Дау түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: ҚҚС
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі – Мемлекеттік кірістер органы) бюджетке төленуге жатпайтын есепке жатқызылатын қосылған құн салығының қайтарылуға расталмаған, есепке жазылған салық сомасынан асып кету сомасы туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «К» Компаниясының шағымын алды.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, мемлекеттік кіріс органы 01.07.2022 ж. бастап 30.06.2023 ж. дейінгі кезең үшін қайтаруға ұсынылған ҚҚС сомаларының дұрыстығын растау мәселелері бойынша, сондай-ақ ҚҚС бойынша салық міндеттемесін орындау мәселелері бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 177 590,6 мың теңге мөлшерінде бюджетке төленуге жатпайтын есепке жатқызылатын ҚҚС қайтарылуға расталмаған, есепке жазылған салық сомасынан асып кету сомасы туралы хабарлама шығарылды
«К» Компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
Салықтың шағымданған сомасын есептеу үшін «Пирамида» талдамалық есебін қалыптастыру нәтижесінде анықталған бұзушылықтардың болуы және қайтаруға ҚҚС асып кетуінің артық ұсынылған сомасы негіз болды.
Осы тұжырымдармен «К» Компаниясы келіспейді, себебі салықтық тексеру актісінің 2.10-тармағына сәйкес ҚҚС асып кеткен соманы қайтарудан 2-5 деңгейдегі жеткізушілерде камералдық бақылаудың бұзылуына байланысты бас тартылды, бұл оның құқықтарын бұзады.
Сондай-ақ «К» Компаниясының 25.12.2017 жылғы «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 36-бабының 1, 2-тармақтарына сілтеме жасай отырып, салық заңнамасында бір субъектінің орындалмаған салық міндеттемелері басқа салық төлеушіге ауыстырылатын ережелер жоқ екенін атап көрсетеді.
Бұдан басқа, «К» Компаниясы шағымда Салық кодексінің 152-бабының 8, 12-тармақтарының нормаларын келтіреді және ҚҚС қайтаруды растау үшін тексерілетін салық төлеуші мен оның тікелей жеткізушілері арасындағы операциялар бойынша бұзушылықтардың болмауы маңызды екенін көрсетеді. Бұл ретте «К» Компаниясы салықтық тексеру актісінің 2.10-тармағында ҚҚС асып кету сомасын растаудан бас тартуға негіздемемен «К» Компаниясының тікелей жеткізушілерінде емес, «К» Компаниясының операцияларымен және оның тікелей жеткізушілерімен осы бұзушылықтарды байланыстырмай кейінгі деңгейдегі жеткізушілерде анықталған бұзушылықтар көрсетілгенін көрсетеді.
Сондай-ақ, «К» Компаниясының шағымынан Салық кодексінің 152-бабының 12-тармағында қайтаруға ҚҚС асып кету сомасын растамау үшін негіздердің толық тізбесі белгіленгені және онда ЭШФ үзінді көшірмесін бұғаттауға негіз жоқ, барлық деңгейдегі өнім берушілер бойынша салық берешегінің болуы. Ал «К» Компаниясының пікірінше, салықтық тексеру актісінде ЭШФ-ны бұғаттау немесе берешек оның тікелей жеткізушілерімен жасалатын операцияларға байланысты екендігі туралы дәлелдер жоқ.
Бұдан әрі, «К» Компаниясының шағымынан Салық Кодексінің 429-бабы 2-тармағының талаптарына сәйкес келмеуіне байланысты салықтық тексеру актісінің 2.5-тармағында ҚҚС асып кеткен соманы қайтаруға растамау туралы көрсетілгені шығады.
«К» Компаниясы талапта тек нөлдік ставка бойынша салық салынатын айналым бойынша ҚҚС асып кету сомасы көрсетілгендіктен, Салық кодексінің көрсетілген нормасының барлық талаптары орындалды деп есептейді.
«К» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Салық кодексінің 152-бабында қосылған құн салығының асып кету сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексерулер жүргізу ерекшеліктері көзделген.
Салық кодексінің 152 - бабының 1-тармағына сәйкес қосылған құн салығының асып кету сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексеру салық төлеушіге қатысты тәуекелдерді басқару жүйесін қолдана отырып жүргізіледі:
осы Кодекстің 432 бабының 1 және 2 тармақтарын қолдануға байланысты салықтық өтініш;
қосылған құн салығы бойынша декларацияда көрсетілген қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтару туралы талап (бұдан әрі – қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтару туралы талап).
Қаралып отырған жағдайда «К» Компаниясы 2023 жылғы 2 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларацияда (300.00-нысан) көрсетілген ҚҚС асып кету сомасын қайтару туралы 01.07.2022 ж. бастап 31.03.2023 ж.дейінгі кезеңде 177 590,6 мың теңге сомасында талап қойды.
Салық кодексінің 152 - бабының 11-тармағына сәйкес салық төлеуші (салық агенті) ұсынған ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) Ақпараттық жүйелер мәліметтерін зерделеу және талдау негізінде салық органдары жүзеге асыратын бақылау нәтижелері «Пирамида» талдамалық есебі болып табылады.
Бұл ретте, Салық кодексінің 152 - бабы 12-тармағының 2) тармақшасына сәйкес тексерілетін салық төлеушінің өнім берушілері бойынша тақырыптық тексеру аяқталған күні «Пирамида» есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған сомалар шегінде ҚҚС асып кетуін қайтару жүргізілмейді.
Тәуекелдерді басқару жүйесін қолдана отырып, ҚҚС асып кеткен сомаларды қайтару тәртібін Салық кодексінің 137-бабының 2-тармағына және 429-бабының 10-тармағына және «Мемлекеттік қызметтер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабының 1) тармақшасына сәйкес әзірленген №391 Қағидалар белгілейтінін атап өткен жөн.
№391 Қағидалардың 38-тармағына сәйкес тәуекелдерді басқару жүйесі осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес тәуекел дәрежесінің өлшемшарттары бойынша балл берудің автоматтандырылған есебі негізінде тәуекел дәрежесін айқындайды, олар бойынша талдамалық есеп қалыптастырылатын тәуекел аймағындағы салық төлеушілер санатына жатқызылған салық төлеушілерді айқындау мақсатында тақырыптық тексерулер жүргізу кезінде АЖ-ны пайдалана отырып, ҚҚС асып кетуін растау мақсатында «Пирамида» және оңайлатылған тәртіппен қайтаруға жататын ҚҚС асып кету сомасын анықтау кезінде.
Бұл ретте №391 Қағидалардың 39-тармағында салық төлеушінің салық пайдасын (салық үнемдеуін) алу және салық төлемдерін азайту мақсатында өзінің заңсыз әрекеттерінен пайда алу тәуекелін айқындау үшін жария етуге жатпайтын құпия ақпарат болып табылатын, оның ішінде тәуекел дәрежесін (деңгейін) бағалау жүргізілген салық төлеушіге критерийлер қолданылатыны белгіленген.
№391 Қағидалардың 43-тармағына сәйкес, егер тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша балдардың жиынтық қорытындысы мемлекеттік кірістер комитеті белгілеген баллдар шегінен (350 балл) аспаса, онда мұндай салық төлеушілер бойынша "Пирамида"талдамалық есебі қалыптастырылады.
Бұл ретте, №391 Қағидалардың 45-тармағына сәйкес «Пирамида» талдамалық есебі салық төлеуші ұсынған ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) АЖ мәліметтерін, сондай-ақ уәкілетті мемлекеттік органдардан, жергілікті атқарушы органдардан, уәкілетті тұлғалардан алынған мәліметтерді зерделеу және талдау негізінде көрсетілетін қызметті беруші жүзеге асыратын бақылау нәтижелері болып табылады. (немесе) салық төлеушінің қызметі туралы мәліметтер.
«Пирамида» аналитикалық есебі мыналарды ескере отырып қалыптастырылады:
салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі және
№391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген тәуекелді, оның ішінде жалған (бестоварлық) операцияларды пайдалана отырып.
Бұл ретте, №391 Қағидалардың 46-тармағына сәйкес өнім берушінің салық есептілігі мәліметтерін және АЖ мәліметтерін салыстыру нәтижесінде анықталған сәйкессіздіктер, сондай-ақ бюджетке ҚҚС есептеу және төлеу бойынша салық міндеттемелерінің орындалмағанын көрсететін басқа да мәліметтер салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі деп танылады.
№391 Қағидалардың 52-тармағында тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді берушілерде «Пирамида» есебінің нәтижелері бойынша салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған кезде, ҚҚС асып кету сомасының дұрыстығын растау талапта және (немесе) салық өтінішінде көрсетілген, тауар берушілерге тиесілі ҚҚС асып кету сомасына азайтылған сомалар шегінде жүргізілетіні көзделген, салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған жұмыстар, қызметтер.
Салық кодексінің 152-бабының 10-тармағына сәйкес тақырыптық тексеру жүргізу барысында салық органы «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған жағдайда өнім берушілердің атына салық кодексінің 114-бабы 2-тармағының 10) тармақшасында көзделген хабарламаны жібереді.
Бұл ретте, егер тексерілетін салық төлеушінің тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді берушісі басқа салық органында орналасқан жері бойынша тіркеу есебінде тұрса, тақырыптық тексеруді тағайындаған салық органы тиісті салық органына талдау нәтижелері бойынша анықталған тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді берушілердің бұзушылықтарды жою жөніндегі осы Кодекске сәйкес шаралар қабылдау туралы сұрау салуды жібереді «Пирамида» аналитикалық есебі.
Қарастырылып отырған жағдайда, салықтық тексеру актісінен көрініп тұрғандай, тәуекел дәрежесінің критерийлері бойынша балдарды автоматтандырылған есептеу жүргізілді, бұл ретте балдардың жиынтық қорытындысы 73,5 балды құрады, бұл баллдар шегінен (350 балл) аспады, тиісінше «Пирамида» талдамалық есебі қалыптастырылды.
Тексерілетін кезеңде қалыптастырылған «Пирамида» талдамалық есебіне сәйкес жалпы сомасы 19 013 517,6 мың теңгеге 2-5 деңгейдегі өнім берушілер бойынша бұзушылықтар анықталды, мұнда ҚҚС ең аз сомасы 224 691,1 мың теңгені құрайды, оларда ҚҚС бойынша декларацияларда көрсетілген сатылған тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша ҚҚС сомалары арасында алшақтық белгіленген (300.00 н.) және жазылған шот-фактуралар бойынша ҚҚС сомаларымен, оның ішінде:
«К» Компаниясы «А» Компаниясынан 70 258,6 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық «С» Компаниясының 2 деңгейдегі жеткізушісінде 2 035,7 мың теңге ҚҚС сомасына, 3 деңгейдегі жеткізушілерде: «S» ЖК 2 933,8 мың теңге ҚҚС сомасына «B» Компаниясының 2 638,3 мың теңге ҚҚС сомасына белгіленді, 1 036,1 мың теңге ҚҚС сомасына «Т» Компаниясы, 2 284,1 мың теңге ҚҚС сомасына «R» Компаниясы, 2 408,2 мың теңге ҚҚС сомасына «P» Компаниясы, жеткізушілерде 4 деңгей: 16 645,5 мың теңге ҚҚС сомасына «Т» Компаниясы, 20 709,0 мың теңге ҚҚС сомасына «G» Компаниясы, 5 деңгейлі жеткізушісінде 20 709,0 мың теңге ҚҚС сомасына «G» Компаниясы, бұл ретте ҚҚС сомасы 65 978,6 мың теңгені құрады.
«К» Компаниясы «B» Компаниясынан 52 157,1 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық «E» Компаниясының 2 деңгейдегі жеткізушісінде 2 700,0 мың теңге ҚҚС сомасына, «V» Компаниясының 3 деңгейдегі жеткізушісінде 2 035,7 мың теңге ҚҚС сомасына, «E» Компаниясының 5 деңгейдегі жеткізушілерінде белгіленді ҚҚС сомасы 62 126,9 мың теңге «G» Компаниясы, бұл ретте ҚҚС сомасы 52 157,1 мың теңгені құрады.
- «К» Компаниясы «L» Компаниясынан 30 159,4 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 5 деңгейдегі жеткізушісі «G» Компаниясы 20 709 мың теңге ҚҚС сомасына белгіленді, бұл ретте ҚҚС ең аз сомасы 20 709,0 мың теңгені құрады.
- «К» Компаниясы «Е» Компаниясынан 27 187,5 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 5 деңгейдегі жеткізушісінде «G» Компаниясы 62 126,9 мың теңге ҚҚС сомасына белгіленді, бұл ретте ҚҚС ең аз сомасы 27 187,5 мың теңгені құрады.
- «К» Компаниясы «D» Компаниясынан 21 777,9 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 3 деңгейдегі жеткізушілерде анықталды: «R» Компаниясы 18 016,2 мың теңге ҚҚС сомасына, «O» Компаниясы 15 151,3 мың теңге ҚҚС сомасына, 5 деңгейдегі жеткізушісі «G» Компаниясының 41 417,9 мың теңге ҚҚС сомасына, бұл ретте ҚҚС ең аз сомасы 21 777,9 мың теңгені құрады.
- «К» Компаниясы «M» Компаниясынан 16 073,6 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 5 деңгейдегі жеткізушісі 20 709,0 мың теңге ҚҚС сомасына «G» Компаниясының белгіленді, бұл ретте ҚҚС ең аз сомасы 15 966,4 мың теңгені құрады.
- «К» Компаниясы «Т» Компаниясынан 10 917,8 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 2-деңгейіндегі өнім берушіде 3 218,2 мың теңге ҚҚС сомасына «Н» Компаниясының, 5-деңгейіндегі өнім берушіде 20 709,0 мың теңге ҚҚС сомасына «G» Компаниясы белгіленді, бұл ретте ҚҚС ең аз сомасы 10 917,8 мың теңге.
- «К» Компаниясы «U» Компаниясынан 10 037,6 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 2 деңгейлі жеткізушісінде 4 271,5 мың теңге ҚҚС сомасына «L» Компаниясы, 3 деңгейлі жеткізушісінде 30 296,7 мың теңге ҚҚС сомасына «Z» компаниясы белгіленді, бұл ретте ҚҚС ең аз сомасы 9 996,8 мың теңгені құрады.
№391 Қағидалардың 47-тармағына сәйкес көрсетілетін қызметті алушының салықтық пайда алу (салықтық үнемдеу) және салық төлемдерін азайту мақсатында өзінің заңсыз әрекеттерінен пайда алу тәуекелі деп танылатынын атап өту қажет:
- салықтарды төлеуден жалтару схемаларын қолдану, оның ішінде тауарларды іс жүзінде жеткізбей, жұмыстарды орындамай, қызметтер көрсетпей ҚҚС сомаларын есепке жатқызу құқығын алу мақсатында мәмілелер жасасу және (немесе) тиісінше тауардың қосылған құнын ұлғайту, ҚҚС асып кетуін ұлғайту мақсатында мәмілелер жасасу;
2) ақша қаражатын көлеңкелі экономикаға шығаруға және ақша қаражатын қолма-қол ақшаға айналдыруға бағытталған іс-әрекеттер;
3) басқа мәмілені жабу мақсатында жасалған жалған мәмілелер (мәмілелердің бағасын айтарлықтай төмендету немесе асыра бағалау).
Осы тәуекелдерді белгілеу бөлігінде «Пирамида» есебі осы Қағидалардың 46-тармағының 4), 5) және 6) тармақшаларында көрсетілген өнім берушілерді қоспағанда, өнім берушінің санатына және (немесе) мәртебесіне қарамастан қалыптастырылады.
Салық кодексінің 120-1-бабының 1-тармағына сәйкес тәуекел дәрежесі жоғары бұзушылықтар бойынша салық органдары белгіленген мерзімде орындалмаған және (немесе) камералдық бақылау нәтижелері бойынша салық органдары анықтаған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама орындалмаған деп танылған жағдайда электрондық шот-фактуралардың ақпараттық жүйесінде электрондық шот-фактуралардың жазылуын шектеуді жүргізетінін көрсету қажет.
Қаралып отырған жағдайда, тексерілетін кезеңде қалыптастырылған «Пирамида» есебіне сәйкес келесі деңгейдегі өнім берушілер бойынша 10 519,7 мың теңге сомасында ҚҚС бойынша бұзушылықтар анықталды (ҚҚС бойынша декларацияларда көрсетілген сатылған тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер бойынша ҚҚС сомалары арасында алшақтық белгіленген 2-5 деңгейдегі өнім берушілер бойынша бұзушылықтар сомасын ұстап қалуды ескере отырып (ҚҚС бойынша декларацияларда көрсетілген).. 300. 00) және жазылған шот-фактуралар бойынша ҚҚС сомаларымен), сатып алынған және өткізілген тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер бойынша ЭШФ мәліметтерін талдауға негізделген ТБЖ негізінде, ЭШФ-да көрсетілген қаржы-шаруашылық операциялардың оларды жүзеге асыру ықтималдығы төмен, оның ішінде:
- «К» Компаниясы 52 157,1 мың теңге сомасында «B» Компаниясынан ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 6-деңгейдегі жеткізушілерде белгіленді: «I» Компаниясы, «W» Компаниясы, олар бойынша ЭШФ АЖ-да ЭШФ жазылуын шектеу бар, бұл ретте ұстап қалуларды ескере отырып, ҚҚС ең аз сомасы 0,0 мың теңгені құрайды.
- «К» Компаниясы 70 258,6 мың теңге сомасында «H» Компаниясынан ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық «N» Компаниясының 5-деңгейдегі жеткізушісінде: «J» Компаниясы, «U» Компаниясы, «Q» Компаниясы, «R» компаниясы, «M» Компаниясы 6-деңгейдегі жеткізушілерде «S» компаниясы, «D» Компаниясы, «X» Компаниясы, «L» Компаниясы, «F» Компаниясы, «O» Компаниясы, «Т» Компаниясы, «Y» Компаниясы, «I» Компаниясы белгіленді, олар бойынша ЭШФ АЖ ЭШФ жазылуын шектеу бар, 27.10.2022 ж. қайта тіркелуі 04.017.2023 ж. сот шешімімен жарамсыз деп танылған «А» Компаниясында. Бұл ретте ұстап қалуды ескере отырып, ҚҚС ең аз сомасы 4 279,9 мың теңгені құрайды.
- «К» Компаниясы 21 777,8 мың теңге сомасында «D» Компаниясынан ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 6-деңгейдегі жеткізушілерде белгіленді: «S» Компаниясы, «U» Компаниясы, «H» Компаниясы, «А» Компаниясы, олар бойынша ЭШФ АЖ-да ЭШФ жазылуын шектеу бар, бұл ретте ұсталымдарды есепке алғанда ҚҚС ең аз сомасы 0,0 мың теңгені құрайды.
- «К» Компаниясы 30 159,4 мың теңге сомасында «S» Компаниясынан ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 6-деңгейдегі жеткізушілерде белгіленді: «А» Компаниясы, «O» Компаниясы, олар бойынша ЭШФ АЖ-да ЭШФ жазып беру шектелген, бұл ретте ұстап қалуларды ескере отырып, ҚҚС ең аз сомасы 4 018,7 мың теңге құрайды.
- «К» Компаниясы 2 073,1 мың теңге сомасында «М» Компаниясынан ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық «А» Компаниясының 6-деңгейдегі жеткізушісінде белгіленді, ол бойынша ЭШФ АЖ-да ЭШФ жазылуын шектеу бар, бұл ретте ұстап қалуларды ескере отырып, ҚҚС ең аз сомасы 2 073,1 мың теңгені құрайды.
- «К» Компаниясы 10 037,6 мың теңге сомасында «Е» Компаниясынан ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 6 деңгейдегі жеткізушілерде белгіленді: «T» Компаниясы, «O» Компаниясы, «A» Компаниясы, олар бойынша ЭШФ АЖ-да ЭШФ жазылуын шектеу бар, бұл ретте ұстап қалуларды ескере отырып, ең аз сома ҚҚС 40,8 мың теңгені құрайды.
- «К» Компаниясы 27 187,5 мың теңге сомасында «С» Компаниясынан ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 6 деңгейдегі жеткізушілерде анықталды: «T» Компаниясы, «А» Компаниясы, «F» Компаниясы, «Z» Компаниясы, «G» Компаниясы, «L» Компаниясы, «O» Компаниясы, «I» Компаниясы, «М» Компаниясы, ЭШФ АЖ ЭШФ жазып беру шектелген, «Н» Компаниясы, «S» Компаниясында олар бойынша басшыларына, құрылтайшыларына қатысты қылмыстық істің Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 216, 245 - бабы бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексерудің бірыңғай тізілімінде (бұдан әрі-СДТТ) тіркелу фактісі бар Бұл ретте ұсталымдарды ескере отырып, ҚҚС ең аз сомасы 0,0 мың теңгені құрайды.
- «К» Компаниясы 10 917,8 мың теңге сомасында «Т» Компаниясынан ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 6-деңгейдегі жеткізушілерде белгіленді: «U» Компаниясы, «А» Компаниясы, «O» Компаниясы, олар бойынша ЭШФ АЖ-да ЭШФ жазылуын шектеу бар, «S» Компаниясы, «B» Компаниясы Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 216, 245-бабы бойынша басшыларға, құрылтайшыларға қатысты СДТТ-да қылмыстық істі тіркеу фактісі бар. Бұл ретте ұсталымдарды ескере отырып, ҚҚС ең аз сомасы 0,0 мың теңгені құрайды.
- «К» Компаниясы 16 073,6 мың теңге сомасында «Т» Компаниясынан ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық 6-деңгейдегі жеткізушілерде белгіленді: «А» Компаниясы, «O» Компаниясы, олар бойынша ЭШФ АЖ-да ЭШФ жазылуын шектеу бар, «S» Компаниясы, «B» Компаниясы басшыларға, құрылтайшылар қатысты Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 216, 245-бабы бойынша қылмыстық істі СДТТ-да тіркеу фактісі бар. Бұл ретте ұсталымдарды ескере отырып, ҚҚС ең аз сомасы 107,1 мың теңгені құрайды.
Осылайша, Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының және №391 Қағидалардың нормаларын ескере отырып, ҚҚС бойынша декларацияларда көрсетілген сатылған тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер бойынша ҚҚС сомасының алшақтығы бөлігінде салық заңнамасының анықталған бұзушылықтарына байланысты 235 210,8 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуі қайтарылуға жатпайды (300.00-нысан) жазылған шот-фактуралар бойынша ҚҚС сомаларымен, сондай-ақ №391 Қағидалардың 47-тармағында көзделген бұзушылықтармен.
Салық кодексінің 400-бабының 1-тармағына сәйкес Салық кодексінің 367-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес ҚҚС төлеуші болып табылатын тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді алушының есепке жатқызылатын ҚҚС сомасы, егер олар салық салынатын айналым мақсатында пайдаланылса, алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер үшін төлеуге жататын ҚҚС сомасы өткізу бойынша танылады.
Салық Кодексінің 429-бабының 2-тармағына сәйкес нөлдік ставка бойынша салық салынатын өткізу бойынша айналымдар жасалған салық кезеңінің соңында қалыптасқан қосылған құн салығының асып кетуі, егер бір мезгілде салық кодексінің 431-бабында айқындалған тәртіппен сату бойынша салық салынатын айналымдар мақсатында пайдаланылатын сатып алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер бойынша қайтарылуға жатады келесі шарттар орындалады:
1) қосылған құн салығын төлеуші нөлдік мөлшерлеме бойынша салық салынатын тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді тұрақты өткізуді жүзеге асырады;
2) тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді тұрақты өткізу жүзеге асырылған салық кезеңі үшін нөлдік ставка бойынша салық салынатын өткізу жөніндегі айналым өткізу бойынша жалпы салық салынатын айналымда кемінде 70 пайызды құрайды.
Осы тармақтың мақсатында нөлдік ставка бойынша салық салынатын тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді тұрақты өткізуге әрбір тоқсанда кемінде бір рет қатарынан үш салық кезеңі ішінде жүзеге асырылатын, нөлдік ставка бойынша салық салынатын тауарларды өткізу, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету жатады. Бұл ретте аталған салық кезеңдерінің әрқайсысында мұндай іске асыру тұрақты іске асыру деп танылады.
Қағидалардың 62-тармағында салық кезеңінің соңында қалыптасқан ҚҚС асып кетуі Салық Кодексінің 429-бабының 2-тармағында көзделген шарттарға сәйкес сату бойынша салық салынатын айналымдар мақсатында пайдаланылатын сатып алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер бойынша қайтарылуға жатады деп айқындалған.
Осылайша, Салық Кодексінің 429-бабының 2-тармағында көзделген шарттар сақталған жағдайда, сатып алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер бойынша салық кезеңінің соңында қалыптасқан ҚҚС асып кетуі қайтарылуға жатады.
Қарастырылып отырған жағдайда, бұрын айтылғандай, «К» Компаниясы экспортқа өнімді сатуға байланысты өнімдер мен қызметтерді сатып алуға байланысты құрылған 177 590,6 мың теңге мөлшеріндегі ҚҚС асып кеткен соманы қайтару туралы талап қойды.
2023 жылғы 2 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларация деректеріне сәйкес «К» Компаниясы нөлдік ставка бойынша салық салынатын тауарларды өткізуді жүзеге асырды, бұл ретте жалпы салық салынатын айналымдағы нөлдік ставка бойынша салық салынатын айналымның үлесі 30,93% -. құрады.
Жоғарыда айтылғандардан «К» Компаниясы нөлдік ставка бойынша салық салынатын тауарларды тұрақты сатуды жүзеге асырмайтыны, бұл ретте 2023 жылғы 2 тоқсандағы жалпы салық салынатын айналымдағы нөлдік ставка бойынша салық салынатын айналымның үлесі 70,0% - дан кем құрайтыны шығады.
Салықтық тексеру актісіне сәйкес (2.5-тармақ) «К» Компаниясының салық кезеңінің соңында (30.06.2023 ж.) 1 639 956,9 мың теңге сомасына тауар қалдығы бар екені анықталды, ол бойынша ҚҚС тиісінше 196 794,8 мың теңгені құрады.
Жоғарыда көрсетілгендей, Салық Кодексінің 429-бабының 2-тармағында көзделген шарттарды сақтай отырып, сату бойынша салық салынатын айналымдар мақсатында пайдаланылатын сатып алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер бойынша салық кезеңінің соңында қалыптасқан ҚҚС асып кетуі қайтарылуға жатады.
Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, «К» Компаниясы Салық Кодексінің 429-бабының 2-тармағында көзделген шарттарды сақтамағандықтан, тиісінше 196 794,8 мың теңге ҚҚС мөлшерінен асып кетуі қайтарылуға жатпайды.
Салық кодексінің 179-бабының 5-тармағына сәйкес шағымда шағым беруші тұлға өзінің талаптары мен осы мән-жайларды растайтын дәлелдемелерді негіздейтін мән-жайлар көрсетілетінін атап өту қажет.
Бұл жағдайда «К» Компаниясы шағымда осы мән-жайларды растайтын мән-жайлар мен дәлелдемелерді сомадағы 272,2 мың теңге ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау бөлігінде келтірмеген ҚҚС бойынша декларацияларда көрсетілген сатылған тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер бойынша ҚҚС сомасының (300.00-нысан) жазылған шот-фактуралар бойынша ҚҚС сомаларымен алшақтығы бөлігінде тікелей жеткізушілер бойынша анықталған бұзушылықтарға байланысты.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының нормаларын ескере отырып, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 177 590,6 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткенін қайтаруға растамау негізді болып табылады.
Салық Кодексінің 182-бабының 1-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган апелляциялық комиссияның шешімін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз қалдыру туралы шешім қабылданды.
