ҚР Қаржы министрлігі (бұдан әрі-уәкілетті орган) "U" компаниясының аумақтық мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі – салық органы) корпоративтік табыс салығын (КТС) есептеу және залалды азайту туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламасына апелляциялық шағымын алды.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы "U" компаниясына 2014ж.01.01. бастап 2018ж.31.12. аралығындағы кезеңде салықтар мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеудің дұрыстығы және уақтылы төлеу мәселесі бойынша тақырыптық салық тексеруін жүргізді, оның нәтижелері бойынша төлем көзінен (төлем көзінен КТС) 5 520,7 мың теңге сомасында ұсталатын резидент емес заңды тұлғалардан КТС есептеу туралы хабарлама, 616,8 мың теңге сомасында өсімпұл және 100,0 мың теңге 263,9 мың теңге.
"U" компаниясы салық органының тұжырымдарымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының КТС есептеу және залалды азайту бөлігіндегі шешімінің күшін жоюды сұрайды.
"U" компаниясы төлем көзінен КТС есептеу бөлігінде тексеру нәтижелері туралы хабарламаға сәйкес келмейді және мынадай дәлелдер келтіреді.
Шағымда "U" компаниясы мен "Р" компаниясы (мердігер) арасында мынадай шарттар жасалғаны көрсетілген:
- 2015ж.12.01. № ХХ «900 орынға арналған мектеп құрылысы» жобалау объектісінің жобалық құжаттамасын әзірлеуге;
- 2015ж.26.08. №ХХХ жобалық құжаттаманы әзірлеуге «объектінің жобалау «кәсіпкерлік қызмет көрсету орталығы».
"U" компаниясы аталған шарттарды жасасу орны Ресей Федерациясы, Ч. қаласы болып табылатынын және шарттардың 10 - бөлімінде мердігердің заңды мекенжайы - Ч.қаласы, ликасы, Ресей Федерациясы көрсетілгенін түсіндіреді. Сонымен қатар, осы шарттарға жобалық құжаттаманы тапсыру-қабылдау актілерінде Ч. қаласы да көрсетілген.
"U" компаниясы жобалау құжаттамасын әзірлеу бойынша көрсетілген қызметтер "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының 2008ж.10.12. Кодексінің (Салық кодексі) 12-бабы 1-тармағының 20) тармақшасындағы осы анықтамаға сәйкес инжинирингтік қызметтерге жатады, олар өз кезегінде Қазақстан Республикасындағы көздерден резидент еместің табыстары болып табылмайды, 2008ж.10.12. Салық кодексінің 192-бабына сәйкес төлем көзінен КТС салынатын болады деп есептейді.
Салықтық тексеру актісінен "U" компаниясы 2008ж.10.12. Салық кодексінің 192-бабы 1-тармағының 3) тармақшасын және 193-бабын бұза отырып, "Р" компаниясының (Ресей Федерациясы) атына төленген кірістер бойынша төлем көзінен КТС есептемегені және ұстап қалмағаны келіп шығады.
Шағымды қарау барысында мыналар анықталды.
2008ж.10.12. Салық кодексінің 193-бабының 1-тармағына сәйкес қызметін тұрақты мекеме құрмай жүзеге асыратын бейрезидент заңды тұлғаның салық кодексінің 192-бабында айқындалған табыстарына шегерімдер жүзеге асырылмай, төлем көзінен корпоративтік табыс салығы салынады.
Бұл ретте төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс салығының сомасын салық кодексінің 192-бабында көрсетілген төлем көзінен салық салынатын табыстар сомасына салық кодексінің 194-бабында белгіленген мөлшерлемелерді қолдану арқылы салық агенті есептейді.
2008ж.10.12. Салық кодексінің 192-бабында Қазақстан Республикасындағы көздерден танылатын резидент еместердің кірістерінің толық тізбесі келтірілген.
Резидент еместердің қызметтер көрсетуі бөлігінде, 2008ж.10.12. Салық кодексінің 192-бабы 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында Қазақстан Республикасындағы көздерден табыстардың мынадай түрлері көзделген:
- Қазақстан Республикасының аумағында жұмыстарды орындаудан, қызметтерді көрсетуден түсетін кірістер;
- Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде басқарушылық, қаржылық, консультациялық, аудиторлық, заңдық (соттарда, төрелікте өкілдік ету және құқықтар мен заңды мүдделерді қорғау жөніндегі қызметтерді, сондай-ақ Нотариаттық қызметтерді қоспағанда) қызметтер көрсетуден түсетін кірістер.
Қаралып отырған жағдайда "U" компаниясы шағымға мынадай шарттардың көшірмелерін қоса берді:
- "U" компаниясы (Тапсырыс беруші) мен "Р" компаниясы (мердігер) арасындағы 2015ж.12.01. №ХХ жобалық құжаттаманы әзірлеуге арналған шарт. Шарттың талаптарына сәйкес Тапсырыс беруші тапсырады, ал Мердігер Тапсырыс беруші бекіткен жобалауға арналған техникалық тапсырма негізінде жобалау объектісінің жобалық құжаттамасын – бұдан әрі «жобалау-сметалық құжаттама» деп аталатын «900 орындық мектеп салу» әзірлеуді өзіне алады.
- "U" компаниясы (Тапсырыс беруші) мен "Р" компаниясы (мердігер) арасындағы 2015ж.26.08. №ХХХ жобалық құжаттаманы әзірлеуге арналған шарт. Шарттың талаптарына сәйкес Тапсырыс беруші тапсырады, ал Мердігер Тапсырыс беруші бекіткен жобалауға арналған техникалық тапсырма негізінде жобалау объектісінің жобалық құжаттамасын әзірлеуді өзіне – бұдан әрі «жобалау-сметалық құжаттама» деп аталатын «Кәсіпкерлікке қызмет көрсету орталығы» қабылдайды.
2015ж. 12.01. №ХХ шарт бойынша мердігер орындайтын жұмыстардың құны 3 231,9 мың ресей рублін және 26.08.2015ж. №ХХХ шарт бойынша – 3 576,9 мың ресей рублін құрайды.
Жоғарыда аталған шарттарды жасасу орны - Ч. қаласы, Ресей Федерациясы болып табылады.
"U" компаниясы шағымға сондай-ақ 10.03.2015ж., 29.04.2015ж., 13.05.2015ж., 06.08.2015ж., 03.12.2015ж. жобалық құжаттаманы тапсыру-қабылдау актілерінің көшірмелерін қоса берді.
1.2-тармақтармен жоғарыда көрсетілген шарттар бойынша әзірленетін құжаттама – темірбетон конструкцияларының сызбаларын (КЖ альбомы), стандартты емес, индустриялық дайындалған темірбетон конструкцияларының сызбаларын (КЖ альбомы), 2001 жылғы Ферлердегі әзірленетін бөлікке арналған жергілікті сметаны (2001 жылғы бағадағы жұмыстар жиынтығы мен көлемі), түсіндірме жазбаны және қаңқалар, іргетастар және сыртқы қабырға панельдерін әзірлеу бойынша есептерді қамтиды.
Осылайша, көрсетілген шарттарға сәйкес" Р " компаниясы құрылыс объектілері бойынша жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеу бойынша міндеттеме қабылдайды.
Бұл жағдайда 10.12.2008ж. Салық кодексінің 12 - бабы 1-тармағының 20) тармақшасына сәйкес инжинирингтік қызметтер-инженерлік-консультациялық қызметтер, зерттеу, жобалау-конструкторлық, есептеу-талдау сипатындағы жұмыстар, жобалардың техникалық-экономикалық негіздемелерін дайындау, өндірісті ұйымдастыру және басқару, өнімді өткізу саласында ұсынымдар әзірлеу.
Осы анықтаманы ескере отырып, жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеу инжинирингтік қызметтерге жатады.
Сондай-ақ тексеру актісінде "алшақтықтың себептері және салықтар мен салық санкцияларын есептеу үшін негіздеме" бөлімінде өнім беруші «900 орындық мектеп құрылысы» объектісі бойынша жобалау құжаттамасын әзірлеу бойынша инжинирингтік қызметтер көрсеткені көрсетілген.
Сонымен қатар, 10.12.2008 жылғы Салық кодексінің 192-бабына сәйкес Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде көрсетілген инжинирингтік қызметтер төлем көзінен салық салынатын Қазақстан Республикасындағы резидент еместің табыстарына жатқызылмағанын көрсету қажет.
Бұдан басқа, Салық кодексінің 158-бабы 1-тармағының 10) тармақшасына сәйкес салықтық тексеру аяқталғаннан кейін салық органының лауазымды адамы талаптары бұзылған Қазақстан Республикасы заңнамасының тиісті ережелерін көрсете отырып, анықталған бұзушылықтардың егжей-тегжейлі сипаттамасын көрсете отырып, салықтық тексеру актісін жасайды.
Бұл жағдайда салықтық тексеру актісінде Қазақстан Республикасының аумағында инжинирингтік қызметтер көрсету фактісін растайтын ақпарат жоқ.
Шағымды қарау барысында ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті Ресей Федерациясының Федералдық салық қызметіне (30.04.2020 ж., 18.11.2020 Ж. және 07.12.2020 ж.) келесі мәселелер бойынша ақпарат беру туралы сұрау салулар жіберді:
- 12.01.2015 ж. №ХХ және 26.08.2015ж. №ХХХ шарттар шеңберінде жұмыстарды, қызметтерді орындаған "Р" компаниясының қызметкерлері туралы мәліметтер (аты-жөні, туған жылы, төлқұжат деректері, қызметкердің лауазымы, еңбек шартының қолданылу мерзімі).
- "Р" компаниясы Қазақстан Республикасының аумағында 12.01.2015ж. №ХХ және 26.08.2015 ж. №ХХХ шарттар бойынша қызметтер көрсетті ме?
Ресей Федерациясы Федералдық салық қызметінің (бұдан әрі – Ресей ФСК) 21.10.2020 ж. жауабына сәйкес "Р" компаниясы түсіндірмелер мен құжаттар ұсынды, оған сәйкес кәсіпорын 2015 жылы "U" компаниясы үшін жобалық құжаттаманы әзірлеу бойынша 12.01.2015 ж. №ХХ және 26.08.2015 ж. №ХХХ шарттар бойынша қызметтер көрсетті.
Ресей ФСК жауабынан "Р" Компаниясы жобалық құжаттаманы әзірлеуге басқа ұйымдарды тартпады. "U" компаниясының жобалық құжаттамасын беруге байланысты әзірлеу жұмыстарын орындаған қызметкерлер туралы ақпарат беру мүмкін емес.
"Р" компаниясы қосымша келісімдермен 12.01.2015 ж. №ХХ және 26.08.2015 ж. №ХХХ шарттардың көшірмелерін, жобалық құжаттаманы тапсыру-қабылдау актілерін, орындалған жұмыстар актілерін, күнтізбелік жоспарды, шот-фактураларды, салыстыру актілерін, төлем құжаттарын және есеп айырысу шотынан үзінді көшірмені ұсынды.
Бас директор ұсынған түсіндірмелерге сәйкес (2014-2017жж. кезеңінде) "Р" компаниясы "U" компаниясымен өз күшімен 12.01.2015ж. №ХХ және 26.08.2015ж. №ХХХ шарттар бойынша ИО жобалық құжаттамасын әзірлеу бойынша қызметтер көрсетті, өзге ұйымдар қызметтер көрсету үшін тартылған жоқ. Бас директор жоғарыда көрсетілген шарттар шеңберінде жұмысты жүзеге асырған қызметкерлерді атай алмады, өйткені қоғамның құжаттары жоқ.
19.03.2021ж. жауабына сәйкес, Ресей ФСК сұратылған мәселе бойынша ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитетінің мекен-жайына ақпарат 21.10.2020 ж. хатпен жіберілгенін хабарлайды.
Осылайша, Ресей ФСК берген жауаптарында Қазақстан Республикасының аумағында 12.01.2015ж. №ХХ және 26.08.2015ж. №ХХХ келісімшарттар бойынша қызмет көрсету туралы ақпарат жоқ.
Бұдан басқа, салықтық тексеру актісінде Қазақстан Республикасының аумағында қаралатын шарттар бойынша қызметтер көрсету туралы ақпараттың да жоқ екенін көрсету қажет.
Баяндалғанның негізінде, "Р" компаниясының инжинирингтік қызметтер көрсетуден түсетін табысын Қазақстан Республикасындағы резидент еместің табыстарына тану, 2008ж.10.12. Салық кодексінің 192-бабы негізінде төлем көзінен салық салынатын және тексеру нәтижелері бойынша 5 520,7 мың теңге сомасында төлем көзінен КТС тиісті есептеу негізделмеген болып табылады.
Апелляциялық комиссия отырысының қорытындысы бойынша салық органының шағым жасалған бөлігіндегі әрекетін заңсыз деп тану туралы шешім қабылданды.
