Учёт

Земельный налог с юридических лиц и индивидуальных предпринимателей

4597


Земельный налог – это один из видов непроизводственных платежей, который должен исчисляться и уплачиваться в бюджет независимо от результатов финансово-хозяйственной деятельности землепользователя.

Уважаемые землепользователи, Департамент государственных доходов по Восточно-Казахстанской области напоминает о необходимости осуществлять расчеты с бюджетом по земельному налогу за все объекты налогообложения своевременно.

Порядок исчисления и уплаты земельного налога с юридических лиц и индивидуальных предпринимателей утвержден в разделе 14 Кодекса РК «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» (далее – Налоговый кодекс).


Плательщиками земельного налога являются лица, имеющие объекты обложения на правах  собственности, постоянного землепользования, первичного безвозмездного временного землепользования.


В случае отсутствия идентификационных документов на земельный участок, основанием для признания пользователя плательщиком земельного налога в отношении земельного участка является фактическое владение и пользование таким участком на основании:

1) актов государственных органов о предоставлении земельного участка – при предоставлении земельного участка из государственной собственности;

2) гражданско-правовых сделок или иных оснований, предусмотренных законодательством Республики Казахстан, – в остальных случаях.

Налоговой базой для определения земельного налога является площадь земельного участка и (или) земельной доли. 


Налоговые ставки установлены в главе 61 Налогового кодекса в зависимости от категории земельного участка.


Статьей 510 Налогового кодекса предусмотрена корректировка базовых ставок земельного налога местными представительными органами. Кроме того, статьей 509 Налогового кодекса также предусмотрено 10-кратное увеличение базовых ставок земельного налога на земельные участки, выделенные под автостоянки (паркинги), автозаправочные станции, занятые под казино, а также не используемые в соответствующих целях или используемые с нарушением законодательства Республики Казахстан.

На основании положений статьи 511 Налогового кодекса исчисление налога производится путем применения соответствующей налоговой ставки к налоговой базе отдельно по каждому земельному участку.

При предоставлении государством права собственности, права постоянного или первичного безвозмездного временного землепользования на земельный участок налогоплательщик исчисляет земельный налог начиная с месяца, следующего за месяцем предоставления таких прав на земельный участок.

В случае прекращения права владения или права пользования земельным участком земельный налог исчисляется за фактический период пользования земельным участком.

Уплата земельного налога производится в бюджет по месту нахождения земельного участка.

В соответствии со статьей 512 Налогового кодекса юридические лица и индивидуальные предприниматели самостоятельно исчисляют суммы земельного налога путем применения соответствующей ставки налога к налоговой базе.

Юридические лица и индивидуальные предприниматели, за исключением индивидуальных предпринимателей, применяющих специальный налоговый режим для субъектов малого бизнеса, обязаны исчислять и уплачивать в течение налогового периода текущие платежи по земельному налогу.

Размер текущих платежей определяется путем применения соответствующих налоговых ставок к налоговой базе по объектам налогообложения, имеющимся на начало налогового периода.

Налогоплательщики, за исключением индивидуальных предпринимателей, применяющих специальные налоговые режимы для субъектов малого бизнеса, уплачивают суммы текущих платежей налога равными долями не позднее 25 февраля, 25 мая, 25 августа и 25 ноября налогового периода.

При возникновении в течение налогового периода налоговых обязательств первым сроком уплаты текущих сумм налога является следующий очередной срок их уплаты в течение такого налогового периода. При возникновении налоговых обязательств после последнего срока уплаты текущих платежей производится только окончательный расчет и уплата суммы налога в сроки, предусмотренные пунктом 8 настоящей статьи.

При изменении обязательств по земельному налогу в течение налогового периода текущие платежи корректируются на сумму изменения налоговых обязательств равными долями по предстоящим срокам уплаты земельного налога в таком налоговом периоде.

В случае передачи в течение налогового периода прав на объекты налогообложения сумма налога исчисляется за фактический период владения земельным участком.

Сумма налога, подлежащая уплате за фактический период владения земельным участком лицом, передающим данные права, должна быть внесена в бюджет до или в момент государственной регистрации прав. При этом лицом, передающим данные права, сумма налога исчисляется с 1 января текущего года до начала месяца, в котором он передает земельный участок. Лицом, получившим такие права, сумма налога исчисляется за период с начала месяца, в котором у него возникло право на земельный участок.

Налогоплательщик производит окончательный расчет и уплачивает земельный налог не позднее десяти календарных дней после наступления срока представления декларации за налоговый период.

Индивидуальные предприниматели, применяющие специальный налоговый режим для субъектов малого бизнеса, уплачивают земельный налог не позднее десяти календарных дней после наступления срока представления декларации за налоговый период.

Обращаем внимание землепользователей, что земельный налог необходимо исчислять с 1-го числа месяца, следующего за месяцем, в котором возникло право землепользования (гражданско-правовые сделки), или вынесен акт государственного органа о предоставлении земельного участка.

На практике землепользователи, оформившие земельные участки, не всегда своевременно исчисляют земельный налог, представляют отчетность и производят расчеты с бюджетом за оформленные объекты налогообложения. 

В ходе администрирования земельного налога органами государственных доходов проводится камеральный контроль полноты исчисления и уплаты земельного налога по сведениям государственных органов. Сведения предоставляются Восточно-Казахстанским филиалом НАО «Правительство для граждан»  - по оформленным земельным участкам, а также Управлением по контролю за использованием земель по ВКО и местными исполнительными органами – по земельным участкам, по которым выявлены нарушения земельного законодательства для привлечения к уплате земельного налога по 10-кратной ставке.

Органами государственных доходов по Восточно-Казахстанской области за истекший период 2019г. по результатам камерального контроля были выявлены факты отсутствия уплаты земельного налога по земельным участкам, оформленным в 2018г. по 650 землепользователям, которыми были представлены дополнительные декларации по земельному налогу и произведена уплата в бюджет земельного налога в сумме 41345,5 тыс.тенге.

Кроме того, по результатам отработки сведений Управления по контролю за использованием земель по ВКО и местных исполнительных органов – по земельным участкам, по которым выявлены нарушения земельного законодательства для привлечения к уплате земельного налога по 10-кратной ставке, обеспечено дополнительное поступление в бюджет земельного налога в сумме 36181,1 тыс.тенге.

 

ДГД по ВКО

Жер салығы-жерді пайдаланушының қаржылық-шаруашылық қызметінің нәтижесіне қарамастан есептеліп,бюджетке төленуі тиіс өндірістік емес төлемдердің бір түрі.

Құрметті жерді пайдаланушылар, Шығыс Қазақстан облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті  салық салынатын барлық нысандар үшін жер салығы бойынша бюджетпен уақытылы есептесу қажеттілігі туралы естеріңізге салады.

Заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлердің жер салығын есептеу және төлеу тәртібі «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» ҚР кодексінің (бұдан ары-Салық кодексі) 14-бөлімінде бекітілген.

Жеке меншiк құқығында,тұрақты жер пайдалану құқығында, бастапқы өтеусiз уақытша жер пайдалану құқығында салық салу объектiлерi бар тұлғалар жер салығын төлеушiлер болып табылады.

Жер учаскесіне арналған сәйкестендіру құжаттары болмаған жағдайда пайдаланушыны жер учаскесіне қатысты жер салығын төлеуші ретінде тану үшін:

1) жер учаскесі мемлекеттік меншіктен берілген кезде - мемлекеттік органдардың жер учаскесін беру туралы актілері;

2) қалған жағдайларда - азаматтық-құқықтық мәмілелер негізінде немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де негіздерде осындай учаскені іс жүзінде иелену және пайдалану негіз болып табылады.

Жер салығын айқындау үшiн жер учаскесiнiң және (немесе) жер үлесінің алаңы салықтық база болып табылады.

Салықтық мөлшерлемелер жер учаскесінің санатына байланысты Салық кодексінің 61-тарауында белгіленген.

Салық кодексінің 510-бабында жергілікті өкілетті органдармен жер салығының базалық мөлшерлемелерін түзету көзделген.

Сонымен қатар, Салық кодексінің 509-бабымен автотұрақтарға (паркингтерге), автожанармай құю станцияларына бөлінген, казино орналасқан, сондай-ақ тиісті мақсаттарда пайдаланылмайтын немесе Қазақстан Республикасының заңнамасы бұзыла отырып пайдаланылатын жер учаскелеріне арналған жер салығының 10-есеге артқан базалық мөлшерлемелері қарастырылған.

Салық кодексінің 511-бабы ережелерінің негізінде салықты есептеу әрбiр жер учаскесi бойынша жеке-жеке салықтық базаға тиiстi салық мөлшерлемесін қолдану арқылы жүргiзіледi.

Мемлекет жер учаскесіне меншік құқығын, тұрақты немесе бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығын берген кезде салық төлеуші жер салығын жер учаскесіне осындай құқықтар берілген айдан кейінгі айдан бастап есептейді.     

Жер учаскесiн иелену құқығы немесе пайдалану құқығы тоқтатылған жағдайда жер салығы жер учаскесiн пайдаланудың іс жүзіндегі кезеңi үшiн есептеледi.

Жер салығы бюджетке жер учаскесiнiң орналасқан жерi бойынша төленедi.

Салық кодексінің 512-бабына сәйкес заңды тұлғалар және жеке кәсіпкерлер жер салығының сомаларын салықтық базаға тиiстi салық мөлшерлемесін қолдану арқылы өз бетінше есептейдi.

Шағын бизнес субъектілері үшін арнаулы салық режимін қолданатын дара кәсіпкерлерді қоспағанда, заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлер жер салығы бойынша ағымдағы төлемдердi салықтық кезең iшiнде есептеуге және төлеуге мiндеттi.

Ағымдағы төлемдердің мөлшерi салықтық кезеңнiң басында болған салық салу объектiлерi бойынша салықтық базаға тиiстi салықтық мөлшерлемелерді қолдану арқылы айқындалады.

Шағын бизнес субъектілері үшін арнаулы салық режимдерін қолданатын дара кәсіпкерлерді қоспағанда, салық төлеушілер ағымдағы салық төлемдерінің сомаларын салықтық кезеңнің 25 ақпанынан, 25 мамырынан, 25 тамызынан және 25 қарашасынан кешіктірмей тең үлестермен төлейді.

Салықтық кезең ішінде салықтық міндеттемелер туындаған кезде, осындай салықтық кезең ішінде ағымдағы салық сомаларын төлеудің келесі кезекті мерзімі оларды бірінші төлеу мерзімі болып табылады. Ағымдағы төлемдерді төлеудің соңғы мерзімінен кейін салықтық міндеттемелер туындаған кезде, осы баптың 8-тармағында көзделген мерзімдерде тек түпкілікті есеп айырысу және салық сомасын төлеу жүргізіледі.

Жер салығы бойынша мiндеттемелер салықтық кезең iшiнде өзгерген кезде ағымдағы төлемдер, салықтық мiндеттемелердiң өзгеру сомасына осындай салықтық кезеңде жер салығын төлеудiң алдағы мерзiмдерi бойынша тең үлестермен түзетiледi.                                                                                                                  Салық салу объектiлерiне құқықтар салықтық кезеңнің iшiнде берiлген жағдайда салық сомасы жер учаскесiне иелік етудің іс жүзіндегі кезеңi үшiн есептеледi.     

Осы құқықтарды беретiн тұлғаның жер учаскесiне iс жүзiнде иелiк еткен кезеңi үшiн төлеуге жататын салық сомасы құқықтарды мемлекеттiк тiркеуге дейiн немесе тiркеген кезде бюджетке енгiзiлуге тиiс. Бұл ретте осы құқықтарды беретін тұлға салық сомасын ағымдағы жылдың 1 қаңтарынан бастап өзi жер учаскесiн беретiн айдың басына дейiн есептейдi. Осындай құқықтарды алған тұлға салық сомасын оның жер учаскесiне құқығы туындаған айдың басынан басталатын кезең үшiн есептейдi.

Салық төлеушi салықтық кезең үшін декларацияны ұсыну мерзiмi басталғаннан кейiн күнтізбелік он күннен кешiктiрмей түпкілікті есеп айырысуды жүргiзеді және жер салығын төлейдi.

 Шағын бизнес субъектілері үшін арнаулы салық режимін қолданатын дара кәсіпкерлер салықтық кезең үшін декларация ұсыну мерзімі басталғаннан кейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей жер салығын төлейді.

Жер салығын жерді пайдалану (азаматтық-құқықтық мәмлелер) құқығы туындаған немесе жер учаскесін ұсыну туралы мемлекеттік органның актісі шығарылған айдан кейінгі айдың 1-ші күні есептеу қажет екендігіне жерді пайдаланушылардың назарын аударамыз.

Жер учаскесін рәсімдеген жер пайдаланушылар, іс жүзінде әрдайым жер салығын уақытылы есептемейді, есеп беруді және салық салынатынрәсімделгеннысандар бойынша бюджетпен есеп айырысуды уақытылы ұсынбайды және жүргізбейді.       

Жер салығын әкімшілендіру барысында, мемлекеттік кірістер органдарымен мемлекеттік органдардың мәліметтері бойынша жер салығын есептеу және төлеудің толықтығына камералдық бақылау жүргізіліп отырады. 10 еселік мөлшерлеме бойынша жер салығын төлеуге тарту үшін жер заңнамасын бұзу бойынша анықталған жер учаскелері жөніндегі мәліметтер «Азаматтарға арналған үкімет» КЕАҚ Шығыс Қазақстан филиалымен, сондай-ақ ШҚО бойынша Жердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау басқармасыжәне жергілікті атқарушы органдармен ұсынылады.

Шығыс Қазақстан облысы бойынша мемлекеттік кірістер органдарымен 2019 жылдың өткен кезеңіне жүргізген камералдық бақылау нәтижелері бойынша, жер салығына қосымша декларация ұсынылған және 41345,5 мың теңге сомасында бюджетке жер салығын төлеген 2018 жылы рәсімделген 650 жер пайдаланушылар бойынша жер учаскелеріне жер салығын төлемеу деректері анықталды.

Сонымен қатар, 10 еселік мөлшерлеме бойынша жер салығын төлеуге тарту үшін жер заңнамасын бұзу бойынша анықталған жер учаскелері жөніндегі ШҚО бойынша Жердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау басқармасымен жергілікті атқарушы органдарымен ұсынылғанмәліметтерді өңдеу нәтижелері бойынша,бюджетке 36181,1 мың теңге сомасында жер салығының қосымша түсімі қамтамасыз етілді.