Налоговый вычет по ИПН в виде уплачиваемого вознаграждения по ипотечному займу

Кто имеет право получать налоговый вычет  по индивидуальному подоходному налогу в виде уплачиваемого вознаграждения по ипотечному займу?

Распространяется ли данная норма на созаемщиков, а также, если ипотечный займ получен в банке или организации, осуществляющей отдельные виды банковских операций (не в жилищном строительном сберегательном банке)?

Относится ли промежуточный или предварительный жилищный займ, полученный в жилищном строительном сберегательном банке к понятию «ипотечный жилищный займ»? 

В соответствии с подпунктом 4) пункта 1 статьи 342 Кодекса Республики Казахстан от 25 декабря 2017 года «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» (Налоговый кодекс), действующим в редакции, изложенной статьей 33 Закона Республики Казахстан «О введении в действие Кодекса Республики Казахстан «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» (далее - Закон о введении) предусмотрено, что физическое лицо имеет право на применение прочих налоговых вычетов, в том числе налоговый вычет по вознаграждениям.

Пунктом 1 статьи 349 Налогового кодекса, действующим в редакции, изложенной статьей 33 Закона о введении, установлено, что налоговый вычет по вознаграждениям применяется физическим лицом-резидентом Республики Казахстан по расходам на оплату вознаграждения по ипотечным жилищным займам, полученным в жилищных строительных сберегательных банках на проведение мероприятий по улучшению жилищных условий на территории Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан о жилищных строительных сбережениях, произведенным в свою пользу.

Согласно пункту 1 статьи 343 Налогового кодекса, действующим в редакции, изложенной статьей 33 Закона о введении, налоговые вычеты, за исключением налогового вычета в виде обязательных пенсионных взносов, применяются налоговым агентом у источника выплаты на основании:

1) заявления физического лица о применении налоговых вычетов;

2) копий подтверждающих документов. Такие копии хранятся у налогового агента в течение срока исковой давности, установленного пунктом 2 статьи 48 Налогового кодекса.

Пунктом 2 статьи 349 Налогового кодекса, действующим в редакции, изложенной статьей 33 Закона о введении, установлено, что подтверждающими документами для применения налогового вычета по вознаграждениям являются:

1) договор ипотечного жилищного займа с жилищным строительным сберегательным банком на проведение мероприятий по улучшению жилищных условий на территории Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан о жилищных строительных сбережениях;

2) график погашения ипотечного жилищного займа с выделением суммы вознаграждения;

3) документ, подтверждающий погашение вознаграждения по такому займу.

Согласно пункту 3 статьи 349 Налогового кодекса, действующему в редакции, изложенной статьей 33 Закона о введении, налоговые вычеты применяются в том налоговом периоде, на который приходится наиболее поздняя из следующих дат:

дата погашения вознаграждения по графику погашения ипотечного жилищного займа;

дата оплаты вознаграждения.

Таким образом, налоговый вычет по ИПН в виде суммы вознаграждения по займу, вправе применить физическое лицо, получившее ипотечный жилищный заем у  юридического лица, имеющего официальный статус жилищного строительного сберегательного банка.

На созаемщиков, а также на ипотечные займы, полученные в других  банках и организациях, осуществляющих отдельные виды банковских операций, данная норма не распространяется.

Жилищный, промежуточный жилищный и предварительный жилищный займы, полученные в жилищном строительном сберегательном банке, будут относиться к ипотечным жилищным займам, при условии, когда такие займы обеспечены залогом недвижимого имущества, соответственно, физическое лицо вправе применить  данный налоговый вычет.

ДГД по г. Шымкент

Сұрақ:  Ипотекалық қарыздары бойынша төленетін сыйақы түрінде жеке табыс салығы бойынша салықтық шегерімді қолдануға кім құқылы?

Жауап: Кепіл қарыз алушыға бұл норма таратылады ма, және де егер ипотекалық қарыз банкте немесе жеке банктік операцияларды жүзеге асыратынұйымда алынса (тұрғын үй құрылысы жинақ банкінде емес)?

Тұрғын үй құрылысы жинақ банкінде алынған аралық немесе алдынала тұрғын үй қарызы «ипотекалық тұрғын ұй қарызы» түсінігіне жатады ма?

Жауап: «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексін қолданысқа енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 33-бабында жазылған қолданыстағы редакциясындағы (бұдан әрі – Енгізу туралы Заң) «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» 2017 жылғы 25 желтоқсандағы № 120-VI ЗРК Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 342-бабы 1-тармағының сәйкес 4) тармақшасына сәйкес жеке тұлға сыйақылар бойынша салықтық шегерімді қамтитын өзге салықтық шегерімдер түрлерін қолдануға құқығы бар. Енгізу туралы Заңының 33-бабында жазылған қолданыстағы редакциясындағы Салық кодексінің 349-бабының 1-тармағына сәйкес сыйақылар бойынша салықтық шегерімді Қазақстан Респуликасының резидент-жеке тұлғасы өз пайдасына жұмсалған, Қазақстан Республикасының тұрғын үй құрылысы жинақ ақшасы туралы заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында тұрғын үй жағдайларын жақсарту жөніндегі іс-шараларды жүргізуге тұрғын үй құрылысы жинақ банктерінен алынған ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша сыйақыны төлеуге арналған шығыстар бойынша қолданады. Енгізу туралы Заңының 33-бабында жазылған қолданыстағы редакциясындағы Салық кодексінің 343-бабының 1-тармағына сәйкес міндетті зейнетақы жарналары түріндегі салықтық шегерімді және осы Кодекстің 345-бабының 1-тармағында көрсетілген зейнетақы төлемдері бойынша салықтық шегерімді қоспағанда, салық агенті салықтық шегерімдерді төлем көзінен: 1) жеке тұлғаның салықтық шегерімдерді қолдану туралы өтініші; 2) растайтын құжаттардың көшірмелері негізінде қолданады. Мұндай көшірмелер осы Кодекстің 48-бабының 2-тармағында белгіленген талап қоюдың ескіру мерзімі ішінде салық агентінде сақталады. Енгізу туралы Заңының 33-бабында жазылған қолданыстағы редакциясындағы Салық кодексінің 349-бабының 2-тармағына сәйкес Сыйақылар бойынша салықтық шегерімді қолдану үшін мыналар растайтын құжаттар болып табылады: 1) Қазақстан Республикасының тұрғын үй құрылысы жинақ ақшасы туралы заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында тұрғын үй жағдайларын жақсарту жөніндегі іс-шараларды жүргізуге тұрғын үй құрылысы жинақ банкімен жасалған ипотекалық тұрғын үй қарызы шарты; 2) сыйақы сомалары бөліп көрсетілген ипотекалық тұрғын үй қарызын өтеу кестесі; 3) осындай қарыз бойынша сыйақының өтелгенін растайтын құжат. Енгізу туралы Заңының 33-бабында жазылған қолданыстағы редакциясындағы Салық кодексінің 349-бабының 3-тармағына сәйкес Салықтық шегерімдер неғұрлым кеш болатын мынадай күндердің біріне тура келетін салықтық кезеңде қолданылады: ипотекалық тұрғын үй қарызын өтеу кестесі бойынша сыйақыны өтеу күні; сыйақыны төлеу күні.

Осылайша,   несие бойынша сыйақы сомасы түріндегі ЖТС бойынша салық шегерімі тұрғын үй құрылысы жинақ банкінің ресми мәртебесі бар заңды тұлғадан ипотекалық тұрғын үй заемын алған жеке тұлғаға жүгінуге құқылы.

Бірлескен қарыз алушылар үшін, сондай-ақ басқа банктерден және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардан алынған ипотекалық несиелер үшін бұл ереже қолданылмайды.