Дау: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: ЖТС
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі-уәкілетті орган) Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі – салық органы) төлем көзінен (ЖТС) салық салынатын кірістерден жеке табыс салығын, әлеуметтік салықты, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға аударымдар мен жарналарды есептеу, зейнетақы қорына түсімдер, әлеуметтік аударымдар түсімдері туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «B» Компаниясының апелляциялық шағымын алды.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, Мемлекеттік кірістер органы 01.01.2016ж. бастап 31.12.2020 ж. кезеңінде салықтардың жекелеген түрлері бойынша салық міндеттемелерін және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді орындау мәселесі бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша КБК есептеу туралы хабарлама шығарылды: 101201 төлем көзінен (ЖТС) салық салынатын табыстардан 50 079,9 мың теңге сомасында жеке табыс салығы, 17 877,0 мың теңге сомасында өсімпұл, 53 670,9 мың теңге сомасында 103101 Әлеуметтік салық, 20 мың теңге сомасында өсімпұл 895,4 мың теңге, 904101 міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға 14 789,7 мың теңге сомасында аударымдар мен жарналар, 5 085,3 мың теңге сомасында өсімпұл, зейнетақы қорына 76 534,9 мың теңге сомасында 901101 түсім, 27 742,0 мың теңге сомасында өсімпұл, 902101 әлеуметтік аударымдар түсімдері 30 977,9 мың теңге сомасында, өсімпұл 7 870,9 мың теңге сомасында.
«В» Компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі 10.12.2008 ж.) 10.12.2008 ж. 161-бабының 3-тармағын, «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» 25.12.2017ж. Қазақстан Республикасы кодексінің 351-бабы 3-тармағының (Салық кодексі), Салық кодексінің 359-бабының 3-тармағын, Салық кодексінің 486-бабының 3-тармағын, «Жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарын ұстап қалу және аудару қағидаларын бекіту туралы» ҚР Үкіметінің 1999.03.15 №245 қаулысының 5 – тармағын, ҚР Үкіметінің 2004ж.06.21 №683 қаулысымен бекітілген «Әлеуметтік аударымдарды есептеу және аудару қағидаларының» 3-бабының 2-тармағын, «Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы» ҚР Заңының 30-бабын бұзу, сондай-ақ 2019ж. 1, 2 тоқсан үшін, 2020ж. 4 тоқсан үшін есептелген соммаларды асыра бағаланғандығы шағымдалған ЖТС, әлеуметтік салықты, міндетті зейнетақы жарналарын, МӘМС-ке аударымдарды және (немесе) жарналарды 2017 жылғы 2-4 тоқсандар үшін, 2018 жылғы 4 тоқсан үшін, 2019 жылғы за 3-4 тоқсан үшін, 2020 жылғы 1, 3 тоқсан үшін ЖТС, әлеуметтік салықты, міндетті зейнетақы жарналарын, МӘМС-ке аударымдарды және (немесе) жарналарды және өсімпұлды есептеуге негіз болды.
«В» Компаниясы салықтық тексеруді жанама әдіспен жүргізуді негізсіз деп санайды, өйткені мұндай тексеру тек есепке алуды жүргізу тәртібі бұзылған жағдайларда немесе есепке алу құжаттамасы жоғалған немесе жойылған кезде ғана жүргізіледі деп санайды.
«В» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Шағымда талап бойынша құжаттарды ұсынбау үшін ШҚО бойынша МКД қызметкерлерінің іс-әрекеттеріне шағымдану, 23.06.2021ж. №150 ұйғарым сот тәртібімен оны «В» Компаниясының басшысына тиісінше тапсырмау фактісі бойынша негіз болып табылғаны көрсетілген.
«В» Компаниясының пікірінше, Қазақстан Республикасы Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінің 96-бабына сәйкес шағым беру әкімшілік актінің, әкімшілік әрекеттің орындалуын тоқтата тұрады.
Бұдан әрі, шағымда «Салық төлеушінің деректері» жолында көрсетілген тексеру актісінің көрсеткіштері дұрыс көрсетілмегені және толық көлемде көрсетілмегені, атап айтқанда тексерілетін кезең ішінде берілген және қабылданған салық есептілігінің деректері көрсетілмегені атап өтілді. Сонымен қатар, «В» Компаниясының пікірінше, «В» Компаниясының құрылымдық бөлімшесі бойынша есептер ішінара енгізілген.
Өзінің дәлелдерін дәлелдеу үшін «В» Компаниясы шағымға «2017-2020жж. салықтар бойынша кесте-жинақ» Excel форматындағы ақпаратты қоса береді, онда салық есептілігінің ұсынылған және қабылданған нысандары бойынша деректер (200.00-нысан), атап айтқанда салық органының тіркеу нөмірлері мен оларды қабылдаған күндері, сондай-ақ сілтеме көрсетілген құрылымдық бөлімше және бас кәсіпорын бойынша салық есептілігінің нысандарын тарату жүргізілген дербес шоттарға.
Бұдан басқа, «В» Компаниясы шағым беру сәтінде Мамандандырылған ауданаралық әкімшілік сотымен 2018 жылғы 4 тоқсанды тексерілетін кезеңнен шығару туралы шешім шығарғанын хабарлайды.
- ЖТС, әлеуметтік салық, міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, аударымдар және (немесе) МӘМС жарналарын есептеуге қатысты 2017ж. 2 - 4 тоқсан үшін, 2018ж. 2 тоқсан үшін, 2019ж. 1-2 тоқсан үшін, 2020ж. 4 тоқсан үшін.
25.12.2017 жылғы Салық кодексінің 160-бабына сәйкес есепке алуды жүргізу тәртібі бұзылған жағдайда, есепке алу құжаттамасы жоғалған немесе жойылған кезде салық органдары осы бапта және Салық кодексінің 161, 162 және 163 баптарда айқындалған тәртіппен жанама әдістер (активтер, міндеттемелер, айналым, шығындар, шығыстар) негізінде салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындайды.
Есепке алуды жүргізу тәртібінің бұзылуы, есепке алу құжаттамасының жоғалуы немесе жойылуы деп Салық кодексінің 161-бабына сәйкес салық органдарының талаптары негізінде сұратылатын салық міндеттемелерін есептеу үшін салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындау үшін негіз болып табылатын құжаттардың салық төлеушінің (салық агентінің) болмауы немесе табыс етпеуі түсініледі.
Салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындаудың жанама әдістері деп нақты салыққа қатысты салық міндеттемесін есептеу үшін қабылданатын активтерді, міндеттемелерді, айналымды, шығыстарды бағалау, сондай-ақ басқа да салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді бағалау негізінде салықтар мен бюджетке төленетін төлемдер сомаларын айқындау түсініледі. осы Кодекске сәйкес бюджетке төленетін төлемдер. Салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді бағалау салық есептілігінен және (немесе) бастапқы есепке алу құжаттарынан, сондай-ақ басқа да көздерден алынған ақпарат негізінде жүзеге асырылады.
25.12.2017 ж. Салық кодексінің 161-бабында егер салық төлеуші (салық агенті) салықтық тексеру жүргізу барысында салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындау үшін қажетті құжаттардың барлығын немесе бір бөлігін ұсынбаса, салық төлеушіге (салық агентіне) міндетті түрде салық органының көрсетілген құжаттарды ұсыну немесе қалпына келтіру туралы сондай-ақ салықтық тексеруді тоқтата тұру туралы талабы табыс етілетіні көзделген.
Салық органының талабы салық төлеушіге (салық агентіне) талап тапсырылған күннен кейінгі күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде орындалуға тиіс.
Қаралып отырған жағдайда тексеру барысында «В» Компаниясының атына 29.07.2021 ж., 10.09.2021 ж., 02.11.2021 ж., 14.12.2021 ж., 31.01.2022 ж., 14.03.2022 ж., 27.04.2022 ж. құжаттарды ұсыну туралы талаптар қойылды. «В» Компаниясы тексеру барысында құжаттарды Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігінде және сот органдарында 23.06.2021ж. №150 нұсқаманы тапсыру рәсіміне шағымдануға байланысты ұсынбаған.
Салық органының талабы бойынша бухгалтерлік құжаттар мен тіркелімдердің салықтық тексеруге ұсынылмауына байланысты Қоғам Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодексінің 288-бабының 1-бөлігі бойынша 18.01.2022ж. Қаулысы бойынша ескерту түрінде әкімшілік жауаптылыққа тартылды.
Осылайша, құжаттарды ұсынбауға байланысты салықтық тексеру жанама әдіспен жүргізілді.
25.12.2017ж. Салық кодексінің 162 - бабы 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді жанама әдістер негізінде айқындау үшін салық органдары тексерілетін салық төлеушінің (салық агентінің) мән-жайларына, сипатына және қызмет түріне қарай салық органы бұрын жүргізілген салықтық тексерулер, оның ішінде тексерілетін салық төлеушінің мүлкін (тұрғын үй-жайлардан басқа) түгендеу кезінде алған мәліметтерді пайдалана алады (салық агенті), ол салық салу объектісі және (немесе) салық салуға байланысты объект болып табылады.
Бұл жағдайда тексеру актісіне сәйкес әлеуметтік салық, ЖТС, міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар және (немесе) МӘМС жарналары бойынша міндеттемелердің дұрыс орындалуын анықтау үшін ақпарат көзі «В» Компаниясы бұрын 2016-2020жж. жүргізілген тақырыптық тексерулер барысында ұсынған 2017-2020жж. жұмыскерлердің есептелген және төленген табыстары бойынша ведомостар (бұдан әрі – есеп айырысу ведомостары) және 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақшалай қаражат» шот карточкалары болды.
10.12.2008 ж. Салық кодексінің 56 - бабының 1 және 2-тармақтарына сәйкес салық есебі-салық салу объектілері және (немесе) салық салуға байланысты объектілер туралы ақпаратты жинақтау және жүйелеу, сондай-ақ салық және басқа да міндетті төлемдерді есептеу мақсатында Салық кодексінің талаптарына сәйкес салық төлеушінің (салық агентінің) есепке алу құжаттамасын жүргізу процесі. бюджет және салық есептілігін жасау. Егер осы баптың 2-1-тармағында өзгеше белгіленбесе, салық есебі Бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.
Осыған ұқсас нормаларды 25.12.20017ж. Салық кодексінің 190-бабы қамтиды.
25.12.2017 жылғы Салық кодексінің 350 - бабының 1-тармағына сәйкес жеке табыс салығын есептеуді, ұстап қалуды және бюджетке төлеуді салық кодексінің 321-бабының 1) - 12) және 17) тармақшаларында көрсетілген кірістер бойынша салық агенті, егер мұндай кірістер көрсетілген салық агентімен төленуге (төленуге) жататын болса, төлем көзінен жүзеге асырады.
25.12.2017ж. Салық кодексінің 486-бабының 1-тармағына сәйкес әлеуметтік салық сомасы Салық кодексінің 484-бабының 3-тармағының ережелерін ескере отырып, Салық Кодексінің 485-бабының 1-тармағында белгіленген тиісті ставкаларды Салық кодексінің 484-бабының 2-тармағында айқындалған салық салу объектісіне қолдану жолымен айқындалады. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013.10.18. №1116 Қаулысымен бекітілген Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын есептеу, ұстап қалу (есептеу) және аудару қағидалары мен мерзімдерінің 5-тармағына сәйкес БЖЗҚ-ға төленуге жататын міндетті зейнетақы жарналары Міндетті зейнетақы жарналарын есептеу объектісіне Қазақстан Республикасы «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Заңның 25-бабында белгіленген мөлшерлемені қолдану жолымен есептеледі.
Міндетті зейнетақы жарналарын есептеу объектілері заңды тұлғалар үшін - жалдамалы қызметкерлердің және азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар жасалған жеке тұлғалардың міндетті зейнетақы жарналарын есептеу үшін қабылданатын, республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төменгі жалақының елу еселенген мөлшерінен аспайтын ай сайынғы табысы болып табылады.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004ж.06.21 №683 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдарды есептеу және аудару және олар бойынша өндіріп алу қағидалары мен мерзімдерінің 5 және 7-тармақтарына сәйкес жұмыс берушінің жұмыскерлерге арналған әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі болып табылмайтын табыстарды қоспағанда, жұмыскерге еңбекке ақы төлеу шығыстары кірістер түрінде төленетін болып табылады.
Қорға әлеуметтік аударымдарды төлеуші, егер осы тармақта өзгеше белгіленбесе, міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылардың тізімдерін қоса бере отырып, өзінің банктік шоттарынан қолма-қол ақшасыз тәртіппен әлеуметтік аударымдар төленетін айды көрсете отырып, есепті айдан кейінгі айдың 25-күнінен кешіктірмей мемлекеттік корпорацияның банктік шоты арқылы төлемдерді жүзеге асыру жолымен ай сайын төлейді. әлеуметтік аударымдар жүргізіледі.
«Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының 16.11.2015ж. №405-V Заңының 29 және 30-баптарына сәйкес осы баптың 4-тармағында белгіленген кірістерді қоспағанда, жұмыскерлердің, оның ішінде мемлекеттік және азаматтық қызметшілердің аударымдар мен жарналарды есептеу үшін қабылданатын кірістері жұмыс берушілер есептеген кірістер болып табылады.
Жұмыскерлердің, оның ішінде мемлекеттік және азаматтық қызметшілердің аударымдарын және (немесе) жарналарын есептеуді (ұстап қалуды) және аударуды жұмыс беруші ай сайын жүзеге асырады.
Қаралып отырған жағдайда салық органы шағымды қарау барысында 2017-2020жж. кезеңіндегі есептік ведомостарды ұсынды, олар бойынша мыналар белгіленді.
2017 жылғы сәуір, мамыр, маусым айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 7 231,1 мың теңге сомасында ЖТС, 6 327,7 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 8 787,7 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 2 699,5 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар есептеді.
2017 жылғы шілде, тамыз, қыркүйек айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 7 000,4 мың теңге сомасында ЖТС, 6 073,1 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 8 607,7 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 2 711,3 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары 664,8 мың теңге сомасында есептелді.
2017 жылғы қазан, желтоқсан, қараша айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 8 927,1 мың теңге сомасында ЖТС, 7 809,5 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 10 932,7 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 3 393,3 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары есептелді 829,1 мың теңге сомасында. 2018 жылғы қаңтар, ақпан, наурыз айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясы 7 484,6 мың теңге сомасында ЖТС, 6 516,9 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 9 741,1 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 2 447,9 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары 1 259,2 мың теңге сомасында есептелді.
2018 жылғы сәуір, мамыр, маусым айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 8 100,6 мың теңге сомасында ЖТС, 6 939,1 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 10 086,4 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 2 466,8 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, 1 290,3 мың теңге сомасында МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары есептелді.
2018 жылғы шілде, тамыз, қыркүйек айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 8 643,0 мың теңге сомасында ЖТС, 7 176,3 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 10 950,4 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 2 788,1 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, 1 423,5 мың теңге сомасында МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары есептелді.
2018 жылғы қазан, қараша, желтоқсан айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 10 413,0 мың теңге сомасында ЖТС, 8 595,6 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 13 500,6 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 3 596,5 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары есептелді 1 833,5 мың теңге сомасында. 2019 жылғы қаңтар, ақпан, наурыз айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес "В" компаниясы 10 257,6 мың теңге сомасында ЖТС, 9 724,8 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 15 342,0 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 4 172,6 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, 2 069,2 мың теңге сомасында МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары есептелді.
2019 жылғы сәуір, мамыр, маусым айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 9 495,8 мың теңге сомасында ЖТС, 9 142,6 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 14 643,2 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 4 075,4 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, 2 012,7 мың теңге сомасында МӘМС аударымдары есептелді.теңге.
2019 жылғы шілде, тамыз, қыркүйек айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 12 331,7 мың теңге сомасында ЖТС, 11 129,1 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 16 227,8 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 4 178,4 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, 2 061,8 мың теңге сомасында МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары есептелді.
2019 жылғы қазан, желтоқсан, қараша айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 19 041,7 мың теңге сомасында ЖТС, 16 135,3 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 5 880,4 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, 2 953,7 мың теңге МӘМС сомасында аударымдар және (немесе) жарналар есептеді.
2020 жылғы қаңтар, ақпан, наурыз айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 15 962,7 мың теңге сомасында ЖТС, 13 774,6 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 19 632,7 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 4 951,0 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, 4 932,3 мың теңге сомасында МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары есептелді.
2020 жылғы сәуір, мамыр, маусым айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясы 18 490,4 мың теңге сомасында ЖТС, 15 623,0 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 21 806,0 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 5 046,9 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, 5 146,1 мың теңге сомасында МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары есептелді.
2020 жылғы шілде, тамыз, қыркүйек айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 21 074,9 мың теңге сомасында ЖТС, 17 471,5 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 24 426,6 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 5 408,0 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, 5 744,5 мың теңге сомасында МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары есептелді.
2020 жылдың қазан, қараша, желтоқсан айларындағы есеп айырысу ведомостарына сәйкес «В» Компаниясымен 15 564,1 мың теңге сомасында ЖТС, 13 231,5 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 18 585,6 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 4 576,5 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар, 4 573,3 мың теңге сомасында МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары есептелді.
ЖТС, әлеуметтік салық, ЖТС, әлеуметтік салық, міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, аударымдар және (немесе) МӘМС жарналары бойынша есептелген міндеттемелердің көрсетілген сомалары «Салықтық тексеру деректері бойынша» бағаны бойынша салықтық тексеру актісінде көрсетілген деректерге сәйкес келеді.
«В» Компаниясының «Салық төлеушінің деректері» жолында көрсетілген тексеру актісінің көрсеткіштері толық көлемде көрсетілмеген, атап айтқанда тексерілетін кезеңде берілген және қабылданған салық есептілігінің деректерін (200.00 н.) есепке алмағанда, мыналарды атап өткен жөн.
«В» Компаниясы шағымға қосымша салық есептілігінің мынадай көшірмелерін қоса берді-Жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша Декларация (200.00 н.), олар салықтық тексеру жүргізу барысында ескерілмеген:
- 03.09.2021 ж. 2017 ж. 2 тоқсанында;
- 02.03.09.2021 ж. 2017 ж. 3 тоқсанында;
- 03.03.09.2021 ж. 2017 ж. 4 тоқсанында;
- 04.2018ж. 27.01.2022ж. 1 тоқсандағы;
- 05.2018 ж. 27.01.2022ж. 2 тоқсандағы;
- 06.2018ж. 27.01.2022ж. 3 тоқсандағы;
- 03.09.2021ж. 2018ж. 4 тоқсанында;
- 27.01.2022ж. 2019ж. 2 тоқсандағы;
- 30.09.2019ж. 2019ж. 3 тоқсандағы;
- 30.09.2019ж. 2019ж. 3 тоқсандағы;
- 20.12.2019ж. 2019ж. 3 тоқсандағы;
- 06.03.2020ж. 2019ж. 4 тоқсанында;
13. 12.10.2020ж. 2020ж. 1 тоқсанында;
14. 29.09.2020ж. 2020 ж. 2 тоқсанында;
15. 14.10.2020ж. 2020 ж. 3 тоқсанында.
Осыған байланысты, 25.12.2017ж. Салық кодексінің 211-бабы 5-тармағының 1-тармақшасына және 1-тармақшасына сәйкес салық төлеуші (салық агенті) осы өзгерістер мен толықтырулар жататын салық кезеңі үшін қосымша салық есептілігін жасау жолымен салық есептілігіне өзгерістер мен толықтырулар енгізуге құқылы екенін көрсету қажет.
Тексерілетін салық кезеңінің тиісті салық есептілігіне - салықтар мен бюджетке төленетін төлемдердің түрлері, салықтық тексеру жүргізуге арналған нұсқамада көрсетілген әлеуметтік төлемдер бойынша кешенді және тақырыптық тексерулер жүргізу кезеңінде (ұзартуды және тоқтата тұруды ескере отырып) өзгерістер мен толықтырулар енгізуге жол берілмейді.
25.12.2017 жылғы Салық кодексінің 149-бабының 1-тармағы, егер осы баптың 6-тармағында өзгеше белгіленбесе, салық төлеушіге (салық агентіне) нұсқама табыс етілген күн салықтық тексеру жүргізудің басталу күні болып есептеледі.
Қарастырылып отырған жағдайда, салық органы ұсынған ақпаратқа сәйкес, 23.06.2021 ж. №150 салықтық тексеруді жүргізуге арналған нұсқама «В» Компаниясының өкіліне 30.06.2021ж. тапсырылды (13.06.2021 ж. №20 сенімхат). Нұсқамада алынғаны туралы белгі бар.
25.12.2017 ж. Салық кодексінің жоғарыда көрсетілген нормаларын ескере отырып, «В» Компаниясы 30.06.2021ж. кезеңінде жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияны қосымша салық есептілігін ұсынуға құқылы емес (200.00-нысан).
Демек, 03.09.2021ж. және 27.01.2022ж. берілген қосымша салық есептілігінде (200.00-нысан) көрсетілген деректерді есепке алмай, салықтық тексеру жүргізу заңды болып табылады.
Осылайша, 2017 жылғы 2-4 тоқсанда, 2018 жылғы 2 тоқсанда, 2019 жылғы 1-2 тоқсанда, 2020 жылғы 4 тоқсанда МӘМС-ке ЖТС, әлеуметтік салықты, міндетті зейнетақы жарналарын, әлеуметтік аударымдарды, аударымдарды және (немесе) жарналарды есептеу салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізделген болып табылады.
2. ЖТС, әлеуметтік салық, міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, аударымдар және (немесе) МӘМС жарналарын 2019 жылғы 3-4 тоқсанға есептеуге қатысты.
«В» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Тексеру басталғанға дейін қоғам ұсынған 2019 жылғы 3 және 4-тоқсандағы қосымша салық есептілігіне (200.00-нысан) қатысты мынаны атап өткен жөн.
Тексерілетін кезеңде «В» Компаниясының 21.10.2022 ж. таратылуына байланысты тіркеу есебінен шығарылған «В» Компаниясының филиалы түріндегі құрылымдық бөлімшесі болды.
25.12.2017 жылғы Салық кодексінің 350-бабының 1 және 2-тармақтарына сәйкес жеке табыс салығын есептеуді, ұстап қалуды және бюджетке төлеуді салық агенті Салық кодексінің 321 - бабының 1) - 12) және 17) тармақшаларында көрсетілген кірістер бойынша төлем көзінен жүзеге асырады, егер мұндай кірістер көрсетілген Салық кодексінің 321-бабының 1) - 12) және 17) тармақшаларында көрсетілген агент.
Егер осы баптың 3-тармағында өзгеше белгіленбесе, резидент жеке тұлғаға табыс төлейтін мынадай тұлғалар салық агенттері болып танылады:
1) жеке кәсіпкер;
2) жеке практикамен айналысатын адам;
3) заңды тұлға, оның ішінде Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын бейрезидент.
25.12.2017 ж. Салық кодексінің 350-бабының 4-тармағында резидент заңды тұлға өз шешімімен бір мезгілде өзінің құрылымдық бөлімшесіне келесі міндеттерді жүктеуге құқылы екендігі көзделген:
осындай құрылымдық бөлімше есептеген төлем көзінен салық салуға жататын кірістер бойынша жеке табыс салығын есептеу, ұстап қалу және аудару;
осындай құрылымдық бөлімшенің шығыстары болып табылатын салық салу объектілері бойынша әлеуметтік салықты есептеу және төлеу.
Резидент заңды тұлғаның осындай шешім қабылдауы қолданысқа енгізіледі:
жаңадан құрылған құрылымдық бөлімшеге қатысты-осы құрылымдық бөлімше құрылған күннен бастап немесе осы құрылымдық бөлімше құрылған тоқсаннан кейінгі тоқсанның басынан бастап; басқа жағдайларда-осындай шешім қабылданған тоқсаннан кейінгі тоқсанның басынан бастап.
Резидент заңды тұлғаның мұндай шешімінің күшін жою осындай шешім жойылған тоқсаннан кейінгі тоқсанның басынан бастап қолданысқа енгізіледі.
Осыған ұқсас нормаларда әлеуметтік салықты есептеу және төлеу тәртібі бөлігінде 25.12.2017 жылғы Салық кодексінің 482-бабы бар. Қарастырылып отырған жағдайда, салық органының ақпаратына сәйкес, «В» Кмпаниясының филиалы ЖТС бойынша салық агенті және әлеуметтік салық бойынша дербес төлеуші болып танылмайды, өйткені тиісті шешім филиалдың орналасқан жері бойынша салық органына берілмеген. Тиісінше, салық есептілігінде көрсетілген деректер-2019 жылғы 3 тоқсандағы «В» Компаниясының филиалы ұсынған жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша Декларация (200.00 н.) 30.09.2019ж., 20.12.2019ж. және 2019 жылғы 4 тоқсандағы 06.03.2020ж. «В» Филиалын тексеру барысында есепке алынбайды.
Осылайша, 2019 жылдың 3-4 тоқсанына ЖТС, әлеуметтік салық, міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, аударымдар және (немесе) МӘМС жарналарын есептеу салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізделген болып табылады.
3. 2020 жылғы 1-3 тоқсандағы ЖТС, әлеуметтік салық, міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, МӘМС аударымдары және (немесе) жарналарын есептеуге қатысты.
«В» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
2020 жылғы 1 тоқсандағы 12.10.2020 жылғы (200.00-н.), 2020 жылғы 2 тоқсандағы 29.09.2020 жылғы және 2020 жылғы 3 тоқсандағы 14.10.2020 жылғы салық есептілігінде көрсетілген деректерге қатысты, салықтық тексеру барысында ескерілмеген мыналарды атап өткен жөн.
Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 20.12.2018 ж. бұйрығымен бекітілген «Жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша Декларация (200.00-нысан)» салық есептілігін жасау қағидаларының 25-тармағына сәйкес. № 1095 «Құрылымдық бөлімше бойынша ЖТС және әлеуметтік салық сомасын есептеу» 200.03 нысаны заңды тұлға-салық агенті ЖТС, әлеуметтік салық, міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, филиал/өкілдік бойынша төленуге жататын, салықтық деп танылмаған МӘМС жарналары сомасын есептеуге арналған ЖТС агенттері және әлеуметтік салық бойынша дербес төлеушілер. Нысанды заңды тұлға Салық кодексінің 353, 358, 486 және 489-баптарына сәйкес әрбір филиал/өкілдік бойынша жасайды.
Қаралып отырған жағдайда, «В» Компаниясы 2020 жылғы 12.10.2020 жылғы декларацияда 200.03-қосымшада 7 865,2 мың теңге сомасында ЖТС, 9 191,1 мың теңге сомасында әлеуметтік салық және 10 071,8 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналарын есептеуді көрсетті.
2020 жылдың 2 тоқсанындағы 29.09.2020 ж. декларациясында 200.03 «В» Компаниясы құрылымдық бөлімшесі бойынша ЖТС және әлеуметтік салық сомасын есептеу қосымшасында 325,4 мың теңге сомасында ЖТС, 481,3 мың теңге сомасында әлеуметтік салық, 17 903,4 мың теңге сомасында міндетті зейнетақы жарналары, 4 275,5 мың теңге сомасында әлеуметтік аударымдар есептелгені көрсетілген.
2020 жылғы 3 тоқсандағы 14.10.2020 жылғы 200.03 «Декларацияда «В» Компаниясы құрылымдық бөлімшесі бойынша ЖТС және әлеуметтік салық сомасын есептеу» қосымшасында 10 134,7 мың теңге сомасында ЖТС, 4 808,9 мың теңге сомасында әлеуметтік салық есептелгені көрсетілген.
«В» Компаниясының филиалы ЖТС бойынша салық агенті және әлеуметтік салық бойынша дербес төлеуші болып танылмағандықтан, тиісінше жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияға 200.03-қосымшада есептелген және көрсетілген жоғарыда көрсетілген сомалар (200.00-нысан) салықтық тексеру жүргізу барысында есепке алынуға тиіс болды.
Демек, 2020 жылғы 1-3 тоқсандағы ЖТС, әлеуметтік салық, міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, аударымдар және (немесе) МӘМС жарналарын есептеу бойынша салықтық тексеру нәтижелері 2020 жылғы 1 тоқсандағы 12.10.2020 жылғы (200.00-нысан), 2020 жылғы 29.09.2020 жылғы салық есептілігінде көрсетілген деректерді ескере отырып 2020 жылғы 2 тоқсан үшін және 2020 жылғы 14.10.2020 жылғы 3 тоқсан үшін қайта есептелуге жатады.
Осылайша, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2020 жылғы 12.10.2020 ж., 29.09.2020 ж. және 14.10.2020 ж. салық есептілігінде (200.00 н.) көрсетілген деректерді есепке алмай, 2020 жылғы 1-3 тоқсан үшін ЖТС, әлеуметтік салық, міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, аударымдар және (немесе) МӘМС жарналарын есептеу негізсіз болып табылады.
- 2018 жылғы 4 тоқсандағы әлеуметтік салықты, міндетті зейнетақы жарналарын, әлеуметтік аударымдарды, МӘМС аударымдарын және (немесе) жарналарын есептеуге қатысты.
«В» Компаниясы салық органының қорытындысымен келіспейді, себебі шағым беру кезінде Мамандандырылған ауданаралық әкімшілік сот 2018 жылдың 4 тоқсанын тексерілетін кезеңнен шығару туралы шешім шығарды.
«В» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
25.12.2017 жылғы Салық кодексінің 149-бабының 1 және 2-тармақтарына сәйкес, егер осы баптың 6-тармағында өзгеше белгіленбесе, салық төлеушіге (салық агентіне) нұсқама табыс етілген күн салықтық тексеру жүргізудің басталу күні болып есептеледі.
Нұсқаманы салық төлеушіге (салық агентіне) тексеру жүргізетін салық органының лауазымды адамы тапсырады.
Нұсқама табыс етілген кезде салық төлеуші (салық агенті) нұсқаманың данасына нұсқаманың танысқаны және алынғаны туралы, сондай-ақ нұсқаманы алған күні мен уақыты туралы қол қояды.
Қарастырылып отырған жағдайда 23.06.2021ж. №150 нұсқаманы тапсыру рәсімі сот талқылауының мәні болып табылды.
Мәселен, мамандандырылған ауданаралық әкімшілік соттың 22.12.2021 ж.шешімімен бұзушылықтар жойылғанға дейін 23.06.2021 ж. №150 нұсқама бойынша тексерудің басталуына әкеп соққан іс-әрекеттердің күшін жою туралы «В» Компаниясының талаптарынан бас тартылды.
Сонымен қатар, мамандандырылған ауданаралық әкімшілік соттың 21.06.2022 ж.шешімімен «В» Компаниясының 23.06.2021 ж. №150 нұсқаманы заңсыз деп тану туралы талап – арыз талаптары ішінара қанағаттандырылды, тексеру кезеңі-2018 ж. 4 тоқсаны актіден алып тасталды.
Бұдан әрі, соттың әкімшілік істер жөніндегі сот алқасының 15.09.2022 ж.қаулысымен осы іс бойынша Мамандандырылған ауданаралық әкімшілік соттың 21.06.2022 ж. шешімі өзгеріссіз қалдырылды, жауапкердің апелляциялық шағымы қанағаттандырусыз қалдырылды.
Бұдан басқа, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының әкімшілік істер жөніндегі сот алқасының 23.05.2023ж. қаулысымен мамандандырылған ауданаралық әкімшілік соттың 21.06.2022ж. шешімі, соттың әкімшілік істер жөніндегі сот алқасының 15.09.2022 ж. қаулысы осы іс бойынша күшінде қалды, салық органының кассациялық шағымы қанағаттандырусыз.
Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының 09.08.2023 ж. хатымен салық органының наразылық келтіру туралы өтінішінен бас тартылғандығын және Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасына жүгіну ұсынылғандығын айта кету қажет.
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты 28.12.2023ж. салық органының Қазақстан Республикасы Жоғарғы сотының төрағасының сот актілерін қайта қарау туралы ұсыныс беруі туралы өтінішін қанағаттандырудан бас тартты.
Бұдан әрі, салық органы 18.01.2024 Ж. Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасына өтініш жолдады, оған 16.04.2024 ж. наразылық келтіруден бас тартылды және Қазақстан Республикасы Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінің 169-бабының 6-бөлігінде санамаланған айрықша негіздерді міндетті түрде көрсете отырып, Жоғары сот сатысының қаулысын қайта қарау туралы ұсыныс енгізу туралы өтінішті Қазақстан Республикасы Жоғарғы сотының төрағасының атына жолдау ұсынылды (бұдан әрі-ҚР ӘРПК).
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік кірістер комитетінің 30.05.2024 жылғы ақпаратына сәйкес, өтініште келтірілген дәлелдер мен негіздерден басқа салық органында жоқ.
Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің (бұдан әрі-ҚР АПК) 21 – бабының 2-бөлігіне сәйкес заңды күшіне енген сот шешімдері, ұйғарымдары, қаулылары мен бұйрықтары, сондай-ақ соттар мен судьялардың заңды өкімдері, талаптары, тапсырмалары, шақырулары және басқа да өтініштері барлық мемлекеттік органдар үшін міндетті екенін көрсету қажет, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, қоғамдық бірлестіктер, басқа да заңды тұлғалар, лауазымды адамдар мен азаматтар ҚР бүкіл аумағында мүлтіксіз орындалуға жатады.
Демек, ҚР АПК-нің 21-бабының 2-бөлігіне сәйкес заңды күшіне енген 2018 жылғы 4-тоқсанды тексеру кезеңінен шығару туралы сот шешімі барлық, оның ішінде мемлекеттік органдар, басқа да заңды тұлғалар мен азаматтар үшін міндетті болып табылады және Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында мүлтіксіз орындалуға тиіс.
Осылайша, 2018 жылғы 4 тоқсандағы ЖТС, әлеуметтік салықты, міндетті зейнетақы жарналарын, әлеуметтік аударымдарды, аударымдарды және (немесе) МӘМС жарналарын есептеу сот шешімін ескере отырып, салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізсіз болып табылады.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша 2018 жылғы 4 тоқсанға ЖТС, әлеуметтік салық, міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, МӘМС аударымдары және (немесе) жарналары, сондай – ақ 2020 жылғы 1-3 тоқсанға 200.03 – қосымшада көрсетілген деректер бөлігінде есептеу бөлігінде тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаның күшін жою туралы, «Құрылымдық бөлімше бойынша ЖТС және әлеуметтік салық сомасын есептеу» ф.200.00 12.10.2020 ж., 29.09.2020ж. және 14.10.2020 ж. салықтық тексеру барысында есепке алынбаған, ал қалған бөлігінде өзгеріссіз қалдырылсын деген шешім қабылданды
