Даулар түрі: салықтық даулар
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: КТС, ҚҚС
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігіне (бұдан әрі – уәкілетті орган) ірі кәсіпкерлік субъектілері мен мұнай секторы ұйымдарынан (КТС) түскен түсімдерді, қосылған құн салығын қоспағанда, заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстарға және көрсетілген қызметтерге (ҚҚС) есептеу туралы Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі - салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «R» Компаниясының апелляциялық шағымын алды.
Іс материалдарынан анықталғанда көрініп тұрғандай, Мемлекеттік кірістер органы 2019ж.01.01. бастап 2021ж.31.12. дейінгі кезеңдегі салықтардың және (немесе) бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің жекелеген түрлері бойынша салық міндеттемелерін орындау мәселесі бойынша тақырыптық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 71 089,1 мың теңге сомасында КТС және 30 441,4 мың теңге өсімпұл, 14 400,8 мың теңге ҚҚС және 2 225,9 мың теңге өсімпұлды есептеу туралы хабарлама шығарылды.
«R» Компаниясы салық органының қорытындысымен келіспей, салық органы шешімінің күшін жоюды өтінген апелляциялық шағыммен жүгінді.
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 242-бабы 3-тармағының және 25.12.2017жылғы 400-бабының талаптарын бұзу шағым жасалған салық сомасын және тиісті өсімпұл сомасын есептеу үшін негіз болып табылады. «R» Компаниясы 2021 жылғы шығыстарды шегерімге жатқызды 80 714,5 мың теңге сомасында және 2021 жылғы 2-тоқсандағы есепке алуға ҚҚС. «С» Компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 9 685,7 мың теңге сомасында.
Салық органының осы қорытындысымен «R» Компаниясы салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2021 жылғы шығыстар негізсіз шегерімнен шығарылғандықтан келіспейді. 80 714,5 мың теңге сомасында және 2021 жылғы 2-тоқсандағы есептен ҚҚС. «С» Компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 9 685,7 мың теңге сомасында.
Шағымда тексеру актісі аяқталған сәтте аталған өнім беруші әрекетсіз деп танылмағаны, мәмілені жарамсыз деп тану туралы сот шешімі және тіркеуді жарамсыз деп тану туралы сот шешімі жоқтығы атап өтілді.
«R» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Салық кодексінің 242-бабы 1 және 3-тармақтарына сәйкес салық төлеушінің кіріс алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстары Салық кодексіне сәйкес шегерімге жатпайтын шығыстарды қоспағанда, салық салынатын кірісті айқындау кезінде шегерімге жатады.
Шегерiмдердi салық төлеушi iс жүзiнде жүргiзiлген шығыстар бойынша оның табыс алуға бағытталған қызметiне байланысты осындай шығыстарды растайтын құжаттар болған кезде жүргiзедi. Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес айқындалатын болашақ кезеңдердің шығыстары олар жататын салық кезеңінде шегерімге жатады.
Салық кодексінің 400-бабының 1-тармағына сәйкес қосылған құн салығының сомасы, Салық кодексінің 367-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес қосылған құн салығын төлеуші болып табылатын тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді алушы есепке жатқызатын, алынған тауарлар үшін төлеуге жататын қосылған құн салығының сомасы танылады, егер олар өткізу бойынша салық салынатын айналым мақсатында пайдаланылатын немесе пайдаланылатын болса, сондай-ақ, егер осы тармақтың 1) - 4) тармақшаларында көрсетілген шарттар орындалса.
Шот-фактура Салық кодексінің 400-бабына сәйкес қосылған құн салығын есепке жатқызу үшін негіз болып табылады.
Салық кодексінің 412-бабы 12-тармағында шот-фактура заңды тұлғалар үшін - атауы мен ұйымдық-құқықтық нысанына нұсқауды қамтитын мөрмен, сондай-ақ басшы мен бас бухгалтердің қолдарымен расталатыны көзделген.
Шот-фактура салық төлеушінің шешімімен уәкілеттік берілген қызметкердің қолымен расталуы мүмкін.
Салық кодексінің 190-бабы 3-тармағына сәйкес салық есебі бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.
Бұл ретте «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - Бухгалтерлік есеп туралы заң) 6-бабының 3-тармағында операциялар мен оқиғалар бухгалтерлік есеп жүйесінде көрсетілетіні белгіленген, бұл ретте бухгалтерлік жазбаларды бастапқы құжаттардың түпнұсқаларымен барабар нығайтуды және барлық операциялар мен оқиғаларды бухгалтерлік жазбаларда көрсетуді қамтамасыз етуге тиіс.
Бухгалтерлік есеп туралы заңның 7-бабының 1-тармағына сәйкес бухгалтерлік құжаттама бастапқы құжаттарды, бухгалтерлік есеп тіркелімдерін, қаржылық есептілікті және есеп саясатын қамтиды.
Бухгалтерлік жазбалар бастапқы құжаттар негізінде жүргізіледі. Бастапқы құжаттар операция немесе оқиға жасалған кезде не олар аяқталғаннан кейін тікелей жасалуға тиіс.
Бұл ретте Бухгалтерлік есеп туралы заңның 7-бабы 3-тармағының 6) тармақшасына сәйкес қағаз және электрондық жеткізгіштердегі бастапқы құжаттарда міндетті деректемелер, атап айтқанда операцияны жасауға (оқиғаны растауға) жауапты адамдардың лауазымдарының атауы, тегі, аты-жөні және қолдары және оның (оның) ресімделуінің дұрыстығы қамтылуға тиіс.
Осылайша, тауарлар, жұмыстар, қызмет көрсетулер бойынша шығыстар сомасын шегерімге және ҚҚС-қа жатқызу осы шығыстар кіріс алуға бағытталған және олар салық салынатын айналым мақсатында пайдаланылатын немесе пайдаланылатын жағдайда операцияның не оқиғаның жасалу фактісін тіркейтін осы шығыстарды растайтын бастапқы құжаттар болған кезде жүргізіледі. Бұл ретте бастапқы есепке алу құжаттамасын жүргізу Бухгалтерлік есеп туралы заңның талаптарына сәйкес, оның ішінде операцияны не оқиғаны жасау фактісін тіркеу бойынша жүзеге асырылады.
Салықтық тексеру барысында 2021 жылғы шегерімдерден шығыстар алынып тасталды. 80 714,5 мың теңге сомасында және 2021 жылғы 2-тоқсандағы есептен ҚҚС. 9 685,7 жылғы Шарт бойынша 26.02.2021 мың теңге сомасында «С» Компаниясымен жасалған «Е» ІІД-нің қосалқы жұмыстары бойынша қызметтер көрсетуге (қызмет көрсету учаскесіне техниканы, жабдықты және персоналды жұмылдыру, тазарту құрылғылары).
ҚР БСАЖ деректеріне сәйкес «С» Компаниясының басшысы және құрылтайшысы R.T.
«Өзге де ірі қара мал мен буйволдарды өсіру» қызметінің түрі.
СЕӨС АЖ деректеріне сәйкес Компания «С»:
- 2021 жылға КТС бойынша декларация (100.00 н.) нөлдік көрсеткіштермен ұсынылған;
- 2021 жылғы 2-тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық жөніндегі декларацияда (н.200.00). табысы көрсетілмеген, қызметкерлер саны 1 адам;
- 2 жылдың 2021 тоқсанына ҚҚС бойынша декларация (300.00 н.) нөлдік көрсеткіштермен ұсынылған;
- мүлік салығы, көлік құралдары салығы бойынша, жер салығы бойынша декларация (700.00 н.) 2019ж. ұсынылмаған.
Тиісінше, «С» Компаниясының тиісті материалдық-техникалық базасы, еңбек ресурстары, мүлкі, «R» Компаниясының атына жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету жөніндегі шарттық міндеттемелерді орындау үшін негізгі және көлік құралдары болмады.
«С» Компаниясы ҚҚС бойынша 02.07.2021ж. орналасқан жері бойынша болмауына байланысты.
Салықтық тексеру актісінен келіп шығатыны, тексеру барысында «R» Компаниясы «С» Компаниясының орналасқан жері бойынша болмауына байланысты қарсы салықтық тексеру (20.06.2023ж. нұсқама) тағайындалды.
Салықтық зертеулерге сәйкес 21.05.2021ж., 15.07.2022ж., 18.10.2023ж. «С» Компаниясы орналасқан жері бойынша жоқ болып табылады.
ЭШФ талдауынан осы контрагенттің негізгі жеткізушісі:
«А» Компаниясымен 507 566,9 мың теңге (99,9%) сомаға өзара есеп айырысу.
СЕӨС АЖ сәйкес:
- 2021 жылғы 2-тоқсанға ЖТС бойынша декларациялар (200.00н.) нөлдік көрсеткіштермен ұсынылған, қызметкерлер саны 2 адам;
- 2021 жылға КТС бойынша (100.00н.), 2-4 жылдың 2021 тоқсанына ҚҚС бойынша (300.00н.), мүлік салығы, көлік құралдары салығы бойынша, жер салығы бойынша декларация (700.00н.) 2021. ұсынылмаған.
Қалалық Мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының (бұдан әрі - МАЭС) 07.02.2022ж. 15.02.2021ж. «А» Компаниясының мемлекеттік тіркеуі жарамсыз деп танылды.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 17 07.07.2016 жылғы «Мәмілелердің жарамсыздығының кейбір мәселелері және соттардың олардың жарамсыздығының салдарын қолдануы туралы» түсіндірілгендей, кәсіпкерлік қызметпен айналысу ниеті туралы куәландырмайтын (ақша қаражатын қолма-қол ақшаға айналдыру, делдалдық қызмет көрсету және тағы сол сияқты) нысан бойынша заңды, бірақ мазмұны бойынша жалған мәмілелер маңызсыз болып табылады.
Сот «С» Компаниясының (100 ҚАҚ) 2020 - 2022 жылдардағы жиынтық жылдық табысы 0 теңгені, 2019 - 2022 жылдардағы төленген КТС және ҚҚС салықтары 0 теңгені құрайтынын анықтады.
2021 жылғы 1-тоқсандағы сату бойынша айналым (ҚНҚ 300.00) 347 140,7 мың теңге сомасында, ҚҚС 41 534,1 мың теңге сомасында. «С» Компаниясымен 1 адам жұмыскерлер саны, орындалмаған салық хабарламалары бар.
Көрсетілген мән-жайлар мүліктің болмауын ескере отырып, операцияларды нақты жүзеге асырудың мүмкін еместігін куәландырады. тауарларды жеткізу, жұмыстарды орындау және қызметтерді көрсету үшін экономикалық қажетті материалдық ресурстардың көлемін тауарларды жеткізу үшін экономикалық қажетті мүліктің, материалдық ресурстар көлемінің, жұмыстарды орындау немесе қызметтер көрсету, негізгі құралдардың, өндірістік активтердің, қойма үй-жайларының, көлік құралдарының болмауына байланысты тиісті экономикалық қызмет нәтижелеріне қол жеткізу үшін қажетті жағдайлардың болмауы. Өнім берушіде салық салу объектілерінің болмауы жасалған мәмілелердің нақтылығы мен шынайылығына күмән туғызады, салық міндеттемелерін барынша азайту және бюджетке салық төлеуден жалтару мақсатында ресми құжат айналымының құрылуы туралы куәландырады.
Осылайша, «С» Компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша шегерімдер мен ҚҚС шегерімдерінен шығыстар сомасын алып тастау және салықтық тексеру нәтижелері бойынша КТС мен ҚҚС тиісінше есептеу негізделген болып табылады.
Салық кодексінің 182-бабының 1-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган Апелляциялық комиссияның шешімін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша шағым жасалған тексеру нәтижелері туралы хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы шешім қабылданды.
