1. Кедендік даулар
2. Заңды тұлға
3. Тауарлардың жіктелуі
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі - уәкілетті орган) Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі – кеден органы) кедендік төлемдер мен салықтарды есептеу туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға (бұдан әрі - Хабарлама) «А» Компаниясының шағымын алды.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, кеден органы тауарларды жіктеудің дұрыстығы – «теледидардың жиынтықтаушы бөліктері» мәселесі бойынша кедендік тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша жалпы сомасы 5 409,2 мың теңгеге хабарлама шығарылды.
«А» Компаниясы кеден органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда кеден органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
Мәселен, «А» Компаниясы 26.11.2018ж., 14.01.2019ж. және 04.04.2019ж. 4-ТД бойынша «T» компаниясымен жасалған 23.08.2018ж. сыртқы сауда келісімшарты және 17.12.2019ж. «дистрибьюторлық келісім негізінде теледидар өндіруге арналған жиынтықтаушы ретінде әкелінетін тауарды кедендік декларациялауды жүргізген.
Көрсетілген ТД-да теледидардың әртүрлі компоненттері көрсетілген: панель, артқы қақпақ, қашықтан басқару пульті, қуат кабелі, аналық плата, теледидар бөліктерінің қуат көзі, теледидар тірегі, теледидар кабелінің ұстағыштары, бекіту ұстағышы, теледидар түймелері, теледидар тақтасының бекітпесі, теледидар бұрандасы, теледидар қапсырмалары, wi-fi модулі, антенна, артқы қақпақ, алдыңғы жақтау, динамиктер, қашықтан басқару пульті, қосылу кабелі-сым және штепсель, ffc қосқыштары (кабель) және орау қораптары мен жапсырмалары. Кедендік декларациялау кезінде теледидарларды кейіннен өндіруге арналған жиынтықтаушы бөлшектер мен бөлшектер СЭҚ ТН 39, 48, 73, 76 және 85 түрлі тауар топтарында мәлімделді және жіктелді.
«А» Компаниясы 25.03.2022ж. «А» Компаниясының атына 10.03.2022ж. Хабарлама түскенін хабарлайды.
Хабарламаға сәйкес кеден органы 22.10.2021ж. бастап тауарды жіктеу туралы шешім қабылдады және барлық жинақтауыштардың СЭҚ ТН коды СЭҚ ТН бір ғана кодына өзгертілді – 4011 20 900 0, «А» Компаниясы онымен келіспейді.
«А» Компаниясы технологиялық процесс, заңдар тұрғысынан және ақылға қонымдылық тұрғысынан, бұдан басқа, орталық кеден зертханасының (бұдан әрі - ОКЗ) 29.09.2019ж. қорытындысымен расталады, ол өз уақытында кеден органының кедендік сараптаманы тағайындау туралы шешімі негізінде шығарылған, кеден органының құрамдас бөліктерге қатысты қорытындылары, «А» Компаниясы кейіннен теледидар өндіру мақсатында әкелінетін жиынтық немесе аяқталған тауардың негізгі қасиетіне ие бола алмайды.
Яғни, кеден органы тауарды дайын деп жіктеуге шешім қабылдаған үш бөлік (панель, аналық плата және артқы қақпақ) дайын тауардың қасиеттеріне ие бола алмайды және болмайды.
Теледидар өндірісі үшін оның дайын өнімнің қасиеттеріне ие болуы және бейне және аудио тарату функциясын орындауы үшін «А» Компаниясы әкелген барлық компоненттер қажет.
Осылайша, «А» Компаниясы кеден органдарының қызметкерлері «жіктеу критерийлері» және «дайын тауардың қасиеттері» деген екі түрлі ұғымды алмастырады деп санайды, бұл қолайсыз.
«А» Компаниясы тауарды СЭҚ ТН коды бойынша дұрыс жіктеудің дұрыс белгісі (критерийі) тауар орындайтын функция болып табылатынын, яғни кеден органдары қызметкерлерінің алыпсатарлығымен шектелмей, «Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (бұдан әрі - Кодекс) тауар орындайтын функцияны толық көлемде, яғни оның негізгі критерийі (белгісі). Бұл тәсіл Сонымен қатар Үйлестірілген жүйенің жіктеу схемасының шарттарына сәйкес келеді, оған сәйкес тауарларды жіктеу алдымен жалпы белгілер бойынша, содан кейін егжей-тегжейлі (нақты) жүзеге асырылады.
«А» Компаниясы ЕАЭО Комиссиясының ОПИ-нің 2 А ережесін түсіндіруі ешқандай кең түсінік бермейді деп санайды, тек оны қолдану үшін жиынтықталмаған немесе аяқталмаған түрде ұсынылған тауардың жиынтық немесе аяқталған тауардың негізгі қасиетіне ие болуының нақты шарты қажет екенін растайды.
«А» Компаниясы әкелген жиынтықтауыштар дайын теледидардың қасиетіне ие емес және бұл 2019 жылдан бастап жүргізілген барлық кедендік тексерулер барысында барлық дәлелдемелер мен ОКЗ қорытындысын бере отырып расталды.
Сонымен қатар, теледидарлар барлық қажетті кедендік рәсімдер мен тазалаудан өткен жиынтықтауыштардан шығарылады, нәтижесінде өндіріс кезінде жиынтықтауыштар кедендік бақылаудағы тауар болып табылмайды, өйткені ол ЕАЭО тауары болып табылады. Бұл қағидат кеден заңнамасында және ЕАЭО шеңберіндегі бірқатар келісімдерде белгіленген.
«А» Компаниясы алдымен кедендік баждар мен компоненттерге салынатын салықтарды төлегенін, ал енді кеден органы «А» компаниясына дайын тауар әкелінгендей баждар мен салықтарды төлеуді талап ететінін хабарлайды. Бұл заңсыз.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде «А» Компаниясы 10.03.2022ж. Хабарламаның күшін жоюды сұрайды.
СЭҚ қатысушысының дәлелдерін қарап, кеден органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Кодекстің 393-бабына сәйкес тауарларды шығару фактісін растайтын мәліметтерді тексеру мақсатында кеден органдары тауарлардың Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағына әкелінгені және (немесе) кедендік аумақта болғаны туралы кеден органдарында ақпарат болған кезде Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағындағы тауарларға қатысты кедендік бақылау жүргізе алады Еуразиялық экономикалық одақтың және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасын бұза отырып, Еуразиялық экономикалық одақтың аумақтары.
Кодекстің 40-бабына сәйкес тауарларды жіктеу деп қарастырылатын тауарларды СЭҚ ТН бойынша нақты тауар позицияларына, субпозицияларға және қосалқы субпозицияларға кезең-кезеңімен жатқызу түсініледі.
Тауарларды жіктеу негізгі критерийлер негізінде жүзеге асырылады:
1) тауар орындайтын функция;
2) тауар жасалған материал.
Бұл ретте СЭҚ ТН түсіндірудің негізгі қағидаларын және бөлімдерге, топтарға ескертпелерді (оның ішінде тауар позицияларына, субпозицияларға ескертпелерді), сондай-ақ ерекше жіктеу мәселелерін түсіндіретін қосымша ескертпелерді қолдану негізінде тауарларды өңдеу дәрежесін ескере отырып, оларды тауар кіші субпозицияларына біржақты жатқызу қағидаты сақталады.
Кеден органы тауарларды шығарғанға дейін де, шығарғаннан кейін де кедендік декларациялау кезінде олардың дұрыс жіктелмегені анықталған жағдайда, кеден органы тауарларды жіктеуді жүзеге асырады. Бұл жағдайда кеден органы орындау үшін міндетті болып табылатын тауарларды жіктеу туралы шешім қабылдайды.
Қаралып отырған жағдайда «А» Компаниясы «T» компаниясымен (Гонконг) жасалған 23.08.2018ж. келісімшарт негізінде Қытайдан Қазақстан Республикасының аумағында теледидарларды құрастыруға арналған «теледидарлардың жиынтықтаушы бөліктері» (ИМ-40) тауарларын әкелуді ішкі тұтыну үшін шығарудың кедендік рәсіміне орналастыра отырып 4-ТД бойынша жүзеге асырды.
Бөлшектер ретінде панельдер, аналық плата (теледидардың негізгі тақтасы), теледидарға арналған қуат банкі, теледидар тірегі, теледидар кабелінің ұстағыштары, бекіту ұстағышы, теледидар түймелері, теледидар тақтасының бекітпесі, теледидар бұрандасы, теледидар қапсырмалары, теледидарға арналған Wi-fi модулі, теледидарға арналған антенна әкелінді теледидардың артқы қақпағы, теледидардың алдыңғы жақтауы, теледидар динамиктері, теледидардың қашықтан басқару пульті, Қуат кабелі, байланыс кабелі - сым мен штепсель, FFC қосқыштары (кабель), сондай-ақ қорап пен жапсырманы орау үшін.
«А» Компаниясы теледидарлар үшін осы жинақтаушы бөлшектерді декларациялау кезінде дайындау материалы және функционалдық мақсаты бойынша жеке әкелінетін бұйымның тауар позицияларында СЭҚ ТН кодтары мәлімделді (СЭҚ ТН 39, 48, 73, 76 және 85 тауар топтары).
Айта кету керек, «T» компаниясымен (КНР) жасалған 17.12.2019ж. дистрибьюторлық келісімге сәйкес «А» Компаниясы Дистрибьютор болып тағайындалды.
Дистрибьюторлық келісімнің ережелеріне сүйене отырып, «T» компаниясы теледидарлар мен басқа да кең тұтынылатын электрондық тауарларды өндірумен және сатумен байланысты бизнеспен айналысады, ал Дистрибьютор кең тұтынылатын электрондық тауарлар мен электр тұрмыстық техниканы таратумен және сатумен айналысады. «T» компаниясының Дистрибьюторды тағайындауға ниеті бар, ал Дистрибьютордың келісімде көрсетілген шарттарда аумақта теледидардың эксклюзивті емес Дистрибьюторы ретінде әрекет етуге ниеті бар.
Дистрибьюторлық келісімнің «Өнімдер» тарауының 1, 2 және 3-қосымшаларына сәйкес өнімдер тізіміне мыналар кіреді: бренд модельдерінің астындағы LCD/LED/CRT Теледидарлары, тауар белгісі.
Бұдан әрі тауарлар шығарылғаннан кейін кеден органы «А» Компаниясының жоғарыда көрсетілген тауарлар бойынша СЭҚ ТН кодының дұрыс өтінішіне кедендік тексеру жүргізді.
Тексеру барысында «А» Компаниясы ұсынған құжаттардың негізінде кеден органы ЕАЭО СЭҚ ТН тауар қосалқы субпозициясына жатқыза отырып, 23.09.2021ж. тауарды сыныптау туралы 14 шешім шығарды - 8528 72 200 1, «Телевизиялық байланысқа арналған қабылдау аппаратурасы: өзге де, сұйық кристалды немесе плазмалық экраны бар түрлі-түсті кескін, оның құрамына бейнежазбаны немесе» сияқты (баж мөлшерлемесі-10%, бірақ 1 дана үшін 25,5 евродан кем емес).
Кедендік тексеру нәтижелері бойынша кеден органы жоғарыда аталған тауарларға қатысты – «теледидардың жиынтықтаушы бөліктері» кедендік төлемдер мен салықтарды есептеді.
«А» Компаниясы мен кеден органы ұсынған құжаттар мен мәліметтерді зерделеу кезінде «А» Компаниясы ұсынған теледидарды құрастыру процесінің технологиялық схемасына сәйкес, теледидарды құрастыру процесінің бірінші кезеңінде панельден полиэтилен пакетін кесу және алу жүргізілетіні анықталды (жинақтағы панель экранның пластикалық жақтауынан, пикселдері бар пленка матрицасынан, жарықдиодты жарықтандыру және бекіту тіректері) жеткізуші зауыттан картон қаптамада алынады.
Әрі қарай, қаптама материалдары мен панельдер қораптан шығарылады, панельді конвейер таспасына орналастырылған көбік негізіне төмен қаратып орналастырады.
Болашақта 16 оператор теледидар құрастыру бойынша 16 технологиялық операцияны жүзеге асырады.
Айта кету керек, «А» Компаниясының түсіндірмесінен теледидарларға арналған панель жинақта панельден, шағылыстыратын экраннан, жарықдиодты шамдардан және механикалық әсерлерден (шаң, ылғал, механикалық деформациялар) бастапқы қорғаныс болып табылатын алдыңғы жақтаудан тұратын корпуспен жабдықталған. Жақтау панельге қажетті қорғаныс пен беріктікті, сондай-ақ өнімнің эстетикалық және соңғы көрінісін береді.
Аналық плата - бұл чиптер, транзисторлар, резисторлар түріндегі қажетті компоненттер жиынтығы бар ПХД, оған әртүрлі енгізу және шығару қосқыштары кіреді. Бұл құрамдас бөлік барлық компоненттердің бірлескен жұмысын басқара отырып, біртұтас жүйе ретінде өзара әрекеттесуін қамтамасыз етеді.
Қуат көзі қосалқы бөліктің бөлігі болып табылады - негізгі тақта (аналық плата), өйткені жиналатын модельдер аз тұтынылады және жеке қуат көзімен жабдықтауды қажет етпейді.
Теледидар тюнері - бұл теледидар сигналын әр түрлі хабар тарату форматтарында қабылдауға арналған, оны теледидар панелінде өзінің аппараттық құралдары арқылы одан әрі таратуға арналған теледидар қабылдағышы. Теледидар тюнері қосалқы бөліктің бөлігі болып табылады-негізгі тақта (аналық плата).
Артқы қақпақ механикалық әсерлерден (шаң, ылғал, механикалық деформациялар) бастапқы қорғаныс болып табылатын панельдің құрамына кіреді. Панельдің ажырамас бөлігі болып табылады және дайын өнімді құрастыру кезінде тасымалдау және тығыздау кезінде қорғаныс функциясын орындайды.
Интернет-ресурста орналастырылған ақпаратқа сәйкес, теледидар-бұл әртүрлі ақпарат құралдарынан визуалды және дыбыстық ақпаратты жіберетін құрылғы.
Теледидардың барлығы тоғыз түрі бар:
* CRT катодты сәулелік түтікпен;
* RP артқы проекциясымен;
* проекциялық DLP;
* LCD сұйық кристалды дисплеймен;
* PDP плазмалық панельдері;
* жарықдиодты жарықдиодты жарықдиодты;
* 4K рұқсатымен;
* Smart-TV функциясымен;
* DVB T2.
Экран мен функциялар қандай болмасын, негізгі компоненттер, жұмыс принципі бірдей болады. Компоненттерге мыналар жатады:
* кескінді беру құрылғысы-кинескоп, плазмалық немесе сұйық кристалды панель (матрица);
* теледидар тюнері, декодерлер, бейне және аудио сигналдарды күшейтетін тақта;
* корпус - онда барлық қосқыштар, басқару блогы және динамиктер бар.
СЭҚ ТН түсіндірудің негізгі қағидаларының 2 (а) тармағына сәйкес (бұдан әрі - ОПИ) қандай да бір тауарға тауар позициясының атауындағы кез келген сілтеме мұндай тауарға жиынтықталмаған немесе аяқталмаған түрде сілтеме ретінде қарастырылуы тиіс, егер ол толық емес немесе аяқталмаған түрде ұсынылса, бұл тауар жиынтық немесе аяқталған тауардың негізгі қасиетіне ие болса, сондай-ақ жиынтық немесе аяқталған тауарға сілтеме ретінде қарастырылуы керек (немесе қарастырылып отырған тауар позициясында осы Ережеге сәйкес жиынтық немесе аяқталған ретінде жіктеледі), жиналмаған немесе бөлшектелген түрде ұсынылған.
ЕЭК Алқасының 12.03.2013ж. №4 «ЕАЭО СЭҚ бірыңғай ТН-ға түсініктемелер туралы» Ұсынымынан 2 (А) ережеге қатысты 2 (а) Ереженің бірінші бөлігі нақты тауарға жататын кез келген тауар позициясының мазмұнын оған жиынтық бұйымды ғана емес, сонымен бірге осы бұйымды да қосу үшін кеңейтетіні көрсетілген. толық емес немесе аяқталмаған, егер ұсынылған түрінде бұл өнім толық немесе дайын өнімнің негізгі қасиетіне ие болса.
Бұл ереже, егер олар осы Ереженің бірінші бөлігінің қолданылуына байланысты толық немесе өндіріспен аяқталған өнім ретінде қарастырылса, бөлшектелген немесе жиналмаған түрде ұсынылған толық емес немесе аяқталмаған бұйымдарға да қолданылады.
Осы Ережеге сәйкес «жиналмаған немесе бөлшектелген түрде ұсынылған тауарлар» термині компоненттері бекіту материалының (бұрандалар, жаңғақтар, болттар және т.б.) көмегімен немесе, мысалы, тойтару немесе дәнекерлеу арқылы жиналуы керек бұйымдарды білдіреді, егер бұл тек құрастыру операцияларын қажет етсе.
Осылайша, ОПИ 2 (а) бірінші бөлігі жиынтықталмаған немесе аяқталмаған түрдегі, жиынтықталған немесе аяқталған тауарлардың негізгі қасиеттеріне ие және құрастыру операцияларын қолдана отырып бекіту материалының көмегімен жиналатын тауарлар дайын (жиынтықталған немесе аяқталған) тауарлар сипатталған тауар позициясында жіктелетінін көздейді.
Сонымен қатар, Еуразиялық экономикалық комиссия жоғары тұрған кеден органының сұрау салуына түсініктеме берді, онда егер жеткізілетін теледидар компоненттерінің (сұйық кристалды панельдер, аналық платалар және басқа компоненттер) саны олардан бірыңғай тауар – теледидар жинауға мүмкіндік берсе, онда мұндай тауарды ЕАЭО СЭҚ ТН 8528 тауар позициясында дайын теледидар ретінде жіктеу керек.
Теледидарды пайдалануға дайындау, мысалы, баптау, тестілеу және т.б. жіктеу критерийлеріне жатпайды. Бұл ретте құрастыруға қажетті мөлшерден асатын теледидар компоненттері ЕАЭО СЭҚ ТН XVI бөліміне 2-ескертпеге сәйкес жіктелуге тиіс.
Жоғарыда келтірілген мәліметтер мен кеден заңнамасының нормаларына сүйене отырып, өнімнің эстетикалық және түпкілікті көрінісін беретін және бірлескен жұмысты басқарудың бірыңғай жүйесі ретінде барлық компоненттердің өзара әрекеттесуін қамтамасыз ететін дайын Теледидардың негізгі жіктеу белгілері жинақтау панелі, негізгі тақта (аналық плата) және панельден бөлек жеткізілген жағдайда артқы қақпақ болып табылады.
Теледидарға арнайы бағдарламаларды орнату, сондай-ақ жиналған теледидарды сынау СЭҚ ТН классификациясына әсер етпейді.
Тексеруші тұлғалардың тексеру нәтижелері бойынша жеткізілген тауарлар тауар партияларына бөлінді, ал әрбір тауар партиясының ішінде жеке ТТ-да ресімделген, нақты модельдерге жиынтықтаушы бөліктердің атаулары бойынша (жинақтағы панель, негізгі төлем (аналық плата) және артқы қақпақ) бөлінді.
Кеден органы дайын өнімнің негізгі жіктеу белгісін қолдана отырып, құрастыру операцияларын пайдалана отырып, жинақтаушы бөліктерден (жинақтағы панель, негізгі тақта (аналық плата) және артқы қақпақ) әрбір модель бөлінісінде жиналатын теледидарлардың ықтимал санын анықтады.
Осылайша, 2 (а) ОПИ-ге сәйкес бір партиямен жеткізілген және бір ДТ-да ресімделген бір үлгідегі теледидардың құрамдас бөліктерін (жинақтағы панель, негізгі тақта (аналық плата) және артқы қақпақ) жіктеу СЭҚ ТН коды бойынша жүзеге асырылады - 8528 72 200 1, «Теледидар байланысы үшін қабылдау аппаратурасы ретінде: өз құрамына бейне жазу немесе бейне ойнату аппаратурасын қосатын сұйық кристалды немесе плазмалық экраны бар өзге де түрлі-түсті бейнелер» сияқты.
Жоғарыда айтылғандарды назарға ала отырып, тауардың дұрыс жіктелмеуіне байланысты кедендік тексеру нәтижелері бойынша кедендік әкелу бажы мен ҚҚС есептеу заңды болып табылады.
Апелляциялық комиссияның шешімімен кедендік тексеру нәтижелері заңды деп танылды.
