Дау түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: КТС
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді, өндірілген, орындалған тауарларға қосылған құн салығын қоспағанда, ірі кәсіпкерлік субъектілері – заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын (КТС), Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстарға және көрсетілген қызметтерге салынтаны қосылған құн салығын (ҚҚС) есептеу туралы Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «Ж» Компаниясының апелляциялық шағымын алды.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы 2018ж.01.01. бастап 2021ж.31.12. дейінгі кезеңде салықтың жекелеген түрлері және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер бойынша салық міндеттемесін орындау мәселесі бойынша «Ж» Компаниясына тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 26 000,0 мың теңге сомасында КТС, 10 593,5 мың теңге өсімпұл, ҚҚС сомасы 15 600,0 мың теңге, өсімпұл 6 426,9 мың теңге есептеу туралы хабарлама шығарылды.
«Ж» компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімін толығымен жоюды сұрайды.
«Ж» компаниясының шағымынан салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2018 жылы 130 000,0 мың теңге сомасындағы шығыстар және «Э» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 2018 жылдың 1-3 тоқсанында 15 600,0 мың теңге сомасындағы ҚҚС шегерімдерден негізсіз алынып тасталғаны шығады.
Шағымда жоғарыда көрсетілген өнім берушінің 2022ж.11.03. салық төлеушінің өтініші бойынша өз еркімен таратылғаны, тауарларды нақты жөнелтпей, жұмыстарды орындамай, қызметтер көрсетпей жасалған шот-фактураларды немесе өзге де құжаттарды жазып беру жөніндегі өнім берушінің іс-әрекеттерін тану туралы сот шешімдері шығарылмағаны, өнім беруші мен «Ж» компаниясы арасындағы мәмілелерді жарамсыз деп тану туралы сот шешімдері жоқ екендігі көрсетілген.
«Ж» компаниясы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес ресімделген құжаттармен расталған шығындар құжатпен расталған шығыстар болып табылады деп есептейді.
«Ж» компаниясы шегерімдерден шығарылған шығыстардың құжатпен ресімделгенін және салықтық тексеру жүргізу барысында толық көлемде (шарт, шот-фактуралар, орындалған жұмыстардың актілері, атқарылған жұмыс туралы есеп) ұсынылғанын көрсетеді. Осыған байланысты, «Ж» компаниясы жоғарыда аталған құжаттар оның шығыстарын шегерімге жатқызудың негізділігін растау үшін жеткілікті деп санайды.
Салықтық тексеру актісінен 2017ж.25.12. Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Кодексінің (Салық кодексі) 264-бабының және 404-бабының 2-тармағының талаптарын бұза отырып, «Ж» компаниясы 130 000,0 мың сомасында «А» конфигурациясын техникалық сүйемелдеу жөніндегі қызметтерді сатып алу жөніндегі шығыстарды шегерімге 2018 жылға теңге және «Э» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 2018 жылғы 1-3 тоқсан үшін 15 600,0 мың теңге сомасында ҚҚС есепке жатқызғаны шығады.
Шағымды қарау барысында мыналар анықталды.
Салық кодексінің 242 - бабының 1 және 3-тармақтарына сәйкес Салық кодексіне сәйкес шегеруге жатпайтын шығыстарды қоспағанда, салық төлеушінің табыс алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстары салық салынатын табысты айқындау кезінде шегерімге жатады.
Шегерімдерді салық төлеуші өзінің табыс алуға бағытталған қызметіне байланысты осындай шығыстарды растайтын құжаттар болған кезде іс жүзінде жүргізілген шығыстар бойынша жүргізеді. Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес айқындалатын болашақ кезеңдердің шығыстары олар жататын салық кезеңінде шегерілуге жатады.
Салық кодексінің 400-бабының 1-тармағына сәйкес Салық кодексінің 367-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес қосылған құн салығын төлеуші болып табылатын тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді алушының есепке жатқызылатын қосылған құн салығының сомасы алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер үшін төленуге жататын қосылған құн салығының сомасы, егер олар сату бойынша салық салынатын айналым мақсатында пайдаланылса немесе пайдаланылса, сондай-ақ осы тармақтың 1)-4) тармақшаларында көрсетілген шарттар орындалса.
Шот-фактура Салық кодексінің 400-бабына сәйкес қосылған құн салығын есепке жатқызу үшін негіз болып табылады.
Салық кодексінің 412-бабының 12-тармағында шот-фактура заңды тұлғалар үшін-атауы мен ұйымдық-құқықтық нысанын көрсететін мөрмен, сондай-ақ басшы мен бас бухгалтердің қолдарымен куәландырылатыны көзделген.
Шот-фактура салық төлеушінің шешімімен уәкілеттік берілген қызметкердің қолымен куәландырылуы мүмкін.
Салық кодексінің 190-бабының 3-тармағына сәйкес салық есебі бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.
Бұл ретте «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Бухгалтерлік есеп туралы заң) 6-бабының 3-тармағында операциялар мен оқиғалар бухгалтерлік есеп жүйесінде көрсетілетіні белгіленген, бұл ретте бухгалтерлік жазбаларды бастапқы құжаттардың түпнұсқаларымен барабар нығайтуды және бухгалтерлік жазбаларда барлық операциялар мен оқиғалардың көрсетілуін қамтамасыз етуге тиіс.
Бухгалтерлік есеп туралы заңның 7-бабының 1-тармағына сәйкес бухгалтерлік құжаттама бастапқы құжаттарды, бухгалтерлік есеп регистрлерін, қаржылық есептілікті және есеп саясатын қамтиды.
Бухгалтерлік жазбалар бастапқы құжаттар негізінде жүргізіледі. Бастапқы құжаттар операция немесе оқиға жасалған сәтте не олар аяқталғаннан кейін тікелей жасалуы тиіс.
Бұл ретте, Бухгалтерлік есеп туралы заңның 7-бабы 3-тармағының 6) тармақшасына сәйкес қағаз және электрондық жеткізгіштердегі бастапқы құжаттарда міндетті деректемелер, атап айтқанда операция жасауға (оқиғаны растауға) және оның (оның) ресімделуінің дұрыстығына жауапты адамдардың лауазымдарының атауы, тегі, аты-жөні және қолдары болуға тиіс.
Осылайша, тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер бойынша шығыстар сомаларын шегерімдерге және ҚҚС-қа есепке жатқызу операция не оқиғаның жасалу фактісін тіркейтін осы шығыстарды растайтын бастапқы құжаттар болған кезде, осы шығыстар табыс алуға бағытталған және олар салық салынатын айналым мақсатында пайдаланылатын немесе пайдаланылатын жағдайда жүргізіледі. Бұл ретте бастапқы есепке алу құжаттамасын жүргізу Бухгалтерлік есеп туралы заңның талаптарына сәйкес, оның ішінде операцияны не оқиғаны жасау фактісін тіркеу бойынша жүзеге асырылады.
Салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2018 жылғы «Е» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 130 000,0 мың теңге сомасында шегерімдерден және 2018 жылғы 1-3 тоқсандағы есептен 15 600,0 мың теңге сомасында ҚҚС алып тасталды («А» конфигурациясын техникалық сүйемелдеу жөніндегі қызметтер).
Төлем қолма-қол ақшасыз есеп айырысу арқылы жүзеге асырылады.
ҚР БСАЖ деректеріне сәйкес «Э» Компаниясы заңды тұлғаның 2022ж.07.02. өтініші (2019ж.01.01. бастап 2022ж.07.02. дейінгі кезеңдегі камералдық бақылау нәтижелері бойынша қорытынды) және 2022ж.11.03. бұйрығы негізінде таратылды. «Э» Компаниясының басшысы және құрылтайшысы 2017ж.12.12. бастап 2018ж.07.12. дейін азамат Ч., 2018ж.08.12. бастап 2022ж.11.03. дейін азамат У. болды.
«Кең тұтынылатын басқа да азық-түлік емес тауарлардың көтерме саудасы» қызметінің түрі. Салық жүктемесінің коэффициенті-0,4%.
Мемлекеттік кірістер аумақтық департаменті мен «Ж» компаниясы ұсынған құжаттардың көшірмелеріне (шарт, шот-фактуралар, өзара есеп айырысуларды салыстыру актісі, Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Табиғи монополияларды реттеу, бәсекелестікті және тұтынушылардың құқықтарын қорғау Комитетінің аумақтық департаментінің хаты, Тапсырыс беруші (Компания) арасындағы орындалған жұмыстардың (көрсетілген қызметтердің) актілері сәйкес келетіндігін атап өткен жөн «Ж») және орындаушы («Е» компаниясы) 2017ж.14.12. бастап 1.1-тармақтарда техникалық сүйемелдеу бойынша қызметтер көрсетуге шарт жасасты. және 3.1. анықталған:
«Е» компаниясы Асбук 2.0 платформасы негізінде «А» конфигурациясын техникалық сүйемелдеу бойынша қызметтер көрсету бойынша міндеттеме алады, ал «Ж» компаниясы осы Шарттың талаптары бойынша көрсетілген қызметтер үшін толық төлейді.
Көрсетілген қызметтердің қорытындылары бойынша тиесілі ақшалай қаражаттың «Е» компаниясы төлемінің мөлшері тараптардың келісімі бойынша айқындалады. «Е» компаниясы «Ж» компанияларына осы шартта айқындалған көрсетілген қызметтер үшін ақы төлеуге шот-фактура қоюға міндетті.
Айта кету керек, Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2012ж.20.12. №562 бұйрығына (бұдан әрі - ҚР ҚМ №562 бұйрығы) сәйкес бастапқы құжаттардың нысандары бекітілді, оған сәйкес қорлардың кіріс ордері, қорларды есепке алу карточкасы, орындалған жұмыстар (көрсетілген қызметтер) актісі бастапқы құжаттар болып табылады.
Бұл ретте, орындалған жұмыстардың (көрсетілген қызметтердің) 2018ж.28.02. №1 актілерінде 26 880,0 мың теңге сомасына, 2018ж.30.03. №3 26 880,0 мың теңге сомасына, 2018ж.30.04. №4 19 040,0 мың теңге сомасына, 2018ж.31.05. №7 19 040,0 сомасына мың теңге, 2018ж.30.06. №13 сомасы 19 040,0 мың теңге, 2018ж.31.07. №29 сомасы 34 720,0 мың теңге «жұмыстардың (көрсетілетін қызметтердің) атауы (техникалық ерекшелікке, тапсырмаға, жұмыстарды (көрсетілетін қызметтерді) орындау кестесіне сәйкес олардың кіші түрлері бөлінісінде олар болған кезде)» бағанында пысықтау, құжаттарды жасау «көрсетілген, есептер, асбук бағдарламасын жаңарту». «Тапсырды» жолдарында тек «Е» компаниясының мөрі және белгісіз тұлғаның қолы қойылады, Т.А.Ә. және лауазымы қандай да бір транскрипциясыз.
Өз кезегінде, орындалған жұмыстар (көрсетілген қызметтер) актісінде «Ғылыми зерттеулер, маркетингтік, консультациялық және өзге де қызметтер (күні, нөмірі, беттер саны) туралы есеп туралы мәліметтер» бағаны көзделген, ол жазбаша есеп түрінде аяқтау нысаны бар маркетингтік, консультациялық және өзге де қызметтер көрсету кезінде толтырылуға тиіс.
Салық кодексінің 179-бабы 2-тармағының 5) тармақшасына сәйкес шағымда шағым беруші тұлға өзінің талаптары мен осы мән-жайларды растайтын дәлелдемелерді негіздейтін мән-жайлар көрсетілуге тиіс.
Сонымен қатар, «Ж» компаниясы салықтық тексеру және шағымды қарау барысында алынған қызметтер бойынша жазбаша есеп, кіріс алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты жоғарыда көрсетілген шығыстардың дұрыс жүзеге асырылуын растайтын «А» конфигурациясын техникалық сүйемелдеу бойынша көрсетілген қызметтерді көрсету фактісі түріндегі құжаттарды ұсынбаған.
Бұл ретте, 2.1-тармаққа сәйкес. 2017ж.14.12. техникалық сүйемелдеу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шарттың «Е» компаниясы «Ж» компаниясының техникалық тапсырмаларын орындағаннан кейін жазбаша есеп беруге міндеттенеді.
Айта кету керек, «Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер базасы» АЖ сәйкес «Е» компаниясы лицензиатының рұқсат құжаттары жоқ.
Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі Зияткерлік меншік құқықтары комитетінің авторлық құқық объектісіне құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы 25.03.2011 ж. куәлігіне сәйкес авторлық құқық объектісіне «Асбука» (бухгалтерлік есептің, бақылаудың және талдаудың автоматтандырылған жүйесі)» (ЭЕМ-ге арналған бағдарлама) деп аталатын мүліктік құқықтар тіркелген, оның авторы өз өтініші бойынша азамат З.
Автордың өтініші бойынша 10.01.2005 жылы құрылған авторлық құқық объектісіне айрықша мүліктік құқықтар азамат З. - ға тиесілі және автор жоғарыда аталған объектіні құру кезінде басқа адамдардың зияткерлік меншік құқықтарының бұзылмағанына кепілдік береді.
Бұдан басқа, қолданыстағы бағаны Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Табиғи монополияларды реттеу, бәсекелестікті және тұтынушылардың құқықтарын қорғау Комитетінің 2018ж.25.07. аумақтық департаментінің шекті бағасының деңгейіне дейін төмендету жөніндегі дәлелді қорытындыға сәйкес «Ж» компаниясының 2018ж.08.06. ұсынған құжаттарының негізінде бағдарламаларды сүйемелдеу жөніндегі қызметтер бойынша жабдықтау үстемесі 4 288,0 мың теңге құрағаны анықталды.
Жабдықтау үстемесі Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2017ж.01.02. №36 бұйрығымен бекітілген қоғамдық маңызы бар нарықтарда баға белгілеу қағидаларының 16-18-тармақтарына сәйкес қаралды және 0,948 теңге/кВт (ҚҚС-сыз) деңгейінде қабылданды қолданыстағы деңгейден ( - ) 1,33% - ға төмендеумен.
Осылайша, Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Табиғи монополияларды реттеу, бәсекелестікті және тұтынушылардың құқықтарын қорғау Комитетінің аумақтық департаменті жүргізген сараптама қорытындысы бойынша уәкілетті органмен келісілген электр энергиясын беру мен бөлуге, электр энергиясын диспетчерлеуге және теңгерімдеуге, «Ж» компаниясының электр энергиясының қуатын реттеуге жұмсалған шығындар 11 257 970,8 мың теңге соманы құрады, оның ішінде 585 576,1 мың теңге сомасында жабдықтау үстемесі, оның ішінде бағдарламаларды сүйемелдеу бойынша қызметтер 4 288,0 мың теңге сомасында.
Бұл ретте, «Ж» компаниясы бағдарламаларды сүйемелдеу бойынша 2018 жылға 130 000,0 мың теңге сомасында шығыстарды және компанияның электрмен жабдықтау қызметтеріне шекті баға құрылымында көзделген шығындарға сәйкес келмейтін «Э» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша 2018 жылдың 1-3 тоқсаны үшін 15 600,0 мың теңге сомасында ҚҚС шегерімге жатқызылды.
Көрсетілген фактілер мен мән-жайларды ескере отырып, өзара есеп айырысу бойынша құжаттар (шарт, шот-фактура және орындалған жұмыстар актісі) «Е» компаниясы операцияны жасау фактісі туралы нақты куәландыра алмайды және осы операциялардың бухгалтерлік есепте барабар көрсетілуін қамтамасыз ете алмайды және тиісінше ҚР Салық және бухгалтерлік заңнамаларының ережелеріне сәйкес шегерімдер мен ҚҚС-қа шығыстарды есепке жатқызу үшін негіз болып табылады.
Осылайша, «Е» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша есептен шығыстар мен ҚҚС шегерімдерінен алып тастау және салықтық тексеру нәтижелері бойынша КТС және ҚҚС тиісті есептеу негізді болып табылады.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша салық органының тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырмай қалдыру туралы шешім қабылданды.
