Дау түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: КТС
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі (бұдан әрі - уәкілетті орган) КТС есептеудің аумақтық Мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі - мемлекеттік кірістер органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «O» Компаниясының апелляциялық шағымын алды.
Іс материалдарынан келіп шығатыны, мемлекеттік кірістер органы 01.01.2020 жылдан бастап салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді дұрыс есептеу және уақтылы төлеу мәселелері бойынша кешенді салықтық тексеру жүргізді. 31.12.2022 ж. бойынша, оның нәтижелері бойынша 142 435,8 мың теңге сомасында мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді (КТС) және 47 781,3 мың теңге сомасында өсімпұлды қоспағанда, заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын есептеу туралы хабарлама шығарылды.
«O» Компаниясы салық органының қорытындысымен келіспей, салық органы шешімінің күшін жоюды өтінген апелляциялық шағыммен жүгінді.
Жылдық жиынтық табысты 128 388,8 мың теңге сомасына ұлғайтуға қатысты (сатудан түскен табыс және өзге де табыс)
Салық кодексінің 190-бабының, 227-бабы 1-тармағының, 226-бабы 1-тармағының бұзылуы 2020 жылға тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) сатудан түскен табыс төмендетілді. 42 716,7 жылға 2021 мың теңге сомасында сомасы 74 779,0 мың теңге және 2020 жылға өзге де кірістер 10 893,1 мың теңге сомасында.
Салық органының осы қорытындысымен «О» Компаниясы келіспейді, себебі 2020 ж. экспорттық шот-фактуралар бойынша тауарларды өткізуден түскен табыс жалпы сомасы 42 706,6 мың теңгеге (08.12.2020ж. сатып алушы «В», 15.12.2020ж., 23.12.2020ж. сатып алушы «С»), осыған байланысты бағамдық айырма бойынша кірістер 10 893,1 мың теңге сомасына азайтылды.
Сондай-ақ, 31.01.2023ж. «А» ШҚ бойынша сот шешімі бойынша 95 812,0 мың теңге сомаға (іс жүзінде 47 906,0 мың теңге), 20.03.2023ж. соттың шешімі бойынша «Щ» ШҚ бойынша 31 878,4 мың теңге сомаға көрсетілген ШҚ бойынша тауарларды сатудан түскен табысты азайтумен 2020 жылға КТС бойынша қосымша декларациялар (н.
Бұдан басқа, 19.04.2023ж. сомасы 38 038,0 мың теңгеге тауар сатып алу 2019ж. («П» ШҚ) және тауарлардың қалдықтары 2020 жылдың басы мен аяғындағы көрсетілген сомаға азайтылды. КТС бойынша декларация табыс етілген (н.
Бұл ретте, салық тексеруі барысында КТС бойынша барлық ұсынылған қосымша декларациялар (н.
Бұдан әрі, 19.04.2023ж. «О» Компаниясы сот органдарына шағымдану сатысында тұрған әкімшілік талап-арызды жіберді, яғни бұл хабарламаның заңды күші жоқ.
2021 жылға КТС есептеуге қатысты 115 117,2 мың теңге сомасында «О» Компаниясы шағымда көрсетілген салық кезеңі үшін КТС бойынша қосымша декларация (н.100.00) беру жолымен «БК» ӨК-мен және «Ж» ШҚ-мен өзара есеп айырысулар бойынша шығыстарды шегеруден шығаруға байланысты тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) өткізуден түскен табыс 149 694,0 мың теңге сомасына азайтылғанын көрсетеді.
«О» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Салық кодексінің 226-бабы 1-тармағына сәйкес жылдық жиынтық табысқа қосылған құн салығының және акциздің сомасын, оның ішінде өткізуден түскен табыс қосылмай, салық төлеуші табыстарының барлық түрлері қосылады; оң бағамдық айырма сомасының теріс бағамдық айырма сомасынан асып кетуі; 25) осы тармақтың 1) - 24) тармақшаларында көрсетілмеген басқа да табыстар.
227-баптың 1-тармағына сәйкес Салық кодексінің 228 - 240-баптарына сәйкес жылдық жиынтық табысқа енгізілетін табыстардан басқа, тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу кезінде туындайтын табыс, сондай-ақ Салық кодексінің 258-бабының 4-тармағында көрсетілген табыстар осы Кодекстің 258-бабының 1-тармағында көрсетілген шығыстар сомасынан аспайтын бөлігіндегі табыс сомасы өткізуден түсетін табыс деп танылады Салық кодексі
Салық кодексінің 190-бабының 2 және 3-тармақтарында есепке алу құжаттамасы: «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі - Бухгалтерлік есеп туралы заң) сәйкес оны жүргізу міндеті жүктелген тұлғалар үшін - бухгалтерлік құжаттаманы; тексерудің стандартты файлы - осы файлды ерікті түрде ұсынатын тұлғалар үшін; осы баптың 4-тармағында көрсетілген адамдар үшін - бастапқы есепке алу құжаттары; салық нысандары; салықтық есепке алу саясаты; салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындау үшін, сондай-ақ салық міндеттемесін есептеу үшін негіз болып табылатын өзге де құжаттар.
Егер осы баптың 4-тармағында өзгеше белгіленбесе, салық есебі бухгалтерлік есептің деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.
Бухгалтерлік есеп туралы заңның 6-бабының 1-тармағына сәйкес бухгалтерлік есеп Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасымен, сондай-ақ есеп саясатымен регламенттелген дара кәсіпкерлер мен ұйымдардың операциялары мен оқиғалары туралы ақпаратты жинаудың, тіркеудің және қорытудың реттелген жүйесін білдіреді.
Бухгалтерлік есеп туралы заңның 7-бабының 1-тармағына сәйкес бухгалтерлік құжаттама бастапқы құжаттарды, бухгалтерлік есеп тіркелімдерін, қаржылық есептілікті және есеп саясатын қамтиды.
Бухгалтерлік жазбалар бастапқы құжаттар негізінде жүргізіледі. Бастапқы құжаттар операция немесе оқиға жасалған кезде не олар аяқталғаннан кейін тікелей жасалуға тиіс.
Бұдан басқа, Бухгалтерлік есеп туралы заңның 7-бабының 6) тармақшасына сәйкес қағаз, сондай-ақ электрондық тасығыштардағы бастапқы құжаттарда міндетті деректемелер болуы тиіс, онда басқалармен қатар операцияны жасауға (оқиғаны растауға) жауапты тұлғалардың лауазымдарының атауларын, тегін, аты-жөнін және қолын көрсету және оны (оны) ресімдеудің дұрыстығы көзделген.
Осылайша, сатудан түскен кiрiстер мен өзге де кiрiстер басшы мен бас бухгалтер немесе салық төлеушiнiң бұйрығымен осыған уәкiлеттiк берiлген қызметкер қол қойған тиiстi құжаттармен расталуға тиiс. Бұл ретте, Салық кодексінің нормаларына сәйкес салық есебі бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.
Қаралатын жағдайда, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2020-2021 жылдардағы тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен кіріс сомасы 117 495,7 мың теңгеге ұлғайтылды, оның ішінде 2020 жылға - 42 716,7 мың теңге, 2021 жылға - 74 779,0 мың теңге, 2020 жылға өзге де кірістер сомасы 10 893,1 мың теңгеге ұлғайтылды.
Жоғарыда көрсетілгендей, Салық кодексінің 190-бабы 3-тармағына сәйкес салық есебі бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді.
Мәселен, «О» Компаниясы айналым-сальдо ведомосінің бухгалтерлік есебінің және 6010 «Өнімді сатудан және қызмет көрсетуден түскен кіріс» шотын талдаудың деректеріне сәйкес кірісті көрсетті:
2020 ж. 6 988 266,7 мың теңге сомасында;
2021 ж. 3 575 965,5 мың теңге сомасында.
Бұл ретте, КТС бойынша Декларацияның (н. 1.00.00) деректері бойынша 100.00.001 «Сатудан түскен кіріс» жолында кіріс:
2020 ж. 6 945 550,0 мың теңге сомасында;
2021 ж. 3 501 186,5 мың теңге сомасында.
Тиісінше, салықтық тексеру барысында 2020-2021 жылғы бухгалтерлік есептің деректері (айналым-сальдо ведомостары, карточкалар және тиісті шоттарды талдау), сондай-ақ «О» Компаниясы ұсынған КТС бойынша қосымша декларациялардың деректері (н.
Бұл ретте, 31.01.2023ж. хабарламалар бойынша камералдық бақылау нәтижелері бойынша мемлекеттік кіріс органдары анықтаған бұзушылықтарды жою мақсатында тауарларды сатып алу бойынша шығыстарды азайта отырып, КТС бойынша қосымша декларациялар (н. 1.00.00) ұсыну бөлігінде шағымда жазылған «О» Компаниясының дәлелдеріне қатысты. («А» ШҚ), 20.03.2023ж. («Щ» ШҚ), 27.06.2023ж. («ӨК» ӨК), 24.05.2023ж. («Ж» ШҚ), 13.04.2023ж. Тауарларды сатудан түскен табысты анықтау кезінде ескерілмеген («БК» ӨК).
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (бұдан әрі - ҚР АК) 157-бабының 1-тармағына сәйкес мәміле ҚР АК-де немесе өзге де заңнамалық актілерде белгіленген негіздер бойынша, оны сот осындай деп танығандықтан (дауланатын мәміле) не осындай тануға қарамастан, заңнамалық актілерде тікелей көзделген негіздер бойынша жарамсыз болып табылады (мәніссіз мәміле).
Мәміле, егер оның маңызсыздығы заң актілерінде көзделмесе, дауланатын мәмілеге жатады
Мәміленің мәніссіздігі туралы дау туындаған жағдайда оның жарамсыздығын сот белгілейді.
Сондай-ақ, ҚР АК 157-1-бабының 3-тармағына сәйкес мәміле жарамсыз болған жағдайда тараптардың әрқайсысы екіншісіне мәміле бойынша алынғандардың барлығын қайтаруға, ал қайтару мүмкін болмаған кезде заттай қайтаруға міндетті. (оның ішінде алынған мүлікті пайдаланудан, орындалған жұмыстан немесе ұсынылған қызметтен көрініс табады) - қайтарылуға жататын мүліктің құнын, егер мәміле жарамсыздығының өзге салдары осы Кодексте немесе Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерінде көзделмесе, мүлікті пайдаланудың, орындалған жұмыстардың немесе көрсетілген қызметтердің құнын ақшалай өтеуге міндетті.
Сондай-ақ, Салық кодексінің 286-бабына сәйкес Салық кодексінің 287-бабында белгіленген жағдайларда бұрын танылған табыс немесе шегерім сомасы шегінде есепті салық кезеңінің табысы немесе шегерімі мөлшерінің ұлғаюы немесе азаюы түзету деп танылады.
Бұл ретте, Салық кодексінің 287-бабының 1-тармағына сәйкес табыстар немесе шегерімдер түзетуге жатады, оның ішінде тауарлар толық немесе ішінара қайтарылған жағдайларда.
Табысты түзету бір мезгілде мынадай шарттар сақталған кезде жүргізіледі:
- талаптың туындауын растайтын бастапқы құжаттардың болуы;
2) кірісті түзету күніне бухгалтерлік есепте талапты көрсету не алдыңғы кезеңдерде бухгалтерлік есепте шығыстарға жатқызу (есептен шығару). Табысты түзету есептен шығарылған талап сомасы және осындай талап бойынша бұрын танылған табыс шегінде жүргізіледі.
Қаралатын жағдайда, алдыңғы кезеңдерде бухгалтерлік есепте кірісті түзету күніне бухгалтерлік есепте көрсетілгенін растайтын құжаттар шағымға қоса берілмеген. Бұл ретте, салықтық тексеруге ұсынылған бухгалтерлік есеп деректеріне сәйкес тауарлардың толық немесе ішінара қайтарылуына байланысты табысқа түзету жүргізу туралы ақпарат жоқ.
Тиісінше, 2020 жылға тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) сатудан түскен кіріс ұлғаюға жатады. 42 716,7 мың теңге сомаға және 2021 жылға сомасы 74 779,0 мың теңге.
Салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2020 жылғы өзге де кірістердің ұлғаюына қатысты. сомасы 10 893,1 мың теңге.
Салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2020 жылғы өзге де кірістер. көрсетілген салық кезеңі үшін КТС бойынша декларацияның (н.100.00) 100.00.014 жолына салық есебі тіркелімінің деректерімен расталған 124 315,1 мың теңге жалпы сомасына, оның ішінде 117 045,8 мың теңге сомасындағы бағамдық айырма бойынша кіріс және 7 269,2 мың теңге сомасындағы валюта айырбастау кезіндегі кірістер айқындалды «О» Компаниясының бухгалтері және мөрі.
Ал, КТС бойынша декларацияның деректеріне сәйкес (н. 100.00) 2020. 22.05.20223ж. Мемлекеттік кірістер органына табыс етілген қосымша декларацияны ескере отырып өзге де кiрiстер 113 422,0 мың теңгенi құрайды
Сәйкесінше, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2020 жылғы өзге де кірістер ұлғайтылды. сомасы 10 893,1 мың теңге.
Айта кету керек, Мемлекеттік кірістер департаменті 05.11.2021ж. 2020ж. КТС және ҚҚС бойынша салық міндеттемелерін орындау мәселесі бойынша тақырыптық тексеру жүргізілді, оның нәтижелері бойынша 26.04.2022ж.
Бұл ретте, салық тексеруінің 26.04.2022ж. жылдық жиынтық кіріс 3 125,5 мың теңге сомасына, оның ішінде көрсетілген сомаға өзге де кірістерді ұлғайту есебінен ұлғайтылды.
Салық тексеруінің 26.04.2022ж. 2020 жылғы өзге де кірістер 124 315,1 мың теңгенi құрайды, бұл ретте КТС бойынша декларацияның деректерi бойынша (н.100.00) көрсетiлген салық кезеңi үшiн 121 189,6 мың теңгенi құрады, яғни 3 125,5 мың теңге сомасына ұлғайтылды.
Айта кету керек, «О» Компаниясы 26.04.2022ж. уәкілетті органға да, сот органдарына да шағым берілмеген.
Демек, 2020 жылғы өзге де кірістер. 124 315,1 мың теңге сомасында 26.04.2022ж. салықтық тексеру актісі, сондай-ақ шағым жасалған салықтық тексеру актісі бойынша расталды.
Осылайша, Салық кодексінің 226-бабы 1-тармағының және 227-бабы 1-тармағының нормаларын ескере отырып, 2020-2021жж. 128 388,8 мың теңге сомасына, оның ішінде 2020 жылға 117 495,7 мың теңге мөлшерінде сатудан түскен кіріс және өзге де кірістер. 10 893,1 мың теңге сомасында салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізделген болып табылады.
2, «А» ЖШС-мен өзара есеп айырысуға қатысты
Салық кодексінің 242-бабын бұзу 2021 жылға өткізілген тауарлар (жұмыстар, қызмет көрсетулер) бойынша шығыстарды өсіруге негіздеме болып табылады. «А» ЖШС-мен өзара есеп айырысу бойынша 426 649,5 мың теңге сомасында.
Салық органының осы қорытындысымен «О» Компаниясы келіспейді, себебі «А» ЖШС контрагенті бойынша шығыстарды алып тастау заңсыз, себебі салық тексеруі актісінде көрсетілген 29.11.2023ж. «О» Компаниясы іс жүзінде «А» ЖШС-нен тауарлар алғандықтан, Салық кодексінің 96-бабы 5-тармағына сәйкес Мамандандырылған ауданаралық әкімшілік сотқа шағымдану сатысында тұр.
«О» Компаниясы 84,3 мың теңге айыппұлдар бойынша шығыстарды және 2020-2021 жылдары Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына 516,6 мың теңге сомасында есептелген әлеуметтік аударымдарды шегеруге келіседі. салықтық тексеру нәтижелері бойынша.
«О» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Салық кодексінің 242-бабы 1, 3 және 4-тармақтарына сәйкес салық төлеушінің кіріс алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстары осы бапта және Салық кодексінің 243 - 263-баптарында белгіленген ережелерді ескере отырып, салық салынатын кірісті айқындау кезінде Салық кодекспен
Шегерiмдердi салық төлеушi iс жүзiнде жүргiзiлген шығыстар бойынша оның табыс алуға бағытталған қызметiне байланысты осындай шығыстарды растайтын құжаттар болған кезде жүргiзедi.
Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес айқындалатын болашақ кезеңдердің шығыстары олар жататын салық кезеңінде шегерімге жатады.
Егер осы бапта және Салық кодексінің 243 - 263-баптарында өзгеше белгіленбесе, осы бөлімнің мақсаттары үшін шығыстарды тану, оларды тану күнін қоса алғанда, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.
Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес шығыстарды тану тәртібі Салық кодексіне сәйкес шегерімдерді айқындау тәртібінен өзгеше болған жағдайда, көрсетілген шығыстар Салық кодексінде айқындалған тәртіппен салық салу мақсаттары үшін ескеріледі.
Салық кодексінің 264-бабы 2) тармақшасында салық төлеушімен жұмыстарды нақты орындаусыз, қызметтерді көрсетусіз, тауарларды тиеп-жөнелтусіз жасалған операциялар бойынша шығыстар шегерімге жатпайды. (немесе) құрылтайшысы (қатысушысы) тіркеуге (қайта тіркеуге) және (немесе) осындай салық төлеушіден тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді іс жүзінде алуды сот белгілеген операцияларды қоспағанда, заңды күшіне енген сот шешімімен белгіленген осындай заңды тұлғаның қаржы-шаруашылық қызметін жүзеге асыруға қолданылмайды.
Салық кодексінің 190-бабының 2 және 3-тармақтарында есепке алу құжаттамасы: Бухгалтерлік есеп туралы заңға сәйкес оны жүргізу міндеті жүктелген тұлғалар үшін - бухгалтерлік құжаттаманы; тексерудің стандартты файлы - осы файлды ерікті түрде ұсынатын тұлғалар үшін; осы баптың 4-тармағында көрсетілген адамдар үшін - бастапқы есепке алу құжаттары; салық нысандары; салықтық есепке алу саясаты; салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындау үшін, сондай-ақ салық міндеттемесін есептеу үшін негіз болып табылатын өзге де құжаттар.
Егер осы баптың 4-тармағында өзгеше белгіленбесе, салық есебі бухгалтерлік есептің деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.
Бухгалтерлік есеп туралы заңның 6-бабының 1-тармағына сәйкес бухгалтерлік есеп Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасымен, сондай-ақ есеп саясатымен регламенттелген дара кәсіпкерлер мен ұйымдардың операциялары мен оқиғалары туралы ақпаратты жинаудың, тіркеудің және қорытудың реттелген жүйесін білдіреді.
Бухгалтерлік есеп туралы заңның 7-бабының 1-тармағына сәйкес бухгалтерлік құжаттама бастапқы құжаттарды, бухгалтерлік есеп тіркелімдерін, қаржылық есептілікті және есеп саясатын қамтиды.
Бухгалтерлік жазбалар бастапқы құжаттар негізінде жүргізіледі. Бастапқы құжаттар операция немесе оқиға жасалған кезде не олар аяқталғаннан кейін тікелей жасалуға тиіс.
Бұдан басқа, Бухгалтерлік есеп туралы заңның 7-бабының 6) тармақшасына сәйкес қағаз, сондай-ақ электрондық тасығыштардағы бастапқы құжаттарда міндетті деректемелер болуы тиіс, онда басқалармен қатар операцияны жасауға (оқиғаны растауға) жауапты тұлғалардың лауазымдарының атауларын, тегін, аты-жөнін және қолын көрсету және оны (оны) ресімдеудің дұрыстығы көзделген.
Осылайша, тауарлар, жұмыстар, қызмет көрсетулер бойынша шығыстар табыс алуға бағытталуы, сондай-ақ басшы мен бас бухгалтер немесе салық төлеушінің бұйрығымен осыған уәкілеттік берілген қызметкер қол қойған тиісті құжаттармен расталуы тиіс. Бұл ретте, Салық кодексінің нормаларына сәйкес салық есебі бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.
Қаралып отырған жағдайда, салықтық тексеру нәтижелері бойынша тауарларды (күнбағыс тұқымын) сатып алу бойынша шығыстар 2021 жылға шегерімнен алынып тасталды. «А» ЖШС-мен өзара есеп айырысу бойынша 426 649,5 мың теңге сомасында.
Төлем қолма-қол ақшасыз есеп айырысу жолымен жүргізілді.
ҚР БСАЖ деректеріне сәйкес «А» ЖШС басшысы және құрылтайшысы 02.08.2002 жылдан бастап З.Г. болып табылады. 19.01.2021ж.
19.01.2021ж. Ш.О.
Негізгі қызмет түрі: «Басқа бұйымдарды полиграфиялық орындау (кітап өнімі)» (23.12.2002 жылдан бастап). 18.01.2021ж. дейін) «Қандай да бір нақтылаусыз тауарлардың кең ассортиментімен көтерме сауда» (19.01.2021ж.).
«А» ЖШС 12.01.2021 жылдан бастап ҚҚС төлеуші болып табылады. 19.01.2021ж. «Қайта тіркеуді жарамсыз деп тану» себебінен ҚҚС бойынша есептен шығарылды.
ҚР СЕӨС АЖ деректеріне сәйкес 2021 жылға көлік құралдары салығы, жер салығы және мүлік салығы бойынша декларация (н.700.00) ұсынылмаған. Сәйкесінше, «А» ЖШС-де мүлік пен көлік құралдары жоқ.
Қаралып отырған жағдайда, «О» Компаниясы мен «А» ЖШС арасында сатып алу-сату шарттары (Шарттар) жасалды: 18.04.2021ж., 21.05.2021ж., 28.05.2021ж., 03.06.2021ж.
Шарттардың 1.1-тармағынан келiп шығатыны, «А» ЖШС (Сатушы) сатуға, ал «О» Компаниясы (Сатып алушы) осы Шарттың шарттарында Тауарды қабылдауға және төлеуге мiндеттенедi. Шарттардың 5.1-тармағында Тауарға ақы төлеудi сатып алушы Шартқа қол қойылған және төлеуге шот қойылған сәттен бастап 3 банктiк күн iшiнде не Тауарды жеткiзу фактiсi бойынша 2 банктiк күн iшiнде тауар үшiн алдын ала ақы төлеу шартымен жүзеге асыратыны көзделген.
20.05.2021ж., 25.05.2021ж., 01.06.2021ж., 14.06.2021ж. Ш.О. «О» Компаниясы қол қойған жүкқұжаттарға сәйкес «А» ЖШС-нен 477 847,5 мың теңге сомасына 1 462,914 тонна тауар сатып алынды, оның ішінде ҚҚС 51 197,9 мың теңге сомасында мың теңге.
Сонымен қатар, ЭШФ АЖ деректеріне сәйкес сатып алушылардың атына, оның ішінде Серіктестіктің атына қойылған «А» ЖШС барлық электрондық шот-фактураларына «күші жойылды» мәртебесі берілгенін көрсету қажет.
Сондай-ақ Мамандандырылған ауданаралық экономикалық 20.07.2023ж. Ш.О. мен З.Г. арасында жасалған «А» ЖШС жарғылық капиталындағы 20.07.2023 үлесті сатып алу-сату шарты (бұдан әрі - 100% жылғы ХМЭС шешімі) жарамсыз деп танылды. «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы КЕАҚ-ның 19.01.2021 жылғы бұйрығы негізінде «А» ЖШС мемлекеттік қайта тіркеу жарамсыз деп танылды.
20.07.2023ж. «А» ЖШС «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы КЕАҚ-ның 19.01.2021ж. бұйрығына сәйкес басшыны және құрылтайшыны қайта тіркеуді жүргізді.
Мемлекеттік кірістер басқармасы Ш.О. мен З.Г. арасында жасалған «А» ЖШС 100% үлесін сатып алу-сату шартын жарамсыз деп тану, 19.01.2021ж. бұйрығы негізінде жүргізілген «А» ЖШС мемлекеттік қайта тіркеуді заңсыз деп тану және күшін жою туралы сотқа шағым түсірді.
Талаптарға Басқарма тіркеу деректерінде көрсетілген мекенжай бойынша 20.02.2023ж. көзбен шолып салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша салық төлеушінің жоқтығы анықталды.
Ч.О. басшылығы кезеңінде жалпы айналым сомасына - 7 410 362,6 мың теңге, ҚҚС - 889 243,5 мың теңге ЭШФ жазып берілді. Іздестіру іс-шаралары барысында Басқарма «А» ЖШС басшысын анықтады, ол ЭИД-ке аталған кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметіне қатысы жоқ екенін, оның атына тіркелу алаяқтық жолмен жүргізілгенін түсіндірді.
20.07.2023ж. ҚР АК-нің 158-бабының 1-тармағына сәйкес мазмұны заңнама талаптарына сәйкес келмейтін, сондай-ақ құқық тәртібінің негіздеріне көрінеу қайшы келетін мақсатпен жасалған мәміле, егер ҚР АК және өзге де заңнамалық актілерде өзгеше белгіленбесе, дауланатын болып табылады және сот оны жарамсыз деп тануы мүмкін.
ҚР АК-нің 160-бабына сәйкес заңдық салдарды туғызу ниетінсіз тек түрге ғана жасалған мәміле жалған болып саналады.
Осыған байланысты сот іс жүзінде Ч.О. мен З.Г. арасындағы мәмілелер заңнама талаптарына сәйкес келмейді деген қорытындыға келеді.
Қазақстан Республикасының 6 жылғы 17.04.1995 «Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу және филиалдар мен өкілдіктерді есептік тіркеу туралы» (бұдан әрі - Заң) Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі белгілеген нысан бойынша заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу үшін тіркеуші органға өтініш беріледі және осы Заңның 7-бабында көрсетілген, қазақ және орыс тілдерінде жасалған және үш данада ұсынылатын құрылтай құжаттары қоса беріледі.
Осылайша, сот «О» Компаниясын қайта тіркеу кезінде заңды тұлғаларды тіркеу туралы заңнаманың жойылмайтын сипаттағы елеулі бұзушылықтарына жол берілгенін анықтады.
Қазақстан Республикасының 27.11.2000жылғы №107 «Әкімшілік рәсімдер туралы» Қазақстан Республикасының 8-бап Заңына сәйкес мемлекеттік органның құқықтық актісі оның талаптары немесе ондағы тапсырмалар орындалған сәттен бастап осы құқықтық акт жолданған тұлғалар қолданысын тоқтатады. Құқықтық актінің қолданылуы тоқтатылғанға дейін осы құқықтық актіні қабылдаған мемлекеттік орган, оған жоғары тұрған мемлекеттік орган не сот оны өзгертуі не күшін жоюы мүмкін.
Мұндай жағдайларда сот талап қою толық көлемде қанағаттандырылуға жатады деген қорытынды жасады.
Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің 21-бабының 2-бөлігіне сәйкес заңды күшіне енген сот шешімдері, қаулылар мен бұйрықтар, сондай-ақ заңды өкімдер, талаптар, тапсырмалар, соттар мен судьялардың шақырулары мен басқа да өтініштері барлық мемлекеттік органдар үшін міндетті, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, қоғамдық бірлестіктердің, басқа да заңды тұлғалардың, лауазымды адамдар мен азаматтардың құзыретіне жатады және Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында мүлтіксіз орындалуға жатады.
Көрсетілген фактілер мен мән-жайларды ескере отырып, осы өнім берушімен өзара есеп айырысу жөніндегі құжаттар (шарттар, шот-фактуралар, тауарлардың босатылуына жүкқұжаттар) операциялардың жасалу фактісі туралы шынайы куәландыра алмайды және осы операциялардың бухгалтерлік есепте барабар көрсетілуін қамтамасыз ете алмайды және тиісінше Қазақстан Республикасы салық заңнамасының ережелеріне сәйкес шығыстарды шегерімге жатқызу үшін негіз болып табылмайды Қазақстан.
Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, 2021 жылғы шығыстарды шегеруден алып тастау 426 649,5 мың теңге сомасында «А» ЖШС-мен өзара есеп айырысу бойынша салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізделген болып табылады.
29.11.2023ж. камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаға қатысты Компанияның атына осы хабарлама 2021 жылғы шығыстарды шегерімге заңсыз жатқызғаны үшін қойылғанын атап өткен жөн. қайта тіркеу жарамсыз деп танылған «А» ЖШС-мен өзара есеп айырысу бойынша 85 329,9 мың теңге сомасында.
Бұл ретте, Салық кодексінің 140-бабының 4-тармағына сәйкес камералдық бақылау нәтижелері бойынша жасалуы сот жұмыстарды нақты орындаусыз, қызметтерді көрсетусіз, тауарларды тиеп жөнелтусіз жүзеге асырылған (жүзеге асырылған) деп танылған шот-фактураны жазып беру бойынша іс-әрекеттер (іс-әрекеттер) бойынша бұзушылықтар анықталған жағдайда, салық органдары осы мәселе бойынша тақырыптық тексерулерді: салық төлеушіге (салық агентіне) камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама жіберген жағдайларда тоқтатылады.
Себебі, 29.11.2023ж. камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама. «О» Компаниясы салықтық тексеру жүргізу барысында шығарылды, ал салықтық тексеру 08.11.2023ж. басталды, осыған байланысты салықтық тексеру осы хабарламада көрсетілген кезеңді қамтыды. Осыған байланысты, «А» ЖШС-нен тауарлар іс жүзінде алынғаны туралы «О» Компаниясының дәлелдері қолайсыз.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша шағым жасалған тексеру нәтижелері туралы хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы шешім қабылданды.
