азайта отырып, салық салынатын ҚҚС және 12 533,1 мың теңге сомасына азайта отырып, ҚҚС сату бойынша айналым көрсетілген.
Алайда, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 4 603,5 мың теңге сомаға төленуге жататын ҚҚС бойынша, 12 533,1 мың теңге сомаға ҚҚС асып кету бойынша және 17 136,6 мың теңге сомасында ҚҚС есептеу бойынша сәйкессіздіктер анықталды, тиісінше ҚҚС есептеу бойынша міндеттемелер бар, осыған байланысты салық есептілігін кері қайтарып алу кезінде міндеттемелердің болмауының көрсетілген себебі сенімді емес. Бұл факт 2020 жылғы 3 тоқсандағы ҚҚС бойынша кезекті декларацияны (300.00-нысан) 20.10.2020ж. және қосымша декларацияларды, оның ішінде 03.08.2023ж. негізсіз қайтарып алу туралы куәландырады.
Осылайша, «В» Компаниясы 2020 жылғы 3 тоқсанда 03.08.2023ж. ҚҚС (300.00-нысан) бойынша қосымша декларацияларды ұсынды, яғни ескіру мерзімі күнтізбелік бір жылдан аз уақыттан кейін аяқталатын кезеңде, демек, 2020 жылғы 3 тоқсандағы көрсетілген салық есептілігі бойынша ескіру мерзімі. бір күнтізбелік жылға ұзартылады.
Жоғарыда айтылғандарға байланысты 04.05.2024ж. тексеру нәтижелері туралы хабарлама 2020ж. 3 тоқсанына ҚҚС есептеу бөлігінде салық міндеттемесі бойынша белгіленген ескіру мерзімдері ескеріле отырып шығарылды және тиісінше салықтық тексеру нәтижелері бойынша көрсетілген кезең үшін ҚҚС есептеу негізді болып табылады.
Салық кодексінің 179-бабы 2-тармағының 5) тармақшасына сәйкес шағымда шағым беруші тұлға өзінің талаптары мен осы мән-жайларды растайтын дәлелдемелерді негіздейтін мән-жайлар көрсетілуге тиіс.
Бұл жағдайда «В» Компаниясы тексеру нәтижелері туралы хабарламаның күшін жоюды сұрайды және ескіру мерзімдерін сақтау бөлігінде дәлелдер келтіреді.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы хабарламаға шағымданушыны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырмай қалдыру туралы шешім қабылданды.
