Доход от прироста стоимости при реализации имущества физическим лицом возникает при реализации жилищ, дачных строений, гаражей, объектов личного подсобного хозяйства, находящихся на территории Республики Казахстан на праве собственности менее года с даты регистрации права собственности.
Необходимо учесть, что доходом от прироста стоимости при реализации такого имущества является положительная разница между ценой (стоимостью) реализации имущества и ценой (стоимостью) его приобретения.
Пример: Гражданин приобрел квартиру в январе 2019 года за 10 млн тенге, и позже, в сентябре 2019 года продал эту же квартиру за 12 млн тенге. Необходимо посчитать прирост стоимости:
12 млн тенге – 10 млн тенге = 2 млн тенге (ИПН = 2 млн тенге * 10% = 200 тыс.тенге).
Если реализуется безвозмездно полученное имущество, то прирост стоимости определяется другими способами.
В случаях реализации индивидуального жилого дома, построенного лицом, его реализующим, а также жилища, полученного в виде наследования, благотворительной помощи, доходом от прироста стоимости является положительная разница между ценой (стоимостью) реализации имущества и рыночной стоимостью реализуемого имущества на дату возникновения права собственности.
Рыночной стоимостью является стоимость, определенная в отчете об оценке, проведенной по договору между оценщиком и налогоплательщиком в соответствии с законодательством РК об оценочной деятельности.
Такая рыночная стоимость должна быть определена физическим лицом не позднее срока, установленного для представления декларации по индивидуальному подоходному налогу за налоговый период, в котором реализовано такое имущество.
При отсутствии рыночной стоимости, определенной на дату возникновения права собственности на реализованное имущество, либо при несоблюдении срока определения рыночной стоимости, а также в других случаях отсутствия цены (стоимости) приобретения имущества, доходом от прироста стоимости является положительная разница между ценой (стоимостью) реализации имущества и оценочной стоимостью.
В данном случае оценочной стоимостью является стоимость, определенная для исчисления налога на имущество Государственной корпорацией «Правительство для граждан», на 1 января года, в котором возникло право собственности на реализованное имущество.
При реализации физическим лицом квартиры, приобретенной путем долевого участия в жилищном строительстве, возникает имущественный доход. Доходом от прироста стоимости при реализации такой квартиры будет являться положительная разница между ценой (стоимостью) реализации квартиры и ценой договора о долевом участии в жилищном строительстве.
В случае получения дохода от прироста стоимости, налогоплательщику необходимо оплатить индивидуальный подоходный налог по ставке 10%. При определении стоимости приобретения квартиры стоимость затрат на ремонт и мебель не учитывается.
Физическому лицу, получившему имущественный доход, необходимо представить Декларацию по ИПН (форма 240.00) в срок до 31 марта года, следующего за годом, в котором получен имущественный доход.
ИПН необходимо уплатить в срок до 10 апреля года, следующего за годом, в котором получен имущественный доход.
Департамент государственных доходов
по Мангистауской области
Жеке тұлғаның мүлікті өткізуі кезінде құн өсімінен түсетін кіріс меншік құқығы тіркелген күннен бастап бір жылдан аз уақыт Қазақстан Республикасының аумағында меншік құқығында болған тұрғынжайлар, саяжай құрылыстары, гараждар, жеке қосалқы шаруашылық объектілерін өткізген кезде туындайды.
Мұндай мүлікті өткізу кезінде мүлікті өткізу бағасы (құны) мен оны сатып алу бағасы (құны) арасындағы оң айырма құн өсімінен түсетін кіріс болып табылатыны ескеру қажет.
Мысалы: Азамат 2019 жылдың қаңтарында 10 млн.теңгеге пәтер сатып алып, кейінірек, 2019 жылдың қыркүйегінде осы пәтерді 12 млн.теңгеге сатқан.
Бұл жерде құн өсімін есептеу қажет:
12 млн.теңге – 10 млн.теңге = 2 млн.теңге. (ЖТС = 2 млн.теңге * 10% = 200 мың.тенге).
Егер өтеусіз алынған мүлік сатылса, онда құн өсімі басқа да тәсілдермен анықталады.
Жеке тұрғын үйді өткізетін тұлға салған жеке тұрғын үй, сондай-ақ мұра, қайырымдылық көмек түрінде алынған мүлік өткізілген жағдайларда мүлікті өткізу бағасы (құны) мен меншік құқығы туындаған күнге өткізілетін мүліктің нарықтық құны арасындағы оң айырма құн өсімінен түсетін кіріс болып табылады.
Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес бағалаушы мен салық төлеуші арасындағы шарт бойынша жүргізілген бағалау туралы есепте айқындалған құн нарықтық құн болып табылады.
Мұндай нарықтық құнды жеке тұлға осындай мүлік өткізілген салықтық кезең үшін жеке табыс салығы бойынша декларацияны тапсыруға белгіленген мерзімнен кешіктірмей айқындауға тиіс.
Өткізілген мүлікке меншік құқығы туындаған күнге айқындалған нарықтық құны болмаған кезде, немесе нарықтық құнды айқындаудың мерзімі сақталмаған кезде мүлікті сатып алу бағасы (құны) болмаған басқа да жағдайларда, мүлікті өткізу бағасы (құны) мен бағалау құны арасындағы оң айырма құн өсімінен түсетін кіріс болып табылады.
Бұл жағдайда мүлікті өткізу бағасы (құны) мен бағалау құны арасындағы оң айырма «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы өткізілген мүлікке меншік құқығы туындаған жылдың 1 қаңтарына мүлік салығын есептеу үшін айқындаған құн бағалау құны болып табылады.
Жеке тұлға тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы шарт бойынша сатып алынған пәтерді сатқан кезде мүліктік табыс туындайды.
Осындай пәтерді сатқан кезде құн өсімінен түсетін табыс пәтерді сату бағасы (құны) мен тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы шарттың бағасы арасындағы оң айырма болып табылады.
Мүліктік табыс алған жеке тұлға жеке табыс салығы бойынша декларацияны (240.00-нысан) мүліктік табыс алынған жылдан кейінгі жылдың 31 наурызына дейінгі мерзімде ұсынуы қажет.
Жеке табыс салығы бойынша мүліктік табыс алынған жылдан кейінгі жылдың 10 сәуіріне дейін төлеу қажет.
Маңғыстау облысы бойынша
Мемлекеттік кірістер департаменті
