Тауарларды жіктеу - вагондардың тежегіш табандығы

Кедендік даулар

Заңды тұлға

Тауарларды жіктеу

 Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) аумақтық Мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі – кеден органы) кедендік әкелу бажын және ҚҚС есептеу туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «А» Компаниясынан шағым алды.

Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, кеден органы тауарларды жіктеудің дұрыстығы мәселесі бойынша кедендік тексеру жүргізді – «оң тежегіш табандығы» және «сол тежегіш табандығы», оның нәтижелері бойынша жалпы сомасы 12 701,5 мың теңгеге хабарлама шығарылды.

«А» Компаниясы кеден органының қорытындыларымен келіспей, кеден органы шешімінің күшін жоюды өтінген апелляциялық шағыммен жүгінді.

Мәселен, «А» Компаниясы 2020-2021 жылдары ресімделген тауарларға арналған декларацияларда (бұдан әрі – ТД) ЕАЭО СЭҚ ТН коды - 8607 29 000 0, «Өзге де тежегіш құрылғылар және олардың темір жол локомотивтерінің немесе трамвайдың немесе жылжымалы құрамның моторлы вагондарының бөлшектері», кедендік әкелу бажының мөлшерлемесі - 5%

«А» Компаниясы тауарды жіктеу туралы алдын ала шешімдер басқа кеден органының алды - «оң тежегіш табандығы» және «сол тежегіш табандығы» тауар кодын бере отырып, ЕАЭО СЭҚ ТН - 8607 21 100 9-ға сәйкес «Өзге де пневматикалық тежегіштер және олардың бөлшектері, шойын немесе болат құйылған, темір жол локомотивтері немесе трамвайдың моторлы вагондары немесе жылжымалы құрам», әкелу кеден бажының мөлшерлемесі - 5%.

«А» Компаниясы 15.09.2023ж. және 26.09.2023ж. тауарларды кедендік тазарту жүргізілген кеден органын ЕАЭО СЭҚ ТН коды бойынша жоғарыда көрсетілген ТД бойынша түзетулер жүргізілгені туралы хабардар етті

Айтылғандарға байланысты, «А» Компаниясы 18.08.2023ж. тексеру нәтижелері туралы хабарламаны толығымен жоюды сұрайды.

СЭҚ-қа қатысушының дәлелдерін қарап, кеден органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

«Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (далее – Кодекс) 40-бабына сәйкес тауарларды жіктеу деп қаралатын тауарларды СЭҚ ТН бойынша нақты тауар позицияларына, субпозицияларға және кіші субпозицияларға кезең-кезеңімен жатқызу түсініледі.

Тауарларды жіктеу негізгі өлшемдерге сүйене отырып жүзеге асырылады:

1) тауар орындайтын функция;

2) тауар жасалған материал.

Бұл ретте СЭҚ ТН түсіндірудің негізгі қағидаларын және бөлімдерге, топтарға ескертулерді (оның ішінде тауар позицияларына, қосалқы позицияларына ескертулерді) қолдану негізінде тауарлардың өңделу дәрежесін ескере отырып, оларды тауарлық кіші субпозицияларға бір мәнді жатқызу қағидаты, сондай-ақ ерекше сыныптау мәселелері.

Тауарларды жiктеудiң дұрыстығын тексерудi кеден органы шығарғанға дейiн де, одан кейiн де кедендiк бақылау жүргiзу шеңберiнде жүзеге асырады.

Қаралатын жағдайда, «А» Компаниясы 2020-2021жж. кезеңінде сыртқы экономикалық келісімшарттар негізінде Қытайдан «сол тежегіш табандығы» және «оң тежегіш табандығы» тауарлары 5 ТД бойынша әкелінді.

Жоғарыда көрсетілген тауарларды кедендік декларациялау кезінде «А» Компаниясы ЕАЭО СЭҚ ТН коды - 8607 29 000 0, «Темір жол локомотивтерінің немесе трамвайдың моторлы вагондарының немесе жылжымалы құрамының бөліктері, өзгелері» ретінде, «ЕАЭО СЭҚ бірыңғай ТН және ЕАЭО Бірыңғай кедендік тарифін бекіту туралы» Еуразиялық экономикалық кеңестің 14.09.2021ж. №80 шешіміне (бұдан әрі – БКТ) сәйкес кедендік әкелу бажының мөлшерлемесі - 5% 

Кейіннен кедендік тексеру нәтижелері бойынша кеден органы қаралатын тауарларға «Өзге де қара металлдардан жасалған бұйымдар» ретінде 4 белгілер деңгейінде ЕАЭО СЭҚ ТН - 7326 кодын бере отырып «А» Компаниясына қатысты тауарларды жіктеу туралы 14.02.2023ж. екі шешім шығарылды, БКТ-ға сәйкес кедендік әкелу бажының ставкасымен 13%.

Шағымға қоса берілген техникалық сипаттамаға сәйкес қаралатын тауар - «тежегіш табандығы» қаттылықтың жоғарғы және төменгі қырларынан, ортаңғы бөлігінде осы табандықты ілуге арналған ойық бар тірек бетін өзара қатты байланыстыратын ал тіреу беті мен қаттылық қабырғалары төрт қырлы саңылаудың қырларымен жалғанған, триангель арқалығында табандықты орнатуға арналған (тежегіш рычагты беріліс элементі немесе жүк вагоны арбасының тежегіш жүйесі). Бұрылмайтын табандықтың конструкциясы өзек түрінде жасалған және осы табандықтың оның аспасына қатысты бұрылуын шектеуге арналған кем дегенде бір тіреумен қатты жалғанған.

Тежегіш табандығы вагондардың қозғалыстағы топтарының және темір жол жылжымалы құрамының басқа түрлерінің жылдамдығын азайтуға немесе тоқтатуға арналған, тежегіш табандығының әрекет ету қағидаты сырғу кезінде үйкеліс күші қолданылатын қарапайым физикаға негізделеді. Кейіннен тежеу болады, өйткені доңғалақ жұбы өз қозғалысын баяулатады және өзінің білік айналасын тоқтатады.

Интернет ресурстардағы ақпаратқа сәйкес:

«Теміржол тежегіші» – бұл жылдамдықты реттеу үшін де, жылжымалы құрамды тоқтату үшін де қажетті кедергінің жасанды күштерін жасайтын құрылғы. Құрылғылардың ең таралғандары сығылған ауамен іске қосылатын жылжымалы құрамның пневматикалық тежегіштері болып табылады.

Осылайша, «А» Компаниясы әкелген тауарлар - «сол тежегіш табандығы» және «оң тежегіш табандығы» тек қана немесе негізінен темір жол жылжымалы құрамымен қолдануға жарамды пневматикалық тежегіш жүйесінің бөліктері болып табылады.

ЕАЭО СЭҚ ТН - 8607 тауар позициясының түсіндірмесіне сәйкес темір жол локомотивтерінің немесе трамвайдың моторлы вагондарының немесе жылжымалы құрамның бөліктері осындай бөліктер мынадай екі талапқа жауап берген жағдайда жатады:

(I) олар тек қана немесе негізінен жоғарыда аталған көлік құралдарымен қолдануға жарамды бөліктер ретінде сәйкестендірілуі тиіс;

(II) олар XVII бөлімге ескертпелердің ережелерімен алып тасталмауы тиіс.

Темір жол локомотивтерінің немесе трамвайдың моторлы вагондарының немесе жылжымалы құрамның бөліктері тежегіш құрылғыларының барлық түрлерін қамтиды:

(а) әрбір вагоннан тікелей басқарылатын қол тежегіштері (иінтіректі және бұрандалы тежегіштер);

(б) поездың барлық көлік бірліктері үшін бірыңғай басқарылатын тежегіштер. Оларға пневможетекті тежегіштер және вакуумдық тежегіштер жатады;

(в) қалыптарды, цилиндрлердi, рычагтарды және т.б. қоса алғанда, тежегiш құрылғыларға бөлiктер

Осылайша, ЕАЭО СЭҚ ТН бірыңғай түсініктемелерін және техникалық сипаттамасын назарға ала отырып, тауарлар – «сол жақтағы тежегіш башмағы» және «оң жақтағы тежегіш башмағы», модель: SMP, ЕАЭО СЭҚ ТН - 8607 21 100 9 коды бойынша «Пневматикалық өзге де құйылған шойын немесе болат тежегіштер мен олардың бөлшектері» ретінде, кедендік әкелу бажының мөлшерлемесі - 5%

Жоғарыда көрсетілген мән-жайларды ескере отырып, кедендік тексеру нәтижелері бойынша кедендік әкелу бажын және ҚҚС есептеу заңсыз болып табылады.

Апелляциялық комиссияның шешімімен кедендік тексеру нәтижелері заңсыз деп танылды.