1.Дауа түрі: салықтық даулар
2. Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
3. Салық түрі: КТС және ҚҚС
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) «KHS» компаниясының 2021ж. 08.04. Мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі-салық органы), Мұнай секторы (КТС) ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, резидент заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын, Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстарға және көрсетілген қызметтерге қосылған құн салығы бойынша (ҚҚС) есептеу туралы 2021ж. 25.02. салықтық тексеру нәтижелері туралы хабарламасына шағымын қарады.
Іс материалдарына сәйкес, салық органы «KHS» компаниясына салықты және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеудің дұрыстығы және уақтылы төлеу мәселесі бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша, мұнай секторы ұйымдарынан (бұдан әрі-КТС) түсетін түсімдерді қоспағанда, заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын 86 326,9 мың теңге сомасындағы және 20 895,9 мың теңге өсімпұл, Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстарға және көрсетілген қызметтерге 83 214,7 мың теңге сомасындағы және өсімпұл сомасы 19 473,7 мың теңге қосылған құн салығын (ҚҚС) есептеу туралы 25.02.2021ж. хабарлама шығарылды.
«KHS» компаниясы салық органының тұжырымдарымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органы шешімінің күшін жоюды сұрайды.
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» (Салық кодексі) Қазақстан Республикасының 2008ж.10.12. Кодексінің 85-бабының 1-тармағын, 230-бабының 1-тармағын, «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы кодексінің (2017ж. 25.12. Салық кодексі) 227-бабының 1-тармағын бұза отырып, шағымдалатын салық сомасын және өсімпұлдың тиісті сомасын есептеу үшін негіз болып Серіктестікпен 2017-2018ж. қызметтерді сатудан түскен кіріс төмендетілген, осыған байланысты 2017-2018ж. КТС, 2018-2019ж. ҚҚС есептелген.
Компания жылдық жиынтық табысты және ҚҚС бойынша салық салынатын айналымды ұлғайтуға қатысты есептеумен келіспейді және мынадай дәлелдер келтіреді.
Компания шағымда 2017ж. ҚҚС бойынша декларацияда өткізу бойынша айналым 719,1 мың теңге сомасына қате көтерілгенін, сәйкесінше тексерушілер бұл соманы кіріске негізсіз жатқызғанын көрсетті.
Сонымен қатар, шағымда тексерумен 2018ж. кірісті заңсыз ұлғайтқаны атап өтілді, онда айырмашылық 2018ж. ҚҚС бойынша декларациялар мен 2018ж. КТС бойынша декларацияларды салыстыру нәтижесінде орын алды.
Шағымға сәйкес, салықтық тексеру агенттермен жасалған агенттік шарттар бойынша өзара іс-қимылға талдау жүргізбеді, агент сатқан және есепте көрсету мақсатында компанияға берілген билеттер саны белгіленбеді, сондай-ақ агент Компанияға есепке алу үшін берген билеттер санымен берілген ақша қаражаты сомасының арақатынасы белгіленбеді.
Сондай-ақ, шағымда Компанияда Бүркіт жүйесіне қолжетімділік жоқ екендігі, осыған байланысты компания Бүркіт жүйесінің деректері мен құқық белгілейтін құжаттардың (салыстырып тексеру актілерінің) негізінде «PC» агентінен алынған деректер арасында салыстырып тексеруді жүзеге асыру мүмкіндігінен айырылғаны көрсетілген. Бұл жағдайда сәйкессіздік болған кезде жауапкершілік «PC» агентіне жүктелуі керек.
Бұдан басқа, шағымда Бүркіт жүйесінің деректері бойынша 2020 жылғы 11 айда Компания аумағына 43000 мыңға жуық адам келген, олар Компанияның, оның еншілес ұйымдарының қызметкерлері болып табылады, барлық тұлғалар Бүркіт жүйесінде турист ретінде көрсетілген.
2021ж.15.10. шағымға қосымша ретінде Компания шағымды тек кіріс бөлігі бойынша, атап айтқанда Компанияға келушілер бойынша қарауды сұрайды. Салықтардың есептелген сомасына қатысты қалған мәселелер бойынша келіседі және шағымдар жоқ.
«KHS» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Қаржы министрлігі шағым бойынша дәлелді шешім шығару мақсатында 2017 жылғы 25 желтоқсандағы Салық кодексінің 181, 186-баптарына сәйкес 2021ж. 17.06. хатымен 2021ж. 25.02. тексеру актісінде есептелген сомалардың дұрыстығын растау мәселесі бойынша Компанияға тақырыптық тексеру тағайындалды.
Осы хатты орындау үшін, Министрліктің Мемлекеттік кірістер комитеті 2017ж. 01.01. бастап 2019ж. 31.12. аралығындағы кезеңде Компанияға тақырыптық тексеру жүргізуге 2021ж. 23.06. нұсқама шығарды, оның нәтижелері бойынша 2022ж. 12.05. тақырыптық тексеру актісі (бұдан әрі - тақырыптық тексеру актісі) жасалды.
Тақырыптық тексеру актісіне сәйкес.
Тексеру барысында Компанияға құжаттарды ұсыну туралы 2022ж. 02.02. талап қайта тапсырылды (Серіктестіктің және оның еншілес ұйымдарының артында тіркелген көлік құралдарының тізімі, компания аумағына кіру үшін автокөлік құралдарына рұқсаттамаларды беру тәртібі туралы ережелер, Компанияның құрылымдық бөлімшелерінің және оның еншілес ұйымдарының өтініштері, сондай-ақ компания аумағында коммерциялық қызметті жүзеге асыратын тіркелген тұлғалардың өтініштері, сондай-ақ компанияның аумағында коммерциялық қызметті жүзеге асыратын тіркелген бекітілген калькуляциялар және оларға сәйкес төлем жүргізілетін прейскуранттар, көлік құралдарын санаттар бойынша тіркеу журналы, көлік түрлері бөлінісінде расталған прейскурант бойынша рұқсаттама беруден алынған кірістер бойынша 1С бухгалтерия бойынша мәліметтер, саны мен бағасы).
Бұдан басқа, шекаралық бақылау басқармасының өткізу пункті арқылы Компанияның аумағына өткен жеке тұлғалар мен көлік құралдары бойынша мәліметтер алу үшін 2021ж. 24.08. шекаралық бақылау басқармасына (бұдан әрі-ҚІЖК) сұраулар жолданды.
2021ж. 24.09. ҚІЖК-нің, 2021ж. 06.11. жауаптары Компанияның аумағына шекаралық бақылау басқармасының өткізу пункті арқылы өткен жеке тұлғалар және көлік құралдары бойынша мәліметтер электрондық нұсқада ұсынылған, бұл ретте бұрын ұсынылған мәліметтер бойынша алшақтықтарға қатысты себептердің бірі келесі кәмелетке толмаған тұлғалардың бірлесіп қатысуы болып табылады, олар компанияның шекаралық бақылау басқармасының өткізу пункті арқылы ата-аналары мен бірге өткен немесе олармен бірге ертіп жүретін адамдар.
Сонымен, тексеру барысында ұсынылған құжаттардан Компанияның билеттерді сату бөлігінде бизнес-процестерді автоматтандыруды ұйымдастыру бойынша «PC» компаниясымен 2017ж. 30.01. бірлескен қызмет туралы шарт жасалғаны жөн.
Сондай-ақ 2017ж. 01.08. Компанияның аумағына келетін жеке және заңды тұлғаларға кіру электрондық билеттерін ресімдеу және сату бойынша агенттік шарт жасалды, оған сәйкес «PC» компаниясы кассалық кірістің 7% - ын алады (5.3.3-тармақ).) билеттерді сату учаскесінде бизнес процестерді автоматтандыру бойынша міндеттемелерді өзіне алады.
Агенттік шарттарға сәйкес билеттерді, карталарды ресімдеу мен сатудан түскен түсім және оларды толықтырудан түскен түсім «РС» компаниясы толық көлемде Компанияға аударылады.
Бұдан басқа 2021ж. 26.07. Мемлекеттік кірістер комитетінің сауалына сәйкес Мемлекеттік кірістер департаментінің Мемлекеттік кірістер басқармасымен 2017ж. 01.01. бастап 2019ж. 31.12. дейінгі кезеңге Компаниямен өзара есеп айырысу мәселесі бойынша "РС" компаниясына тексеру өткізді, онда «РС» компаниясы Компанияның атына билеттерді сатудан түскен 3 790 216,7 мың теңге сомасындағы кірісті аударуды жүзеге асырғаны анықталды оның ішінде: 2017 жылы 616 494,6 мың теңге сомасында; 2018 жылы 1 481 291,1 мың теңге сомасында; 2019 жылы 1 692 430,9 мың теңге сомасында.
ҚІЖК деректерін ескере отырып, тақырыптық тексеру барысында Компания және оның еншілес ұйымдары, Компания аумағында қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік органдар қызметкерлері және Компания қызметкерлері, инвесторлар және Компания аумағында қызметін жүзеге асыратын өзге де ұйымдар билеттерді сатып алған жеке тұлғаларға келушілердің санын анықтады.
Тақырыптық тексеру мен келушілер саны мен кіріс сомасы бойынша тексеру актісі арасындағы алшақтық келесідей:
- 2017ж. тақырыптық тексеру деректері бойынша ақылы негізде (билет) келушілер саны 1 038 243 жеке тұлға (1 117 706 ҚІЖК деректері– 48 638 көлік құралдары – 30 825 қызметкерлер, инвесторлар және өзге де ұйымдар).
Демек, келушілер саны бойынша ауытқу 133 669 жеке тұлғаға (компания деректері бойынша тақырыптық тексеру бойынша 1 038 243 келуші – 904 574 келуші), тиісінше тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша салық салынатын айналым 1 235 101,2 мың теңгені құрады;
- 2018 жылы тақырыптық тексеру деректері бойынша ақылы негізде келушілер саны 1 104 504 жеке тұлға (1 224 413 ҚІЖК деректері – 61 585 көлік құралдары – 58 324 қызметкерлер, инвесторлар және өзге де ұйымдар).
Демек, 135 191 жеке тұлғаға келушілер саны бойынша ауытқу (тақырыптық тексеру бойынша 1 104 504 келуші, ал Компанияның деректері бойынша 969 313 келуші), тиісінше тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша салық салынатын айналым 1 519 879,3 мың теңге сомасында болды;
- тақырыптық тексеру деректері бойынша 2019 жылы ақылы негізде келушілер саны 1 023 122 жеке тұлға (1 201 442 ҚІЖК деректері – 59 446 көлік құралдары – 118 874 қызметкерлер, инвесторлар және өзге де ұйымдар).
Демек, 106 107 жеке тұлғаға келушілер саны бойынша ауытқу (тақырыптық тексеру деректері бойынша 1 023 122 келуші, ал Компанияның деректері бойынша 917 015 келуші), тиісінше тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша салық салынатын айналым 1 809 425,7 мың теңгені құрады.
Сондай-ақ, тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша бухгалтерлік есеп деректері бойынша алынған кірістер мен санаттар бойынша бөлуді ескере отырып, автокөлік құралдарына рұқсаттамаларды өткізу бойынша тақырыптық тексеру деректері арасындағы айырмашылық анықталғанын атап өту қажет.
Сонымен, 2017 жылғы тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша автокөлік құралдарына рұқсаттамаларды өткізуден түскен жалпы сомасы 689 164,5 мың теңге сомасында, 2018 жылы 909 129,9 мың теңге сомасында және 2019 жылы 395 786,6 мың теңге сомасында болды.
Сонда, тексеру кезеңіндегі бухгалтерлік есеп деректеріне сәйкес 2017 жылы автокөлік құралдарына арнайы рұқсатнамаларды сатудан түскен жалпы сома 59 964,4 мың теңге, 2018 жылы 46 597,0 мың теңге және 2019 жылы 144 920,7 мың теңге.
Тиісті, тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша 2017 жылы автокөлік құралдарына арнайы рұқсаттамаларды сатудан түскен тауар 629 200,1 мың теңге сомасында, 2018 жылы 862 532,9 мың теңге сомасында және 2019 жылы 250 865,9 мың теңге сомасында алынғаны анықталды.
Бұдан басқа, тақырыптық тексеру актісінен Компания 2017 жылы қызметтерді сатудан және басқа да кірістерден жалпы сомасы 247 519,3 мың теңге, 2018 жылы - 237 598,9 мың теңге және 2019 жылы - 179 101,5 мың теңге алды.
Осылайша, тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша жылдық жиынтық табыс 2017 жылға 2 171 785,1 мың теңге сомасында, 2018 жылға 2 666 608,1 мың теңге сомасында және 2019 жылға 2 384 313,8 мың теңге сомасында белгіленді.
Ал, 2021ж. 25.02. салықтық тексеру нәтижелері бойынша жылдық жиынтық табыс 2017ж. 1 559 684,0 мың теңге сомасында және 2018ж. 1 828 235,9 мың теңге сомасында анықталды.
Демек, тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша айқындалған жылдық жиынтық табыс сомасы 2017 жылғы 2021ж. 25.02. салықтық тексеру актісінде көрсетілген сомадан 612 101,1 мың теңге сомасына және 2018 жылы 838 372,2 мың теңге сомасына асып түседі.
Бұл ретте, тақырыптық тексеру актісінде 2017ж. 25.12. Салық кодексінің 181-бабының 3-тармағына сәйкес шағым жасалған мәселелер шегінде қаралғаны, осыған байланысты жылдық жиынтық табысты ұлғайту бөлігінде алдыңғы салық тексеруінің нәтижелері және көрсетілген бөлікте КТС есептеу расталғаны көрсетілген.
2017 жылғы 4 тоқсан үшін, 2018 жылғы 1-4 тоқсанына, 2019 жылғы 1-4 тоқсанына салық салынатын айналымның ұлғаюына қатысты, айта кетсек тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша 2017 жылғы 4 тоқсан үшін 754 325,3 мың теңге сомасында, 2018 жылғы 1-4 тоқсан үшін 2 659 760,8 мың теңге сомасында және 2019 жылғы 1-4 тоқсаны үшін 2 384 313,8 мың теңге сомасында айқындалды.
Ал, 2021ж. 25.02. тексерудің нәтижелері бойынша тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді сатудан түскен табыс 2017 жылдың 4 тоқсанына 550 763,8 мың теңге сомасында, 2018 жылдың 1-4 тоқсанына 1 821 388,6 мың теңге сомасында және 2019 жылдың 1-4 тоқсанына 2 367 427,5 мың теңге сомасында анықталды.
Демек, тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша айқындалған салық салынатын айналым сомасы 2021ж. 25.02. салық тексеруі актісінде көрсетілген 2017 жылғы 4 тоқсан үшін сомадан 203 561,5 мың теңге мөлшерінде, 2018 жылғы 1 – 4 тоқсан үшін 838 372,2 мың теңге мөлшерінде және 2019 жылғы 1 – 4 тоқсан үшін 16 886,3 мың теңге мөлшерінде асып түседі.
Бұл ретте, тақырыптық тексеру актісінде 2017ж. 25.12. Салық кодексінің 181-бабының 3-тармағына сәйкес шағым жасалған мәселелер шегінде қаралғаны, осыған байланысты 2021ж. 25.02. салық салынатын айналымды ұлғайту бөлігінде салық тексеруінің нәтижелері және көрсетілген бөлікте ҚҚС есептеу расталғаны көрсетілген.
Осылайша, 2017-2018 жылдардағы жылдық жиынтық табыстың және 2017 жылғы 4 тоқсандағы салық салынатын айналымның ұлғаюы, 2018 жылғы 1-4 тоқсанға, 2019 жылғы 1-4 тоқсанға және салықтық тексеру нәтижелері бойынша көрсетілген бөлікте КТС мен ҚҚС есептеу негізді болып табылады.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша шағымданған хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы шешім қабылданды.
