Даулардың түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: жеке кәсіпкер
Салық түрі: КТС
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі (бұдан әрі - уәкілетті орган) ірі кәсіпкерлік субъектілері мен мұнай секторы ұйымдарын қоспағанда заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын (КТС) және қосылған құн салығын (ҚҚС) есептеу туралы аумақтық Мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі - салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарласына «М» ЖШС апелляциялық шағым түсті.
Іс материалдарына сәйкес, мемлекеттік кірістер органы 01.01.2018ж.- 31.12.2021ж. мерзіміне салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеудің дұрыстығы және уақтылы төлеу мәселесі бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 8 326,8 мың теңге сомасында КТС және 1 805,6 мың теңге сомасында өсімпұл, 1 361,1 мың теңге сомасында төлем көзінен ҚҚС және 1 485,6 мың теңге өсімпұл есептеу туралы хабарлама шығарылды.
1. 2020 жылға 3 405,5 мың теңге сомасында сыйақы түрінде «Н» резидент емес заңды тұлғалардың табыстарынан төлем көзінен ұсталатын КТС есептеуге қатысты
25.12.2017 жылғы «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 667-бабының 1 – тармағының бұзылуына негізделіп, 2020 үшін КТС бойынша декларациясында 22 709,7 мың теңге мөлшерінде «Н» резидент еместен алынған қарыздан сыйақы түріндегі кіріс сомасынан төлем көзінен ұсталатын КТС есептелмеген.
Салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2020 жылға «Н»-да резиденттік сертификатының жоқтығы анықталды, осыған байланысты сыйақы түріндегі кіріс салық салынатын айналымға енгізілді және 3 405,5 мың теңге сомасында КТС есептелді.
Салық органының осы қорытындысымен «М» ЖШС 31.03.2017 жылғы пайызсыз қарыз шарты бойынша 1 000 000 еуро сомасында қарыз алғанын, 21.02.2018 жылғы қарыз шарты бойынша «Н» (Германия) резидент еместен 100 000 еуро сомасында қарыз алғанына байланысты келіспейді.
«М» ЖШС 2020 жылғы КТС бойынша декларацияда (н.100.00) осы сыйақылар бойынша шығыстар шегерімге жатқызылмағанын растайды.
«М» ЖШС дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган келесі қорытындыға келді.
Тақырыптық тексеру актісінен келесі шығады.
Салық кодексінің 644-бабы 1-тармағының 11) тармақшасына сәйкес сыйақылар түріндегі табыстар резидент еместің Қазақстан Республикасындағы көздерден алған табыстары болып танылады.
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Кодекстің (бұдан әрі - Салық кодексі) 646-бабы 1-тармағының 5) тармақшасына сәйкес резидент еместің Қазақстан Республикасындағы көздерден алған табыстарына 15 пайыз мөлшерлеме бойынша құн өсімінен түскен табыстарға, дивидендтерге, сыйақыларға, роялтиге төлем көзінен салық салынуға жатады.
Салық кодексінің 667-бабының 1-тармағына сәйкес резидент емеске дивидендтер, сыйақылар және (немесе) роялти түріндегі кірістерді төлеу кезінде немесе резидент еместің сыйақылар және (немесе) роялти түріндегі төленбеген кірістерін шегерімге жатқызу кезінде салық агенті осы Кодекстің мынадай шарттар сақталған кезде:
1) резидент емес табысты түпкілікті (нақты) алушы (иеленуші) болып табылса;
2) салық агентіне Салық кодексінің 666-бабы 4-тармағында белгіленген мерзімде резидент еместің резиденттігін растайтын құжат табыс етілген болса.
Қаралып отырған жағдайда, «H» (Қарыз беруші) мен «М» ЖШС (Қарыз алушы) арасында 31.03.2017ж. және айналым қаражаты үшін 4 пайыздық ставка бойынша қарыз алуға 31.01.2019 жылғы қосымша келісім жасасқан.
Келісімге сәйкес қарызды пайдаланғаны үшін пайыздар белгіленбейді. Қарызды қайтару Қарыз беруші көрсеткен банк шотына аудару жолымен жүргізіледі.
Келісімге 31.01.2019 жылғы Қосымша келiсiм берiлген, Келісімнің 2-тармағына өзгерiстер енгiзiлген, оған сәйкес қарыз сомасын пайдаланғаны үшiн Қарыз алушы Қарыз берушiге жылдық 4 (төрт) пайыз есебiнен проценттер төлейдi. Пайыздар 01.01.2019 жылдан бастап қарыз сомасын қайтару күніне дейін есептеледі.
Келісімге 31.01.2021ж. қосымша келісім берілді, Келісімнің 3-тармағына өзгерістер енгізілді, оған сәйкес қарыз 31.12.2023ж. дейін қайтарылуға жатады.
Ұсынылған құжаттарды (3010 есеп карточкасы – «Қысқа мерзімді қаржылық міндеттемелер, амортизацияланған құны бойынша бағаланатын «амортизацияланған құны бойынша бағаланатын қысқа мерзімді қаржылық міндеттемелер ескерілетін», 3050 есеп карточкасы – «Төлеуге берілетін қысқа мерзімді сыйақылар» шотының карточкасы, онда алынған заемдар бойынша төлеуге есептелген сыйақылардың болуына және қозғалысына байланысты берілген вексельдерге, эмиссияланған бағалы қағаздарға және сенімгерлік басқару шарттарына және төленетін өзге де қысқа мерзімді сыйақылары», банк құжаттары) талдау кезінде «М» ЖШС 2020 жылы «Н» резидент емеске 31.03.2017ж. және 31.01.2019 ж. Қосымша келісіміне сәйкес жалпы сомасы 50 000 еуроға қарыз төлеу жүзеге асырылды, оның ішінде:
- 30 000 еуро сомасына (16.10.2020ж. төлем тапсырмасы);
- 20 000 еуро сомасына (06.11.2020ж. төлем тапсырмасы).
2019-2021 жылдарға арналған өзара есеп айырысуларды салыстыру актісіне сәйкес «М» ЖШС мен «H» резидент емес арасындағы сальдо 2019 жылдың басында 1 105 342 еуроны құрайды (1 100 000 евро - негізгі қарыз сомасы және 5 342 евро 2018 жылға есептелген сыйақы сомасы). 2019 жылға есептелген сыйақы сомасы 44 000 еуроны (22 709,7 мың теңге), 2020 жылға - 44 000 еуроны, 2021 жылға - 40 216,68 еуроны құрайды. 2021 жылы 75 000 еуро сомасында сыйақы, сондай-ақ 350 000 еуро сомасында негізгі қарыз төленді. 2021 жылдың аяғындағы сальдо 808 558,68 еуроны құрайды.
Осылайша, «М» ЖШС 2020 жылы «Н» резидент еместің атына 44 000 еуро (22 709,7 мың теңге) сомасында есептелген сыйақылар төлемеген.
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің бірінші орынбасары - Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 20.01.2020 жылғы № 39 бұйрығымен бекітілген КТС бойынша салық есептілігін (декларацияны) жасау ережесінің (бұдан әрі - Ереже) 17 тармағына сәйкес «Шегерімдер» бөлімінде 100.00.023 жолында сыйақы бойынша шегерімдер көрсетіледі.
«М» ЖШС КТС бойынша 2020 жыл үшін декларацияда (н.100.00) 100.00.023 жолы толтырылмаған, тиісінше 22 709,7 мың теңге (44 000 еуро) мөлшерінде есептелген сыйақы сомасы көрсетілген кезең үшін шегерімге жатқызылмаған.
Жоғарыда баяндалғанды ескере отырып, салық салынатын айналымға 22 709,7 мың теңге сомасында сыйақы түріндегі кірісті енгізу және 2020 жылғы 4-тоқсандағы 3 405,5 мың теңге сомасында КТС тиісті есептеу салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізсіз болып табылады.
2. 2021 жылғы 1-тоқсанда ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің аумағынан импортталатын тауарларға 1 361,1 мың теңге сомасында ҚҚС есептен шығаруға қатысты.
«М» ЖШС Салық кодексінің 400-бабы 1-тармағы 2) тармақшасының ҚҚС бойынша декларацияда 2021ж. 1 тоқсан үшін 1 361,1 мың теңге сомасында Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің аумағынан импортталатын тауарларға ҚҚС есебіне артық жатқызылған бұзылуы шағым жасалған салық сомасын және тиісті өсімпұл сомасын есептеу үшін негіз болып табылады
«М» ЖШС салық органының осы қорытындысымен келіспейді, себебі 2020 жылғы желтоқсан үшін жалпы сомасы 892,9 мың теңгеге Тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініштердің (н.328.00) және Импортталған тауарлар бойынша жанама салықтар жөніндегі декларациялардың (н.320.00) бір бөлігі 2021 жылғы 13 және 18 қаңтарда ұсынылды, ҚҚС 2021 жылдың 13 қаңтарда төленді.
«М» ЖШС 30.12.2020ж. жалпы сомасы 643,8 мың теңге, ҚҚС сомасы 468,3 мың теңге 2021 жылдың 1 тоқсанында есепке жатқызылды.
«М» ЖШС 2020 жылғы желтоқсанда төленген 1 361,1 мың теңге сомасында Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің аумағынан импортталатын тауарларға ҚҚС 2020 жылғы 4-тоқсанда есепке жатқызылмағанын растайды.
«М» ЖШС дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган келесі қорытындыға келді.
Тақырыптық тексеру актісінен келіп шығады.
Салық кодексінің 371-бабына сәйкес Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің аумағына әкелінетін немесе әкелінетін (Салық кодексінің 399-бабына сәйкес қосылған құн салығынан босатылғандарды қоспағанда), Еуразиялық экономикалық одақтың кеден заңнамасына және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес декларациялауға жататын тауарлар салық салынатын импорт болып табылады.
Салық кодексінің 385-бабына сәйкес салық салынатын импорт мөлшеріне Еуразиялық экономикалық одақтың және Қазақстан Республикасының кедендік заңнамасына сәйкес айқындалатын импортталатын тауарлардың кедендік құны енгізіледі. (немесе) Қазақстан Республикасының трансферттік баға белгілеу туралы заңнамасын, сондай-ақ импортқа салынатын қосылған құн салығын қоспағанда, Қазақстан Республикасына тауарлардың импорты кезінде бюджетке төленуге жататын салықтар мен кедендік төлемдердің, арнайы, демпингке қарсы және өтемақы баждарының сомаларын ескере отырып, Қазақстан Республикасының кеден заңнамасымен айқындалады.
Салық кодексінің 400-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес қосылған құн салығының сомасы, Салық кодексінің 367-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес ҚҚС төлеуші болып табылатын тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді алушы есепке жатқызатын, алынған тауарлар, жұмыстар мен қызметтер үшін төленуге тиіс ҚҚС сомасы, егер олар өткізу бойынша салық салынатын айналым мақсатында пайдаланылса немесе пайдаланылатын болса - тауарлар импорты жағдайында - тауарларға арналған декларацияда, БЭЖ кеден заңнамасына және ҚР кеден заңнамасына сәйкес ресімделген бірақ ҚР бюджетіне төленген және кедендік рәсімнің шарттарына сәйкес қайтаруға жатпайтын салық сомасынан артық емес немесе салық сомасына сәйкес келетін импортталған тауарлар бойынша жанама салықтар жөніндегі декларацияда, тауарларды әкелу және жанама салықтардың төленгені туралы өтініште көрсетілген бірақ ҚР бюджетіне төленген және қайтаруға жатпайтын салық сомасынан артық емес.
Салық кодексінің 401-бабының 1-тармағына сәйкес есепке жатқызылатын қосылған құн салығы мынадай күндердің неғұрлым кейінгісі келетін салық кезеңінде ескеріледі:
1) тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді алған күн;
2) Салық кодексінің 400-бабы 1-тармағына сәйкес қосылған құн салығын есепке жатқызу үшін негіз болып табылатын шот-фактураның немесе өзге де құжаттың жазып берілген күні.
Салық кодексінің 401-бабы 2-тармағына сәйкес Салық кодексінің 400-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда, есепке жатқызылатын қосылған құн салығы мынадай күндердің неғұрлым кешірек келетін салық кезеңінде ескеріледі:
1) бюджетке төлемді жүзеге асыру күні, оның ішінде Салық кодексінің 102 және 103-баптарында айқындалған тәртіппен салық төлеу есебіне есепке жатқызуды жүргізу жолымен;
2) Еуразиялық экономикалық одақтың кеден заңнамасына және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес жүргізілген кедендік ресімдеу күні немесе осындай салық есептелген тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініште салық кезеңінің соңғы күні.
Қаралатын жағдайда, «М» ЖШС шағымға 300.00.016 жылдың 4 тоқсанына, 2020 жылдың 1 тоқсанына ҚҚС бойынша декларацияға, Тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтінішке (ф.328.00) (VEKA WHS 72-79 жармасы, VEKA WHS 60-58 рамасы, VEKA WHS 60 штапигі 18-7,5 мм (32 мм), импост SL 70-85 мм және басқа да қосалқы бөлшектер) 2021 ІІ жолына салықтық есепке алу тіркелімдері қоса берілген.
«М» ЖШС 2021 жылдың 1 тоқсанына тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініштерін ұсынды (н.328.00) 2021 жылғы қаңтар, ақпан, наурыз үшін жалпы сомасы 184 073,5 мың теңге, ҚҚС сомасы 22 088,8 мың теңге, оның ішінде Тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініштер (н.328.00) салық кезеңі үшін - 2021 жылғы қаңтарда төлеуге байланысты 2021 жылғы 1-тоқсан үшін ҚҚС бойынша Декларацияда көрсетілген және есепке жатқызылған жалпы сомасы 11 342,9 мың теңге, ҚҚС сомасы 1 361,1 мың теңге 2021 жылғы қаңтарда (13.01.2021ж. 1 510,0 мың теңге сомасында ҚҚС төленді).
Қаралатын жағдайда Салық кодексінің 401-бабы 2-тармағына сәйкес күндердің неғұрлым кеш күні бюджетке төлемді жүзеге асыру күні болып табылады, яғни 13.01.2021ж. Осыған байланысты 1 361,1 мың теңге сомасындағы ҚҚС жоғарыда көрсетілген Тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініштер бойынша (н.328.00) 2021 жылғы 1-тоқсанда ҚҚС есепке жатқызуға жатады.
Алайда, «М» ЖШС 2021 жылдың 1 тоқсаны үшін ҚҚС бойынша Декларацияда жоғарыда көрсетілген Тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініштер бойынша (н.328.00) 1 361,1 мың теңге сомасының орнына 1 359,1 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне жатқызылды.
Осылайша, Салық кодексінің 401-бабы 2-тармағының нормасын ескере отырып, 2021 жылғы 1-тоқсанға 1 361,1 мың теңге сомасында ҚҚС есептен шығару салықтық тексеру актісінің нәтижелері бойынша негізсіз болып табылады.
25.12.2017ж. Салық кодексінің 182-бабының 1-тармағына және 186-бабының 5-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган Апелляциялық комиссияның шешімін және тақырыптық тексеру нәтижелерін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша 3 405,5 мың теңге сомасында КТС есептеу және 1 361,1 мың теңге сомасында ҚҚС есептеу бөлігінде тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаның күшін жою туралы шешім қабылданды.
