Дау түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: төленген ұтыстармен төлем көзінен ЖТС
ҚР Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) «А» компаниясының заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын (КТС) және төлем көзінен салық салынатын кірістерден жеке табыс салығын (төлем көзінен ЖТС) есептеу туралы Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі-салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламасына шағым алды.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы 01.01.2021ж. бастап 25.04.2023ж. дейінгі кезең үшін салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді дұрыс есептеу және уақтылы төлеу мәселесі бойынша «А» компаниясына кешенді салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 2 081,1 мың теңге сомасында КТС, 291,3 мың теңге өсімпұл және ЖТС есептеу туралы хабарлама шығарылды төлем көзінде 45 139,5 мың теңге, өсімпұл 6 767,8 мың теңге сомасында.
«А» компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды және мынадай дәлелдер келтіреді.
2021 жылғы КТС бойынша (ф.100.00) декларацияда 4 236,9 мың теңге сомаға қызметтерді сатудан түскен табысты айқындау кезінде және 2022 жылғы КТС бойынша (ф.100.00) декларацияда 6 168,8 мың теңге сомаға шығыстарды шегеруге жатқызу салықтардың шағымданатын сомаларын және тиісті өсімпұл сомаларын есептеу үшін Салық кодексінің 227 және 242-баптарының нормаларын бұзу негіз болды.
Сондай-ақ, Салық кодексінің 321-бабының 10) тармақшасын бұза отырып, төленген ұтыстардан 45 139,4 мың теңге сомасына 2021-2023 жж. төлем көзінен ЖТС ұсталмады.
Салық органының осы тұжырымымен «А» компаниясы «В» компаниясы (Оператор) мен «С» компаниясы (сенім білдірілген өкіл) арасында жасалған тапсырма шартына сәйкес өзара есеп айырысу бойынша есепті құжаттаманы қалыптастыру сенім білдірілген өкілге жүктелгендігіне байланысты келіспейді, бұл ретте тексеру актісінде көрсетілген оператордың веб-кассалық аппараты лотерея ойындарына қатысушылардан ақша қаражаттарының түсуі туралы деректерді үздіксіз режимде жібереді және салық органдары осы операциялардың барлығын бақылай алады.
Шағымда «В» компаниясы салық органына «С» компаниясынан қабылданған ақша қаражаты туралы мәліметтерді және табыс салығы сомаларын төлеу көзінен ұсталған таратушының аударғанын растайтын құжаттарды ұсынбағаны атап өтілді.
«А» компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Шағымды қарау барысында мыналар анықталды.
Салық кодексінің 190-бабының 2-тармағына сәйкес салық есебі Бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.
Салық кодексінің 190-бабының 6-тармағында есепке алу құжаттамасы: бухгалтерлік құжаттаманы, салық нысандарын, салықтық есепке алу саясатын, салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындау үшін, сондай-ақ салық міндеттемесін есептеу үшін негіз болып табылатын өзге де құжаттарды қамтитыны айқындалған.
«Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 1-тармағына сәйкес бухгалтерлік құжаттамаға бастапқы құжаттар, бухгалтерлік есеп тіркелімдері, қаржылық есептілік және есеп саясаты кіреді.
Бухгалтерлік жазбалар бастапқы құжаттар негізінде жүргізіледі.
Бастапқы құжаттар операция немесе оқиға жасалған сәтте не олар аяқталғаннан кейін тікелей жасалуы тиіс.
Осылайша, бастапқы есепке алу құжаттамасын жүргізу бухгалтерлік есеп туралы Заңның талаптарына сәйкес, оның ішінде операция не оқиғаның жасалу фактісін тіркеу бойынша жүзеге асырылады.
Қаралып отырған жағдайда «А» компаниясына салықтық тексеру қозғалған қылмыстық іс бойынша полиция департаменті ұсынған қаулы негізінде жүргізілді.
ҚР БСАЖ деректеріне сәйкес «А» компаниясы қызметінің түрі Басқа топтарға енгізілмеген өзге де жеке қызметтерді ұсыну болып табылады. Алайда, салықтық тексеру актісінен көрініп тұрғандай, «А» компаниясы лотерея билеттерін тарату және ұтыс ойыны бойынша іс-шараларды жүзеге асырды.
Қаралып отырған жағдайда, «А» компаниясы салықтық тексеру жүргізу үшін қажетті құжаттарды тексеруге ұсыну туралы Мемлекеттік кіріс органының талабына құжаттар мен талапқа жауап ұсынылмаған.
Полиция департаменті құжаттарды («А» компаниясының директорынан жауап алу хаттамасы, тапсырма шарты, қосылу шарты, аудитордың қорытындысы, «А» компаниясының 2021-2023 жж. Төлеген ұтыстары туралы «В» компаниясының мәліметтері) ұсынды.
Бұдан басқа, салықтық тексеру барысында «В» компаниясына «А» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша құжаттар мен мәліметтерді ұсыну туралы сұрау жіберілді, оған құжаттар («В» компаниясының ресми таратушысының куәлігі, тапсырма шарты және қосымшалар) қоса берілген жауап берілді 1, 2, 3, 4, 5, арасындағы салыстыру актісі 01.01.2021ж. бастап 31.03.2023ж. дейінгі кезеңде «В» компаниясы және «А» компаниясы, сату және төлемдер жөніндегі есеп, агенттік комиссияның тізілімі).
Салық кодексінің 318-бабының 1) тармақшасына сәйкес жеке тұлғаның төлем көзінен салық салынатын табысы жеке табыс салығын салу объектілері болып табылады.
Салық кодексінің 321-бабының 10) тармақшасымен жеке тұлғаның жылдық табысына оның табыстарының барлық түрлері, оның ішінде ұтыстар түріндегі табысы енгізіледі.
Салық кодексінің 327-бабының 3) тармақшасына сәйкес төленген (төленуге жататын) ұтыстар дивидендтер, сыйақылар, ұтыстар түріндегі табыс болып табылады.
Бұл ретте Салық кодексінің 1-бабының 72) тармақшасына сәйкес ұтыстар-салымдар мен борыштық бағалы қағаздар бойынша ұтыс ойындарын қоса алғанда, конкурстарда, жарыстарда (олимпиадаларда), фестивальдарда, лотереялар, ұтыс ойындары бойынша салық төлеушілер алатын заттай және ақшалай мәндегі табыстардың кез келген түрі, сондай-ақ құмар ойында және борыштық бағалы қағаздар бойынша ұтыс ойындарында алынған мүліктік пайда түріндегі табыстар (немесе) бәс тігу.
Қарастырылып отырған жағдайда, тапсырма шартына сәйкес (нөмірі мен күні жоқ), бұдан әрі Оператор деп аталатын «В» компаниясы, бір жағынан, осы Шартты жасасқысы келген адам, онда көрсетілген шарттарда, одан әрі таратушы деп аталатын, екінші жағынан, 2.1-тармаққа сәйкес тапсырма шартын жасасты. осы Шарттың қолданылу мерзімі ішінде Оператордың атынан және есебінен әрекет ете отырып, лотерея сессияларының билеттерін өткізуді жүзеге асыруға, сондай-ақ осы Шартта көзделген тапсырманы орындауға байланысты өзге де әрекеттерді орындауға міндеттеме алады.
Осы Шарттың талаптарында «С» компаниясы (сенім білдірілген өкіл) мен «В» компаниясы (Оператор) атынан және есебінен әрекет ететін «С» компаниясы (сенім білдірілген өкіл) мен «А» компаниясы (таратушы) арасында жасалған қосылу шартының 1.1, 1.2, 1.4-тармақтарына сәйкес таратушы тапсырма шартына сөзсіз және тұтастай алғанда тапсырма шартының және Оператор өз тарапынан тапсырма шартына таратушының қосылуымен келіседі.
Дистрибьютор қосымша растайды:
- тапсырма шартымен және оған қосымшалармен танысу;
- тапсырма шартының және оған қосымшалардың барлық талаптарымен келісу;
- оператордың тапсырма шартының талаптарын оның алдын ала және/немесе одан кейінгі келісімін алмай өзгерту құқығымен келісуі;
- тапсырма шартының талаптарын және оған қосымшаларды мүлтіксіз сақтау ниеті.
Дистрибьютор тапсырма шарты бойынша өз міндеттерін тиісінше орындаудың мүмкін .стігіне немесе шарттық міндеттемелерді орындаудың мүмкін .стігіне сілтеме жасай алмайтындығымен немесе тапсырма шартын Тараптардың қолдары мен мөрлерімен бекітілген жазбаша түрде ресімдемеу себебі бойынша тапсырма шартының талаптарымен келіспеу негізінде өз міндеттемелерін орындаудан бас тарта алмайтындығымен келіседі.
«В» компаниясы (сенім білдіруші немесе Оператор) мен «С» компаниясы (сенім білдірілген өкіл) арасында жасалған тапсырма шарты бойынша сенім білдірілген өкіл өзіне таратушылармен шарттық қатынастарды іріктеуді және ұйымдастыруды жүргізу міндеттемелерін қабылдайды.
1.1-тармаққа сәйкес. Қосылу шартының талаптарында осы Шарттың талаптарында таратушы таратушылармен шартқа қосылу жолымен, әрине және тұтастай алғанда таратушымен және оған қосымшалармен шарттың талаптарын қабылдайды. Оператор өз тарапынан дистрибьютордың дистрибьюторлармен жасалған шартқа қосылуымен келіседі.
Сондай-ақ, «В» компаниясының ресми таратушысының куәліктеріне сәйкес «А» компаниясы «В» компаниясының лотерея операторының ресми таратушысы болып табылады.
Салық кодексінің 317 – бабының 1-тармағына сәйкес төлем көзінен, Қазақстан Республикасының азаматынан, Қазақстан Республикасының резиденті болып табылатын шетелдіктен немесе азаматтығы жоқ адамнан (бұдан әрі-резидент жеке тұлға) салық салуға жататын кірістер бойынша жеке табыс салығын есептеуді, ұстап қалуды және аударуды, сондай-ақ салық есептілігін табыс етуді салық агенті тәртіппен жүргізеді және осы тарауда, салық кодексінің 36-тарауының 1-параграфында, 38-тарауында және 657-бабында белгіленген мерзімдер Салық кодексінің 320-бабында көзделген мөлшерлемелер бойынша белгіленеді.
Салық кодексінің 350-бабы 2-тармағының 1-тармағына және 3) тармақшасына сәйкес жеке табыс салығын есептеуді, ұстап қалуды және бюджетке төлеуді салық агенті Салық кодексінің 321 – бабының 1) - 12) және 17) тармақшаларында көрсетілген кірістер бойынша төлем көзінен жүзеге асырады, егер мұндай кірістер көрсетілген кірістер төленуге (төленуге) жататын болса салық агенті.
Егер осы баптың 3-тармағында өзгеше белгіленбесе, заңды тұлға, оның ішінде резидент жеке тұлғаға табыс төлейтін, Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлға салық агенті болып танылады.
Көрсетілген тапсырма шартына №3 қосымшаның 7.1-тармағына сәйкес тиісті күнтізбелік жылға белгіленген ең төменгі жалақының 50% - нан асатын ұтыстарды төлеу жөніндегі міндеттемелерді өзіне қабылдайтын таратушы салық агентінің жеке табыс салығының сомасын ұстап қалу, оны кейіннен Қазақстан Республикасының бюджетіне аудару және тиісті есептілікті салық органына тапсыру жөніндегі міндеттемелерін өзіне қабылдайды. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес орган.
Осылайша, «А» компаниясы лотерея билеттерін таратушы және салық агенті болып табылады, оның міндеттеріне барлық төленген ұтыстар бойынша төлем көзінен салық салынатын кірістер бойынша жеке табыс салығын есептеу, ұстап қалу және аудару кіреді.
Жоғарыда айтылғандай, салық кодексінің 321-бабына сәйкес жеке тұлғаның жылдық табысына кірістердің барлық түрлері, соның ішінде ұтыстар түріндегі кірістер кіреді.
«А» компаниясының төленген ұтыстары туралы «В» компаниясының мәліметтеріне сәйкес - 01.01.2021ж. бастап 31.03.2023ж. дейінгі кезеңдегі сату және төлемдер бойынша Есеп және полиция департаментінің мәліметтеріне сәйкес «А» компаниясы жалпы сомасы 528 632,4 мың теңгеге 3 408 лотерея билетін сатты, ұтысты төлеу сомасына 2 943 лотерея билеті бойынша жүргізілді 501 387,6 мың теңге.
Салық кодексінің 341-бабы 1-тармағының 11) тармақшасына сәйкес жеке тұлғаның салық салуға жататын кірістерінен республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген және осындай ұтыстарды есептеу күніне қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 6 еселенген мөлшері шегінде бір лотерея бойынша ұтыстар бойынша кірістер алынып тасталады (бұдан әрі-табысты түзету).
Сату және төлемдер бойынша ұсынылған есептер бойынша «А» компаниясы Жеке тұлғаларға тиісті күнтізбелік жылға белгіленген ең төменгі жалақының 50% - нан аспайтын ұтыстарды төлегені анықталды, бұл «В» компаниясы мен «А» компаниясы арасындағы тапсырма шартына №3 қосымшаның 7.1-тармағының талаптарына сәйкес келмейді.
2021ж., 2022ж. және 2023ж. 1 тоқсан үшін төлем көзіндегі ЖТС сомасы тиісті күнтізбелік жылға белгіленген ең төменгі жалақының 50% - нан аспайтын ұтыстар бойынша 56 ұтыс бойынша 27,9 мың теңгені құрайды.
Қаралып отырған жағдайда «В» компаниясы тиісті күнтізбелік жылға белгіленген ең төменгі жалақының 50% - нан аспайтын ұтыстармен төлем көзінен ЖТС төлеу жөніндегі мәліметтерді ұсынбаған.
Сонымен қатар, СОНО АЖ деректері бойынша жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларациялар (200.00 - нысан) 2021 жылғы 1-4 тоқсан үшін және 2022 жылғы 1-4 тоқсан үшін «А» компаниясы нөлдік көрсеткіштермен ұсынылған, 2023 жылғы 1 тоқсан үшін декларация ұсынылмаған.
«А» компаниясының ОБДШ АЖ 2021-2023жж. дербес шотының деректері бойынша ЖТС төлеу жүргізілген жоқ.
Салық кодексінің 320 - бабының 1-тармағына сәйкес салық төлеушінің табысына 10 пайыз ставка бойынша салық салынады.
Қаралып отырған жағдайда Жеке тұлғаларға 2021 жылғы 1 тоқсаннан бастап 2023 жылғы 1 тоқсанға дейінгі кезеңде ұтыстар түрінде төленген табыстан 501 387,6 мың теңге сомасында 45 139,5 мың теңге сомасында төлем көзінен ЖТС айлық есептік көрсеткішінің 6 еселенген мөлшерін шегергенде 10% мөлшерлемесі бойынша ұстап қалуға жатады.
Баяндалғанның негізінде Салық кодексінің 321-бабы 10) тармақшасының нормасын ескере отырып, 2021 жылғы 1 тоқсаннан 2023 жылғы 1 тоқсанға дейінгі кезең үшін төлем көзінен салық тексеруінің нәтижелері бойынша 45 139,4 мың теңге сомасында ЖТС есептеу негізді болып табылады.
Салық кодексінің 179-бабы 2-тармағының 5) тармақшасына сәйкес шағымда шағым беруші тұлға өзінің талаптары мен осы мән-жайларды растайтын дәлелдемелерді негіздейтін мән-жайлар көрсетілуге тиіс.
«А» компаниясы хабарламаға толық шағымданады, бұл ретте 2 081,1 мың теңге сомасында КТС есептеуге қатысты дәлелдер мен дәлелдемелер келтірмейді.
Салық Кодексінің 182-бабының 1-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган апелляциялық комиссияның шешімін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырмай қалдыру туралы шешім қабылданды.
