Какова роль сопроводительных накладных на товары в цепочке электронной системы прослеживаемости товаров, и что нужно знать налогоплательщикам, об этом рассказали в Комитете государственных доходов МФ РК, сообщает Учет.kz.
Введение сопроводительных накладных на товары (СНТ) является завершающим элементом системы прослеживаемости, которая реализована в целях обеспечения автоматического контроля товарооборота по всей цепочке реализации от импорта/производства, включая конечное потребление или экспорт.
Оформление СНТ осуществляется в модуле «Виртуальный склад» информационной системы «Электронные счета-фактуры».
Функционал модуля построен таким образом, что после таможенного оформления импортированный товар в автоматическом режиме оприходуется в Виртуальный склад участника внешнеэкономической деятельности.
Оформление СНТ на дальнейшую реализацию осуществляется путем выбора товара с Виртуального склада. При этом вся имеющаяся на Виртуальном складе информация (наименование товара, код ТН ВЭД, единицы измерения, информация по источникам происхождения товара) автоматически заполняется в создаваемой СНТ, что позволяет исключить дублирование ввода сведений.
При указании количества реализуемого товара Система автоматически проверяет имеется ли такое количество на Виртуальном складе и в случае, если товара на реализацию указано больше, чем остатки на складе, выдает на экран сообщение об ошибке. Таким образом осуществляется автоматический контроль реализации товара в пределах задекларированных объемов.
После оформления СНТ товары ставятся Системой в резерв до подтверждения СНТ покупателем. Это делается для того, чтобы этот товар случайно не был повторно выбран для оформления СНТ.
После подтверждения СНТ, которое говорит о том, что полученные товары соответствуют тому, что отражено в СНТ, товары автоматически переносятся из Виртуального склада поставщика на Виртуальный склад покупателя.
Таким образом, важными элементами системы прослеживаемости являются оформление документа, сопровождающего движение товара, до начала отгрузки товара, а также возможность подтвердить или отклонить документ.
На практике документом, отвечающим таким требованиям, явилась накладная на отпуск товара на сторону по форме З-2, которая была взята за основу при разработке формы СНТ.
ЭСФ не могла быть использована как товаросопроводительный документ, потому что она выписывается в течение 15 дней после отгрузки, и отклонение ЭСФ не предусмотрено. Поскольку предложения по сокращению сроков выписки ЭСФ, а также нормы по отклонению основной ЭСФ не были поддержаны налогоплательщиками, в Налоговом кодексе, вступившем в действие с 1 января 2017 года, был предусмотрен новый налоговый и бухгалтерский документ СНТ.
Для обеспечения «мягкого» перехода к применению СНТ с начала года запущен Пилотный проект, в рамках которого не применяются штрафные санкции.
Проведение Пилотного проекта позволяет, в том числе, сделать доработку функционала по предложениям налогоплательщиков, а также проверить его работоспособность для всего многообразия хозяйственных операций.
При запуске Пилота поставщики программного обеспечения, в том числе 1С не успели устранить все ошибки в своих продуктах либо не успели провести доработку своих ERP-систем, в связи с чем для оформления СНТ таким налогоплательщикам было предложено воспользоваться возможностью работать бесплатно на сайте ИС ЭСФ на основе бесплатного ЭЦП НУЦ (Национального удостоверяющего центра).
Кроме того, оформление СНТ и ЭСФ возможно осуществлять с помощью бесплатного мобильного приложения ИС ЭСФ, доступного в PLAY MARKET.
При этом сроки оформления СНТ и ЭСФ на основе такой СНТ продлеваются, то есть административная ответственность не наступает.
Вместе с тем следует напомнить, что WEB-портал по ИС ЭСФ был разработан в первую очередь для малого бизнеса, в целях предоставления бесплатной площадки для работы с документами ИС ЭСФ (СНТ, ЭСФ, Электронные договоры, Электронные акты выполненных работ и оказанных услуг). В связи с этим были реализованы минимальные требования к функционалу по работе с СНТ и ЭСФ. Поэтому слишком сложные доработки ИС ЭСФ, которые предлагает провести крупный бизнес, необходимо реализовывать в собственных учетных программных продуктах.
В части того, что при работе в ИС ЭСФ слишком короткая сессия, обращаем внимание, что если в течение 30 минут налогоплательщик не делает никаких движений мышкой, то только в этом случае сессия прекращается. При этом все несохраненные черновики удаляются. Поэтому необходимо после создания СНТ сохранить ее как черновик и продолжить работу в таком черновике.
Следует признать, что и в самой ИС ЭСФ имеются технические ошибки, которые оперативно устраняются. К примеру, в период с 20 по 21 января 2021 года возникла техническая проблема, не позволявшая выписывать ЭСФ в электронной форме. При этом оформление СНТ осуществлялось без проблем.
Проблема возникла в связи с реализацией по предложениям налогоплательщиков в функционале по выписке ЭСФ возможности указывать ИНН РФ (заполнение поля необязательно).
Вечером 21 января 2021 года эта проблема устранена, и выписка ЭСФ на экспорт по товарам из Перечня изъятия ВТО восстановлена.
Однако выявление такой ошибки стало возможным только при работе в продуктивной среде.
Кроме того, Пилотное применение СНТ на продуктивной среде позволяет получить от налогоплательщиков обратную связь и предложения по улучшению работы с СНТ.
По результатам осуществляется реализация новых процедур и совершенствуется реализованный функционал. Так, была реализована возможность:
- выписки ЭСФ без привязки к СНТ, в случае возникновения технических проблем;
- реализации ввезенного из ЕАЭС товара, не дожидаясь подтверждения ФНО 328, используя в качестве источника происхождения первичную СНТ;
- выписки ЭСФ по реализации внутри РК товара, ввезенного из ЕАЭС, не дожидаясь подтверждения ФНО 328.00, используя в качестве источника происхождения первичную СНТ;
- автоматического сопоставления первичных СНТ и ФНО 328.00 путем нажатия одной кнопки «Сопоставить»;
- автоматическая передача информации о ФНО 328.00 по цепочке продаж до последнего покупателя.
Работа по устранению ошибок, а также доработке функционала ИС ЭСФ, в том числе для обеспечения удобства в работе с Системой, будет продолжена.
Введение СНТ осуществляется поэтапно, с тем, чтобы вначале к оформлению СНТ были привлечены наиболее подготовленные налогоплательщики, к которым относятся те, кто до этого выписывал сопроводительные накладные на подакцизные товары и работа в «Виртуальном складе».
Вместе с тем, налогоплательщики не успели настроить работу с СНТ и перестроить свои взаимоотношения с контрагентами, в связи с этим сроки проведения Пилотного проекта по СНТ продлеваются:
1) по подакцизным товарам – до 1 июля 2021 года;
2) по ввозу из ЕАЭС/вывозу в ЕАЭС – до 1 июля 2021 года;
3) по товарам Виртуального склада (Приказ МФ РК №384) – до 1 ноября 2021 года.
Срок начала Пилотного проекта по СНТ на товары из Перечня изъятия ВТО и товары цифровой маркировки переносится с 1 февраля 2021 года на 1 июля 2021 года, срок окончания – с 1 июля 2021 года на 1 февраля 2022 года.
По всем возникающим вопросам можно обратиться:
1) в Контакт-центр - по номеру 1414, добавочный номер 4;
2) страничка КГД МФ РК в Инстаграм;
3) канал КГД YouTube;
4) страничка КГД МФ РК в Facebook;
5) Телеграм сообщество «Внедрение СНТ с КГД МФ РК»;
6) Форум Информационная система "Электронные счета-фактуры" (ИС ЭСФ) в Facebook.
Тауарларға ілеспе жүкқұжаттардың тауар айналымын электронды бақылау тізбегіндегі маңызы қандай, ал салық төлеушілердің нені білуі керек, осы туралы ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитетінде айтып берді.
Тауарларға ілеспе жүкқұжаттарды енгізу (ТІЖ) түпкілікті тұтынуды немесе экспортты қоса алғанда, импорттан/өндірістен бастап барлық өткізу тізбегі бойынша тауар айналымын автоматты бақылауды қамтамасыз ету мақсатында іске асырылған қадағалап отыру жүйесінің соңғы элементі болып табылады.
ТІЖ ресімдеу «Электрондық шот-фактуралар» ақпараттық жүйесінің «Виртуалды қойма» модулінде жүзеге асырылады.
Модульдің функционалы кедендік ресімдеуден кейін импортталған тауар автоматты режимде сыртқы экономикалық қызметке қатысушының Виртуалды қоймасына кіріске алынатындай етіп құрылған.
Одан әрі сату үшін ТІЖ ресімдеу Виртуалды қоймадан тауарды таңдау жолымен жүзеге асырылады. Бұл ретте Виртуалды қоймадағы барлық ақпарат (тауардың атауы, СЭҚ ТН коды, өлшем бірліктері, тауардың шығу көздері бойынша ақпарат) құрылатын ТІЖ-де автоматты түрде толтырылады, бұл мәліметтерді енгізудің қайталануын болдырмауға мүмкіндік береді.
Өткізілетін тауарлардың санын көрсеткен кезде, Жүйе Виртуалды қоймада мұндай мөлшердің бар-жоғын автоматты түрде тексереді және егер тауарды өткізуде қоймадағы қалдықтардан көп мөлшерде көрсетілсе, экранда қате туралы хабарлама шығады. Осылайша, декларацияланған көлемдер шегінде тауарларды өткізуді автоматты түрде бақылау жүзеге асырылады.
ТІЖ ресімделгеннен кейін сатып алушы ТІЖ растағанға дейін Жүйе резервке қояды. Бұл ТІЖ ресімдеу үшін тауар кездейсоқ таңдалмауы үшін жасалады.
ТІЖ расталғаннан кейін, алынған тауарлар ТІЖ-де көрсетілгенге сәйкес келеді дегенді білдіреді, тауарлар автоматты түрде жеткізушінің Виртуалды қоймасынан сатып алушының Виртуалды қоймасына ауыстырылады.
Осылайша, қадағалап отыру жүйесінің маңызды элементтері тауарды тиеп жөнелту басталғанға дейін тауардың қозғалысын сүйемелдеу құжатын ресімдеу, сондай-ақ құжатты растау немесе қабылдамау мүмкіндігі болып табылады.
Іс жүзінде мұндай талаптарға жауап беретін құжат ТІЖ нысанын әзірлеу кезінде негіз ретінде алынған З-2 нысаны бойынша тауарды тарапқа жіберуге арналған жүкқұжат болды.
ЭШФ тауарға ілеспе құжат ретінде пайдаланылуы мүмкін емес, өйткені ол тауар тиеп жөнелтілгеннен кейін 15 күн ішінде жазып беріледі және ЭШФ ауытқуы көзделмеген. ЭШФ жазып беру мерзімдерін қысқарту жөніндегі ұсыныстарды, сондай-ақ негізгі ЭШФ-ны қабылдамау жөніндегі нормаларды салық төлеушілер қолдамағандықтан, 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енген Салық кодексінде ТІЖ-ның жаңа салық және бухгалтерлік құжаты көзделген.
ТІЖ қолдануға «жеңіл» көшуді қамтамасыз ету үшін жыл басынан бастап Пилоттық жоба іске қосылды, оның шеңберінде айыппұл санкциялары қолданылмайды.
Пилоттық жобаны жүргізу, соның ішінде салық төлеушілердің ұсыныстары бойынша функционалды пысықтауға, сондай-ақ шаруашылық операциялардың барлық түрлері үшін оның қалай жұмыс істейтінін тексеруге мүмкіндік береді.
Пилотты іске қосу кезінде бағдарламалық қамтамасыз етуді жеткізушілер, оның ішінде 1-с өз өнімдеріндегі барлық қателерді жоюға үлгермеді не өздерінің ERP-жүйелерін пысықтауға үлгермеді, осыған байланысты ТІЖ ресімдеу үшін мұндай салық төлеушілерге ҰКО (Ұлттық куәландырушы орталығы) тегін ЭЦҚ негізінде ЭШФ АЖ сайтында тегін жұмыс істеу мүмкіндігін пайдалану ұсынылды.
Бұдан басқа, ТІЖ және ЭШФ ресімдеуді PLAY MARKET-те қолжетімді ЭШФ АЖ тегін мобильді қосымшасының көмегімен жүзеге асыруға болады.
Бұл ретте ТІЖ және ЭШФ осындай ТІЖ негізінде ресімдеу мерзімдері ұзартылады, яғни әкімшілік жауапкершілік туындамайды.
Сонымен қатар, ЭШФ АЖ бойынша WEB-портал бірінші кезекте шағын бизнес үшін, ЭШФ АЖ (ТІЖ, ЭШФ, Электрондық шарттар, Орындалған жұмыстар мен көрсетілген қызметтердің электрондық актілері) құжаттарымен жұмыс істеу үшін тегін алаң ұсыну мақсатында әзірленгенін еске салған жөн. Осыған байланысты ТІЖ және ЭШФ-мен жұмыс істеу бойынша функционалға қойылатын ең төменгі талаптар іске асырылды. Сондықтан ірі бизнес жүргізуді ұсынатын ЭШФ АЖ тым күрделі пысықтауларды жеке есептік бағдарламалық өнімдерде іске асыру қажет.
ЭШФ АЖ-да жұмыс істеген кезде тым қысқа сессия, егер салық төлеуші 30 минут ішінде тышқанмен ешқандай қимыл жасамаса, тек осы жағдайда ғана сессия тоқтайтынына назар аударамыз. Бұл жағдайда барлық сақталмаған шимай қағаздар жойылады. Сондықтан, ТІЖ құрғаннан кейін оны шимай қағаз ретінде сақтап және осындай шимай қағазда жұмысты жалғастыру керек.
ЭШФ АЖ өзінде жедел жойылатын техникалық қателер бар екенін мойындау керек. Мысалы, 2021 жылғы 20-21 қаңтар аралығында ЭШФ электрондық нысанда жазып беруге мүмкіндік бермейтін техникалық проблема туындады. Бұл жағдайда ТІЖ ресімдеу еш қиындықсыз жүзеге асырылды.
Проблема салық төлеушілердің ұсыныстары бойынша ЭШФ жазып беру бойынша функционалда РФ СТН (жолды толтыру міндетті емес) көрсету мүмкіндігін іске асыруға байланысты туындады.
2021 жылғы 21 қаңтарда кешке бұл проблема жойылды және ДСҰ-ны алып қою Тізбесінен тауарлар бойынша экспортқа ЭШФ жазып беру қалпына келтірілді.
Алайда, мұндай қатені анықтау өнімді ортада жұмыс істеу кезінде ғана мүмкін болды.
Бұдан басқа, өнімді ортада ТІЖ Пилоттық қолдану салық төлеушілерден ТІЖ-мен жұмысты жақсарту бойынша кері байланыс пен ұсыныстар алуға мүмкіндік береді.
Нәтижелер бойынша жаңа рәсімдер жүзеге асырылады және іске асырылған функционал жетілдіріледі. Сонымен, мүмкіндік іске асырылды:
- техникалық проблемалар туындаған жағдайда ТІЖ-ға байланыстырмай ЭШФ жазып беру;
- бастапқы ТІЖ-ны шығу көзі ретінде пайдалана отырып, 328 СЕН растауын күтпей, ЕАЭО-дан әкелінген тауарды өткізу;
- бастапқы ТІЖ шығу көзі ретінде пайдалана отырып, 328 СЕН растауын күтпей, ЕАЭО-дан әкелінген тауарды ҚР ішінде өткізу бойынша ЭШФ жазып беру;
- бір ғана «Салыстыру» батырмасын басу арқылы бастапқы ТІЖ және 328 СЕН автоматты түрде салыстыру;
- соңғы сатып алушыға дейін сату тізбегі бойынша 328 СЕН туралы ақпаратты автоматты түрде беру.
Қателерді жою, сондай-ақ ЭШФ АЖ функционалын пысықтау, оның ішінде Жүйемен жұмыс істеуде қолайлылықты қамтамасыз ету бойынша жұмыс жалғастырылатын болады.
ТІЖ енгізу, ТІЖ ресімдеуге алғашқыда барынша дайындалған, бұған дейін акцизделетін тауарларға ілеспе жүкқұжаттар жазып берген және «Виртуалды қоймада» жұмыс істеген салық төлеушілерді тарту арқылы кезең-кезеңімен жүзеге асырылады.
Сонымен бірге, салық төлеушілер ТІЖ-мен жұмысты реттеп, контрагенттермен өзара қарым-қатынастарын қайта құруға үлгермеді, осыған байланысты ТІЖ бойынша Пилоттық жобаны жүргізу мерзімдері ұзартылуда:
1) акцизделетін тауарлар бойынша – 2021 жылғы 1 шілдеге дейін;
2) ЕАЭО-дан әкелу/ЕАЭО-ға әкету бойынша – 2021 жылғы 1 шілдеге дейін;
3) Виртуалды қойманың тауарлары бойынша (ҚР ҚМ №384 бұйрығы) – 2021 жылғы 1 қарашаға дейін.
ДСҰ алу Тізбесіндегі тауарларға және цифрлық таңбалау тауарларына ТІЖ бойынша Пилоттық жобаның басталу мерзімі 2021 жылғы 1 ақпаннан 2021 жылғы 1 шілдеге, аяқталу мерзімі – 2021 жылғы 1 шілдеден 2022 жылғы 1 ақпанға ауыстырылады.
Барлық туындаған сұрақтар бойынша:
1) Байланыс орталығына – 1414 нөмірі бойынша, қосымша нөмірі 4;
2) ҚР ҚМ МКК Инстаграмдағы парақшасы;
3) YouTube-дағы МКК арнасы;
4) ҚР ҚМ МКК Facebook-тағы парақшасы;
5) «ҚР ҚМ МКК-нің ТІЖ енгізу» телеграмм қоғамдастығы;
6) Facebook-тегі «Электрондық шот-фактуралар» ақпараттық жүйесі (ЭШФ АЖ) форумы.
