Примеры списания пени при оплате основного долга по налогам

Приказом Первого заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - Министра финансов Республики Казахстан от 6 августа 2019 года № 829 внесены дополнения в Правила ведения лицевых счетов, утвержденные приказом Министра финансов Республики Казахстан от 27 февраля 2018 года № 306 (далее – Правила ведения лицевых счетов), предусматривающие порядок определения сумм недоимки, пени и штрафа, числящихся по состоянию на 1 октября 2018 года для целей применения положений статьи 57-1 Закона.

Так, Правила ведения лицевых счетов дополнены пунктом 33-1, в соответствии с которым в целях применения положений статьи 57-1 Закона признаются числящимися по состоянию на 1 октября 2018 года:

1. Неуплаченная сумма налога, начисленная по результатам налоговой проверки, а также исчисленная налогоплательщиком путем представления дополнительной налоговой отчетности, и отраженная в лицевом счете налогоплательщика в графе «начислено», срок уплаты по которой в графе «Срок уплаты» указан до 1 октября 2018 года.

2. Сумма пени, начисленная по результатам налоговой проверки и отраженная в лицевом счете налогоплательщика в графе «Начислено пени», срок уплаты по которой в графе «Срок уплаты» указан до 1 октября 2018 года.

3. Сумма пени, начисленная за несвоевременную уплату налога и другого обязательного платежа в бюджет по дополнительной налоговой отчетности, срок уплаты по которым в графе «Срок уплаты» указан до 1 октября 2018 года, отраженная в графе «Начислено пени» и не уплаченная по состоянию на 1 июля 2019 года.

4. Сумма штрафа, отраженная в графе «Начислено штрафа», наложенная по результатам проверки, по которой начисленная сумма налога и другого обязательного платежа в бюджет отражена в лицевом счете налогоплательщика в графе «Начислено», срок уплаты по которой в графе «Срок уплаты» указан до 1 октября 2018 года.

Вышеуказанные дополнения в Правила ведения лицевых счетов направлены на то, чтобы положения Закона о проведении налоговой амнистии по списанию пени и штрафа при условии уплаты основной суммы налога распространялись на налогоплательщиков, которым по результатам налоговых проверок начислены налоги и другие обязательные платежи в бюджет за налоговые периоды до 1 октября 2018 года, однако по состоянию на 1 октября 2018 года недоимка отсутствовала в связи с обжалованием уведомления о результатах проверки или ненаступлением срока исполнения уведомления о результатах проверки.

Кроме того, в соответствии с внесенными дополнениями в Правила ведения лицевых счетов налоговая амнистия распространяется на налогоплательщиков, которыми в период после 1 октября 2018 года представлена дополнительная налоговая отчетность за налоговые периоды до 1 октября 2018 года.

Обращаем внимание, что списание пени, начисленной по дополнительной налоговой отчетности, производится только в случае ее неуплаты в срок до 1 июля 2019 года, тогда как уплаченные в указанный срок пени списанию не подлежат.

Пример 1. По результатам налоговой проверки налогоплательщику начислен корпоративный подоходный налог за 2017 год на сумму 1000,0 тыс.тенге и пени 500,0 тыс.тенге, а также наложен административный штраф в размере 200,0 тыс.тенге. Уведомление о результатах проверки вручено 25 сентября 2018 года. По состоянию на 1 октября 2018 года недоимка отсутствовала в связи с ненаступлением срока исполнения уведомления о результатах проверки. Налоговая задолженность по акту проверки образовалась 7 ноября 2018 года, при этом сумма недоимки погашена 1 декабря 2018 года. В данном случае списанию подлежит сумма пени, начисленная до даты погашения суммы недоимки, а также сумма штрафа.

Пример 2. По результатам налоговой проверки налогоплательщику начислен налог на добавленную стоимость за 2017 год на сумму 1000,0 тыс.тенге и пени 500,0 тыс.тенге, а также наложен административный штраф в размере 200,0 тыс.тенге. Уведомление о результатах проверки вручено 5 июля 2018 года, которое налогоплательщиком обжаловано в суд. По состоянию на 1 октября 2018 года недоимка отсутствовала в связи с обжалованием уведомления о результатах проверки. По результатам обжалования уведомление о результатах проверки, а также постановление о наложении административного взыскания оставлены в силе, в связи с этим 1 апреля 2019 года у налогоплательщика образовалась налоговая задолженность.  При этом сумма недоимки погашена 1 июня 2019 года. В данном случае списанию подлежит сумма пени, начисленная до даты погашения суммы недоимки, а также сумма штрафа.

Пример 3. Налогоплательщиком 1 апреля 2019 года представлена дополнительная налоговая отчетность по налогу на добавленную стоимость за 4 квартал 2016 года с начислением налога на сумму 1000,0 тыс. тенге. Сумма образовавшейся недоимки погашена налогоплательщиком 1 сентября 2019 года. В данном случае подлежит списанию сумма пени, начисленная на сумму указанной недоимки до даты ее уплаты.

Пример 4. Налогоплательщиком 1 апреля 2019 года представлена дополнительная налоговая отчетность по корпоративному подоходному налогу за 2016 год с начислением налога на сумму 1000,0 тыс. тенге. Сумма образовавшейся налоговой задолженности с учетом начисленной пени погашена налогоплательщиком 15 апреля  2019 года. В данном случае сумма пени, начисленная на сумму недоимки до даты ее уплаты, списанию не подлежит.

ДГД по Карагандинской области

«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 57-3-бабымен бекітілген, салық төлеуші 2018 жылғы 1 қазаннан бастап 2019 жылғы 31 желтоқсан мерзімінде 2018 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша дербес шотында болған бересі сомасын төлеген жағдайда, салық берешегі деп танылмайды және бюджетке енгізілмейді, сонымен қатар уәкілетті органмен белгіленген тәртіппен есептен шығаруға жатады:

1) 2018 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша салық төлеушінің дербес шотында болған, сондай-ақ 2018 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша салық төлеушінің дербес шотында болған бересі сомасына, 2018 жылғы 1 қазаннан бастап оны төлеген күнге дейінгі кезеңге, салықтың сол түрі бойынша және бересі төленген, бюджетке төленетін басқа да міндетті төлем төленген күнді қоса алғанда, есептелген өсімпұл сомасын;   

2) 2018 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша салықтың сол түрі бойынша және бересі төленген, бюджетке төленетін басқа да міндетті төлем бойынша салық төлеушінің дербес шотында болған, Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес салық салу саласындағы құқық бұзушылық үшін салынған айыппұл сомасын.

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Бірінші Орынбасары – Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2019 жылғы 6 тамыздағы № 829 бұйрығымен «Жеке шоттарды жүргізу қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 27 ақпандағы № 306 бұйрығына (бұдан әрі – Жеке шоттарды жүргізу қағидалары), 2018 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша бересі, өсімпұл және айыппұл сомаларын айқындау тәртібі көзделген, Заңның 57-1-бабының ережелерін қолдану мақсатында толықтырулар енгізілген.

Сонымен, жеке шоттарды жүргізу қағидалары 33-1 тармағымен толықтырылған, осыған сәйкес Заңның 57-1-бабының ережелерін қолдану мақсатында 2018 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша салық төлеушінің дербес шотында есептелген:

1. «Есептелген» деген бағанда салықтық тексеру нәтижесі бойынша есептелген және салық төлеушінің жеке шотында көрсетілген, «Төлем  мерзімі» деген бағанда 2018 жылғы 1 қазанға дейін төлем мерзімі көрсетілген;

2. «Есептелген өсімпұл» деген бағанда салықтық тексеру нәтижесі бойынша есептелген және салық төлеушінің жеке шотында көрсетілген, «Төлем мерзімі» деген бағанда 2018 жылғы 1 қазанға дейін төлем мерзімі көрсетілген; 

3. қосымша салықтық есебі бойынша уақытылы төленбеген салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлем үшін есептелген, «Төлем мерзімі» деген бағанда 2018 жылғы 1 қазанға дейін  төлем мерзімі көрсетілген, «Есептелген өсімпұл» деген бағанда көрсетілген  және 2019 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша төленбеген.

4. «Есептелген айыппұл» деген бағанда тексеру нәтижесі бойынша қосылған, «Есептелген» деген бағанда есептелген салық сомасы мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлем салық төлеушінің жеке шотында көрсетілген, «Төлем мерзімі» деген бағанда 2018 жылғы 1 қазанға дейін төлем мерзімі көрсетілген сома айқындалады.

Жеке шоттарды жүргізу қағидаларына жоғарыда көрсетілген қосымшаларды енгізу, Заңның Бересіні төлеген жағдайда өсімпұл мен айыппұл сомасын есептен шығару туралы ережелері салық тексеру нәтижесінде салық және басқа да міндетті төлемдер 2018 жылғы 1 қазанға дейінгі салық мерзіміне есептелген, бірақ тексеру нәтижелері туралы хабарламаны шағымдауға немесе тексеру нәтижелері туралы хабарламаны орындау мерзімі келмеуіне сәйкес 2018 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша берешек жоқ болған салық төлеушілерге қолданылсын.

Бұдан басқа, жеке шоттарды жүргізу қағидаларына қосымшалар енгізуге сәйкес салық рақымшылығы 2018 жылғы 1 қазаннан кейінгі кезеңде 2018 жылғы 1 қазанға дейінгі салықтық кезеңіне қосымша салықтық есепті тапсырған салық төлеушілерге жүргізіледі.

Қосымша салықтық есеп бойынша айыппұл сомасын есептен шығару тек оны 2019 жылғы 1 шілдеге дейін төлемеген жағдайда жүргізіледі, онда уақытында төленген айыппұл сомасы рақымшылыққа жатпайтынына назар аударамыз.

1-ші мысал. Салық тексеру нәтижесінде салық төлеушіге 2017 жылға корпоративті табыс салығы бойынша 100,0 мың теңге және 500,0 мың теңге сомасына өсімпұл есептелінген, сонымен қатар әкімшілік айыппұл 200,0 мың теңге сомасына салынған. Тексеру нәтижелері туралы хабарлама 2018 жылғы 25 қыркүйекте тапсырылған. 2018 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша тексеру нәтижелері туралы хабарламаны орындау мерзімі келмеуіне сәйкес бересі жоқ. Тексеру актісі бойынша салық берешегі 2018 жылғы 7 қарашада пайда болды, бұл ретте бересі сомасы 2018 жылғы 1 желтоқсанда өтелген. Бұл жағдайда бересі соммасын өтегенге дейінгі есептелген өсімпұл сомасы, сонымен қатар айыппұл сомасы есептен шығаруға жатады.

2-ші мысал. Салық тексеру нәтижесінде салық төлеушіге 2017 жылға қосылған құн салығы бойынша 1000,0 мың теңге және 500,0 мың теңге сомасына өсімпұл есептелінген, сонымен қатар әкімшілік айыппұл 200,0 мың теңге сомасына салынған. Тексеру нәтижелері туралы хабарлама 2018 жылғы 5 шілдеде тапсырылған, оны салық төлеушімен сотта шағымдалған. 2018 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша тексеру нәтижелері туралы хабарламаның шағымдалуына сәйкес бересі жоқ. Тексеру нәтижелері туралы хабарламаның шағымдалуының нәтижесі бойынша, сонымен қатар әкімшілік жаза қолдану туралы  қаулы күшінде қалды, осыған орай салық төлеушіде 2019 жылғы 1 сәуірде салық берешегі пайда болды. Бұл ретте бересі сомасы 2019 жылғы 1 маусымда өтелген. Бұл жағдайда бересі соммасын өтегенге дейінгі есептелген өсімпұл сомасы, сонымен қатар айыппұл сомасы есептен шығаруға жатады.

3-ші мысал. Салық төлеушімен 2016 жылдың 4 тоқсанына қосылған құн салығы бойынша 2019 жылғы 1 сәуірде 1000,0 мың теңге сомасына есептелген қосымша салықтық есеп тапсырылған. Пайда болған бересі соммасы салық төлеушімен  2019 жылғы 1 қыркүйекте өтелген. Бұл жағдайда көрсетілген бересі сомасына төленген күнге дейінгі есептелген өсімпұл сомасы есептен шығаруға жатады.