Даудың түрі: салықтық даулар
Салық төлеуші санаты: заңды тұлға
Салық түрі: ҚҚС
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігіне (бұдан әрі – уәкілетті орган) «Р» Компанияның аумақтық Мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі – салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламасына есепке жатқызылған, қайтару үшін расталмаған, бюджетке төлеуге жатпайтын қосылған құн салығының (ҚҚС) есептелген салықтан асып кетуіне қатысты шағымы келіп түсті.
Іс материалдарынан анықталғандай, салық органымен 2022ж.01.07. бастап 2022ж.31.12. дейін қайтаруға ұсынылған ҚҚС сомаларының дұрыстығын растай отырып, ҚҚС есептеу дұрыстығы мен уақтылы төленуіне тақырыптық тексеру жүргізілді, нәтижесінде есепке жатқызылған, қайтаруға расталмаған, бюджетке төленуге жатпайтын 29 866,4 мың теңге сомасында есептелген салықтан асып кеткен ҚҚС туралы хабарлама шығарылды.
«Р» Компаниясы салық органының қорытындысымен келіспей, апелляциялық шағым түсіріп, онда салық органының шешімін толығымен жоюды сұрады.
Қайтарылуға жатпайтын ҚҚС сомасы 452 302,5 мың теңгені ҚҚС асып кеткенін растамау үшін: шетел валютасындағы түсімдердің түспегені - 399 129,8 мың теңге; тікелей жеткізушілердің бұзушылықтары – 75,3 мың теңге; жеткізушілердің бұзушылықтары – 4 148,3 мың теңге; тәуекелдерді басқару жүйесін (ТБЖ) қолдану барысында анықталған бұзушылықтар – 48 949,1 мың теңге негіз болды. Осыған байланысты, тексеру нәтижелері бойынша «Р» Компания қайтаруға ұсынған 29 866,4 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтару расталмады.
Салық органының осы тұжырымдарымен «Р» Компаниясы келіспейді, «Р» Компаниясы тексеру нәтижелері бойынша ҚҚС қайтару туралы талап арыз бермеген жеткізушілер бойынша 29 866,4 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтару расталмағанын көрсетті.
29866,4 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару туралы талап арыз «Р» Компаниясымен 2022 жылдың 3-4 тоқсанында, оның ішінде: Қазақстан Республикасында 4-ші жылы ҚҚС-пен сатып алынған тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша. 2022 жылғы тоқсанда 18 298,1 мың теңге сомасында («Z», «C», «E», «О», «К», «Т», «B», «L», «J», «N», «І» Компанияларымен өзара есеп айырысулар бойынша); ЕАЭО-ға кірмейтін мемлекеттерден ҚҚС төлей отырып тауарларды әкелу үшін 2022 жылғы 3-тоқсанда 8 398,9 мың теңге сомасында, 2022 жылғы 4 тоқсанда 3 169,4 мың теңге сомасында («R» Компаниясымен өзара есеп айырысулар бойынша).
«Р» Компаниясы тексеру нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған жеткізушілермен («А», «W», «S», «D» Компаниялары) өзара есеп айырысуларды жүргізбеген. «R» компаниясымен 2022 жылдың 3-4 тоқсанында жүргізілген есеп айырысулар бойынша жүргізілген тексеру нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған жоқ.
Сонымен бірге, контрагенттердің хаттарынан («D», «S», «A», «W» Компаниялары) бұл тұлғалар ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген құжаттарды, электронды шот-фактураларды (ЭСФ) жедел түрде бергені. бюджетке ҚҚС төленгені анықталды, 2022 жылдың 4-тоқсанында «Р» компаниясымен өзара есеп айырысуларды жүргізбеген, «Р» компаниясымен өзара есеп айырысулар бойынша камералды бақылау бойынша хабарлама алмаған және өтелмеген хабарламалары жоқ.
«Р» Компаниясының айтуынша, мемлекеттік кірістер органы ҚҚС асып кеткен сомаларының қайтарылуын растау бойынша тақырыптық тексеру жүргізу бойынша 2017ж.25.12. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 152-бабының талаптарын бұзып, тақырыптық тексеру барысында «Р» Компаниясына ҚҚС қайтару туралы талап ұсынылған операциялар бойынша қатысты емес бұзушылықтарды ұсынуына байланысты өкілеттіктерден асып кеткен.
Салық кодексінің нормаларына, 2018ж.19.03. №391 Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің бұйрығымен бекітілген ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару және ҚҚС асып кету сомасының сенімділігін растау мақсатында ТБЖ қолдану қағидаларына сәйкес көрсетілетін қызметті алушы үшін тексерілетін салық кезеңі үшін МҚҚ жеткізушілер үшін «Пирамида» талдамалық есепті қалыптастырады. Бұл ретте, ҚҚС қайтару мақсатында көрсетілетін қызметті алушымен жасалған мәміледе тікелей жеткізушілердің ҚҚС есептеуі мен төлеуі кезінде бұзушылықтардың болмауы маңызды. Алушының тікелей жеткізушілерінің үшінші тұлғалармен мәмілелер жасауда бұзушылықтарының болуы немесе болмауы «ҚҚС-ты бюджеттен қайтару» мемлекеттік қызметін көрсетуге әсер етпеуі тиіс. Әртүрлі деңгейдегі жеткізушілер үшін «Пирамида» аналитикалық есебін қалыптастыру «Р» Компаниясы өзара есеп айырысуды жүзеге асырмаған үшінші тұлғалардың негізсіз бұзушылықтарын «Р» Компаниясына ұсынуға әкеледі.
Жабдықтаушылардың («C», «Z», «О» Компаниялары) хаттарына сәйкес ЭШФ ЭШФ АЖ-ға жүктелді, ҚҚС салық есептілігінде көрсетілді, бюджетке ҚҚС төленді, «Пирамида» аналитикалық есебі бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы өтініштер алынған жоқ, «Z» және «G» Компаниялары арасындағы өзара есеп айырысулар расталды.
«Р» Компаниясы тексеру нәтижелері бойынша «Р» Компаниясына тікелей жеткізушілермен жасалатын мәмілелермен байланысты емес бұзушылықтар үшін айып тағылды, сонымен қатар қайтаруға мәлімделген ҚҚС сомасы мен анықталған бұзушылықтар сомасы арасында сәйкессіздіктер бар деп есептейді, бұл ретте бұзушылықтар сот тәжірибесімен расталған кеңселік бақылаудың және салықтық тексерулердің нәтижелері бойынша жеткізушілерге ұсынылуы тиіс.
Шағымда сондай-ақ тексеру нәтижелері салық заңнамасына, Қазақстан Республикасының Әкімшілік іс жүргізу кодексіне (ӘІЖК), сот актілеріне сәйкес ҚҚС асып кеткен сомаларын қайтарудан бас тартуға негіз болатын мән-жайлардың бар екендігін дәлелдемегені атап өтілді. Атап айтқанда, аудиторлық қорытындыда тек ЭШФ деректері мен жеткізушілердің ҚҚС бойынша салық есептілігінің деректері бойынша ҚҚС сомасының сәйкес келмеу фактісі көрсетіледі, бұл ретте МКО-на жіберілген сұраулар туралы мәліметтер көрсетіледі, ал «Р» Компанияның тікелей жеткізушілері арасындағы бұзушылықтар фактілері белгіленбеген.
«Р» Компаниясының пікірінше, «Р» Компаниясы мен оның тікелей жеткізушілері арасындағы мәмілелермен байланысты емес жеткізушілер үшін анықталған бұзушылықтар «Пирамида» аналитикалық есебіне сәйкес бұзушылықтар ретінде сараланады.
«Р» Компанияның дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерделей келе, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
2022ж.07.01. бастап 2022ж.31.12. дейін кезеңге ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару туралы өтініш негізінде «Р» Компаниясына тақырыптық тексеріс жүргізілді 2022 жылғы 4-тоқсанға ҚҚС декларациясында көрсетілген 29 866,4 мың теңге сомасында (2023ж.00.00. бастап енгізілген).
2020 жылғы 20.01. №39 бұйрықпен бекітілген «ҚҚС бойынша декларация (300.00-нысан)» Салық есептілігін ұсыну қағидаларының «300.09 нысанын толтыру бойынша түсіндірме - Қайтаруға ұсынылған ҚҚС сомалары туралы мәліметтер» 11-тарауының 23-тармағына сәйкес. Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Бірінші орынбасары - Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің (бұдан әрі - №39 Қағида) «Қайтаруға ұсынылған ҚҚС сомасы» бөлімінде ҚҚС сомасын салық төлеуші талап қою мерзімі ішінде салық кезеңдерінің контекстінде көрсетіледі.
Осылайша, №39 Қағидаларға сәйкес ҚҚС бойынша салық есептілігінде нақты өнім берушілер бойынша ҚҚС сомаларын көрсетпей, тек салық кезеңдері бойынша салық төлеуші мәлімдеген ҚҚС сомалары көрсетіледі.
Бұл ретте 4-тоқсандағы ҚҚС декларациясына «Қайтаруға ұсынылған ҚҚС сомалары туралы ақпарат» 09 Қосымшасында «Р» Компаниясы 3-тоқсанды қоса алғанда қайтаруға ұсынылған ҚҚС-ты 29 866,4 мың теңге сомасында көрсетеді. 2022 жылға - 8 398,9 мың теңге; 2022 жылдың 4 тоқсанына - 21 467,5 мың теңге.
ҚҚС асып кеткен сомаларының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексерулерді жүргізу ерекшеліктері Салық кодексінің 152-бабының ережелерімен айқындалатынын атап өткен жөн.
Салық кодексінің 152-бабының 1-тармағында ҚҚС асып кеткен сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексеру, атап айтқанда, соманы қайтару туралы өтінішті табыс еткен салық төлеушіге қатысты ҚБЖ пайдалана отырып жүргізілетіні белгіленген. ҚҚС декларациясында көрсетілген ҚҚС асып кетуі.
Салық кодексінің 137-бабының 2-тармағына сәйкес тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын және ҚҚС асып кету сомасының сенімділігін растау мақсатында ТБЖ қолдану тәртібін уәкілетті орган айқындайды.
Салық кодексінің 429-бабының 10-тармағында көрсетілген ҚҚС асып кетуін қайтару қағидаларын уәкілетті орган да бекітеді.
2018 жылғы 19.03. №391 бұйрығымен. Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің ҚҚС асып кетуін қайтару және ҚҚС асып кету сомасының сенімділігін растау мақсатында ТБЖ қолдану қағидалары (бұдан әрі – №391 Қағидалар) бекітілді.
№391 Қағидалардың 11-тармағына сәйкес қайтаруға ұсынылған ҚҚС асып кету сомаларының дұрыстығын, сондай-ақ көрсетілетін қызметті алушыға бюджеттен қайтарылған ҚҚС сомаларының сенімділігін растау мақсатында тақырыптық аудит жүргізу кезінде олардың оңайлатылған қайтару рәсімі қолданылған болса, тексерілетін салық кезеңі үшін ақпараттық жүйелерді (АЖ) пайдалана отырып, тексерілетін көрсетілетін қызметті алушы үшін №391 Қағидалардың 3-тарауына сәйкес өнім берушілердің «Пирамида» талдамалық есебін қалыптастырады.
№391 Қағидалардың 3-тарауының 45-тармағында №391 Қағидалардың мақсаттары үшін «Пирамида» талдамалық есеп көрсетілетін қызметті беруші ұсынған ҚҚС есептілігін зерделеу және талдау негізінде көрсетілетін қызметті беруші жүзеге асыратын бақылау нәтижелері болып табылатыны белгіленген. салық төлеуші және (немесе) АЖ туралы мәліметтер, сондай-ақ уәкілетті мемлекеттік органдардан, жергілікті атқарушы органдардан, уәкілетті тұлғалардан алынған мәліметтер, сондай-ақ салық төлеушінің қызметі туралы басқа да құжаттар және (немесе) мәліметтер.
Пирамида есебі мыналарды ескере отырып жасалады:
салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі және
№391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген тәуекел, оның ішінде жалған (тауар емес) операцияларды пайдалана отырып.
№391 Қағидалардың 46, 47-тармақтары тәуекелдер ұғымдарын анықтайды, атап айтқанда:
- жеткізушінің салық есептілігінің мәліметтері мен АЖ мәліметтерін, сондай-ақ ҚҚС есептеу және төлеу бойынша салық міндеттемелерінің орындалмағанын көрсететін басқа да мәліметтерді салыстыру нәтижесінде анықталған сәйкессіздіктер салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі ретінде танылады. бюджет.
- көрсетілетін қызметті алушының салық жеңілдіктерін (салық жинақтарын) алу және салық төлемдерін азайту мақсатында олардың заңсыз әрекеттерінен пайда алу тәуекелі танылады:
1) салық төлеуден жалтару схемаларын пайдалану, оның ішінде тауарларды нақты жеткізбей, жұмыстарды орындамай, қызметтерді көрсетпестен ҚҚС сомаларын есепке алу құқығын алу мақсатында мәмілелер жасасу және (немесе) тауарлардың қосылған құнын ұлғайту мақсатында мәмілелер жасасу, тиісінше, ҚҚС асып түсуін ұлғайту;
2) көлеңкелі экономикаға ақша қаражатын шығаруға және ақша қаражатын қолма-қол ақшаға айналдыруға бағытталған әрекеттер;
3) басқа мәмілені жасыру мақсатында жасалған жалған мәмілелер (мәмілелердің бағасын айтарлықтай төмендету немесе асыра бағалау).
Салық кодексінің 152-бабының 11-тармағына сәйкес, сондай-ақ Салық кодексінің мақсаттары үшін ҚҚС бойынша есептілікті зерделеу және талдау негізінде салық органдары жүргізетін бақылау нәтижелері «Пирамида» талдамалық есеп болып табылатыны айқындалған. салық төлеуші (салық агенті) ұсынған және (немесе) ақпараттық жүйелерден алынған мәліметтер.
Осылайша, салық заңнамасына сәйкес салық органы жүзеге асыратын бақылаудың нәтижесі болып табылатын «Пирамида» талдамалық есеп №391 Қағидалардың 46, 47-тармақтарында көрсетілген тәуекелдерді ескере отырып, тексерілетін салық кезеңі үшін қалыптастырылады. Бұл ретте, №391 Қағидалар «Пирамида» талдамалық есепті тек көрсетілетін қызметті алушының тікелей жеткізушілеріне қатысты қалыптастыруды шектемейді.
Бұл ретте, тексеру барысында тексерілетін салық кезеңі үшін - 2022ж.01.07. бастап 2022ж.31.12. дейін «Р» Компаниясының түрлі деңгейдегі жеткізушілерімен «Пирамида» аналитикалық есебі қалыптастырылды.
№391 Қағидалардың 3-тарауының 52-тармағына сәйкес, егер «Пирамида» талдамалық есептің нәтижелері бойынша тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілер арасында салық заңнамасын бұзушылықтар анықталса, көрсетілген соманың сенімділігін растау. ҚҚС асып кетуі салық заңнамасын бұзғаны анықталған тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілерге тиесілі ҚҚС асып кету сомасына азайтылған өтініште және (немесе) салықтық өтініште көрсетілген сомалар шегінде жүзеге асырылады, келесі фактілерді ескере отырып, бірақ олармен шектелмейді:
1) жеткізушінің ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер мен (немесе) ЭШФ АЖ және басқа ТҚҚ АЖ мәліметтері арасындағы сәйкессіздіктер;
2) өнім берушінің қосылған құн салығы бойынша салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер мен (немесе) өткізілген тауарлар, жұмыстар, қызметтер үшін шот-фактуралардың тізілімінде көрсетілген мәліметтердің және сатып алушының өзі сатып алған тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер үшін шот-фактуралардың тізіліміндегі мәліметтер арасындағы сәйкессіздіктер;
3) ҚҚС бойынша есептен шығарылған, оның ішінде таратылған, әрекетсіз, банкрот болған тұлғамен өзара есеп айырысулар бойынша ҚҚС сомасын есепке жатқызу – Салық кодексінің 85-бабына сәйкес осындай тұлға ҚҚС бойынша есептен шығарылған күннен бастап;
4) заңды күшіне енген сот шешімі негізінде жарамсыз деп танылған мәміле бойынша ҚҚС сомасын есепке жатқызу;
5) басқарушыға (құрылтайшыға) қатысты қызметі Қылмыстық істі сотқа дейінгі тергеп-тексерудің бірыңғай тізілімінде осы Кодекстің 216 және 245-баптарында көзделген құқық бұзушылықтар үшін тіркеу фактісі бар өнім берушімен өзара есеп айырысулар бойынша ҚҚС сомасын есепке жатқызу. оңалту себептері бойынша тоқтатылғандарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі;
6) өзіне қатысты осы Қағидалардың 47-тармағында көзделген тәуекелдер анықталған өнім берушімен өзара есеп айырысулар бойынша ҚҚС сомасын есепке алу;
7) есептелген ҚҚС сомасын төлеу бойынша салық міндеттемесін орындамаған өнім берушімен өзара есеп айырысулар бойынша ҚҚС сомаларын есепке жатқызу.».
Бұл ретте, №391 Қағидалардың 3-тарауының 53-тармағында расталуға жататын ҚҚС асып кету сомасы мынадай тәртіппен айқындалады деп белгілейді:
1) тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілер есепке жатқызған ҚҚС-тың ең аз сомасы әрбір салық төлеушіден бастап, №391 Қағидалардың 52-тармағында көрсетілген фактілерді ескере отырып, салық заңнамасын бұзу сомасы шегінде белгіленеді. ҚҚС қайтару туралы өтінішті және (немесе) салық есептілігін ұсынған алушы;
2) жиынтықта мынадай сомалардың ең азы белгіленеді:
осы тармақтың 1) тармақшасына сәйкес айқындалатын ҚҚС сомасы, ҚҚС жалпы сомасы;
ҚҚС қайтару туралы өтінішті немесе тікелей жеткізушіден салықтық өтінішті берген көрсетілетін қызметті алушының есепке жатқызылған ҚҚС сомасы;
3) ҚҚС қайтару туралы өтініште немесе салықтық өтініште көрсетілген ҚҚС асып кету сомасынан осы тармақтың 2) тармақшасында белгіленген тәртіппен айқындалған ҚҚС сомалары шегеріледі.
Бұл жағдайда, тексеру актісі 2.4 бөлімде 2022ж.01.07. бастап 2022ж.31.12. дейін кезеңдегі ҚҚС асып кетуі тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуға байланысты қалыптасқаны көрсетілген, оның ішінде: Қазақстан Республикасының аумағында 67 286,3 мың теңге сомасында; ҚҚС төленген импорт бойынша 678 621,0 мың теңге сомасында..
Тексеруді жүзеге асырған МКО ұсынған ақпарат пен материалдарға сәйкес, «Пирамида» жасалған талдамалы есептің қаралып отырған кезеңге, яғни 2022ж.07.01. бастап 2022ж.31.12 дейін «Р» Компаниясы тікелей жеткізушілермен «А», «C», «W», «Z», «E», «О», «Н», «К», «F», «D», «Т», «St», «J», «N», «L», «B», «I» Компанияларымен) өзара есеп айырысулар бойынша 67 286,3 мың теңге сомасында ҚҚС есептеді.
Әртүрлі деңгейдегі жеткізушілерге арналған «Пирамида» аналитикалық есебінің нәтижелері бойынша келесі тәуекелдер анықталды:
1) Салық міндеттемелерін орындамау тәуекелдері – ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген деректер мен тексеру актісінің 2.9. бөлімде көрсетілген тікелей жеткізушілер үшін ЭШФ АЖ-да көрсетілген деректер арасында сәйкессіздіктердің болуы, олар бойынша ҚҚС қайтарылмайтын сомасы 75,3 мың теңгені құрады, оның ішінде «О» Компаниялары бойынша – 59,2 мың теңге; «D» - 15,9 мың теңге; «В» - 0,2 мың теңге.
Бұл ретте, тексеру актiсiнде терiс қатесi орын алған, сондықтан «В» Компаниясының орнына жеткiзушiнiң атауы - «S» Компаниясы көрсетiлген.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2022ж.22.12. №9 Нормативтік қаулының «Соттардың салық заңнамасын қолдануының кейбiр мәселелерi туралы» 35-тармағына сәйкес салық төлеушi салықтық тексеру нәтижелерi туралы хабарламаға немесе тексеру актiсiне салық төлеушiнiң бұзушылықтар негiзiнде дауласуы бойынша Салық кодексінің 18-тарауының 2-тармағында белгіленген салықтық тексерулерді жүргізу тәртібі мен мерзімдері туралы салық органы жіберілген сипаттағы бұзушылықтарды және олардың тексеру нәтижелерінің заңдылығы мен негізділігіне әсерін бағалауды негізге алады. Атап айтқанда, Салық кодексінің 148-бабына сәйкес салықтық тексеру жүргізуге негіз болып табылатын ұйғарымсыз немесе кейіннен заңсыз деп танылған ұйғарымның негізінде жүргізілген тексеру нәтижелері заңсыз деп тану;
2) Салық міндеттемелерін орындамау тәуекелдері - ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген деректер мен тексеру актісінің 2.10 бөлімінде көрсетілген 2 және 3-деңгейдегі жеткізушілер үшін ЭШФ АЖ-да көрсетілген деректер арасында сәйкессіздіктердің болуы, олар бойынша ҚҚС қайтарылмайтын сомасы 48 949,1 мың теңгені құрады, оның ішінде:
- жеткізушілері, «BL» және «EE» Компаниялары (2-деңгейдегі жеткізушілер) салық есептілігінде ҚҚС сомасын кем бағалаған «А» Компаниясына (1-деңгейдегі жеткізушілер) - 39 817,3 мың теңге;
- жеткізуші «SI» Компаниясы (2-деңгейлі жеткізуші) салық есептілігінде ҚҚС сомасын кем бағалаған «О» Компаниясына (1-деңгейдегі жеткізуші) – 344,6 мың теңге;
- жеткізушісі «G» Компаниясы (2-деңгейдегі жеткізуші), жеткізушісі «CL» Компаниясы (3-деңгейдегі жеткізуші) салық есептілігінде ҚҚС сомасын кем бағалаған «Z» Компаниясына (1-деңгейдегі жеткізуші) - 1 177,9 мың теңге;
- жеткізушілері «ТА» және «КТ» Компаниялары (2-деңгейдегі жеткізушілер) болып табылатын «С» Компаниясына (1-деңгейдегі жеткізушілер) - 3 101,2 мың теңге, жеткізушілері «СТ», «МА», «ЕВ» және «PT» (3-деңгейдегі жеткізушілер) салық есептілігінде ҚҚС сомасын кем бағалаған;
- «W» Компаниясына (1-деңгейлі жеткізуші) – 4 508,1 мың теңге: 1) «WK» компаниясы (2-деңгейдегі жеткізуші) ҚҚС салық есептілігінде ҚҚС сомасын төмендететін өнім беруші; 2) жеткізушілері «TР», «IA», «KС» Компаниялары (2-деңгейдегі жеткізушілер), олардың жеткізушілері «AT», «KO», «DR», «AР», «OM» компаниялары (3-деңгейдегі жеткізушілер) салық есептілігінде төмендетілген ҚҚС сомасы;
3) тексеру актісінің 2.11-бөлімде көрсетілген 5-деңгейдегі жеткізушілер үшін ҚҚС-тың қайтарылмайтын сомасы 4 148,3 мың теңгені құраған, №391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген тәуекелдер, оның ішінде жеткізушісі «ТР» Компаниясы (2-деңгейдегі жеткізуші) болып табылатын «W» Компаниясына (1-деңгейдегі жеткізуші) - 4 148,3 мың теңге (салық аудиті актінің 2.10-тарауларында көрсетілген ҚҚС сомасын қоспағанда):
- жеткізушілері «MС» және «RS» Компаниялары (3-деңгей жеткізушілері), олардың жеткізушілері «BI» және «BA» компаниялары (4-деңгей жеткізушілері), жеткізушілері «KС» және «KE» компаниялары (5-деңгей жеткізушілері) ) салық органының ЭШФ АЖ-да ЭШФ үзінді көшірмелерін шектеу - 2022ж.00.00.
- жеткізушілері «СA», «MС», «AF» Компаниялары (3-деңгейдегі жеткізушілер), жеткізушісі «АМ» Компаниясы болып табылатын, жеткізушілеріне қатысты «АТ» Компаниялары (5-деңгей жеткізушілері) істер қозғалған, Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 216-бабының 2-бөлігімен «Жұмысты іс жүзінде орындамай, қызмет көрсетпей, тауарларды жөнелтпей шот-фактураны беру бойынша әрекеттер жасау» бойынша EРДР-да тіркелген.
Бұрын айтылғандай, Салық кодексінің 152-бабының 11-тармағына, №391 Қағидалардың 45-тармағына сәйкес «Пирамида» талдамалық есеп салық органдары салық ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) АЖ мәліметтерін, сондай-ақ уәкілетті мемлекеттік органдардан, жергілікті атқарушы органдардан, уәкілетті тұлғалардан алыңған мәліметтерді, және де салық төлеушінің қызметі туралы басқа құжаттар және (немесе) мәліметтерді зерделеу және талдау негізінде салық органдары жүргізетін бақылау нәтижелері болып табылады.
Осылайша, ҚҚС асып кетуін қайтару туралы өтініш берген «Р» Компаниясына қатысты жасалған «Пирамида» аналитикалық есебінің нәтижелері бойынша әр түрлі деңгейдегі жеткізушілер үшін қайтарылуға жатпайтын ҚҚС 53 172,7 мың теңге (75,3 + 4 148,3 + 48 949,1) сомасын құрады.
№391 Қағидалардың 70, 72-тармақтарына сәйкес тақырыптық тексеру актісі әрбір себеп бойынша жеке расталмаған соманы көрсете отырып, ҚҚС асып кеткен сомаларын қайтармау негіздерін көрсетеді.
Тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша қайтарылуға жататын ҚҚС асып кету сомасы бұрын қайтарылған сомаларды ескере отырып, сұрау салуда көрсетілген ҚҚС асып кету сомасынан барлық анықталған бұзушылықтарды алып тастау жолымен есептеледі.
Сонымен қатар, Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының 2), 3) тармақшаларына сәйкес салықтық тексеру аяқталған күні:
2) «Пирамида» талдамалық есепті талдау нәтижелері бойынша тексерілетін салық төлеушінің өнім берушілеріне қатысты бұзушылықтар анықталған;
3) ҚҚС сомаларының дұрыстығы расталмаған;
Салық тексеруінің қорытындысында ҚҚС қайтарылмау негізі көрсетіледі.
«Р» Компаниясы салық төлеушілер санатына жатпайтынын атап өткен жөн: ҚҚС асып кеткен сомасын қайтарудың оңайлатылған тәртібін қолдануға құқылы; республикалық индустрияландыру картасы шеңберінде инвестициялық жобаны іске асыру; жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша қызметті жүзеге асыру; өнімді бөлу туралы келісім бойынша теңізде көмірсутектерді барлауды және (немесе) өндіруді жүзеге асыру.
Бұл жағдайда тексеру актісінің 2.14. бөлімде ҚҚС-тың тиісті сомалары тұрғысында тексеру актісі 458 302,5 мың теңге сомасында ҚҚС қайтарылуын растамаудың нақты себептерін көрсетеді, оның ішінде: шетел валютасындағы түсімдердің түспеуі - 399 129,8 мың теңге; жеткізушілердің бұзушылықтары бойынша - 75,3 мың теңге және 4 148,3 мың теңге; ТБЖ пайдалануға байланысты анықталған бұзушылықтар үшін - 48 949,1 мың теңге.
Бұл ретте, шағымда ҚҚС бойынша тексеру нәтижелеріне дау айтудың мән-жайлары көзделмеген, валюталық түсім түспеуіне байланысты қайтарылуға жатпайтын 399 129,8 мың теңге сомасында.
«Р» Компаниясы 2022 жылдың 4 тоқсанындағы ҚҚС декларациясында 2022ж.01.07.бастап 2022ж.31.12. дейін 29 866,4 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару талабын көрсетті.
Жоғарыда көрсетілген мән-жайларды ескере отырып, валюталық түсімдердің алынбауына, «Пирамида» талдамалық есепті талдау нәтижесінде анықталған бұзушылықтардың болуы байланысты, тексеру нәтижелері бойынша «Р» Компаниясы 2022 жылдың 4-тоқсаны үшін ҚҚС Декларациясында ұсынған 2022ж.01.07. бастап 2022ж.31.12. дейін 29 866,4 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуі қайтаруға расталған жоқ.
Осылайша, «Р» Компаниясы 2022ж.01.07. бастап 2022ж.31.12. дейін кезеңге қайтаруға ұсынған 29 866,4 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруды растамау тексеру нәтижелері бойынша негізделген боп табылады.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша салық органының тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы шешім қабылданды.
