Дау түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: ҚҚС
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі - уәкілетті орган) аумақтық мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі – мемлекеттік кірістер органы) КТС және ҚҚС есептеу туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «И» Компаниясының апелляциялық шағымын алды.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, мемлекеттік кірістер органы «И» Компаниясына, оған қатысты (оларға) жұмыстарды нақты орындамай, қызметтер көрсетпей, тауарларды тиеп-жөнелтпей шот-фактураны жазып беру бойынша іс-әрекеттер жасау фактісі бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеру жүргізіліп жатқан салық төлеушімен (салық төлеушілермен) өзара есеп-айырысу бойынша салық міндеттемесін айқындау мәселесі бойынша, сондай-ақ, 2020ж.01.01.-2021ж.31.12. кезең үшін КТС және ҚҚС төлеуді дұрыс есептеу және уақтылы төлеу мәселесі бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 13 330,3 мың теңге сомасында КТС, 2 754,6 мың теңге сомасында өсімпұл, 42 010,3 мың теңге сомасында ҚҚС есептеу туралы хабарлама шығарылды.
«И» Компаниясы мемлекеттік кірістер органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда мемлекеттік кірістер органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
2017 жылғы 25.12. Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Кодексінің (Салық кодексі) 242, 264, 400 және 403-баптарын бұзу КТС және ҚҚС есептеу үшін негіз болды, яғни «K» Компаниясымен өзара есеп-айырысу бойынша шығыстар мен ҚҚС шегерімге жатқызылды.
«И» Компаниясы мемлекеттік кірістер органының осы тұжырымдарымен келіспейді және мынадай дәлелдер келтіреді.
«И» Компаниясының шағымынан құрамына «И» Компаниясы кіретін Консорциум мен «Т» Компаниясы арасында инфрақұрылым объектілерін салу туралы 2013ж.26.12. бастап ұзақ мерзімді шарт жасалғаны шығады. Аталған шартқа сәйкес «И» Компаниясы Тапсырыс берушіге, «И» Компаниясының бекітуі бойынша салынған және пайдалануға берілген, 12 инфрақұрылым объектісін салуға және беруге міндеттенді. Бұл нысандарды салу үшін «И» Компаниясымен қосалқы мердігерлер, оның ішінде «K» Компаниясы тартылды.
Сондай-ақ «И» Компаниясының шағымында «K» Компаниясы мен «И» Компаниясы арасында 2018ж.14.05., 2018ж.22.06. мердігерлік шарттар және 2020ж.15.12. жеткізу шарты жасалғаны атап өтілді, бұл ретте «И» Компаниясының шағымында көрсетілгендей, осы шарттарда көрсетілген жұмыстар мен жеткізілімдер толық орындалды, бұл орындалған жұмыстардың актілерімен және жоба бойынша орындалған жұмыстардың сәйкестігі туралы қорытындылармен бірге объектілерді пайдалануға беру актілерімен расталады.
Бұдан басқа, «И» Компаниясы Қызылорда облысының мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының (бұдан әрі - Қызылорда облысының МАЭС) 2023ж.19.05. ұйғарымымен «И» Компаниясы мен «K» Компаниясы арасындағы мәмілелерді жарамсыз деп тану туралы мемлекеттік кірістер органының талап қоюы бойынша азаматтық іс тоқтатылғанын атап өтті.
«И» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, мемлекеттік кірістер органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Салық кодексінің 264-бабының 4) тармақшасына сәйкес шот-фактурада және (немесе) көшірмесі заңды күшіне енген сот актісі немесе жеке кәсіпкерлік субъектісі жұмыстарды нақты орындамай жасаған ақталмайтын негіздер бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеруді тоқтату туралы қылмыстық тергеп-тексеру органының қаулысы деп танылған өзге де құжатта көрсетілген сома бойынша шығыстар шегерімге жатпайды, қызмет көрсету, тауарларды жөнелту.
Салық кодексінің 403-бабының 1) тармақшасына сәйкес шот-фактураны және (немесе) өзге құжатты жазып беру бойынша әрекетті (әрекеттерді) сот немесе қылмыстық қудалау органының оңалтпайтын негіздер бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеруді тоқтату туралы қаулысымен жеке кәсіпкерлік субъектісі жұмыстарды нақты орындамай жасаған (жасаған) мәміле (операция) бойынша, қызмет көрсету, тауарларды жөнелту.
Қаралып отырған жағдайда, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2020-2021 жылдардағы құрылыс-монтаж жұмыстары бойынша «K» Компаниясымен өзара есеп-айырысу бойынша есептен 194 590,7 мың теңге сомасында және 2020 жылғы 4-тоқсандағы есептен ҚҚС, 2021 жылғы 1-тоқсанда 38 500,2 мың теңге сомасында шегерімдерден шығыстар мен ҚҚС алып тасталды. Төлем қолма-қол ақшасыз есеп-айырысу арқылы жүзеге асырылады. Бұл ретте, салықтық тексеру нәтижелері бойынша есептен шығыстар мен ҚҚС шегерімдерінен алып тастау үшін Қызылорда облысының 2023ж.19.05. МАЭС ұйғарымы негіз болды.
2021ж.07.12. №81-VII ҚРЗ «Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің отыз жылдығына байланысты рақымшылық жасау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 2-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес «К» Компаниясының басшысы Т. азаматқа қатысты Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 216-бабының 1-бөлігі бойынша сотқа берілген қылмыстық іс бойынша іс жүргізуді тоқтату туралы Қызылорда қаласының №2 сотының 2023ж.04.04. Қаулысы шығарылғанын атап өткен жөн.
Қызылорда қаласы №2 сотының 04.04.2023 ж. қаулысынан азамат Т. «И» Компаниясының басшылығымен алдын ала сөз байласу арқылы мүліктік пайда алу мақсатында жұмыстарды нақты орындамай, қызметтер көрсетпей және тауарларды жеткізбей өзі басқаратын «К» Компаниясының атынан шот-фактуралар мен өзара есеп-айырысу туралы тиісті құжаттарды ресімдеп, мөрмен бекіткен. «И» Компаниясының басшылығы талап ететін сомаларға түрлі тауарларды сату, қызметтер көрсету үшін осы іс-әрекеттер үшін шот-фактураларда көрсетілген сомалардың 5% мөлшерінде сыйақы алды.
«И» Компаниясының басшылығы салық төлеуден жалтару мақсатында салық салынатын кірісті «K» Компаниясынан ешқандай тауар сатып алмай, «K» Компаниясынан ешқандай қызмет алмай, Т. азаматынан сатып алынған шот-фактураларды пайдаланды.
Өз кезегінде, «К» Компаниясында қызметкерлердің қандай да бір штаты, арнайы техника, қойма үй-жайлары және заңды кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру үшін өндірістік-техникалық база болмаған кезде, материалдық пайда алу мақсатында іс жүзінде жұмыстарды орындамай, қызметтер көрсетпей, тауарларды тиемей, шот-фактуралар жазып мемлекетке 92 786,7 мың теңгеде айрықша ірі көлемде зиян келтірді.
Осылайша, сот «И» Компаниясы мен «K» Компаниясы арасында жасалған барлық мәмілелер мүліктік пайда алу және салық төлеуден жалтару мақсатында, жұмыстарды нақты орындамай, тиісінше тауарларды жөнелту қызметін көрсетпей жасалғанын анықтады.
Бұдан басқа, Қызылорда облысының МАЭС 2023ж.19.05. «И» Компаниясы мен «K» Компаниясы арасындағы мәмілелерді жарамсыз деп тану туралы ұйғарымымен қозғалған азаматтық іс бойынша іс жүргізу тоқтатылды, оған Қызылорда қаласы №2 сотының 2023ж.04.04. Қаулысы тоқтатуға негіз болды.
Қызылорда облысының 19.05.2023 ж. МАЭС Ұйғарымынан «Соттардың салық заңнамасын қолданудың кейбір мәселелері туралы» Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2022 жылғы 22 желтоқсандағы № 9 нормативтік қаулысының 5-тармағына сәйкес заңды күшіне енген үкім, қылмыстық істі тоқтату туралы сот қаулысы, ақталмайтын негіздер бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеруді тоқтату туралы қылмыстық қудалау органының қаулысы, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша Қаулы, шот-фактураны жазып беру жөніндегі адамның іс-әрекеттері жұмыстарды нақты орындамай, қызметтер көрсетпей, тауарларды тиеп-жөнелтпей жасалған деп танылады, яғни, жалған шот-фактураның көшірмесі КТС есептеу кезінде шығыстарды шегеруден алып тастауға және сатып алынған тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша ҚҚС сомасын есептен шығаруға негіз болып табылады. Салық органдарының жасалуы жалған шот-фактуралармен расталған мәмілелерге дау айту туралы талап-арыз беруі талап етілмейді. КТС және ҚҚС бойынша сомаларды тиісті есептеуді салық органы жалған шот-фактураны жазып беру бойынша іс-әрекеттер жасау белгіленген заңды күшіне енген актілер негізінде жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің (бұдан әрі-ҚР АІЖК) 21–бабының 2-бөлігіне сәйкес заңды күшіне енген сот шешімдері, ұйғарымдары, қаулылары мен бұйрықтары, сондай-ақ соттар мен судьялардың заңды өкімдері, талаптары, тапсырмалары, шақырулары және басқа да өтініштері барлық мемлекеттік органдар үшін міндетті екенін атап өткен жөн, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, қоғамдық бірлестіктер, басқа да заңды тұлғалар, лауазымды адамдар мен азаматтар Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында мүлтіксіз орындалуға жатады.
Баяндалғанның негізінде Салық кодексінің 264-бабының 2) тармақшасына және 403-бабының 4) тармақшасына сәйкес «И» Компаниясының «K» Компаниясымен өзара есеп-айырысуы бойынша шығыстар мен ҚҚС шегерімге жатқызуға жатпайды.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы хабарламаға шағымданушыны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырмай қалдыру туралы шешім қабылданды.
