Дау түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: ҚҚС
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігіне (бұдан әрі – уәкілетті орган) мүлік салығын, ҚҚС, ЖТС, әлеуметтік және жер салығын есептеу туралы Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі – салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламаға "S" компаниясының апелляциялық шағымын түсті.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, мемлекеттік кірістер органы 01.01.2018ж.-31.12.2021ж. мерзімі бойынша салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің дұрыс есептелуі мен уақтылы төленуі мәселесі бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді , оның нәтижелері бойынша 30.06.2023ж. 19 239,7 мың теңге сомасында қосылған құн салығын (ҚҚС) және өсімпұлды есептеу туралы 6 750,9 мың теңге, сондай-ақ 31 497,4 мың теңге сомасындағы залалды азайту туралы хабарлама шығарылды.
«S» компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
Салық кодексінің 264-бабының 22) тармақшасын және 402-бабы 1-тармағының 4) тармақшасын шегерімге және ҚҚС-ны өнім берушілермен өзара есеп айырысулар бойынша есепке жатқызу бойынша бұзу шағым жасалған салық сомасын және тиісті өсімпұл сомасын есептеу үшін негіз болып табылса, төлемдердің кезеңділігіне қарамастан ҚҚС ескеріле отырып, қолма-қол есеп айырысу үшін төлем жүргізілген және айлық есептік көрсеткіштің 1000 еселенген мөлшерінен асатын азаматтық-құқықтық мәмілелер бойынша, республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және төлем жасалған күні қолданыста болған жағдайларда жүзеге асырылады.
«S» компаниясы салық органының осы қорытындысымен келіспейді, себебі «S» компаниясы Салық кодексінің осы нормасы өзінің нақты мәнінде 1 000 еселенген АЕК мөлшерінен аспайтын мөлшерде бір азаматтық-құқықтық мәміле шеңберінде қолма-қол ақшалай тәртіппен төлемдерді жүзеге асыруға тікелей тыйым салынбайды деп есептейді.
«S» компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган мынадай тұжырымдарға келді.
Тақырыптық тексеру актісінен:
«S» компаниясы 2020-2021жж. Салық кодексінің 264-бабының 22) тармақшасын және 402-бабы 1-тармағының 4) тармақшасын бұза отырып, мұнай өнімдерін 10 берушімен өзара есеп айырысу бойынша шегерімге және ҚҚС арналған шығыстар 160 330,8 мың теңге, азаматтық-құқықтық мәмілелер бойынша 19 239,7 мың теңге сомасындағы ҚҚС төлемдердің кезеңділігіне қарамастан ҚҚС ескеріле отырып, қолма-қол есеп айырысу үшін төлем жүргізілген және айлық есептік көрсеткіштің 1000 еселенген мөлшерінен асатын, республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және төлем жасалған күні қолданыста болған жағдайларда жүзеге асырылады.
Салық кодексінің 264-бабының 22) тармақшасына сәйкес республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және төлем жасау күні қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің 1000 еселенген мөлшерінен асатын сомада төлем кезеңділігіне қарамастан, қосылған құн салығы ескеріле отырып, қолма-қол ақшамен есеп айырысу арқылы төлеу жүргізілген азаматтық-құқықтық мәміле бойынша қосылған құн салығын төлеуші ретінде тіркеу есебінде тұрған дара кәсіпкердің немесе қосылған құн салығын төлеуші ретінде тіркеу есебінде тұрған басқа дара кәсіпкердің пайдасына заңды тұлғаның немесе заңды тұлғаның шығыстары шегерімге жатпайтын шығындар болып табылады.
Салық кодексінің 402-бабы 1-тармағының 4) тармақшасына сәйкес қосылған құн салығымен, қосылған құн салығы есепке жатқызылмайды деп танылады, ол тауарларды алуға байланысты төленуге азаматтық-құқықтық мәміле бойынша төлемнің кезеңділігіне қарамастан қосылған құн салығын ескере отырып, қолма-қол есеп айырысу үшін төлем жүргізілген және айлық есептік көрсеткіштің 1000 еселенген мөлшерінен асатын жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді, республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және төлем жасалған күні қолданыста болған жағдайларда жүзеге асырылады.
Төлемдер және төлем жүйелері туралы Қазақстан Республикасы Заңының 25-бабының 9-тармағында: сомасы АЕК мың еселенген мөлшерінен асатын мәміле бойынша төлемдер, республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және төлем жасалған күні қолданыста болған ҚҚС төлеуші ретінде тіркеу есебінде тұрған дара кәсіпкерлер жүзеге асырады, немесе заңды тұлғалар ҚҚС төлеуші ретінде тіркеу есебінде тұрған басқа дара кәсіпкердің немесе заңды тұлғаның пайдасына қолма-қол ақшасыз тәртіппен ғана.
Осылайша, төлемнің кезеңділігіне қарамастан, қосылған құн салығын ескере отырып, қолма-қол ақшалай есеп айырысу үшін төлем жүргізілген және республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және төлем жасалған күні қолданыста болған айлық есептік көрсеткіштің 1000 еселенген мөлшерінен асатын шығыстар мен ҚҚС мәмілелер бойынша есепке жатқызуға жатпайды.
Салықтық тексеруді жүргізген мемлекеттік кірістер органының ақпаратына сәйкес, «S» компаниясының бір тұлғалармен өзара есеп айырысулары бойынша шығыстар және олар бойынша төлем қолма-қол есеп айырысу үшін жүргізілген және жиынтығында «S» компаниясының айлық есептік көрсеткіштің 1 000 еселенген мөлшерінен асатын тауардың бір түрі бойынша шығыстар келесі жабдықтаушылардан шегерімге және ҚҚС есепке жатқызылған:
- 14 696,2 мың теңге сомасына, «Q» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 1 574,6 мың теңге сомасындағы ҚҚС;
- 3 798,9 мың теңге сомасына, «Z» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 407,0 мың теңге сомасындағы ҚҚС;
- 14 181,8 мың теңге сомасына, «K» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 1 519,5 мың теңге сомасындағы ҚҚС;
- 5 245,6 мың теңге сомасына, «О» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 562,0 мың теңге сомасындағы ҚҚС;
- 92 986,9 мың теңге сомасына, «Е» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 9 962,9 мың теңге сомасындағы ҚҚС;
- 38 439,2 мың теңге сомасына, ЖК «T»-мен өзара есеп айырысулар бойынша 2 473,8 мың теңге сомасындағы ҚҚС;
- 8 675,1 мың теңге сомасына, «J» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 929,5 мың теңге сомасындағы ҚҚС;
- 6 603,4 мың теңге сомасына, «KZ» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 707,5 мың теңге сомасындағы ҚҚС;
- 6 335,9 мың теңге сомасына, «I» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 678,9 мың теңге сомасындағы ҚҚС;
- 3 958,1 мың теңге сомасына, ЖК «U»-мен өзара есеп айырысу бойынша 424,1 мың теңге сомасында ҚҚС.
Қарастырылып отырған жағдайда ЖК «T» жазып берген 14 электрондық шот-фактураға (ЭШФ) сәйкес «S» компаниясы 102,9 тонна АИ-92 маркалы бензин және 23,8 тонна дизель отыны сатып алды, бұл ретте осы жеткізушімен 14 шарт жасалды.
Төменде көрсетілген контрагенттер бойынша осындай жағдай қалыптасты:
- «E» компаниясы жазып берген 57 ЭШФ сәйкес «S» компаниясы 581,2 тонна көлемінде АИ-92 маркалы бензин сатып алды, бұл ретте аталған жеткізушімен 57 шарт жасалды;
- «K» компаниясы жазып берген 10 ЭШФ сәйкес «S» компаниясы 59,2 тонна АИ-92 маркалы бензин мен 23,9 тонна дизель отынын сатып алды, бұл ретте аталған жеткізушімен 10 шарт жасалды;
- «Q» компаниясы жазып берген 10 ЭШФ сәйкес «S» компаниясы 86,6 тонна көлемінде АИ-92 маркалы бензин сатып алды, бұл ретте аталған жеткізушімен 10 шарт жасалды;
- «KZ» компаниясы жазып берген 5 ЭШФ сәйкес «S» компаниясы 37,3 тонна АИ-92 маркалы бензин сатып алды, бұл ретте аталған жеткізушімен 4 шарт жасалды;
- «J» компаниясы жазып берген 4 ЭШФ сәйкес «S» компаниясы 47,1 тонна дизель отынын сатып алды, бұл ретте аталған жеткізушімен 4 шарт жасалды;
- «U» ЖК жазып берген 3 ЭШФ сәйкес «S» компаниясы 14,2 тонна АИ-92 маркалы бензин мен 5,2 тонна дизель отынын сатып алды, бұл ретте аталған жеткізушімен 3 шарт жасалды;
- «I» компаниясы жазып берген 3 ЭШФ сәйкес «S» компаниясы 33,9 тонна дизель отынын сатып алды, бұл ретте аталған жеткізушімен 3 шарт жасалды;
- «O» компаниясы жазып берген 3 ЭШФ сәйкес «S» компаниясы 27,7 тонна дизель отынын сатып алды, бұл ретте аталған жеткізушімен 3 шарт жасалды;
- «Z» компаниясы жазып берген 2 ЭШФ сәйкес «S» компаниясы 20,8 тонна АИ-92 маркалы бензин сатып алды, бұл ретте аталған жеткізушімен 2 келісім-шарт жасалды.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде, бір тұлғалармен және тауардың бір түрі бойынша мәмілелер жасалғандықтан, сол арқылы тауарлар үшін төлем бірнеше төлемге бөлінеді.
Осылайша, көрсетілген мәмілелер тауарлардың бірдей түрлері бойынша жасалғанын ескере отырып, Салық кодексінің 264-бабы 22) тармақшасының, 402-бабы 1-тармағының 4) тармақшасының нормалары, шығыстар шегерімдерінен алып тастау, сондай-ақ ҚҚС есепке жатқызудан алып тастау, төлеу қолма-қол есеп айырысу үшін жүргізілген азаматтық-құқықтық мәміле бойынша тауарларды жеткізушілермен өзара есеп айырысу бойынша, айлық есептік көрсеткіштің 1 000 еселенген мөлшерінен асатын және тиісті ҚҚС есептеу және салықтық тексеру нәтижелері бойынша залалды азайту негізді болып табылады.
Салық кодексінің 182-бабының 1-тармағына және 186-бабының 5-тармағына сәйкес 2017.12.25 шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган Апелляциялық комиссияның шешімін және тақырыптық тексеру нәтижелерін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша облысты тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы шешім қабылданды.
