Налоговым кодексом РК установлены различные формы налогового контроля. При этом, как показывает практика, основными являются налоговые проверки и камеральный контроль.
В целях развития дистанционного мониторинга, в течение последних трех лет Комитетом проведена серьезная работа по оптимизации контрольных мероприятий. Об этом в ходе конференции, посвященной пятилетию создания органов государственных доходов, рассказал Директор департамента контроля КГД Ержан Токтарханов.
С 2017 года проводится совместная работа с Генеральной прокуратурой и НПП «Атамекен» по планомерному снижению нагрузки на бизнес, в том числе в части сокращения проверок.
В связи с этим в настоящее время акцент в налоговом администрировании перенесен с налоговых проверок на проведение камерального контроля.
«Первоочередной целью камерального контроля является предоставление налогоплательщику права самостоятельного устранения нарушений. В настоящее время, по расхождениям с наибольшим риском выставляются уведомления, по менее рисковым нарушениям направляются извещения, которые носят информативный характер, а по небольшим суммам нарушений уведомления и извещения вовсе не направляются», - рассказал Е.Токтарханов.
По его словам, за истекший период 2019 года из всего числа «активных» налогоплательщиков, т.е. имевших обороты, выставлено уведомление только каждому десятому налогоплательщику.
Показатель результативности направленных уведомлений по камеральному контролю по итогам I полугодия 2019 года составил 60%, и он продолжает расти.
«В течение 2019 года по результатам камерального контроля налогоплательщиками самостоятельно сданы дополнительные декларации и начислено налогов в размере 94,9 млрд тенге, из которых взыскано 81,5 млрд тенге.
Камеральный контроль никак не является барьером для добросовестных налогоплательщиков, а наоборот, помогает и сигнализирует о допущенных нарушениях, чтобы налогоплательщик мог исправить свои ошибки без штрафов», - подчеркнул представитель КГД.
Токтарханов также остановился на вопросах, требующих решения.
По его словам, основные нарекания со стороны налогоплательщиков приходятся на непринятие пояснений налогоплательщиков, неправомерность принятых налоговыми органами мер в части «закрытия» банковских счетов, на некорректность составленных уведомлений
«Вообще, в целях исключения таких фактов, Комитетом госдоходов утвержден перечень процедур камерального контроля, который дополняется исключительно проверенными типами нарушений, что позволяет качественно снизить фактор направления некорректных уведомлений и извещений», - подчеркнул он.
В настоящее время акцент в камеральном контроле ставится на автоматизированный камеральный контроль. Ситуации анализируются на постоянной основе, и в результате этого в дополнение ко всему, предлагаются еще соответствующие поправки в законодательство или составляются внутренние регламенты.
Так, с учетом предложений налогоплательщиков был предложен ряд поправок по взаимодействию в рамках камерального контроля.
С начала следующего года будут действовать изменения в налоговом законодательстве, в силу которых:
1) Решение о неисполнении уведомления будет выноситься в сроки и по форме, утверждённой приказом Министра финансов РК;
2) налогоплательщикам будет предоставлено право обжалования Решения о неисполнении уведомления;
3) предоставлено право внесения ходатайства налогоплательщика на восстановление пропущенного срока обжалования по уважительной причине;
4) при подаче жалобы на Решение, до рассмотрения такой жалобы будет приостановлено закрытие по банковским счетам налогоплательщика и назначение налоговым органом внеплановой налоговой проверки.
В завершение Е.Токтарханов отметил, что совместная работа органов государственных доходов и бизнес-сообществ помогает нивелировать острые вопросы в законодательстве и, соответственно, разрешать их.
Пресс-служба
Комитета государственных доходов
Министерства финансов РК
ҚР Салық кодексімен әртүрлі салықтық бақылаудың нысандары орнатылған. Бұл ретте практика көрсеткендей негізгі нысандары салықтық тексеру және камералдық бақылау болып табылады.
Қашықтықтан мониторингті дамыту мақсатында соңғы үш жыл бойы Комитетпен бақылау шараларды оңтайландыру бойынша маңызды жұмыс жүргізілді. Бұл туралы мемлекеттік кірістер органдарының құрылуының бес жылдығына арналған конференция барысында МКК Бақылау департаментінің директоры Ержан Тоқтарханов айтып берді.
2017 жылдан бастап Бас прокуратура және «Атамекен» ҰКП-мен жоспарлы түрде бизнеске жүктемені төмендету, соның ішінде тексерістерді азайту бойынша бірлескен жұмыстар жүргізілуде.
Осыған байланысты, қазіргі уақытта салықтық әкімшілендіруде салық тексерістерден камералдық бақылау жүргізуге көбірек назар ауыстырылды.
«Камералдық бақылаудың ең бірінші мақсаты анықтаған бұзушылықтарды салық төлеушіге дербес жою құқығын беру болып табылады. Қазіргі уақытта тәуекел дәрежесі жоғары бұзушылықтар бойынша – хабарлама жіберіледі, тәуекел дәрежесі аздау бұзушылықтар бойынша камералдық бақылау нәтижелерi бойынша хабарландыру жіберіледі, ал үлкен емес бұзушылықтар сомаларына хабарламалар және хабарландырулар мүлде жіберілмеді», - деді Е.Тоқтарханов.
Оның айтуынша, 2019 жылдың өткен кезеңі бойынша «белсенді», яғни айналымдар болған салық төлеушілердің жалпы санынан тек әр оныншысына хабарлама жіберілген.
2019 жылдың 1 жартылығы бойынша жіберілген хабарламалардың нәтижелік көрсеткіші 60% құрады және ол өсуде.
«2019 жылдың ішінде камералдық бақылау нәтижелері бойынша салық төлеушілермен өз бетінше қосымша декларациялар тапсырылды және 94,9 млрд. теңге көлемінде салықтар есептелді, оның ішінде 81,5 млрд.теңге өндірілді.
Камералдық бақылау адал салық төлеушілерге кедергі болып саналмайды, керісінше жіберілген бұзушылықтар туралы назар аударып, салық төлеушілер өз қателіктерін айыппұлсыз түзете алуына көмектеседі», - деп МКК-нің өкілі атап көрсетті.
Е.Тоқтарханов шешуді қажет ететін мәселелерге де тоқталды.
Оның айтуынша, салық төлеушілердең негізгі ескертулер түсініктемелерді қабылдамау, салық органдарымен қолданылған шаралардың заңсыздығы банктік шоттарды жабу туралы, қате құрастырылған хабарламалар бойынша келіп түседі.
«Осындай фактілерді алып тастау мақсатында Мемлекеттік кірістер комитетімен камералдық бақылау рәсімдердің тізімі бекітілген, осы тізімді өңкей тексерілген бұзушылықтар түрлерімен толықтырылады, сапалы мүмкіндік береді, қате құрастырылған хабарламалар және хабарландырулар мен жіберу факторын сапасын төмендетуге мүмкіндік береді.», - атап көрсетті ол.
Осы уақытта камералдық бақылауында акцент автоматтандырылған камералдық бақылауына қойылады. Жағдай тұрақты негізінде талданады, оның нәтижесі бойынша заңнамаға қосымша түзетулер ұсынылады немесе ішкі регламенттер жасалады.
Салық төлеушілердің ұсыныстарын ескере отырып, камералдық бақылау шеңберіндегі өзара іс-қимылдар бойынша бірқатар түзетулер ұсынылды.
Келесі жылдың басынан бастап Салық заңнамасына келесі өзгерістер еңгізіледі:
- Хабарламаны орындалмаған деп тану туралы шешiм ҚР Қаржы министрінің бұйырығымен бекітілген мерзімде және нысанда жасалады;
- Салық төлеушілер хабарламаны орындалмаған деп тану туралы Шешiм бойынша шағымдана алады;
- Дәлелді себеппен өткізіп алынған шағымдану мерзімін қайта жаңартуға салық төлеуші өтінішін ұсынуға құқық берілді;
- Шешімге шағым берген кезде осы шағым қарастырылғанға дейін салық төлеушінің банктік шоттарды жабу және жоспардан тыс тексерістерді тағайындау тоқтатылады.
Сөз соңында Е.Тоқтарханов мемлекеттік кірістер органдары және бизнес саласыныңс өкілдерімен бірлескен жұмыс заңнамадағы өткір сұрақтарды бірізге келтіруге және сәйкесінше оларды шешуге көмектесетінін атап өтті.
ҚР Қаржы министрлігі
Мемлекеттік кірістер комитетінің
Баспасөз қызметі
