1.Даудың түрі: салықтық даулар
2. Салық төлеуші санаты: заңды тұлға
3. Салық түрі: ҚҚС
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігіне (бұдан әрі – уәкілетті орган) «В» Компанияның аумақтық Мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі - салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламасына есепке жатқызылған, қайтару үшін расталмаған, бюджетке төлеуге жатпайтын қосылған құн салығының (ҚҚС) есептелген салықтан асып кетуіне қатысты шағымы келіп түсті.
Іс материалдарынан анықталғандай, салық органымен 2022ж.01.10. бастап 2022ж.31.12. дейін қайтаруға ұсынылған ҚҚС сомаларының дұрыстығын растай отырып, ҚҚС есептеу дұрыстығы мен уақтылы төленуіне тақырыптық тексеру жүргізілді, нәтижесінде есепке жатқызылған, қайтаруға расталмаған, бюджетке төленуге жатпайтын 66 579,9 мың теңге сомасында есептелген салықтан асып кеткен ҚҚС туралы хабарлама шығарылды.
«В» Компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда ол салық органының шешімін толығымен жоюды сұрайды.
Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018ж.19.03. №391 бұйрығымен бекітілген «ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару ҚҚС асып кетуін қайтару және ҚҚС асып кеткен сомасының анықтығын растау мақсатында тәуекелдерді басқару жүйесін (ТБЖ) қолдану, сондай-ақ тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын туралы» Қағидаларының (бұдан әрі - №391 Қағидалар) 43, 46, 47-тармақтарына, «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының 2017ж.25.12. Кодексінің (Салық кодексі) 152-бабына сәйкес ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруды растамауға негіз 66 579,9 мың теңге сомасындағы ҚҚС асып кетуін қайтару расталмады, оның ішінде: «Пирамида» талдамалық есептің (бұдан әрі - «Пирамида» есебі) нәтижелері бойынша анықталған сәйкессіздіктер және мәліметтер бойынша ақпараттық жүйелерден (АЖ) - 58 491,7 мың теңге; ТБЖ қолдану барысында анықталған бұзушылықтар бойынша - 8 088,2 мың теңге.
«В» Компаниясы салық органының бұл тұжырымдарымен келіспейді, өйткені салықтық тексеру нәтижелері бойынша №391 Қағидаларды бұза отырып, «Пирамида 2» есебінің деректері негізсіз пайдаланылған.
Сондай-ақ, «В» Компаниясы әртүрлі деңгейдегі жеткізушілер үшін «Пирамида» есебін қалыптастыру №391 Қағидалардың 46-тармағының талаптары ескерілмей жүргізілді деп есептейді.
«В» Компаниясының пікірінше, тексеру актісі нақты себептер мен негіздерді көрсетпейді: жеткізушілерді тәуекелді деп тану үшін; «В» Компаниясы мен жеткізушілер жіберген бұзушылықтар үшін; қайтарылмайтын ҚҚС ең аз сомасын анықтау есебі бойынша; «В» Компаниясының салық жеңілдіктерін алуға бағытталған жеткізушілерімен өзара есеп айырысуда жасаған заңсыз әрекеттерінің жекелеген түрлері бойынша. Сонымен қатар, салықтық тексеру актісі ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару бойынша Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2011ж.3.12. N391 бұйрықпен бекітілген жоқ Қағидаларға сілтемелерді қамтиды.
Сондай-ақ «В» Компаниясы №391 Қағидаларының 47-тармағына сәйкес көрсетілетін қызметті алушының өзінің заңсыз әрекеттері салық заңнамасын бұзу деп танылады деп есептейді. Егер 2 немесе одан да көп деңгейдегі жеткізушілер арасында бұзушылықтар анықталса, салық талаптарын бұзушылардың өздеріне сотқа жүгіну қажет. Атап айтқанда, салықтық тексеру нәтижелері бойынша «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы 2017ж.25.12. Кодексінің (Салық кодексі) 400-бабының талаптарын бұзушылықтар, «В» Компаниясының және оның жеткізушілерінің салық міндеттемелерін орындамау/бұзу фактілері анықталған жоқ. Сонымен қатар, Салық кодексінің 152-бабының, №391 Қағидалардың 12-тармағының талаптарын бұза отырып, салықтық тексеру нәтижелері «В» Компаниясымен шарт жасаспаған 2 және одан да көп деңгейдегі өнім берушілердің бұзушылықтарына негізделеді. Осыған байланысты, «В» Компаниясы өзі бастамашылық еткен «Бюджет қаражаты есебінен ҚҚС қайтару» мемлекеттік қызметін көрсету тәртібіне сәйкес мемлекеттік кірістер органы (МҚҚ) «В» Компаниясын ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару туралы талап қойылған мәмілелермен байланысты емес бұзушылықтарды тексеріп қарастырылатын мәселелер шеңберінен шығып кетті деп есептейді.
«В» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерделей келе, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Уәкілетті орган шағымды қарау барысында Салық кодексінің 186-бабына сәйкес дәлелді шешім қабылдау үшін ҚҚС ұсынылған сомалар есептеудің дұрыстығын растау мәселесі бойынша «В» Компаниясына шағымданатын мәселелер шегінде тақырыптық тексеру жүргізуді тағайындады. 2022ж.10.01. бастап 2022ж. 31.12. дейін қайтаруға.
Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті (бұдан әрі - МКК) осы хатты орындау мақсатында бұйрықтың негізінде «В» Компанияға тақырыптық тексеру жүргізіп, №0 акт жасады.
Бұл тақырыптық тексерудің №0 актісінен көрсетіледі.
1.«Пирамида» есебінің құрылуына қатысты
«В» Компаниясының негізгі қызметі асыл металдар мен сирек металдар кендерін өндіру болып табылады.
2022 жылдың 4-тоқсанында «В» Компаниясы алтын концентратын, реагенттерді және қосалқы бөлшектерді экспорттады.
«В» Компаниясының 2022 жылғы 4-тоқсандағы жиынтық салық салынатын айналымындағы нөлдік мөлшерлеме бойынша салық салынатын айналым үлесі 99,95%-ды құрады. «В» Компаниясы 2022 жылдың 4-тоқсанында пропорционалды есепке алу әдісі бойынша ҚҚС есепке жатқызылды.
2022 жылдың 4-тоқсаны бойынша ҚҚС бойынша Декларацияда «В» компаниясы 2022ж.10.01. бастап 2022ж.31.12. дейін кезең үшін 2 486 601,1 мың теңге сомасы ҚҚС асып кетуін қайтару туралы талап қойды оның негізінде салық органымен №Х акт жасалған.
Салық кодексінің 152-бабының 1-тармағына сәйкес ҚҚС асып кеткен сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексеру, атап айтқанда, соманы қайтару туралы өтінішті табыс еткен салық төлеушіге қатысты ҚБЖ пайдалана отырып жүргізілетіні белгіленген. ҚҚС декларациясында көрсетілген ҚҚС асып кетуі.
№391 Қағидаларының 41-тармағы бойынша салық төлеушінің Салық кодексінің 432-бабы 2-тармағын қолдануына байланысты Салық кодексінің 145-бабы 3-тармағының 2) тармақшасына сәйкес ұсынылған ҚҚС асып кеткен сомасының анықтығын растау бойынша талабын және (немесе) салықтық өтінішін ұсынған көрсетілетін қызметті алушы қызметтерінң көрсеткіштері тақырыптық тексеру басталған күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде тәуекел дәрежесі өлшемшарттарын пайдалана отырып бағаланады.
№391 Қағидаларының 43-тармағында келесі анықталды - егер тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша балдардың жиынтық қорытындысы МКК белгілегеннен жоғары балды құраған жағдайда, мұндай салық төлеушілер бойынша «Пирамида» есебі қалыптастырылмайды. Егер тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша балдардың жиынтық қорытындысы МКК белгілегеннен төмен балды құраған жағдайда, онда мұндай салық төлеушілер бойынша «Пирамида» есебі қалыптастырылады деп
ММК Төрағасының 2022ж.25.11. №693 бұйрығымен «Тәуекел дәрежесі критерийлерін есептеудің кейбір мәселелері туралы» тәуекел дәрежесі критерийлерін пайдалана отырып, бағалау нәтижелері бойынша 350 балл мөлшерінде шекті балл белгіленді.
«В» Компаниясының тиімділік көрсеткіштері бойынша тәуекел дәрежесі критерийлері бойынша баллдарды автоматтандырылған есептеу бойынша жалпы нәтиже 149,23 баллды құрады.
Тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт) «В» Компанияның қызмет көрсеткіштерін бағалау нәтижелері бойынша 149,23 балды құрап, №391 Қағидаларда 43-тармақта белгіленген шекті мәннен аспайтыны анықталды, сондықтан «В» Компаниясы бойнша тексерілетін кезең үшін «Пирамида» есебі қалыптастыру кажет.
Сонымен, «Пирамида» есебі қалыптастыру бойынша шағымдалған тексеру нәтижелері (№Х акт) шағымды карастыру кезінде тағаындалған тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт) расталды.
Салық кодексінің 186-бабының 5-тармағына сәйкес шағымды қарау нәтижелері бойынша шешім тақырыптық және (немесе) қайталама тақырыптық тексерулердің нәтижелері ескеріле отырып шығарылады.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде, Салық кодексінің 186-бабының 5-тармағына сәйкес, «В» Компания бойынша тексерілетін кезең үшін «Пирамида» есебін қалыптастыру бойынша шағымдалған тексеру нәтижелері (№Х акт) негізделген.
2. Байланысты тарап болып табылатын өнім берушіге 8 088,2 мың теңге ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруды растамауна қатысты
№391 Қағидаларының 52-тармағына сәйкес есеп нәтижелері бойынша тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілерде салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған жағдайда, ҚҚС асып кеткен сомасының анықтығын растау талапта және (немесе) салықтық өтініште көрсетілген, салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілерге тиесілі ҚҚС асып кеткен сомасына азайтылған сомалар шегінде мынадай:
1) өнім берушінің ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер және (немесе) электронды шот-фактуралар (бұдан әрі - ЭШФ) АЖ-да жазылған шот-фактуралар арасындағы салыстыру арқылы анықталған өткізілген тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша ҚҚС сомасын төмендету;
2) өнім берушінің ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер және (немесе) өткізілген тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер бойынша шот-фактуралар тізілімінде көрсетілген мәліметтер және өзі сатып алған тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша сатып алушының шот-фактуралар тізіліміндегі мәліметтер арасындағы алшақтық;
3) Салық кодексінің 85-бабына сәйкес ҚҚС бойынша тіркеу есебінен шығарылған, оның ішінде таратылған, әрекетсіз, банкрот болған тұлға ҚҚС бойынша тіркеу есебінен шығарылған күннен бастап - осындай тұлғамен өзара есеп айырысу бойынша ҚҚС сомаларын есепке жатқызу;
4) заңды күшіне енген сот шешімінің негізінде жарамсыз деп танылған мәміле бойынша ҚҚС сомаларын есепке жатқызу;
5) басшыға (құрылтайшыға) қатысты Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 216 және 245-баптарында көрсетілген құқық бұзушылықтар бойынша қылмыстық істі Сотқа дейінгі тергеп-тексерудің бірыңғай тізілімінде тіркеу фактісі бар, ақтайтын негіздер бойынша және Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 245-бабының ақтамайтын негіздер қысқартылғандарды қоспағанда, өнім берушімен өзара есеп айырысу бойынша ҚҚС сомаларын есепке жатқызу;
6) оған қатысты осы Қағидалардың 47-тармағында көзделген тәуекелдер анықталған өнім берушімен өзара есеп айырысу бойынша ҚҚС сомаларын есепке жатқызу;
7) есептелген ҚҚС сомаларын төлеу бойынша салық міндеттемесі орындалмаған өнім берушімен өзара есеп айырысу бойынша ҚҚС сомаларын есепке жатқызу фактілерін ескере отырып, бірақ олармен шектелмей, жүргізіледі.
№391 Қағидаларының 53 тармағы бойынша расталуға жататын ҚҚС асып кеткен сомасы осы тармағынын 1) - 3) тармақтарында белгіленген тәртіппен айқындалады.
№391 Қағидаларының 54-тармағында белгіленген - егер, тексеру жүріп жатқан көрсетілетін қызметті алушының оңайлатылған тәртіпті қолдануға құқығы бар (осы құқықты пайдалануға қарамастан) тікелей жеткізушілері «Пирамида» есебінің нәтижесінде анықталған бұзушылықтарды жойған кезде, Қағидалардың 52-тармағында көрсетілген ережелер қолданылмайды.
Осы жағдайда, «В» Компаниясы ірі салық төлеушілер мониторингіне жататын салық төлеушілер тізбесіне енгізілген және Салық кодексінің 434-бабының 2-тармағына сәйкес ҚҚС асып кетуін қайтарудың оңайлатылған тәртібін қолдануға құқығы бар.
№391 Қағидаларының 54-тармақтың мақсатында:
- тексерілетін көрсетілетін қызметті алушыға тауарларды тікелей немесе делдалдар (агенттер, комиссионерлер немесе сенім білдірілген адамдар) арқылы жеткізген, жұмыстарды орындаған немесе қызмет көрсеткен өнім берушілер;
тауарларды тікелей немесе делдалдар (агенттер, комиссионерлер немесе сенім білдірілген адамдар) арқылы жеткізген, өзара байланысты тараптар және (немесе) тексерілетін көрсетілетін қызметті алушыға қатысты бақылауда тұрған тұлғалар арқылы жұмыстарды орындаған немесе қызметтер көрсеткен өнім берушілер тікелей өнім берушілер деп танылады.
«Пирамида» есебінің нәтижелері бойынша анықталған тексерілетін көрсетілетін қызметті алушының тікелей өнім берушілерінің бұзушылықтары деп:
- №391 Қағидалардың 46-тармағында көрсетілген, тікелей өнім беруші жол берген бұзушылықтар;
- №391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген, тікелей өнім берушімен өзара есеп айырысуы болған өнім берушілер жол берген бұзушылықтар танылады дегенің атап өту кажет.
№391 Қағидалардың 46-тармағына сәйкес өнім берішінің салық есептілігінің мәліметтерін және АЖ мәліметтерін салыстырып тексеру нәтижесінде анықталған алшақтықтар, сондай-ақ бюджетке ҚҚС есептеу және төлеу жөніндегі салық міндеттемелерінің орындалмауын көрсететін басқа да мәліметтер салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі деп танылады.
Бұл ретте, егер тікелей өнім берушілер өзара байланысты тараптар және (немесе) оған қатысты тақырыптық тексеру жүргізілетін көрсетілетін қызметті алушыға қатысты бақылауда тұрған тұлғалар болып табылса, «Пирамида» есебін қалыптастыруы жалғасады.
Салық кодексінің 1-бабының 2-тармағы бойынша 1) - 9) тармақшаларында көрсетілген болып табылатын талаптардың біреуіне не бірнешеуіне сәйкес келетін өзара қатынасы бар жеке және (немесе) заңды тұлғалар өзара байланысты тараптар деп танылады.
Бұл ретте, Салық кодексінің 1-бабы 2-тармағының 2) тармақшасында анықталды - бір тұлға басқа тұлғаның ірі қатысушысы болып табылатын жеке және (немесе) заңды тұлғалар өзара байланысты тараптар деп танылады.
Осы тармақтың мақсатында, акционерлік қоғамдарды қоспағанда, заңды тұлғаның мүлкіндегі үлесі 10 және одан да көп пайызды құрайтын қатысушы ірі қатысушы деп түсініледі.
Заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді айқындау мүмкіндігі заңды тұлғаны бақылау деп түсініледі.
Тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт) «А» Компаниясы «В» Компанияның мүдделі тұлғасы ретінде тануға жатады, өйткені тексерілетін салық кезеңінде «В» Компанияның үлесі «А» Компаниясының жарғылық капиталындағы 99,99% құрады.
«В» Компаниясының өзара байланысты тарапы болып табылатын «А» Компаниясының жеткізушілері жасаған Пирамида есебінің нәтижелері бойынша:
- 3 тікелей жабдықтаушы бойынша 3 049,4 мың теңге сомасында ҚҚС шағымданған тексеру аяқталған күні жойылмаған салық есептілігінің деректері мен ЭШФ АЖ арасындағы сәйкессіздік фактілері анықталды. Осыған байланысты тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт) 3 049,3 мың теңге сомасындағы ҚҚС асып кеткен сомасы қайтаруға расталмады;
- 14 тікелей жабдықтаушы бойынша бұзушылықтар анықталмады, олар бойынша шағымданған тексеру нәтижелері бойынша (№Х акт) 5 038,8 мың теңге сомасындағы ҚҚС асып кеткен сомасы қайтаруға расталмады.
Тақырыптык тексеру №Х актісінің 2.10 бөлімінде нақты жабдықтаушылар бойынша бұзушылықтардың бар-жоғын, сондай-ақ жіберілген сұраныстар туралы ақпаратты толық сипаттамалары корсетілген.
Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының 2)-тармақшасы сәйкес салықтық тексеру аяқталған күнге тексерілетін салық төлеушінің өнім берушілері бойынша «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған ҚҚС сомаларының анықтығы расталмаған сомалар шегінде ҚҚС қайтару жүргізілмейді.
Осы тармақтың бірінші бөлігі 2) тармақшасының ережелері ҚҚС асып кету сомасын қайтарудың оңайлатылған тәртібін қолдануға құқығы бар тексерілетін салық төлеушілердің тікелей жабдықтаушылары «Пирамида» талдамалық есебінің нәтижелері бойынша анықтаған бұзушылықтарды жойған жағдайда қолданылмайды.
Жоғарыда көрсетілген мән-жайларды ескере отырып, шағымды қарау барысында тағайындалған тақырыптық тексерудің (№0 акт) нәтижелері бойынша қайтару расталмауына қатысты шағымдалған тексеру нәтижелері (№Х акт) 5 038,8 мың теңге сомасына ҚҚС асып кетуі «В» Компанияның өзара байланысты тарапы болып табылатын «А» Компаниясының тікелей жабдықтаушылары арасында «Пирамида» есебі бойынша бұзушылықтар туралы есептің болмауына байланысты расталмады.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде, Салық кодексінің 186-бабының 5-тармағына сәйкес, шағымдалған тексеру нәтижелері бойынша (№Х акт) 5 038,8 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруды растамау негізсіз.
3. №391 Қағидалардың 47-тармағына сәйкес 45 115,2 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруды растамауына қатысты
№391 Қағидалардың 43-тармағына сәйкес егер тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша балдардың жиынтық қорытындысы МКК белгілегеннен жоғары балды құраған жағдайда, мұндай салық төлеушілер бойынша «Пирамида» есебі қалыптастырылмайды. Егер тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша балдардың жиынтық қорытындысы МКК белгілегеннен төмен балды құраған жағдайда, онда мұндай салық төлеушілер бойынша «Пирамида» есебі қалыптастырылады.
№391 Қағидалардың 45-тармағында анықталды - салық төлеуші ұсынған ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) АЖ мәліметтерін, сондай-ақ уәкілетті мемлекеттік органдардан, жергілікті атқарушы органдардан, уәкілетті тұлғалардан алынған мәліметтерді, сондай-ақ салық төлеушінің қызметі туралы басқа да құжаттарды және (немесе) мәліметтерді зерделеу және талдау негізінде көрсетілетін қызметті беруші жүзеге асыратын бақылау нәтижелері «Пирамида» есебі болып табылады.
«Пирамида» есебі:
салық міндеттемелерін орындамау тәуекелін және
№391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген, оның ішінде жалған (тауарсыз) операцияларды пайдалану тәуекелдерін ескере отырып қалыптастырылады.
№391 Қағидалардың 47-тармағы бойынша салық пайдасын (салықтық үнемдеуді) алу және салық төлемдерін азайту мақсатында көрсетілетін қызметті алушы өзінің заңсыз әрекеттерінен пайда алу тәуекелі деп:
1) салық төлеуден жалтару схемаларын қолдану, оның ішінде тауарларды іс жүзінде жеткізбей, жұмыстарды орындамай, қызметтер көрсетпей ҚҚС сомаларын есепке жатқызуға құқық алу мақсатында мәмілелер жасасу және (немесе) тауардың қосылған құнын ұлғайту, тиісінше ҚҚС асып кетуін ұлғайту мақсатында мәмілелер жасасу;
2) ақша қаражатын көлеңкелі экономикаға әкетуге және ақша қаражатын қолма-қол ақшаға айналдыруға бағытталған іс-әрекеттер;
3) басқа мәмілені жасыру мақсатында жасалған бүркемелеу мәмілелері (мәмілелердің бағасын елеулі түрде төмендету немесе көтеру) танылады.
Осы тәуекелдерді анықтау бөлігінде N391 Қағидалардың 46-тармағы екінші бөлігінің 4), 5), 6), 7) және 8) тармақшаларында көрсетілген жабдықтаушыларды қоспағанда, жабдықтаушыларының санатына және (немесе) мәртебесіне қарамастан «Пирамида» есебі қалыптастырылады.
Тақырыптық тексеруді жүзеге асыратын МКО осы тәуекелдер анықталған кезде №391 Қағидалардың 4-тарауының 2-тармағына сәйкес өнім берушіге қарсы тексеруді тағайындайды.
Бұл ретте, №391 Қағидалардың 53-тармағында белгіленген - расталуға жататын ҚҚС асып кеткен сомасы мынадай тәртіппен айқындалады:
1) №391 Қағидалардың 52-тармағында көрсетілген фактілерді ескере отырып, салық заңнамасын бұзу сомасы шегінде әрбір салық төлеушіден бастап ҚҚС қайтару туралы талапты және (немесе) салықтық өтінішті ұсынған көрсетілетін қызметті алушыға дейін тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілер есепке жатқызған ҚҚС сомасының ең азы белгіленеді;
2) жиынтықтағы мынадай сомалардың ең азы белгіленеді:
осы тармақтың 1) тармақшасына сәйкес айқындалған ҚҚС сомасынан жиынтық түрде қалыптасқан ҚҚС сомасы;
ҚҚС қайтару туралы талапты немесе салықтық өтінішті ұсынған көрсетілетін қызметті алушының тікелей өнім берушіден есепке жатқызған ҚҚС сомасы;
3) ҚҚС қайтару туралы талапта немесе салықтық өтініште көрсетілген ҚҚС асып кеткен сомасынан осы тармақтың 2) тармақшасында көрсетілген тәртіппен айқындалған ҚҚС сомасы шегеріледі.
Тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт) «В» Компанияның қызметі бойынша тәуекел дәрежесінің критерийлері бойынша баллдарды автоматтандырылған есептеу нәтижелері бойынша жалпы балл жинағы 149,23 баллды құрады, ол белгіленген шекті баллдан (350) аспады, Осыған байланысты «В» Компаниясы бойынша «Пирамида» есебі қалыптастырылды.
«Пирамида» есебінің нәтижелері бойынша тиісті тәуекелдер (ААБР болуы, тауарларды жеткізу, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету фактісін растамау, кәсіпорынды мемлекеттік қайта тіркеуді жарамсыз деп тану, ЭШФ АЖ-да ЭШФ беру шектелу, тауарлар Импортшы бойынша) ҚҚС-тың әртүрлі деңгейдегі жабдықтаушылары бойынша 18 814,1 мың теңге сомасында тәуекелдер анықталды. Осыған байланысты, Салық кодексінің 152-бабының 12-тармақшасына сәйкес тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт) 18 814,1 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтару расталған жоқ.
Бұл ретте тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт) әртүрлі деңгейдегі өнім берушілер бойынша №391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген бұзушылықтар анықталған жоқ, олар бойынша шағымданған тексеру нәтижелері бойынша (№Х акт) 26 301,1 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуі қайтарылуы расталмады.
Тақырыптық тексеру №0 актісінің 2.10. бөлімінде нақты жеткізушілер контекстіндегі жабдықтаушылар бойынша «Пирамида» есебінде анықталған тәуекелдердің бар немесе жоқтығын, сондай-ақ жіберілген сұраныстар туралы ақпаратты егжей-тегжейлі сипатар көрсетілді.
Тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт) 26 301,1 мың теңге ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруды растамауға қатысты шағымдалған тексеру нәтижелері (№Х акт) расталмады, атап айтқанда, тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт):
- сумен қамтамасыз ететін «С» Компанияның 2-деңгейдегі жабдықтаушысына 1 009,9 мың теңге ҚҚС асып кетуін сомасын қайтару расталды. №391 Қағидалардың 47-тармағына сәйкес «Пирамида» есебі №391 Қағидалардың 46-тармақтың 4), 5) және 6) тармақшаларында көрсетілген өнім берушілерді қоспағанда, өнім берушінің санатына және (немесе) мәртебесіне қарамастан қалыптастырылады. Бұл ретте, №391 Қағидалардың 46-тармағының 4) тармақшасында көрсетілетін қызметті берушінің салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі үшін жабдықтаушылар туралы «Пирамида» есептілігін одан әрі қалыптастыруды, егер «Пирамида» есептілігін қалыптастыру кезінде одан әрі олардың сатып алушыларына экспортталған электр және жылу энергиясын, суды және (немесе) газды қоспағанда, электр және жылу энергиясын, суды және (немесе) газды жеткізуді жүзеге асыратын айқындалса «Пирамида» есептілігін одан әрі қалыптастыруды тоқтатады;
- «R» Компаниясының 5-деңгейлі жеткізушісі бойынша 2 226,1 мың теңге ҚҚС асып кетуін қайтару расталды. МКО жауабына және импорттық тауарлардың қозғалысын талдау нәтижелеріне сәйкес Пирамида есебінің нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтар расталмады;
- 5-деңгейлі жабдықтаушы «Е» Компаниясы бойынша 23 390,5 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтару расталды. Облыс бойынша Экономикалық тергеу департаментінің хатына, Қазақстан Республикасы Қаржы мониторингі агенттігінің хатына сәйкес, «Е» Компаниясына қатысты қылмыстық істер, оның ішінде Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің ҚК 216, 245-баптары бойынша қозғалған қылмыстық істер жоқ;
- 325,4 мың теңге сомасындағы ҚҚС асып кетуі қайтару үшін расталмады, өйткені №391 Қағидалардың 53-тармағының талаптарын бұза отырып, жабдықтаушылармен есепке жатқызылған ҚҚС-тың ең аз сомасы салықтык заңнамасын бұзу шегінде дұрыс анықталмаған.
Сонымен, шағымды қарау барысында тағайындалған тақырыптық тексеру (№0 акт) нәтижелері бойынша ҚҚС қайтару расталмауына қатысты шағым жасалған тексеру нәтижелері (№Х акт) 26 301,1 мың. теңгеге №391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген тәуекелдердің әртүрлі деңгейдегі жабдықтаушыларының болмауына байланысты расталмаған.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде, Салық кодексінің 186-бабының 5-тармағына сәйкес, 26 301,1 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруды растамау бойынша шағымдалған тексеру нәтижелері (№Х акт) негізсіз.
4. Салықтык міндеттемелерін орындамаған тікелей жабдықтаушылар бойынша 13 376,5 мың теңге ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруды растамауына қатысты
№391 Қағидалардың 45-тармағына сәйкес салық төлеуші ұсынған ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) АЖ мәліметтерін, сондай-ақ уәкілетті мемлекеттік органдардан, жергілікті атқарушы органдардан, уәкілетті тұлғалардан алынған мәліметтерді, сондай-ақ салық төлеушінің қызметі туралы басқа да құжаттарды және (немесе) мәліметтерді зерделеу және талдау негізінде көрсетілетін қызметті беруші жүзеге асыратын бақылау нәтижелері «Пирамида» есебі болып табылады.
«Пирамида» есебі:
салық міндеттемелерін орындамау тәуекелін және
№391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген, оның ішінде жалған (тауарсыз) операцияларды пайдалану тәуекелдерін ескере отырып қалыптастырылады.
№391 Қағидалардың 46-тармағымен анықталды - онім берішінің салық есептілігінің мәліметтерін және АЖ мәліметтерін салыстырып тексеру нәтижесінде анықталған алшақтықтар, сондай-ақ бюджетке ҚҚС есептеу және төлеу жөніндегі салық міндеттемелерінің орындалмауын көрсететін басқа да мәліметтер салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі деп танылады.
Егер «Пирамида» есебін қалыптастыру кезінде өнім берушінің 1) - 7) тармақшаларында көрсетілген салықшыларға жататын салықшы болса осы тармақтың ережелері қолданылмайды.
№391 Қағидалардың 52-тармағы бойынша есеп нәтижелері бойынша тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілерде салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған жағдайда, ҚҚС асып кеткен сомасының анықтығын растау талапта және (немесе) салықтық өтініште көрсетілген, салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілерге тиесілі ҚҚС асып кеткен сомасына азайтылған сомалар шегінде ҚҚС сомаларын есепке жатқызу №391 Қағидалардың осы тармақтын 1) - 7) тармақшаларында көрсетілген фактілерін ескере отырып, бірақ олармен шектелмей, жүргізіледі.
Бұл ретте, №391 Қағидалардың 52-1 тармағымен белгіленген - ҚҚС асып кеткен сомасының анықтығын растау, «Пирамида» есебі нәтижелері бойынша тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілерде анықталған салық заңнамасының бұзушылықтарын есепке алмай, келесі факторлар бойынша жүргізіледі:
1) жеткізушілерде ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер мен (немесе) электрондық шот-фактуралар (бұдан әрі – ЭШФ) АЖ мәліметтері арасындағы және МКО басқа да АЖ "Пирамида" есебін қалыптастыру күніне, республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын 10 еселенген айлық есептік көрсеткіштен (бұдан әрі – АЕК) аспайтын сәйкессіздіктер;
2) жеткізушілер ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер және (немесе) өткізілген тауарлар бойынша шот-фактуралар тізілімінде көрсетілген мәләметтер арасындағы алшақтықтар сатып алушы сатып алған тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер және мәліметтер «Пирамида» есебін қалыптастыру күніне, республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын 10 еселенген АЕК аспайтын сәйкессіздіктер;
3) салықтарды және (немесе) төлемдерді төлеу жөніндегі салық міндеттемесін орындау мерзімдері салықтық тексеру аяқталғанға дейін табыс етілген салық есептілігіне сәйкес салық төлеуші есептелген салықтарды және (немесе) төлемдерді төлеу бойынша кейінге қалдыру, бөліп төлеу нысанында өзгерген жағдайда;
4) анықталған бұзушылықтар туралы сипаттаманы қоса бере отырып, камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтар туралы хабарламалар жіберілетін төмен дәрежесіндегі бұзушылықтар;
5) экcпидиторлар мен комиссионердегі бұзушылықтарды жою шараларын қабылдау туралы сұрау салуға жауапқа сәйкес салық заңнамасының расталмаған бұзушылықтары;
6) жеткізушілер, осы Қағидалардың 47-тармағында көзделген, тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізу тізбегіндегі бұзушылықтарды жойған жағдайда.
Тақырыптық текаудит нәтижелері бойынша (№0 акт) «Пирамида» есебінің қорытындысы бойынша:
- «В» компаниясының 4 тікелей жабдықтаушы бойынша 10 617,5 мың теңге сомасында ҚҚС бұзушылықтары анықталды, оның ішінде салық есептілігінің деректері мен ҚҚС бойынша ЭШФ АЖ арасындағы сәйкессіздіктер 2 өнім беруші бойынша 9 292,1 мың теңге; салық төлеуге салық міндеттемелерін орындамаған жабдықшыларға 2 өнім берушіге 1325,4 мың теңге;
- 3 тікелей жабдықшы бойынша бұзушылықтар анықталмады, олар бойынша шағымдалған тексеру нәтижелері бойынша (№Х акт) 2 759,0 мың теңге ҚҚС асып кеткен сомасы қайтаруға расталмады.
Тақырыптық тексерудің №0 актісінің 2.11 бөлімінде нақты жеткізушілер контекстіндегі жабдықшы тарапынан бұзушылықтардың болуы немесе болмауының толық сипаттамасын, сондай-ақ жіберілген сұраныстар туралы ақпаратты көрсетілген.
Тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт) 2 759,0 мың теңге ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруды растамау бойынша шағымдалған тексерудің (No Х акт) нәтижелері расталмады, атап айтқанда, тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт):
- «D» Компаниясының тікелей жабдықтайшысы бойынша 10,9 мың теңге ҚҚС асып кетуін қайтару расталды. №391 Қағидалардың 52-1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес ҚҚС асып кету сомасының дұрыстығын растау жеткізушілерден «Пирамида» есебінің нәтижесінде анықталған салық заңнамасын бұзушылықтарды есепке алмастан жүзеге асырылады, өнім берушінің ҚҚС салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер мен (немесе) ЭШФ АЖ жеткізушінің берген шот-фактураларындағы мәліметтерді салыстыру арқылы анықталған сатылған тауарлар бойынша ҚҚС сомасы төмен бағаланған тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің «Пирамида» есебін жасау күніне АЕК-тің 10 еселенген мөлшерінен асуы;
- жеке шоттары бойынша салық бересі жоқ «М», «F» Компанияларына тікелей жабдықтаушыларға қайтаруға 2 748,1 мың теңге ҚҚС асып кетуі расталды. №391 Қағидалардың 46-тармағына сәйкес салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі, атап айтқанда, бюджетке ҚҚС есептеу және төлеу бойынша салық міндеттемелерінің орындалмағанын көрсететін мәліметтер танылады.
Сонымен, шағымды қарау барысында тағайындалған тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша (№0 акт) ҚҚС қайтарылғаны расталмауына қатысты шағымдалған тексеру нәтижелері (№Х акт) бойынша 2 759,0 мың.теңге Салық кодексінің 152-бабының 12-тармағының 2) тармақшасына, №391 Қағидалардың 46-тармағы, 52-1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес расталмаған.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде, Салық кодексінің 186-бабының 5-тармағына сәйкес, 2 759,0 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруды растамау бойынша шағымдалған тексеру нәтижелері (№Х акт) негізсіз.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша 34 098,9 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткенін қайтаруды растамау бөлігінде салық органының тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаның күшін жою, ал қалған бөлігінде өзгеріссіз қалдыру туралы шешім қабылданды.
